Το ενδημικό είδος «Έντι Ταβάρες»

Σχεδόν 500 χιλιόμετρα χωρίζουν τη νησιωτική συστάδα του Πράσινου Ακρωτηρίου από τις ακτές της Σενεγάλης.

Η γεωγραφική απομόνωση είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενδημικών ειδών πανίδας, αρκετά εκ των οποίων απειλούνται με εξαφάνιση.

Μιλάμε κυρίως για πτηνά αλλά και για ερπετά, όπως το Tarentola gigas. Σε αθλητικό επίπεδο, μιλάμε για το Center gigas. Κατά κόσμον Έντι Ταβάρες, για να αφήσουμε κατά μέρος τις fake επιστημονικές ονομασίες. Το πιο τρομακτικό σκιάχτρο της Ευρωλίγκας στη σύγχρονη εποχή έχει μάλλον και την πιο ασυνήθιστη διαδρομή ανάμεσα στους συναδέλφους του.

Σίγουρα έχει την πιο εξωτική και συνάμα την πιο καθυστερημένη αφετηρία. Για ένα παιδί (τι παιδί, ολόκληρος μαντράχαλος…) που στα 17 του δεν είχε πιάσει ποτέ του μπάλα μπάσκετ στα χέρια, καλά τα έχει καταφέρει: ανάδειξη στην Γκραν Κανάρια, ΝΒΑ, και ας μην έπιασε, κολώνα της Ρεάλ. Ένας τύπος ύψους 2.21μ., ο οποίος γίνεται ακόμα πιο πελώριος (sic) με το μετρημένο στα 236 εκατοστά άνοιγμα χεριών που διαθέτει.

Η ζωντανή απόδειξη του «ποτέ δεν είναι αργά» και του πόσο επιτυχημένα μπορεί να κατεργαστεί η πρώτη ύλη, όταν συνδυάζεται με μυαλό και όρεξη για δουλειά.

Ας είναι καλά (για τους Μαδριλένους αλλά και για την “άγραφη” μέχρι πρότινος Εθνική του) εκείνος ο καλός Γερμανός κύριος που τον πρόσεξε και τον προξένεψε στον γνωστό του στα Κανάρια νησιά…

Περιμένοντας παπούτσια αντί για σαγιονάρες

Πράσινο Ακρωτήριο λοιπόν. Η πιο… άκυρη ονομασία κράτους στην υφήλιο. Ούτε πράσινο το βλέπεις από ψηλά σε μεγάλο μέρος, έτσι άνυδρα και ξερά που είναι τα εδάφη (χώρια η μπλε σημαία, με δύο μικρές λευκές γραμμές, μία κόκκινη και κίτρινα αστέρια), ούτε φυσικά ακρωτήριο. Το όνομα βαστάει από το Cap-Vert, του πραγματικού ακρωτηρίου “απέναντι”. Στη δυτική εσχατιά της Σενεγάλης.

Το νησί Μάιο, από τη νότια συστάδα Σοταβέντος (διότι υπάρχει και η βόρεια, ονόματι Μπαρλαβέντος), είναι το ανατολικότερο στον χάρτη. Μικρό και ελάχιστα τουριστικό. Κι όμως, ένας Γερμανός που το επισκέφτηκε ως τουρίστας -και κατέληξε να δραστηριοποιηθεί επιχειρηματικά εκεί- είναι που πιστώνεται την ανακάλυψη του γίγαντα.

Ο Γουόλτερ Σαμουέλ Ταβάρες Ντα Βέιγκα έχει δει το πρώτο φως στις 22 Μαρτίου 1992. Ο ύψους 2.03μ. πατέρας του ναυτικός. Λείπει συχνά επί μήνες, το εισόδημά του δεν φτάνει. Ο μικρός (στην ηλικία και μόνο) τα παίρνει τα γράμματα –και τους αριθμούς. Βοηθάει ως ταμίας στο μαγαζάκι της μητέρας του, παλιάς παίκτριας του χάντμπολ, και της γιαγιάς του.

Τύχη αγαθή για τη μετέπειτα πορεία του, ο προαναφερθείς χερ Χόακιμ τον σταμπάρει εκεί ακριβώς. Και τον βλέπει όρθιο. Παθαίνει πλάκα, τον παρακαλεί να τον φωτογραφίσει δίπλα στην πόρτα και δίπλα σε… νορμάλ ανθρώπους. Είμαστε στο 2009. Ο Έντι, όπως θα γίνει ευρύτερα γνωστός, είναι 17 ετών και δεν ξέρει καλά-καλά τι είναι το μπάσκετ. Αγνοεί τους βασικούς κανόνες, δεν έχει δει καν κάποιον φίλο του να παίζει στο μοναδικό γηπεδάκι με τα σκουριασμένα στεφάνια.

Μπάλα γουστάρει, μα πού να φτουρήσει, έχοντας φτάσει τα 216 εκατοστά. Αρκείται να βλέπει στην τηλεόραση την Μπενφίκα, αγαπημένη ομάδα του παππού του, από τα χρόνια που το Πράσινο Ακρωτήριο αποτελούσε πορτογαλική κτήση. Τα φωτογραφικά πειστήρια του Γερμανού στέλνονται στον φίλο του, τον Ραούλ Ροντρίγκεθ, Διευθυντή ακαδημιών στην Γκραν Κανάρια. Και όλα παίρνουν τον δρόμο τους.

Πρώτα, ο σενιόρ Ροντρίγκεθ μαζί με δύο συνεργάτες του παίρνουν τον θαλάσσιο δρόμο για τα μέρη του λυκειόπαιδα. Νησιά στις δυτικές ακτές της Αφρικής είναι άλλωστε και τα Κανάρια, πολύ μακριά από την ισπανική τους μητρόπολη. Το ραντεβού κανονίζεται στην πρωτεύουσα Πράια. Στο νησί Σαντιάγκο. Τόπος συνάντησης το Café de Paris. Μόνο που τον μικρό τον παίρνει ο ύπνος και δεν πηγαίνει ποτέ.

Την επομένη ανταμώνουν, με τα πολλά, σε μια κλειστή σάλα. Αφότου γίνονται κι άλλα τηλεφωνήματα, επειδή οι μεν περιμένουν στη μία είσοδο και ο δε στην άλλη…

Το αρχικό σάστισμα από το όντως εξωπραγματικό μπόι του Ταβάρες δίνει τη θέση του στην απογοήτευση για ένα εντελώς πρακτικό μα τόσο σημαντικό ζήτημα. Φοράει σαγιονάρες, από τις οποίες μάλιστα ολόκληρες οι φτέρνες (και βάλε) περισσεύουν και σέρνονται στο έδαφος.

Παπούτσια; Και δη αθλητικά; Νούμερο 53; Σε μια μικρή πόλη ενός μικρού νησιού στο Πράσινο Ακρωτήριο; Ποτέ… Ακόμα και στην πρωτεύουσα, όπου βρίσκονται, δεν βρίσκεται καν κοντινό του νούμερο. Όσο οι έτεροι απεσταλμένοι της «Γκράνκα» έχουν ξεχυθεί προς άγραν υποδημάτων, ο Ροντρίγκεθ πιάνει την κουβέντα με τον νεαρό και αντιλαμβάνεται ότι έχει να κάνει με έναν ευγενικό και -κυρίως- ξύπνιο άνθρωπο.

Με διάφορες κοπτοραπτικές (και στις κάλτσες του) αλχημείες κουτσοβάζει κάποια στιγμή δύο παπούτσια. Παίρνει την μπάλα και, πρώτη φορά μέσα σε ένα γήπεδο καλαθοσφαίρισης, στέκεται ενστικτωδώς πίσω από τη γραμμή του τριπόντου και κάνει να σουτάρει. Παραλίγο να γκρεμίσει το ταμπλό.

Ισπανικό θαύμα με εξήγηση

Λίγο βορειότερα πια, στο Λας Πάλμας του νησιού Γκραν Κανάρια και του ομώνυμου συλλόγου, ο Ταβάρες προοδεύει με μεγάλα, σαν τα πραγματικά του, βήματα. Στη μεγαλύτερη πόλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκτός… ευρωπαϊκής ηπείρου, ο Αφρικανός μαθαίνει καταρχάς τα βασικά. Και όταν λέμε «τα βασικά», δεν εννοούμε καν τα μπασκετικά.

Να κατεβαίνει γοργά και δίχως να διστάζει τα σκαλοπάτια που οδηγούν στη σάλα, για παράδειγμα… Να τρέχει και όχι να πελαγοδρομεί, με τα μακριά άκρα του να πηγαίνουν πέρα-δώθε… Πέφτουν πάνω του καθηγητάδες κινησιολογίας, ενόσω ο ίδιος μαθαίνει να γίνεται πιο επιθετικός πάνω στο παρκέ.

Η έμφυτη καλοσύνη του τον κάνει να κοιτάζει περισσότερο να μην μπλέκεται και άθελά του να χτυπάει τους δύο κεφάλια κοντύτερους συμπαίκτες και αντιπάλους, παρά να κυριαρχεί.

Φτάνει τα 221 εκατοστά, δίνει έμφαση και πετυχαίνει να γίνει πιο γρήγορος. Αποδεικνύεται ικανός με την μπάλα στα χέρια και στην επίθεση. Αναπτύσσει επαφή με το καλάθι και δίχως να καρφώνει, μαθαίνει σωστό release της μπάλας, παρά τις παλάμες-κουπιά που διαθέτει, το δε τάιμινγκ που έχει στην άμυνα, όταν σηκώνεται για να ρίξει τάπα, είναι εντυπωσιακό.

Ξεπερνάει γρήγορα τη μοναξιά και τα περίεργα βλέμματα του απλού κόσμου στον δρόμο, μαθαίνει να αγαπάει αυτό που είναι. Αγαπά και τον νέο του σύλλογο, για χάρη του οποίου έχει στήσει και δεύτερη εφηβική ομάδα. Η πρώτη ήταν πλήρης ως προς το ρόστερ, προτού καταφτάσει ο γίγαντας από το Πράσινο Ακρωτήριο.

Τα βήματα στην καριέρα του είναι από την πλευρά τους μετρημένα. Παίζει στην τέταρτη κατηγορία με τη δεύτερη ομάδα της Γκραν Κανάρια, στη δεύτερη τη τάξει (κατηγορία) ως δανεικός στη Λα Πάλμα, από τον Ιανουάριο του 2013 στην ACB. Γυρίζει πίσω κανονικός παίκτης -και… Ισπανός. Έχει μάθει καλά πια τη γλώσσα, έχοντας περάσει από ένα ειδικό σχολείο, στο οποίο έκανε και μαθήματα ξυλουργικής, στο πλαίσιο της ανάπτυξης δεξιοτήτων του και δη με τα χέρια. Το μίνιμουμ της βαθμολόγησης το έπιανε εύκολα, ώστε να ανανεώνεται η φοιτητική βίζα.

Στο μοναδικό σχετικά κοντινό στην πατρίδα του μέρος όπου μπορεί να παίξει ευρωπαϊκό μπάσκετ, εξελίσσεται σε έναν από τους καλύτερους αμυντικά σέντερ της ισπανικής λίγκας. Ο ανέκφραστος και αγέλαστος κόουτς, Πέδρο Μαρτίνεθ, γελάει από μέσα του, διαπιστώνοντας την πρόοδο του αγαπημένου του μαθητή. Το 2014 τού δίνει το τελικό σμίλεμα κοτζάμ Αΐτο Γκαρθία Ρενέσες, από τα χέρια του οποίου έχει λαξευτεί το ταλέντο ενός Πάου Γκασόλ, ενός Ρίκι Ρούμπιο.

Με τον πρώτο (προπονητή), ο Ταβάρες έχει φτάσει και στον Τελικό του EuroCup, σε μια τρελή πορεία με ρεκόρ 21-1, πριν τις ήττες στους τελικούς από τη Χίμκι. Εχει ψηφιστεί και στην κορυφαία πεντάδα των νέων παικτών στην ACB, είναι πια ώρα για το παιδί που μεγάλωσε στις παραλίες να διασχίσει για τα καλά τον αγαπημένο του Ατλαντικό.

Αμερικανικό fail, “βασιλική” εξέλιξη

Αφήνει το τροπικό κλίμα των Καναρίων, όπως και του Πράσινου Ακρωτηρίου, για το ψυχρό της Ατλάντα. Ιδίως μεταφορικά. Δεν νιώθει τη ζεστασιά των ανθρώπων που έχει συνηθίσει στην πρώτη αλλά και τη δεύτερη πατρίδα του. Την νιώθει βασικά για τελευταία φορά στις ΗΠΑ την βραδιά του ντραφτ το 2014.

Σκάνε μπροστά του στη Νέα Υόρκη, δίχως να έχει ιδέα, έξι άνθρωποι της Γκραν Κανάρια, που έχουν ταξιδέψει ιδίοις εξόδοις για να κάνουν έκπληξη στον φίλο τους. Ανάμεσά τους οι τρεις εκείνης της πρώτης αποστολής στην Πράια αλλά και ο Ερμής Παπακωνσταντίνου, προπονητής στα μικρά κλιμάκια.

Ο ψηλός ακούει το όνομά του 43ος, σε μια διαδικασία που κατακλύζεται από εξωτικά ονόματα φοβερών “πενταριών”: Ζοέλ Εμπίιντ, Νικόλα Γιόκιτς (μονάχα δύο θέσεις παραπάνω), Γιουσούφ Νούρκιτς, Μπρούνο Καμπόκλο (που τότε δήλωνε σμολ φόργουορντ)… Μένει μία ακόμα χρονιά στην Ιβηρική χερσόνησο, τα δύσκολα ξεκινούν το 2015.

Αν και στους Χοκς όλη η φροντ λάιν μιλάει κατά φοβερή σύμπτωση τις γλώσσες του (Δομινικανός ο Αλ Χόρφορντ, Βραζιλιάνος ο Τιάγκο Σπλίτερ, έχοντας περάσει από την Ομπραντόιρο ο Μάικ Μουσκάλα), το τεχνικό σταφ δεν ενθουσιάζεται με τον πανύψηλο νεαρό, σε μια εποχή που αρχίζουν να εκλείπουν οι παλιοί -καλοί- κλασικοί σέντερ.

Μακρινό σουτ ούτε έχει ούτε και που θα αποκτήσει ο Ταβάρες. Η ύπαρξη του κανονισμού των αμυντικών τριών δευτερολέπτων τον δυσκολεύει στην άμυνα, διότι δεν μπορεί να αγκυροβολεί στο “ζωγραφιστό” και να τρομοκρατεί τους περαστικούς. Καταντάει γυρολόγος στο NBDL, πρόδρομο της G-League, σε αυτό ακριβώς ψηφίζεται το 2017 Αμυντικός της Χρονιάς με τους Ράπτορς 905.

Έχοντας φορέσει φανέλες τεσσάρων διαφορετικών συλλόγων στη θυγατρική λίγκα του ΝΒΑ, αυτός που γνώριζε έως την εφηβεία του μονάχα τον Μάικλ Τζόρνταν (κι αυτόν, επειδή ένας θείος του του είχε στείλει μια μπλούζα της Jordan Brand) υπογράφει τον Απρίλιο του 2017 στους κραταιούς Καβαλίερς. Ντεμπουτάρει μάλιστα με 10 ριμπάουντ και 6 τάπες (!) απέναντι στους κανονικούς Ράπτορς.

Τραυματίζεται όμως στο χέρι, δεν παίζει καθόλου στα πλέι οφ και τη μία ακόμα πορεία έως τους NBA Finals. Είναι φανερό πως δεν τον θέλει. Και ο ίδιος δεν θέλει άλλο να ξυπνάει στις επτά το πρωί από ένα sms που να του υποδεικνύει ότι σε τρεις ώρες πρέπει να είναι στο αεροδρόμιο, ώστε να ενταχθεί στην αποστολή της εκάστοτε θυγατρικής ομάδας…

Την πρόταση της Ρεάλ δεν την σκέφτεται δεύτερη φορά. Στην πρώτη του θητεία στην Ισπανία, όταν άρχιζε και να παρακολουθεί μπάσκετ, πέρα από το να το εξασκεί, θαύμαζε στην τηλεόραση τους Τιμ Ντάνκαν και Ντουάιτ Χάουαρντ.

Δεν του δόθηκε η ευκαιρία να κοντράρει στα ίσια τους καλύτερους στο ΝΒΑ, έγινε ο ίδιος ο καλύτερος στην Ευρώπη.

Αν και η Ρεάλ του Πάμπλο Λάσο γουστάρει το up tempo, o κάποτε αργοκίνητος σέντερ δεν έχει κανένα πρόβλημα να υπηρετήσει τον γρήγορο ρυθμό. Γίνεται ο μπαμπούλας για κάθε άτυχο αντίπαλο που έστω τον πλησιάζει, σκοράρει ικανοποιητικά στα πιο κρίσιμα ματς.

Στην πρώτη του χρονιά στέφεται Πρωταθλητής Ευρώπης, με ρεκόρ πόντων τους 14 απέναντι στον Παναθηναϊκό στη ρέγκιουλαρ σίζον. Αποκλείει και στα πλέι οφ την ομάδα του Τσάβι Πασκουάλ με Τζέιμς, Καλάθη και Σίνγκλετον, παρά το εναρκτήριο (και εκκωφαντικό) 95-67 των «Πρασίνων» στο ΟΑΚΑ.

Ο «Πράσινος» εκ πατρίδας σέντερ απλώς ανάβει τις μηχανές ακόμη.

Ένας γίγαντας για το πιο μικρό κράτος

Επί πέντε συναπτές σεζόν ανεβάζει τον (εξαρχής διψήφιο) μέσο όρο αξιολόγησής του στην Ευρωλίγκα, φτάνοντας στις 18.4 μονάδες το 2021-2022. Την επόμενη κατακτά ξανά την κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, ως ο MVP μάλιστα του Final 4. Στην πιο ώριμη, την πιο επιβλητική εποχή της καριέρας του, καταγράφει 20άρα, 15 ριμπάουντ και 4 μπλοκ στον ημιτελικό με την Μπαρτσελόνα και νέο νταμπλ-νταμπλ στον αγώνα τίτλου με τον Ολυμπιακό.

Στο Κάουνας η παρέα του έχει φτάσει, ακριβώς επειδή ο ίδιος έχει βγει μπροστά μετά την (εσκεμμένη, ας μην κρυβόμαστε) κλοτσοπατινάδα στην προημιτελική σειρά με την Παρτίζαν. Μετά το 0-2 στη Μαδρίτη και με την πλάτη στον τοίχο, έχει πάει στο Βελιγράδι κι έχει κάνει τα ρεκόρ καριέρας του με 26 πόντους και ranking 41 στο Game 3 (82-80). Αυτός ισοφαρίζει, αυτός παίρνει το επιθετικό ριμπάουντ για να βάλει το τρίποντο του προσπεράσματος στα 24’’ ο Νάιτζελ Γουίλιαμς-Γκος.

Τρις στην κορυφαία πεντάδα της Ευρωλίγκας και άλλες τόσες φορές ο κορυφαίος αμυντικός της, σταθερά ο καλύτερος μπλοκέρ και ο άνθρωπος πλέον με τα περισσότερα κοψίματα στην ιστορία της, διψήφιος αριθμός τροπαίων στην Ισπανία, όπου ψηφίζεται MVP και στους τελικούς της ΑCB το 2022. Η αξία του πάντως δεν αποτυπώνεται σε όλα αυτά, δεν εκφράζεται με ψυχρούς αριθμούς.

Είναι η (αποτρεπτική στον… εχθρό) παρουσία του και μόνο που κάνει τη διαφορά, η ικανότητά του να είναι άκρως επιδραστικός, ακόμα κι αν πάρει δυο-τρεις προσπάθειες. Στα 32 του βέβαια κι ενώ έχουν μεσολαβήσει καμιά δεκαριά ακόμα παρανοϊκές αναμετρήσεις του απέναντι στον Παναθηναϊκό, βρίσκει τον μάστορά του.

Μένει non-factor στον Τελικό του Βερολίνου και ηττάται, μένει όμως και στη Μαδρίτη παρά τις οχλήσεις του έως τότε “πελάτη” του ώστε να ντυθεί στα πράσινα. Μετράει η γνώμη της συζύγου, έχει δημιουργήσει άλλωστε και τετραμελή φαμίλια στην ισπανική πρωτεύουσα. Το μεγάλο του όνειρο έχει πια εκπληρωθεί και σε εθνικό επίπεδο.

Μικρός, το 2013, έχει οδηγήσει τους Καποβερντιανούς (sic) στην έκτη θέση του Afrobasket. Την καλύτερη ever, στις λιγοστές παρουσίες τους σε τελικές φάσεις. Ξαναφορά το εθνόσημο το 2021, τετράδα. Δεν είναι όμως ένα ηπειρωτικό μετάλλιο που τον “τρώει”. Θέλει να οδηγήσει την Εθνική του σε ένα Μουντομπάσκετ και αυτό ακριβώς κάνει.

Τον Φεβρουάριο του 2023 φεύγει νύχτα (με τη μεταφορική, όχι την κυριολεκτική έννοια) από τη Μαδρίτη. Μετά από αγώνα Ευρωλίγκας πετάει με δικά του έξοδα στη Λουάντα, δίχως να υπολογίζει κούραση ή τα 8.000 χιλιόμετρα.

Στο πρώτο παιχνίδι του “παραθύρου” χάνει από την Ανγκόλα, στο δεύτερο ωστόσο επικρατεί της Ακτής Ελεφαντοστού και το Πράσινο Ακρωτήριο γίνεται λίγους μήνες αργότερα το μικρότερο πληθυσμιακά κράτος που εμφανίζεται ποτέ σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Σκαρώνει και νίκη στην Ιαπωνία (κόντρα στη Βενεζουέλα), τερματίζει πρώτος ριμπάουντερ του τουρνουά.

Σύμφωνα με τον μύθο των τοπικών Κρεολών, όταν ο Θεός τελείωσε με τη δημιουργία του κόσμου και έτριψε τα χέρια του με ικανοποίηση, υπολείμματα χώματος από τα δάχτυλά του έπεσαν στη θάλασσα και σχημάτισαν τα νησιά που σήμερα ονομάζουμε Πράσινο Ακρωτήριο.

Μάλλον υπήρχαν και ψήγματα χρυσού ανάμεσά τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πάμπλο Λάσο: Ψύλλου πήδημα

Ρούντι Φερνάντεθ: Η Νίκη και τα αδέρφια της