Στη σκανδιναβική μυθολογία, ακόμα και σε πρώτο επίπεδο ενασχόλησης, γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι πρόκειται για μια κυψελωτή συλλογή πίστεων και μύθων χωρίς ιδιαίτερα στοιχεία θρησκευτικής Αποκάλυψης.
Δεν εμφιλοχωρούν θεόπνευστοι ισχυρισμοί σε ιερά κείμενα, δεν υπάρχει διττό και παραβολικά κρυμμένο νόημα στις γραφές.
Είναι όλα ωμά και σκοτεινά.
Από την εποχή των Βίκινγκ έχει καταστεί σαφές στον υπόλοιπο κόσμο ότι όλα είναι ωμά. Ούτε καν νωπά. Ωμά.
Τρομακτικά όντα, αδιόρατος φόβος και μια πολύ παράξενη μορφή βίας, η λεγόμενη έμφυτη.
Τα όρια αυτής της πρωτόγονης βίας δεν δοκιμάζονται ποτέ, γιατί το εύρος μπορεί να είναι -κυριολεκτικά και μεταφορικά- ανυπολόγιστο και παραμένει δυσθεώρητο.
Γι’ αυτό, στέκεις απλώς ενεής και νιώθεις δέος.
Δέος, γιατί το παρουσιαστικό προϊδεάζει άμεσα.
Γιγαντιαίο σώμα, πλάτες φαρδιές, φυσική, ωμή ρώμη. Χέρια κουπιά, δικέφαλοι και τρικέφαλοι παλαιστή, στόμα πλατύ, απ’ εκείνα που μπορούν να σε καταπιούν. Μάτια στενά, με σχισμές που δεν επιτρέπουν να τα διαβάσεις.
Κι αν ισχύει η προκατάληψη που μας έρχεται από την Αναγέννηση και επιμένει ότι «τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής», τότε η ψυχή του Έρλινγκ Χάαλαντ είναι θεοσκότεινη.
Μαθαίνεις την ηλικία του και εκπλήσσεσαι, τον κοιτάς να κινείται, παρατηρείς το σχεδόν βάρβαρο κορμί του και αυτομάτως κάνεις ένα βήμα πίσω.
Είναι ο φόβος, η άγνοια, η άρνηση για συμφιλίωση με κάθε τι ξένο με όσα κινούνται και υπάρχουν γύρω μας και μέσα μας.
Ο ανυποψίαστος θεατής, ο παράταιρος με το ποδόσφαιρο, τον παρατηρεί και είναι βέβαιος: ένα τεράστιο και δυσανάλογο ον που ζούσε στα βουνά απομονωμένο σε κάποια σπηλιά. Οι γνώστες της σκανδιναβικής μυθολογίας θα τον αποκαλούσαν πολύ απλά νορβηγικό τρολ.
Στην παράδοση της περιοχής, τα τρολ μισούν το ηλιακό φως, έχουν μεγάλες μύτες, χοντρά δάχτυλα και μια θλιβερή και παρεξηγημένη αύρα. Άπληστα, άφιλα, προκειμένου να επιβιώσουν, ανθρωποφάγα.
Ο Τόλκιεν στα βιβλία του το έχει πάει ακόμα πιο πέρα, τα περιγράφει ακόμα πιο ζοφερά, ικανά να καταπιούν ένα ολόκληρο πλοίο.
Παρατηρήστε την έκφραση και τη στάση του σώματος του Χάαλαντ στην πιο πάνω φωτογραφία με τη φανέλα της Σάλτσμπουργκ. Είναι αδύνατον να προσδιοριστεί αν εκφράζει χαρά ή επιτίθεται, κραδαίνοντας ένα αόρατο τσεκούρι.
Γλαφυρές υπερβολές, σύμφωνοι. Δεν είναι ψέμα όμως ότι το κορμί του είναι το θεμελιώδες στοιχείο του παιχνιδιού του, το πρώτο που εντυπωσιάζει το θεατή, όταν τον πρωτοβλέπει να κινείται στο χορτάρι.
Ο συνειρμός έρχεται αυτόματα. Ο αντίκτυπος στο σύγχρονο ποδόσφαιρο είναι εντυπωσιακός, τρομακτικός θα τολμούσε να ισχυριστεί κάποιος ρομαντικός.
Όταν παίρνει την μπάλα και κινείται με τις παραφυσικές του ταχύτητες, γκρεμίζει και καταβροχθίζει ότι βρεθεί στο διάβα του. Βήματα τεράστια, δρασκελιές ενός προϊστορικού θηρευτή-γίγαντα.
Ένα τρέξιμο τόσο βίαιο και ασυντόνιστο που μοιάζει αδιανόητο ότι μπορεί να εξυπηρετήσει οποιαδήποτε φόρμα ή συνθήκη ποδοσφαίρου.
Η αλήθεια είναι πως όλο το παιχνίδι του στηρίζεται σε ένα θαύμα. Διατηρεί την ισορροπία του χάρη στην αδιανόητη ικανότητα να συντονίζει ένα τόσο υπερμεγέθες σώμα τη στιγμή που αυτό κάνει τέλεια κινήσεις που δεν του ανήκουν.
Όλη η εικόνα είναι παραλογισμός, μια απόλυτη αντίφαση.
Αδιανόητα φυσικά προσόντα και πλήρης ανατροπή δεδομένων. Είναι ο πρώτος ποδοσφαιριστής που δεν προσπαθεί να περιορίσει τα ελαττώματά του, ο πρώτος αθλητής που τα μετέτρεψε σε προτερήματα. 195 εκατοστά είναι φυσιολογικό να επιφέρουν χαμηλή ελαστικότητα. Κι όμως, στην προκειμένη περίπτωση η κίνηση αγγίζει τα όρια ενός χορευτή στον πάγο.
Συνεχείς εκρήξεις με υπερφυσικά σπριντ, κίνηση σε κλειστό χώρο, σφαιρική πλαστικότητα, αυξομειούμενη ταχύτητα. Τίποτα δεν συνάδει με τη λογική της εικόνας.
Αν τον έβλεπε οποιοσδήποτε scout, θα τον λόγιζε “κορυφή της επίθεσης”, τον κλασσικό βαρύ και στατικό φορ που με τη φυσική δύναμη θα απασχολεί τα δυο στόπερ. Καμία σχέση.
Ο Χάαλαντ δεν είναι τόσο καλός μέσα στο κουτί, δεν είναι στατικός, δεν του αρέσει καν να παίζει με το κεφάλι. Λατρεύει να παίζει γρήγορα, να φεύγει από τις δεύτερες γραμμές, να έχει μέτωπο στο τέρμα και να τρέχει σαν τέρας που το απελευθερώνεις μετά από μακρά περίοδο αιχμαλωσίας στο ξέφωτο.
Όσο πιο “κανονιστικό” το πλαίσιο, όσο πιο σταθερό, τόσο λιγότερο αποτελεσματικός.
Σε συνθήκες τακτοποιημένου χάους όμως γίνεται μη διαχειρίσιμος για την αντίπαλη άμυνα, ακόμα και για τους ίδιους τους συμπαίκτες του. Πολλώ δε για έναν συμβατικό θεατή ή τηλεθεατή ενός αγώνα ποδοσφαίρου. Ο ειδικός πολύ απλά έχει μείνει με το στόμα ανοικτό, ανήμπορος να πιστέψει αυτό που εκτυλίσσεται μπροστά του.
Ο Χάαλαντ είναι όπως 10 φορ παγιδευμένοι σε ένα γιγαντιαίο σώμα. Είναι ο αδιανόητος αθλητισμός του μέλλοντος. Απεριόριστη φυσική δύναμη, εξωπραγματικά προσόντα, απαράμιλλη τεχνική κατάρτιση. Τεράστια σώματα που με κάποιον τρόπο, για κάποιον λόγο που αδυνατούμε να κατανοήσουμε, κατορθώνουν και κινούνται με καταπληκτική χάρη και μοναδική ελαστικότητα.
Ισχύει και για τον δικό μας Γιάννη στο ΝΒΑ, για τον απίστευτο Σάσα Τσβέρεφ στο τένις. Μια νέα γενιά πανίσχυρων, πανύψηλων και ταυτόχρονα κομψών αθλητών που είναι βγαλμένοι θαρρείς από τα κόμικς της Marvel.
Δεν αντιμετωπίζεται αυτή η φυσική κατάσταση, δεν υπάρχει απάντηση σε τέτοια φαινόμενα, δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί το απρόβλεπτο. Μοιάζει με αστείο, με glitch της φύσης και ο Χάαλαντ είναι ακριβώς αυτό, ένα glitch.
Όταν μεταγράφηκε στη Σάλτσμπουργκ, η περιγραφή ενός Νορβηγού δημοσιογράφου ήταν σοκαριστική για τους Αυστριακούς. «Αγοράσατε μια αρκούδα που τρέχει σαν άλογο κούρσας. Έναν δολοφόνο που δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι είναι τέτοιος».
Τρομάζει η ταχύτητα σκέψης, το υπερ-δυναμικό ποδόσφαιρο που υπηρετεί. Δεν έχω ιδέα αν ζούμε μια «μετάβαση» στο παιχνίδι, εάν οι μεγαλύτεροι δεν είναι σε θέση να κατανοήσουμε αυτό που έρχεται.
Ο Χάαλαντ δεν παίζει ποτέ προς τα πίσω. Δείχνει ότι δεν είναι προγραμματισμένος για κάτι τέτοιο. Έχει πάσα, σουτ, ταχύτητα, weak foot. Έχει σκοράρει τόσο βίαια γκολ με το “αδύναμο” δεξί που τρομάζεις στην ιδέα.
Το πιο σωστό για να περιγραφούν τα ποδοσφαιρικά προσόντα του είναι πως έχει τα πάντα και μπορεί ακόμη περισσότερα. Κι αυτό είναι το τρομακτικό. Δεν έχει βρεθεί τρόπος να τον σταματήσει καμία άμυνα, δεν υπάρχει αντίπαλο δέος για να τον εξαφανίσει στο man to man, δεν αντιμετωπίζεται ούτε με τακτικές παγίδες.
Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κάτω των 20 ετών το καλοκαίρι του 2019 σκόραρε 9 φορές (εννέα) απέναντι στην Ονδούρα. Δεν σταμάτησε, αναλογιζόμενος τη διαφορά δυναμικότητας, δεν προσμέτρησε την ανθρώπινη πλευρά, απλούστατα διότι είναι κάτι σαν γενετικό πείραμα που δημιουργήθηκε στο εργαστήριο κάποιου τρελού επιστήμονα για να καταστρέψει το παγκόσμιο ποδόσφαιρο όπως το είχαμε κατά νου.
Κατανοήσιμος θα είναι μόνον από τις επόμενες γενιές, από τους πιτσιρικάδες που σήμερα παίζουν Fortnite και δεν εντυπωσιάζονται από καμία “παρέκβαση” της εικονικής πραγματικότητας.
Πολλές φορές ο συντηρητισμός μάς οδηγεί σε πρόωρα συμπεράσματα, συνηθίζεται οι γενιές που φεύγουν να ψέγουν τις επόμενες, απλούστατα διότι δεν δύνανται να τις κατανοήσουν.
Αναλογιστείτε τους πιτσιρικάδες μιας μακρινής εποχής που έπαιζαν με βώλους. Η επόμενη γενιά μεταφέρθηκε στα σφαιριστήρια, οι επόμενες με τη σειρά τους στο Atari, στο επιτραπέζιο World Cup της Konami, μετά στους Amstrad με την πράσινη οθόνη, στις Amiga, στις κονσόλες πρώτης γενιάς, στο Gameboy, μέχρι το σήμερα και το online Battle Royale.
Είναι αδύνατον να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, να καταλάβει έστω και λίγο η μια γενιά την άλλη.
Υπάρχουν όρια, κάθε ηλικία έχει τα δικά της αντανακλαστικά, τις δικές της ικανότητες όρασης, συντονισμού, τις δικές της δυνατότητες προσαρμογής στα διαρκώς αυξανόμενα ζητούμενα. Βάλτε έναν σαραντάρη να παίξει Fortnite στο online χάος.
Στο δρόμο του θα βρίσκονται πάντα πιο γρήγορα avatar που κινούνται πιο γρήγορα, πυροβολούν με μεγαλύτερη ακρίβεια, είναι πάντα τουλάχιστον ένα βήμα μπροστά.
Και ο Γουέην Ρούνεϊ είχε κάνει hattrick στο ντεμπούτο του, και ο μεγάλος Ραούλ είχε καταπλήξει το Bernabéu, ακόμα και ο Ζλάταν που πρωτόπαιξε το ρόλο “ποδοσφαιριστής-χορευτής-καρατέκα” δεν είχε τέτοια επιρροή στο άθλημα.
Ο Χάαλαντ είναι τόσο εκτός πλαισίου που φαντάζει απάνθρωπος, είναι τόσο ψυχρός που μοιάζει όντως ψηφιακά επεξεργασμένος.
Μόνο οι πιτσιρικάδες που “λιώνουν” στις κονσόλες δεν εντυπωσιάζονται, γιατί το ζουν σε εικονική πραγματικότητα.
Μόνο που εδώ δεν μιλάμε για μια στάση yoga στο Fortnite αλλά για το Champions League και το ποδόσφαιρο της νέας δεκαετίας.
Αγγίζει το κωμικό όταν ένας 19χρονος σκοράρει 10 γκολ σε επτά παιχνίδια Champions League, όταν τρέχει τα 60 μέτρα σε 6.64 δευτερόλεπτα και διαβάζεις ότι το Παγκόσμιο ρεκόρ είναι ελάχιστα πιο κάτω και τον βλέπεις να πανηγυρίζει σε στάση διαλογισμού.
Το ποδόσφαιρο του Χάαλαντ είναι ωμό, βίαιο, δεν ενέχει κανένα στοιχείο κανονικότητας.
Στο μυαλό του είναι μόνο να τρέξει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα προς το τέρμα του αντιπάλου, συντρίβοντας τα πάντα, ό,τι και όποιον και να βρεθεί μπροστά του.
Δεν είναι ηγέτης, δεν είναι πρωταγωνιστής, δεν είναι μετρήσιμο μέγεθος. Ακόμα και τώρα που ασχολούνται όλοι μαζί του, τώρα που (ξανα)έκανε τη Μπορούσια Ντόρτμουντ “hot“, δεν είναι το πρώτο όνομα στη μαρκίζα.
Δεν συνθέτει τη στρατηγική όπως ο επίσης “γκλιτσαρισμένος” Σάντσο, δεν ανοικοδομεί δράσεις. Ο Χάαλαντ απλώς έρχεται και σκοτώνει.
Ίσως γι’ αυτό τα δυο νεαρά αστέρια της Ντόρτμουντ να μην έχουν αποκτήσει ακόμη την απαιτούμενη χημεία.
Στο παιχνίδι εναντίον της Παρί σε παραπάνω από τέσσερις περιπτώσεις πέταξαν στα σκουπίδια περιπτώσεις συνεργασίας που θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν τον πήχη του σκορ σε δυσθεώρητα ύψη για την παρέα του Νεϊμάρ.
Το τεχνικό και το τακτικό κομμάτι πραγματικά μπαίνει σε δεύτερη μοίρα, όταν βρίσκεσαι ενώπιον αυτού του βίαιου οργώματος του γηπέδου που κάνει σε κάθε σπιθαμή του ο Έρλινγκ.
Δεν είναι εύκολο ούτε για τους συμπαίκτες του, δεν είναι εύκολο για κανέναν “κανονικό” μεγάλο ποδοσφαιριστή.
Δεν υπάρχει ισορροπία στο ποδόσφαιρο που μπορεί να υπηρετήσει ο Χάαλαντ, δεν υποκρύπτεται το παραμικρό ίχνος σεβασμού και ευαισθησίας, καμία τακτική προσέγγιση.
Ο νόμος της φύσης δεν ανατρέπεται, δεν έχει τρόπο διαφυγής. Το δεύτερο γκολ εναντίον της Παρί δεν είναι ένα απλό σουτ. Είναι μια οβίδα που, εάν έβρισκε τον τερματοφύλακα, θα τον τραυμάτιζε.
Ο Χάαλαντ δεν έχει όριο, δεν κουράζεται, δεν τραυματίζεται, δεν ντουμπλάρεται.
Περνάει τους αμυντικούς “από πάνω”. Κι όταν σουτάρει, ο ήχος ακούγεται σε όλο το γήπεδο, ακόμα κι όταν είναι ασφυκτικά γεμάτο από 60.000 τυχερούς.
Αυτός ο θόρυβος που κάνει η μπάλα, όταν φεύγει με τόσο τρομακτική δύναμη από το πόδι του, είναι συντριπτικός.
Τα πάντα συμβαίνουν σε ελάχιστο χρόνο, όλα καθίστανται κατανοητά μεταχρονολογημένα. Δεν προλαβαίνει ο εγκέφαλος να επεξεργαστεί την πληροφορία, δεν υπάρχουν στιγμές παύσης, το συμβάν είναι διαρκές, παρόλο που, όπως το glitch, γίνεται πολύ σπάνια και είναι φευγαλέο.
Είναι γνωστό ότι το πραγματικό ποδόσφαιρο για τις νεότερες γενιές είναι λιγότερο ευχάριστο σε σύγκριση με τα βιντεοπαιχνίδια, επειδή είναι πιο βαρετό. Το γρασίδι είναι λιγότερο πράσινο, τα γήπεδα πιο άσχημα, οι άνθρωποι κινούνται με περισσότερη ακαταστασία στο χώρο.
Στο συγκεκριμένο παιχνίδι όμως που βρέθηκαν στα ίδια τετραγωνικά ο Χάαλαντ (κατά κύριο λόγο), ο Εμπαπέ και ο Σάντσο, έχω την αίσθηση ότι για πρώτη φορά ένα σεβαστό εύρος φίλαθλου κοινού βρέθηκε αντιμέτωπο με το ποδόσφαιρο του μέλλοντος.
Ένα ποδόσφαιρο όχι μακριά από τα βιντεοπαιχνίδια και σε διάφορες φάσεις ανταγωνιστικό ακόμα και με αυτά. Η έκπληξη, το ενδιαφέρον, ο θαυμασμός ήταν σχεδόν ίδια, η ειδοποιός διαφορά όμως έγκειται στο γεγονός ότι τα συναισθήματα ήταν ακόμα πιο έντονα.
Ανέκαθεν η επιστήμη υποστήριζε ότι η μηχανή ξεπερνάει τον άνθρωπο, εν προκειμένω ότι το βιντεοπαιχνίδι προηγείται του πραγματικού ποδοσφαίρου.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι του κάνει καλό, γιατί ό,τι συλλαμβάνεται ως σκέψη και εφευρίσκεται ο τρόπος να γίνει εικονικά/ψηφιακά δεν αργεί ποτέ να μετουσιωθεί σε πραγματικότητα.
Η σκέψη προηγείται της δράσης, μιλάμε για σταθερά αιώνων.
Ο Έρλινγκ Μπράουτ Χάαλαντ συνέτριψε νόμους και σταθερές αιώνων, προερχόμενος από έναν πλανήτη που δεν έχει ανακαλυφθεί.
CHECK IT OUT: Όλα τα κείμενα του Zastro