80’s: It’s a kind of Magic

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΒΑ, τα ’80s είναι η δεκαετία μιας νέας εποχής, κατά την οποία αναπτύσσεται εντυπωσιακά η δημοφιλία του αθλήματος, αυξάνονται τα έσοδα από τη διαφήμιση, κατά συνέπεια αυξάνονται και τα συμβόλαια, ενώ ξεκινούν και οι πρώτες δειλές απόπειρες για expansion.

Το ίδιο το μπάσκετ αλλάζει και αυτό, με το σουτ τριών πόντων να αποτελεί τεράστιο νεωτερισμό και τη λίγκα να γνωρίζει πρωτόγνωρες αντιπαλότητες, συγκρουόμενες δυναστείες και μια τρομερή συνύπαρξη δύο μετέπειτα θρύλων του αθλήματος.

Η δεκαετία ξεκίνησε με την άφιξη των δύο παικτών που θα άλλαζαν για πάντα το πρωτάθλημα, Έρβιν «Μάτζικ» Τζόνσον και Λάρι Τζο Μπερντ. Φρέσκοι αμφότεροι ​​από έναν θρυλικό Τελικό του NCAA μεταξύ των ομάδων τους, των Σπάρτανς του Michigan State και των Χούζιερς του Indiana State.

Το Michigan είχε επικρατήσει με σκορ 75-64 και οι δύο πρωταγωνιστές είχαν επιλεγεί, ο μεν πρώτος στο Νο 1 του draft από τους Λέικερς, ο δε δεύτερος από τους Σέλτικς το προηγούμενο έτος στο Νο 6. Εκείνη την εποχή υπήρχε η δυνατότητα παραμονής για έναν ακόμα χρόνο στο κολέγιο, η μοίρα πραγματικά δεν θα μπορούσε να μας κάνει καλύτερο δώρο.

Ο Μπερντ στο ντεμπούτο του στο Πρωτάθλημα οδήγησε τους Σέλτικς στη βελτίωση του ρεκόρ τους κατά 32 ολόκληρες νίκες, σάρωσε στο βραβείο του rookie της σεζόν (33 ψήφους έναντι 3 του «Μάτζικ») και πραγματικά πήρε την ομάδα στους ώμους του, οδηγώντας την στους τελικούς της Ανατολής, όπου υποκλίθηκαν στο μεγαλείο του «Doctor J.» και των Σίξερς. Ο «Μάτζικ» έκανε μια σεζόν χειρότερη του ξανθού από το French Lick, εκείνοι όμως οι Λέικερς δεν είχαν κανένα πρόβλημα και έφθασαν μέχρι την τελευταία πράξη, τους τελικούς εναντίον της Φιλαδέλφεια.

Μετά από πολλές σεζόν που στους τελικούς προκρίνονταν ομάδες χαμηλού εμπορικού ενδιαφέροντος (Σιάτλ, Ουάσινγκτον, Πόρτλαντ), για ολόκληρο το ΝΒΑ ένας Τελικός Σίξερς-Λέικερς έμοιαζε μάννα εξ ουρανού, μια τονωτική ένεση που διατηρούσε πολύ ψηλά το ενδιαφέρον για μια λίγκα που βρισκόταν στη σκιά του NFL και της Major League.

Η σύγκρουση των τιτάνων και δύο αστέρων της λίγκας, του Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ και του Τζούλιους Έρβινγκ, υποσχόταν φοβερές συγκινήσεις, αλλά η σειρά ήταν πλήρως ισορροπημένη μέχρι το τέταρτο παιχνίδι. Από δύο νίκες έκαστος, ένα break ο καθένας και για πρώτη φορά συμπαραστάτες που υπόσχονταν καλύτερο θέαμα.

Ο Τζαμπάρ είχε τον «Μάτζικ», τον Γουίλκς, τον Νίξον, ενώ ο «μεγάλος γιατρός» είχε τον θηριώδη Ντόκινς, τον Κάλντγουελ Τζόουνς, τον Μόρις Τσικς και τον καλύτερο έκτο παίκτη (και κορυφαίο αμυντικό), Μπόμπι Τζόουνς. Η δίψα ήταν εκεί, πεινασμένοι και οι δύο, για τους Σίξερς ήταν μια επιστροφή σε τελικούς, μετά την απογοήτευση του χαμένου τίτλου από το Πόρτλαντ πριν τρία χρόνια, όταν το πανηγυρικό 2-0 μετατράπηκε σε 2-4 και για τους Λέικερς ήταν μια επιστροφή μετά από μια οκταετία αναδόμησης και περιπλάνησης.

Στο τέταρτο παιχνίδι ο «Doctor J.» έκανε το διάσημο «Baseline Move» του: o Τζούλιους ξεπερνάει τον μετέπειτα γνωστό μας από τη θητεία του στον Πανιώνιο, Μαρκ Λάντσμπεργκερ, στο “ένας εναντίον ενός” και ταξιδεύει ολοταχώς για ένα από τα γνωστά του καρφώματα. Αμέσως ο Τζαμπάρ καλύπτει και προετοιμάζεται για το κόψιμο, αλλά ο «γιατρός» αλλάζει χέρι, γραπώνει την πορτοκαλί και την εξαφανίζει χαμηλά. Η μπάλα επανεμφανίζεται πίσω από το ταμπλό και καταλήγει μαγικά στο καλάθι. Φάση επιστημονικής φαντασίας, ένας ακόμα λαγός από το καπέλο του θρύλου της «Philly».

2-2 και ο Καρίμ έπρεπε να απαντήσει. Και το κάνει. Πέμπτο ματς, ο αριστερός αστράγαλος του Τζαμπάρ λυγίζει. Μέχρι εκείνο το σημείο οδηγούσε τους Λέικερς σε μια μεγαλοπρεπή νίκη, έχοντας επιτύχει 26 πόντους. Η φανέλα με το «33» σφίγγει τα δόντια, είναι συγκινητικός και οδηγεί τους «Λιμνανθρώπους» στο 3-2. Το τίμημα είναι βαρύ όμως, στο έκτο ματς θα είναι σίγουρα απών, άπαντες στοιχημάτιζαν ότι το ΛΑ χωρίς τον ηγέτη του θα καταρρεύσει. Εκεί γεννιέται ο θρύλος.

Η πρόταση του coach Πολ Γουέστχεντ γυρνάει τον νεαρό Έρβιν Τζόνσον στα χρόνια του Λυκείου, του προτείνει να παίξει center, να ντυθεί Καρίμ. Ο «Μάτζικ» δέχεται και, όταν βλέπει στην πτήση τους συμπαίκτες του σχεδόν παραιτημένους, παίρνει το μικρόφωνο και λέει το ιστορικό «Never fear, number 32 is here». Παρασκευή 16 Μαΐου στο σαστισμένο Spectrum ο «Μάτζικ» στήνεται για το τζάμπολ απέναντι στον Ντάριλ Ντόκινς. «Είναι δυνατόν; Ο πιτσιρίκος center στη θέση του Καρίμ»; Έκαναν όλοι λάθος, ο «Μάτζικ» δεν έπαιξε μόνο center σε εκείνο το παιχνίδι, ήταν ο point guard, ο shooting guard, o forward, ήταν όλα, ήταν παντού. Κλείνει με μυθικά στατιστικά, 42 πόντοι, 14/14 από τη γραμμή, 15 ριμπάουντ, 7 ασίστ, 3 κλεψίματα, μια τάπα. Άξιος συμπαραστάτης του ένας σεληνιασμένος Τζαμάλ Γουίλκς, ο οποίος σκοράρει 37 και κατεβάζει και 10 ριμπάουντ. Οι Λέικερς είναι Πρωταθλητές, μετά από οκτώ ολόκληρα χρόνια, σβήνουν το φάντασμα της ανεπανάληπτης ομάδας του Τζέρι Ουέστ και του Ουίλτ Τσάμπερλεϊν, ξανακάνουν το μπάσκετ πρώτο θέμα συζήτησης στο glamour ΛΑ.

Ο «Μάτζικ» δικαίως ανακηρύσσεται σε MVP των τελικών, είναι μέχρι και σήμερα ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία που κερδίζει το βραβείο καλύτερου παίκτη σε τελικά NCAA και NBA συνεχόμενα. Εκείνο το ματς στο Spectrum είναι ίσως η πιο πλήρης εμφάνιση σε Τελικό όλων των εποχών, είναι το ματς που ξεκίνησε η “μαγεία”. Όλη η Αμερική ξεκινά να μιλάει για το φαινόμενο Έρβιν Τζόνσον, γίνεται role model για τα παιδάκια στα playgrounds, εμβληματική φιγούρα για τη λίγκα, το ΝΒΑ μπορεί να στηριχθεί επάνω στον 21χρονο Αφροαμερικανό από το Λάνσινγκ για τη μεγάλη αντεπίθεση.

Η επόμενη σεζόν όμως δεν ξεκινά καλά. Ο Τζόνσον χάνει 45 ματς λόγω του τραυματισμού στο δεξί γόνατο και μόλις που προλαβαίνει να επιστρέψει στα play offs εναντίον των Ρόκετς του Μόουζες Μαλόουν. Είναι ανέτοιμος, οι Λέικερς είναι μουδιασμένοι και αποδιοργανωμένοι και χάνουν με 2-1 τη σειρά, με τον Τζόνσον να αναλαμβάνει την ευθύνη, αλλά να αστοχεί απελπιστικά στις τελευταίες επιθέσεις.

Το airball στο τελευταίο σουτ κάνει τον Τύπο αμείλικτο: «this ain’t “Magic”, this is “Tragic” Johnson». Κανείς δεν ασχολήθηκε με το γεγονός ότι οι Ρόκετς ήταν μια πολύ δυνατή ομάδα που έφτασε μέχρι τους τελικούς εναντίον της Βοστόνης.

Οι Σέλτικς έχουν κάνει το απίθανο, έχουν επιστρέψει από ένα καταδικαστικό 1-3 με τη Φιλαδέλφεια, έχουν πάει τη σειρά στο έβδομο ματς και στο μοιραίο do or die έχουν τον “Προφήτη” που τους οδηγεί στη γη της Επαγγελίας. Ο «Larry, The Legend» βάζει το τελευταίο σουτ με τη μπάλα να ζυγίζει τόνους, παίρνει από το χέρι του Κέλτες και ο 14ος τίτλος ήταν εκ των ων ουκ άνευ.

4-2 και πάλι τη Φιλαδέλφεια, η οποία πλέον πιο πολύ μοιάζει με “καταραμένη” ομάδα που παραδίδει τη σκυτάλη από τα late ’70s. Οι Σίξερς θα ξαναπροσπαθήσουν και την επόμενη χρονιά, θα ξαναφτάσουν στους τελικούς, θα ξαναχάσουν τον τίτλο από τους Λέικερς εκείνου του «Tragic» που βιαστικά είχαν χαρακτηρίσει οι δημοσιογράφοι του Λος Άντζελες.

Το βασικό πρόβλημα των Σίξερς δεν ήταν ασφαλώς ούτε η νοοτροπία ούτε η ταμπέλα του loser που πρόθυμα κολλήθηκε στην πλάτη ενός από τους μεγαλύτερους παίκτες στην ιστορία του αθλήματος. Η Φιλαδέλφεια δεν είχε τον δικό της center να κυριαρχεί στους αιθέρες, δεν είχε την απάντηση στον Καρίμ. Οδηγούμενος από αυτή την αναγκαιότητα, ο ιδιοκτήτης της ομάδας, Χάρολντ Κατς, παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και το καλοκαίρι του ’82 καταθέτει μια φαραωνική προσφορά στον Μόουζες Γιουτζίν Μαλόουν.

Το Χιούστον ασφαλώς κάνει match την προσφορά για να διαπραγματευτεί καλύτερα στο trade, αλλά στη Φιλαδέλφεια είναι αποφασισμένοι για όλα. Θυσιάζουν ακόμα και τον Κάλντγουελ Τζόουνς, την πρώτη επιλογή στο draft του επόμενου έτους. Η Πενσυλβάνια απαιτεί τον τίτλο, τρεις αποτυχίες είναι πολλές και το πεπρωμένο χρωστάει πολλά στον «Doctor J.». Το καταλαβαίνει ακόμα και ο Μαλόουν, ο οποίος στην παρουσίασή του υποβαθμίζει τη μεταγραφή του, δηλώνει «ήρθα εδώ μόνο για να βοηθήσω τον “Doc” να κερδίσει έναν τίτλο, τίποτα περισσότερο».

Ο Μόουζες παραήταν φειδωλός. Κάνει μια τρομακτική σεζόν με 24.5 πόντους και 15 ριμπάουντ μ.ο., κερδίζει ακόμα ένα βραβείο MVP του Πρωταθλήματος, μαζί με το «Doc» οδηγούν την ομάδα στις 65 νίκες, εννιά περισσότερες από τους Σέλτικς, επτά περισσότερες από τους Λέικερς. “Philly wants to believe” και τελικά το κάρμα επιστρέφει τα χρωστούμενα στον μεγάλο Τζούλιους. Πριν την έναρξη των play offs, ο «Μωυσής» χρησμοδοτεί με το γνωστό στυλ του, λέει μια ατάκα που μένει στην ιστορία: «Fo, Fo, Fο». Τέσσερα sweep, «four, four, four».

Πέφτει έξω μόνο στο δεύτερο sweep, ο Τύπος μετατρέπει την ιστορική ατάκα σε «Fo, Fi (five), Fo». 4-0 τους Νικς, 4-1 τους Μπακς του δύσμοιρου Μπομπ Λανίερ που έγινε σκόνη από τον Μόουζες, στους τελικούς η “εκδίκηση” από το ΛΑ.

Ανελέητη μονομαχία με τον Τζαμπάρ, η σύγκριση βρίσκει νικητή και πάλι τον center των Σίξερς. 103 πόντοι, 72 ριμπάουντ (18 ανά παιχνίδι), τα νούμερα του Καρίμ είναι κατά πολύ μικρότερα με μόλις 94 πόντους και 30 ριμπάουντ.

Το ΝΒΑ και η ιστορία ήθελαν να ανταμείψουν το είδωλο Τζούλιους Έρβινγκ που κέρδισε το δαχτυλίδι Πρωταθλήματος, αλλά οι εμφανίσεις του number 2 των Σίξερς δεν αφήνουν περιθώρια. MVP ο Μαλόουν.

Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ιστορία αποκαταστάθηκε.

Το… οργουελικό 1984 είναι ίσως το κρισιμότερο σταυροδρόμι για το μέλλον του Πρωταθλήματος, την 1η Φεβρουαρίου γίνεται Επίτροπος της λίγκας ο Ντέιβιντ T. Στερν. Οι αλλαγές είναι άμεσες και καθοριστικές. Αλλάζει ο τρόπος διεξαγωγής των play offs, οι ομάδες από 12 γίνονται 16, πρώτος γύρος σε σειρά best off five, πλέον, για να κερδίσεις το δαχτυλίδι, πρέπει να περάσεις τέσσερεις γύρους. Ο Στερν ξέρει πολύ καλά πού πρέπει να ποντάρει για να αυξηθεί η δημοφιλία της λίγκας, το προϊόν έχει την τεράστια ευκαιρία να παγιωθεί, εκμεταλλευόμενο μια προδιαγραφόμενη μονομαχία που παραπέμπει στους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης. Μόνο που εδώ οι Ιππότες είναι της πορτοκαλί μπάλας. «Μάτζικ» Vs Μπερντ, Μπερντ Vs «Μάτζικ», o Στερν εκμεταλλεύεται αδιόρατα και υπόκωφα ακόμα και το white Vs black.

Οι Σέλτικς του ’84 ήταν μια πολύ διαφορετική ομάδα σε σχέση με εκείνη που κέρδισε τον τίτλο πριν τρία χρόνια. Ο πυρήνας ήταν ακόμη η front line με ΜακΧέιλ–Μπερντ–Πάρις, αλλά το ρόστερ είχε δυναμώσει παντού. Ο Ντάνι Έιντζ είχε επιλεγεί ήδη από το draft του 1981, ο ΜΛ Καρ είχε καταφθάσει από το Ντιτρόιτ, ο Άουερμπακ επέμενε και είχε εξασφαλίσει τον Ντένις Τζόνσον από το Φοίνιξ, ένα ζωτικής σημασίας κομμάτι στην αμυντική δομή και λειτουργία της ομάδας. Ειδικά όταν ήταν αναγκαία η αντιμετώπιση αντιπάλων όπως ο «Boston Strangler», Άντριου Τόουνι, ή o Σίντνεϊ Μονκρίφ των Μπακς, οι οποίοι κατά καιρούς είχαν καταστρέψει τους Σέλτικς. Ο «Big Red» είχε αλλάξει και προπονητή με τον Κέι Σι Τζόουνς, παλιό playmaker της ομάδας στην μετά-Κούζι εποχή, να αντικαθιστά τον Μπιλ Φιτς.

Η σεζόν ξεκίνησε ηλεκτρισμένα με έναν επικό καβγά κατά τη διάρκεια της pre season μάχης με τους άμεσους ανταγωνιστές Σίξερς. Λίγα δευτερόλεπτα μετά το τζάμπολ, Μαλόουν και Μάξγουελ χωρίστηκαν από τους διαιτητές, ενώ ήταν έτοιμοι να πιαστούν στα χέρια. Ήταν μόνο η αρχή. Λίγο μετά, Μαρκ Γιαβαρόνι και Λάρι Μπερντ ξεκίνησαν τις αγκωνιές και τα αλληλοτραβήγματα στις φανέλες.

Ο Μπερντ χάνει τελείως την ψυχραιμία του, δίνει μια δυνατή γροθιά στο πρόσωπο του αντιπάλου και ξεκινάει ένα ανείπωτο πανδαιμόνιο. Παίκτες, προπονητές, πάγκοι, ακόμα και ο «Red» Άουερμπακ κατεβαίνει από την εξέδρα και μπλέκεται στον καβγά. Πάει μπροστά στον Μόουζες Μαλόουν και τον προκαλεί, «go ahead, hit me!». Το ματς έμεινε στην ιστορία.

Η Βοστόνη κέρδισε 62 παιχνίδια, ο “μποξέρ” με το «33» ανακηρύχθηκε MVP της σεζόν και όλοι περίμεναν τα play offs. Με εξαίρεση τα επτά ματς εναντίον των Νικς του Κινγκ, οι Σέλτικς διαλύουν τους πάντες στο διάβα τους, στέκονται τυχεροί, όταν οι Σίξερς αποκλείονται αναπάντεχα από τους Νετς στον πρώτο γύρο και περιμένουν τους Λέικερς. Το Λος Άντζελες έχει κάνει κι εκείνο μια πολύ δυνατή σεζόν, 54 νίκες και καθαρές προκρίσεις στα τελικά. Η μεγάλη μάχη που περίμεναν σχεδόν όλοι στις ΗΠΑ από το καλοκαίρι είναι προ των πυλών. Δύο άνθρωποι, δύο μπασκετμπολίστες φαινομενικά στον αντίποδα, αλλά τόσο ίδιοι. Για δύο εβδομάδες η μόνιμη επωδός ήταν το ερώτημα «”Μάτζικ” ή Μπερντ»;

Το φαβορί για τους ειδικούς ήταν οι πιο μπαρουτοκαπνισμένοι Λέικερς, αλλά απέναντί τους είχαν μια αμείλικτη προϊστορία, ένα ανεξίτηλο και λαξευμένο στον βράχο αρνητικό ρεκόρ επτά ηττών σε ισάριθμες φορές που συνάντησαν τη Βοστόνη σε τελικούς.

Πρώτο ματς στο Garden, ένας τρομερός Καρίμ -με 32 πόντους (12 στα 17 σουτ), 8 ριμπάουντ, 5 ασίστ και 2 μπλοκ- οδηγεί το ΛΑ στη μεγάλη ανατροπή του πλεονεκτήματος έδρας. 115-109. Δεύτερο ματς, το ματς κλειστό, σκληρό, οι Σέλτικς δεν παραδίνονται με τίποτα. Ο Τζέιμς Ουόρθι, στο ματς της καριέρας του σε Τελικό, έχει ήδη 29 πόντους με το καταπληκτικό 11/12 σουτ. Απομένουν 18 δεύτερα για τη λήξη, οι Λέικερς μπροστά με 2, 113-115. Ο ΜακΧέιλ στη γραμμή με τις δύο βολές της παράτασης. Και οι δύο στο σίδερο, το 0-2 πιο κοντά από ποτέ και στο δαχτυλίδι αρχίζει να χαράσσεται η πόλη της Καλιφόρνια.

Ο Ράιλι, που έχει αντικαταστήσει τον Γουέστχεντ, στο time out πριν τις βολές του ΜακΧέιλ, έχει δώσει εντολή στον «Μάτζικ» να καλέσει άμεσα νέο time out στην περίπτωση που ο Κέβιν ευστοχήσει και στις δύο. Ο «Μάτζικ» πάνω στην ένταση του αγώνα μπερδεύεται, καλεί time out στα 15 δεύτερα με τη μπάλα στην κατοχή του και το +2 να δίνει παράσταση νίκης. Θείο δώρο για τους Κέλτες, προλαβαίνουν να σχεδιάσουν μια τελευταία άμυνα, ένα πλάνο αρπαγής της νίκης.

Ο Ουόρθι επαναφέρει στον «Μάτζικ» που ξαναδίνει στον διοπτροφόρο forward, κορυφαίο μέχρι εκείνη της στιγμή των Λέικερς. Ο Ουόρθι βλέπει το κόψιμο του Σκοτ και πασάρει. Η μπάλα δεν θα φτάσει ποτέ στα χέρια του Μπάιρον, παρεμβάλλεται ο Τζέραλντ Χέντερσον, ρεζέρβα ξεχασμένη, και κλέβει τη μπάλα, φεύγει σαν διαολεμένος στον αιφνιδιασμό και με lay up στέλνει το ματς στην παράταση. O extra χρόνος θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνον υπέρ των γηπεδούχων, τελικό 124-121, η Βοστόνη ισοφαρίζει.

Στο τρίτο ματς, ο «Μάτζικ» είναι σε μεγάλη μέρα, με 21 ασίστ (ρεκόρ για Τελικό) διαλύει κάθε πιθανή παγίδα των Σέλτικς, κονιορτοποιεί όλα τα αμυντικά σχέδια του Κέι Σι Τζόουνς. Με ένα σερί 18-0 οι Λέικερς επιβάλλονται πλήρως, κερδίζουν με το εμβληματικό 137-104, 33 ολόκληροι πόντοι διαφορά.

Ο θυμωμένος Μπερντ δηλώνει στον Τύπο ότι οι Σέλτικς έπαιξαν σαν «κυρίες» και, εάν δεν αντιδράσουν στον τέταρτο Τελικό, δεν υπάρχει νόημα να συνεχίζεται το αστείο. Το μήνυμα έχει σταλεί, η ομάδα υπακούει τον αρχηγό της και τα δείγματα είναι σαφή από το ξεκίνημα του τέταρτου Τελικού.

Ο “δικός μας” Κερτ Ράμπις φεύγει στον αιφνιδιασμό για το εύκολο lay up, ο ΜακΧέιλ τρέχει με μανία και τον ισοπεδώνει στην κυριολεξία. Πάει να ξεκινήσει καβγάς, αλλά επικρατούν οι ψυχραιμότεροι. Λίγο μετά ο Καρίμ ρίχνει μια “απρόσεκτη” αγκωνιά στον Μπερντ. Οι δυο τους δεν έρχονται στα χέρια, επειδή προλαβαίνουν και τους χωρίζουν. Το ματς είναι πόλεμος.

Ξανά παράταση, ξανά όλα στις λεπτομέρειες, σε μια βολή, μια αναπήδηση της μπάλας στη στεφάνη. Οι Σέλτικς, πιο ψυχωμένοι από ποτέ, παίζουν σκληρά και επιστρέφουν. 125-129, ο Μπερντ υψώνει το βλέμμα, φεύγοντας βιαστικά για τα αποδυτήρια του Forum, και φωνάζει «come to Boston!». Το πέμπτο ματς έχει ξεκινήσει σχεδόν με τη λήξη του τέταρτου.

Το Garden θυμίζει χαμάμ, είναι καυτό όχι μόνο λόγω της παρουσίας των τρελαμένων οπαδών των Σέλτικς αλλά και λόγω του “χαλασμένου” air condition. Ο Τελικός διεξάγεται υπό θερμοκρασία 36 βαθμών κελσίου, ο Τζαμπάρ ζητά και του φέρνουν οξυγόνο, πολλές φορές μετά την πρώτη περίοδο ανατρέχει στη λύση της μάσκας, της εισπνοής αέρα, γιατί η αποπνικτική ατμόσφαιρα τον έχει καταβάλει.

Ο Μπερντ είναι δαιμονισμένος, σκοράρει 34 πόντους, o Ντένις Τζόνσον προσθέτει 22, η Βοστόνη με ένα άνετο 121-103 ξαναπαίρνει τα ηνία της σειράς, απέχει μία νίκη από τον τίτλο που έμοιαζε χαμένος.

Ο Τζαμπάρ το παίρνει προσωπικά, στο έκτο ματς με 30 πόντους και 10 ριμπάουντ φέρνει τη σειρά στα ίσια, οι Λέικερς με το 119-108 ισοφαρίζουν, παρά το σκυλιασμένο παιχνίδι του Μπερντ (28 πόντοι, 17 ριμπάουντ, 8 ασίστ και 3 μπλοκ), και πάμε στον Τελικό των Τελικών. Όλα θα κριθούν στη Μασαχουσέτη, σε ένα έβδομο ματς που έρχεται να επιβεβαιώσει την “κατάρα” του 0 στα 7 για το Λος Άντζελες. Η παράδοση δεν σπάει, το Garden είναι ένα απόρθητο φρούριο, 16 τελικοί, μόλις μια ήττα, 111-102, Μπερντ 20 και 12 ριμπάουντ, Πάρις 14 και 16 ριμπάουντ, Ντένις Τζόνσον 22, η Βοστόνη γιορτάζει.

Όλες οι παραδόσεις όμως υπάρχουν για να σπάνε, όλοι οι κύκλοι ολοκληρώνονται, όλοι οι βασιλείς κάποια στιγμή χάνουν τον θρόνο τους.

Το ’84-’85 είναι η σεζόν μιας καταπληκτικής φουρνιάς που εμπλουτίζει το Πρωτάθλημα, μια γενιά παικτών που ουσιαστικά θα γράψει την ιστορία του αθλήματος στην επόμενη δεκαετία. Τζόρνταν, Μπάρκλεϊ, Ολάζουον, Στόκτον… Δεν έχει ξαναϋπάρξει όμως μέχρι τότε σεζόν στο ΝΒΑ με όλο το οικοδόμημα να περιμένει τους προδιαγεγραμμένους τελικούς, τη “ρεβάνς” «”Μάτζικ”-Μπερντ».

Ο πρώτος Τελικός μένει στην ιστορία. «The Memorial Day Massacre», η Βοστόνη διαλύει το ΛΑ με 148-114, το παιχνίδι είναι η σφαγή των αμνών. Ο 38χρονος Τζαμπάρ μιλάει για περηφάνια, καλεί τους συμπαίκτες του να συσπειρωθούν, να αντιδράσουν στο δεύτερο παιχνίδι, παρά το τεράστιο σοκ του πρώτου. Με 30 πόντους, 17 ριμπάουντ, 8 ασίστ, 3 μπλοκ, παρασύρει τους Λέικερς στη νίκη, 109-102 μέσα στο Garden. Το ίδιο και στο τρίτο ματς στο Λος Άντζελες, 26 πόντοι και 14 ριμπάουντ, 136-111.

Το τέταρτο παιχνίδι είναι συγκλονιστικό, η Βοστόνη το κερδίζει 2 δευτερόλεπτα πριν το τέλος με το σκορ στο “105 όλα” και τον Ντένις Τζόνσον να σκοράρει από ασίστ του Λάρι το νικητήριο σουτ.

Πέμπτο ματς, Τζαμπάρ 36, 111-120, οι Λέικερς φέρνουν τους τελικούς στα μέτρα τους, αλλά η παράδοση είναι πάντα εκεί να τους απειλεί. Επιστροφή στο Boston Garden, ο Τζαμπάρ σκοράρει 18 από τους 29 στο δεύτερο ημίχρονο, ο Κούπερ περιορίζει τον Μπερντ και τον αναγκάζει σε ένα σχεδόν θλιβερό 12/29 σουτ, από το χωράφι, τελικό αποτέλεσμα 111-100.

Οι Λέικερς έσπασαν την κατάρα.

Ο Τζαμπάρ MVP της σειράς. Ήταν 38 κλεισμένα. Ο γηραιότερος παίκτης στην ιστορία του Πρωταθλήματος κλείνει με εντυπωσιακά στατιστικά μια ονειρεμένη παρουσία στην εξάδα των τελικών. 25.7 πόντους, 9 ριμπάουντ, 5.2 ασίστ, 1.5 μπλοκ και 1 κλέψιμο. Μιλάμε για έναν άνθρωπο σχεδόν 40 ετών, έναν βετεράνο του ΝΒΑ σε μια χρονιά που όλοι μιλούσαν για τους απίθανους rookies, ένα ταλαιπωρημένο κορμί με “παλιομοδίτικο” στυλ και το χαρακτηριστικό hook που παρέπεμπε στη δεκαετία του ’70. Εκείνα τα χρόνια οι αθλητές δεν είχαν την υποστήριξη των επόμενων ετών, έπαιζαν σχεδόν αποκλειστικά με την καρδιά και ο Καρίμ Αμπντούλ Τζαμπάρ απέδειξε ότι η δική του ήταν τεράστια.

Η σεζόν ’85-’86 είχε στραμμένα τα φώτα της στο νέο, το αθλητικό, το “άγνωστο”. Ο sophomore Τζόρνταν τραυματίζεται νωρίς, παθαίνει το ίδιο πράγμα που κατέστρεψε την καριέρα του μεγάλου Μπιλ Γουόλτον. Οι νέοι Μπουλς του “φαινομένου”, χωρίς τον νέο ηγέτη, βολοδέρνουν στον πυθμένα της Atlantic, εκφράζονται φόβοι ότι ο Τζόρνταν είναι ένα αστέρι καταδικασμένο να μην λάμψει ποτέ.

Ο ίδιος, παρά τις αντιρρήσεις του ιατρικού team των Μπουλς, αποφασίζει να αποσυρθεί σε μια κλινική της North Carolina, δρομολογεί μόνος του τη μεγάλη επιστροφή και πραγματικά σπάει τα κοντέρ. Ήδη από τον Φεβρουάριο δηλώνει έτοιμος να επιστρέψει. Ο Κράους (για χρόνια Κράουζε στα μέρη μας) αντιτίθεται σθεναρά, του λέει ότι θα καταστρέψει την καριέρα του, προτού καν την απογειώσει, αλλά η φανέλα με το «23» δεν ακούει κανέναν. Κατορθώνει και με ένα σερί οκτώ νικών στο τέλος να συμπαρασύρει μια ομάδα παραιτημένη στην είσοδο στα play offs, έστω στην τελευταία θέση της κατάταξης.

Οι αντίπαλοι στον πρώτο γύρο ήταν οι Σέλτικς, στην καλύτερη σεζόν τους στην εποχή του ξανθού παιδιού από την Ιντιάνα που άλλαξε τις ισορροπίες τους. Η Βοστόνη είναι ασταμάτητη, με τον Λάρι για τρίτη συνεχόμενη σεζόν MVP μιας regular season την οποία ολοκλήρωσε με 25.8 πόντους, 9.8 ριμπάουντ, 6.8 ασίστ, 2.2 κλεψίματα και 42% στα σουτ τριών πόντων.

Κανείς δεν πίστευε ότι υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα ανταγωνισμού στη σειρά. Κι όμως, ποτέ άλλοτε ένα στατιστικό 3-0 δεν έκρυβε μέσα του τόσο ανταγωνισμό. Ο Τζόρνταν σε ένα ανεπανάληπτο one man show σκοράρει 49 στο πρώτο παιχνίδι και στο δεύτερο βάζει τα θεμέλια για την ανάδειξή του σε θρύλο. Το αγόρι από το Γουίλμινγκτον κάνει ένα στρατοσφαιρικό ματς με 63 πόντους (22/41 σουτ και 19/21 βολές) 5 ριμπάουντ, 6 ασίστ, 3 κλεψίματα, 14 κερδισμένα φάουλ.

Οι Σέλτικς, μετά από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι, κερδίζουν με την ψυχή στο στόμα 135-131, με τον Τζόρνταν να αστοχεί στην κρίσιμη επίθεση, όντας αποκαμωμένος από την κούραση. Ο Μπερντ, έκπληκτος, θα σχολιάσει αμέσως μετά το παιχνίδι «Απόψε ο Θεός ήταν μεταμφιεσμένος στον Μάικλ Τζόρνταν. Δεν πρέπει να ζητάτε δηλώσεις από εμένα, ο πρωταγωνιστής είναι εκείνος εκεί με το “23”».

Οι δημοσιογράφοι υπακούουν στον Λάρι, αλλά ο Τζόρνταν δεν τους κάνει το χατίρι να “φτιάξει το παραμύθι”. Δηλώνει ευθαρσώς ότι δεν είναι καθόλου ικανοποιημένος από την εμφάνισή του, αστόχησε στο τελευταίο σουτ και κόστισε στην ομάδα του. Ο Μπερντ, λίγα μέτρα πιο πέρα, πλέον είναι βέβαιος, «αυτός εδώ είναι ο επόμενος μεγάλος, ήρθε για να μείνει».

Οι Σέλτικς συνεχίζουν με σπασμένα τα φρένα την post season, είναι η τελευταία χρονιά του μεγάλου rivalry, η τελευταία φορά του Μπερντ Vs «Μάτζικ». Παρά τη σθεναρή αντίσταση του Ντιτρόιτ, η Βοστόνη είναι το φαβορί στους τελικούς της Ανατολής. Θα χρειαστεί επτά παιχνίδια, για πρώτη φορά έχει απέναντί της μια ομάδα που παίζει πρωτόγνωρα σκληρή άμυνα, όχι μεμονωμένα, καθόλη τη διάρκεια της σειράς. Τελικά θα προκριθεί, θα καθαρίσει έναν ακόμα τίτλο κόντρα στους Ρόκετς του «Hakeem the Dream», αλλά εκείνον τον Ιούνιο δεν υπήρχε χώρος για πανηγυρισμούς.

Η δεύτερη επιλογή στο draft, ο άκρως ελπιδοφόρος Λεν Μπάιας θα αφήσει την τελευταία του πνοή από υπερβολική δόση κοκαΐνης και το ΝΒΑ για πρώτη φορά τίθεται αντιμέτωπο με το πρόβλημα των ναρκωτικών.

Οι ειδικοί ήταν βέβαιοι ότι επρόκειτο για έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες που δεν προλάβαμε να δούμε σε επαγγελματικό επίπεδο, ένα αυθεντικό ταλέντο που η παρακαταθήκη του αντί να είναι εντυπωσιακά βιντεάκια με καρφώματα και καλάθια είναι ο λεγόμενος «Len Bias Law», ο νόμος του Κογκρέσου κατά των ναρκωτικών, το 1988 με το D.A.R.E. Program (Drug Abuse Resistance Education).

Ήταν η πρώτη φορά που η Αμερική τέθηκε αντιμέτωπη με την αλήθεια, η πρώτη φορά που αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα για ένα πρόβλημα που είχε γονατίσει σχεδόν ολόκληρη τη χώρα. Το μπάσκετ είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα (και ορθά) η κοινωνία, σοκαρισμένη, έδειχνε να μην είναι έτοιμη απέναντι στο πρόβλημα.

Η ζωή συνεχίζεται, απαράβατος κανόνας, οι ΗΠΑ έμαθαν να ζουν (και) με το πρόβλημα των ναρκωτικών, ο Στερν έγινε πάρα πολύ αυστηρός, το ΝΒΑ έκανε σύνθημα το «zero tolerance», αφού το οικοδόμημα, πάνω που είχε εμπλουτιστεί με νέο αίμα, κινδύνευε να χαρακτηριστεί ως ιδιότυπο γκέτο.

Η επόμενη σεζόν ξεκίνησε μουδιασμένα, οι Σέλτικς έδειχναν κουρασμένοι, προσκολλημένοι στους starters, με αποτέλεσμα Μπερντ, ΜακΧέιλ, Πάρις, «DJ» και Έιντζ να αγωνίζονται αδιάλειπτα, σχεδόν εξουθενωμένοι έφτασαν στους τελικούς απέναντι στο ΛΑ. Οι  Λέικερς είχαν μια πιο ομαλή πορεία, η οποία βρέθηκε στο peak στα play offs με 11 νίκες σε 12 παιχνίδια. Ο Τζαμπάρ ήταν έτοιμος να πατήσει τα 40, ταλαιπωρημένος και με προβλήματα που υπαγόρευαν την αρκετά περιορισμένη χρησιμοποίησή του. Είχε παραδώσει τη σκυτάλη πλέον στον «Μάτζικ», υπήρχε ως δεύτερη επιλογή και ο Τζέιμς Ουόρθι. Η διαχείριση του Ράιλι όμως ήταν ιδανική.

Ο πρώτος Τελικός στο Forum ήταν πραγματικό showtime. Ο «Μάτζικ» ολοκλήρωσε με 29 πόντους, 13 ασίστ, 8 ριμπάουντ, κανένα λάθος. Ο Ουόρθι πρόσθεσε 33 πόντους και κατέβασε 9 ριμπάουντ. Οι Λέικερς έφτασαν να προηγούνται ακόμα και με 35, οι Σέλτικς συμμάζεψαν κάπως την κατάσταση και τελικά έχασαν “μόνο” με 126-113.

Στο δεύτερο παιχνίδι ο Κέι Σι Τζόουνς προσπάθησε να καμουφλάρει την αμυντική αρρυθμία, στέλνοντας έναν αφηνιασμένο Ντάνι Έιντζ πάνω στον «Μάτζικ», κίνηση που εν μέρει απέδωσε, αλλά απελευθέρωσε τον Μάικλ Κούπερ που με 6/7 τρίποντα “σκότωσε” τους Σέλτικς στη δεύτερη περίοδο. Ματς στη συνέχεια δεν υπήρχε, τo τελικό 141-122 αντικατοπτρίζει πλήρως την εικόνα του αγώνα με ένα ακόμα showtime από πλευράς Λος Άντζελες. Καρίμ 23, «Μάτζικ» 22 με 20 (!) ασίστ, Σκοτ 24.

Όλες οι ελπίδες των Κελτών συνοψίζονταν στη δύναμη του Garden. Πραγματικά, οι Σέλτικς μεταμορφώνονται, ο ΜακΧέιλ σκόραρε 21 με 10 ριμπάουντ, περιορίζοντας και τον Ουόρθι στους 13, ο Μπερντ έβαλε τη “συνηθισμένη” 30άρα, ο Ντένις Τζόνσον πρόσθεσε τους δικούς του 26, ο ήρωας από το πουθενά όμως ήταν ο αναπληρωματικός center, Γκρεγκ Κάιτ, ο οποίος έμεινε στο παρκέ 20 ολόκληρα λεπτά, μάζεψε 9 ριμπάουντ, έκοψε ακόμα και τον «Μάτζικ» σε lay up. 109-103 τελικό, οι Σέλτικς είναι ζωντανοί.

Το τέταρτο ματς αποκτά χαρακτήρα μητέρας των μαχών, η ισορροπία είναι σχεδόν εκνευριστική, 12 δευτερόλεπτα πριν το τέλος ο Μπερντ με ένα απίστευτο τρίποντο δίνει προβάδισμα δύο πόντων στη Βοστόνη. 106-104. Οι Σέλτικς κάνουν φάουλ στην επαναφορά, ο Τζαμπάρ ευστοχεί στην πρώτη βολή, η δεύτερη πάει στο σίδερο και είναι διεκδικούμενη από ΜακΧέιλ και Τόμσον. Ο τελευταίος σπρώχνει ελαφρά τον power forward των Σέλτικς, η μπάλα καταλήγει εκτός αγωνιστικού χώρου, το Garden βράζει για τον μη καταλογισμό φάουλ και, όταν ο διαιτητής δείχνει “Λέικερς”, γίνεται χαμός.

Μέσα σε απίστευτη φασαρία, γίνεται η επαναφορά, η μπάλα στα χέρια του «Μάτζικ» που την καλύπτει με το σώμα, ενόσω πλησιάζει στο ζωγραφιστό από τη δεξιά πλευρά. Αποφεύγει τον Κέβιν ΜακΧέιλ που του έκρυψε προς στιγμήν το καλάθι, με μια νέα προσποίηση αποφεύγει και τον Μπερντ και πλέον είναι αντιμέτωπος μόνο με τον Πάρις που κινείται απειλητικά επάνω του.

Η διαφορά ύψους είναι σημαντική, το κόψιμο μοιάζει βέβαιο, έτσι όπως είναι η φορά του σώματος και των δύο. It’s a kind of Magic. Ο Έρβιν γυρίζει το σώμα του, καλύπτει τον χώρο, παίρνει τα απαραίτητα εκατοστά που του επιτρέπουν να σουτάρει με ραβερσέ. Nothing but net. 106-107, με όλο το Garden σαστισμένο. Το ιστορικό σουτ, το οποίο θα ονομαστεί «Junior, Junior, Sky-Hook», κατέστρεψε τις λιγοστές ελπίδες τίτλου της Βοστόνης. Οι Λέικερς επικρατούν με 4-2 και κατακτούν έναν ακόμα τίτλο, με τον «Μάτζικ» ασφαλώς MVP της σειράς.

Μπροστά σε χιλιάδες κόσμο, την επόμενη μέρα ο Πατ Ράιλι ξεστομίζει το ιστορικό repeat, υπόσχεται μπροστά σε όλη τη φίλαθλη Αμερική που παρακολουθεί από το «CBS» ότι οι Λέικερς θα κατακτήσουν και το επόμενο. Από εκείνο το σημείο της 15ης Ιουνίου και μέχρι το τέλος της επόμενης σεζόν, τα media, οι fans, ασχολούνταν με αυτή τη δήλωση του Ράιλι, μιας προσωπικότητας που στα ’80s ενσάρκωνε το “American dream” αυτοπροσώπως και τα Armani κοστούμια του γίνονταν θέμα συζήτησης απ’ άκρη σ’ άκρη.

Ο Ράιλι έκανε deliver, το χρονικό ενός προαναγγελθέντος τίτλου, μια αποστολή από τον Ράιλι που δεν θα μπορούσε να αποτύχει. To ΛΑ κλείνει τη regular season με 62 νίκες, αλλά στα play offs ιδρώνει. Στα επτά ματς η σειρά με τους Τζαζ, στα επτά και με τους Μάβερικς στους τελικούς της Περιφέρειας.

Η Αμερική περίμενε και πάλι τη Βοστόνη, μια επανάληψη των μαχών των προηγούμενων ετών, άλλωστε οι Σέλτικς είχαν κερδίσει 57 παιχνίδια και ο Μπερντ, παρά τους πόνους στη μέση, δήλωνε πεινασμένος για έναν ακόμα τίτλο.

Όλοι λογάριασαν χωρίς τα «Bad Boys». Οι Πίστονς καθαρίζουν σε έξι αγώνες τη σειρά, για τους Σέλτικς είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου και η αποκαθήλωση.

Το Ντιτρόιτ είναι η πρώτη ομάδα που ποντάρει στον συνδυασμό της πολύ σκληρής άμυνας με το ταλέντο. Τόμας, Ντούμαρς, Ρόντμαν, Λαϊμπίρ, με έναν Τσακ Ντέιλι να συντονίζει, το Ντιτρόιτ ήταν «Κακό» και το 1988 ήταν το εφαλτήριο της αναγνώρισής του από το παγκόσμιο μπασκετικό κοινό.

Οι τελικοί και πάλι ήταν συγκλονιστικοί, οι οιωνοί φάνηκαν από τον πρώτο που έληξε με τη νίκη του Ντιτρόιτ με 105-93. Οι Πρωταθλητές αντέδρασαν, κέρδισαν τα επόμενα δύο παιχνίδια και πήραν κεφάλι στη σειρά με 2-1, οι «Bad Boys» ισοφάρισαν και στο πέμπτο παιχνίδι, σε ένα Pontiac Silverdome με 41.000 ανθρώπους σε παροξυσμό, έφτασαν μια ανάσα από τον τίτλο.

Ο έκτος Τελικός είναι ο πλέον καθοριστικός, το παιχνίδι που κρίνει τη σειρά και το ψυχολογικό πλεονέκτημα για τον τίτλο. Ο Τόμας κάνει ένα τρομερό παιχνίδι με 45 πόντους, 8 ασίστ και 6 κλεψίματα, παρά τον τραυματισμό στον αστράγαλο, οι Πίστονς είναι έτοιμοι να γιορτάσουν την κατάκτηση του τίτλου, αλλά οι εφτάψυχοι Λέικερς βρίσκουν και πάλι τον τρόπο. Με 14 δευτερόλεπτα για το τέλος, ο Τζαμπάρ επιχειρεί το γνωστό «hook» και οι διαιτητές σφυρίζουν το περίφημο «phantom foul». Το βιαστικό σουτ του Τζο Ντούμαρς θα βρει σίδερο και οι Λέικερς κερδίζουν 103-102.

Η νίκη έχει τεράστια ψυχολογική βαρύτητα, οι Πίστονς, αν και καλύτεροι, δεν είχαν ακόμη τη στόφα, το αποδεικνύουν και στον επίσης συγκλονιστικό έβδομο Τελικό στο Forum, όταν (ξανα)φτάνουν στην πηγή, αλλά δεν προφταίνουν να δροσιστούν. Επέστρεψαν σε ένα ματς που έμοιαζε χαμένο, όταν το Λος Άντζελες προηγήθηκε με 15 και ένα λεπτό πριν το τέλος έχουν πλησιάσει στο καλάθι, 102-100. Ο «Μάτζικ» ευστοχεί στη μία από τις δύο βολές μετά το tactical foul του Ρόντμαν, ο οποίος αστοχεί και στην επόμενη επίθεση.

Όταν ο Σκοτ γράφει με το χαρακτηριστικό jump shot το 105-100, όλοι πίστεψαν ότι το ματς τελείωσε. Γρήγορο -ελεύθερο- σουτ του Ντούμαρς, μία εύστοχη βολή από τον Ουόρθι και, μετά το τρομερό τρίποντο από τα 10 μέτρα του Μπιλ Λαϊμπίρ, 106-105, το χρονόμετρο δείχνει ακόμα 6 δευτερόλεπτα, όλα σε μια κλωστή.

Ο «Μάτζικ» θα κάνει το θαύμα του με μια απίστευτη πάσα στον Έι Σι Γκριν, ο οποίος ανενόχλητος θα κάνει το 108-105, η baseball pass του Λαϊμπίρ στον Τόμας φέρνει την απέλπιδα προσπάθεια για να πάει το ματς στην παράταση. Ο Αϊζάια αστοχεί, οι Λέικερς είναι οι νικητές. Ο Τζέιμς Ουόρθι, με 36 πόντους, 16 ριμπάουντ και 10 ασίστ, είναι δίκαια ο MVP της σειράς, αν και όλα τα φώτα είναι στραμμένα στον Ράιλι.

To repeat είναι γεγονός, η ατάκα έχει κατοχυρωθεί, θα ανασυρθεί ιστορικά λίγα χρόνια αργότερα για μια άλλη δυναστεία, η πατρότητα όμως ανήκει στον μεγάλο Πατ, τον αρχιτέκτονα εκείνου του αλησμόνητου showtime που έσβησε ακριβώς εκείνη τη χρονιά.

Διότι την επομένη, η οργή των Πίστονς έμοιαζε με εκείνη του Δία, όταν τον εξαπατούσαν οι θνητοί. Σκούπα!

Ο “Προφήτης” πλέον είναι ο Ησαΐας, ο οποίος φοράει το πολυπόθητο δαχτυλίδι στο χέρι του, οι Λέικερς αποχωρούν ταπεινωμένοι από τον ίδιο τους τον ναό, το Forum υποκλίνεται στα «Κακά Παιδιά», το showtime δίνει τη θέση του σε εκείνη την παρέα του Τόμας, του Λαϊμπίρ, του Ντούμαρς, του Ρόντμαν, του Βίνι Τζόνσον, του Μαρκ Αγκουάιρ, του Ρικ Μαχόρν.

Αυτοί ήταν οι «Bad Boys» που έγραψαν τη δική τους ιστορία στο ΝΒΑ, μέχρι που μπροστά τους εμφανίστηκαν οι ώριμοι «Ταύροι», οι οποίοι συν τω χρόνω συμπλήρωσαν τα κομμάτια στο δικό τους παζλ και έπαψαν να βασίζονται μόνο στο εξωπραγματικό ταλέντο του «Air».

Ήταν τα Golden ’90s, η δεκαετία που το ΝΒΑ έφτασε στο peak του, τα χρόνια που όσοι τα έζησαν δεν τα αλλάζουν με τίποτα…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Duck on a Rock: Basketball Genesis

60’s, η Εποχή των Γιγάντων

The dark 70’s

The golden 90’s

CHECK IT OUT: Όλα τα κείμενα του Zastro