Ένας από τους σπουδαιότερους μπασκετμπολίστες όλων των εποχών ή ένας από τους πιο υπερτιμημένους; Θεός, κατά το παρατσούκλι του, «Point God», ή Διάβολος; Πολιτικός, ως Πρόεδρος επί οκταετία της Ένωσης Παικτών, ή πολιτικάντης;
Αντικείμενο διάφορων ντιμπέιτ, ο Κρις Πολ έχει αποκτήσει στις δύο γεμάτες δεκαετίες επαγγελματικής καριέρας πιστούς οπαδούς και ορκισμένους εχθρούς. Haters, κατά πώς τους αποκαλούν στην πατρίδα του. Ακόμα και αυτοί πάντως τού αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ιστορία του ΝΒΑ.
Ο Αμερικανός πλέι μέικερ καμαρώνει πλέον ως ο δεύτερος καλύτερος πασέρ και “κλέφτης” όλων των εποχών στη δυνατότερη λίγκα του πλανήτη. Τετράκις στην καλύτερη πεντάδα και επτάκις στην καλύτερη αμυντική, δώδεκα φορές σε All Star Game (και με ένα MVP δικό του σε αυτά), στατιστικές πρωτιές με τη σέσουλα –ακόμα και ελάχιστα προτού σαρανταρίσει.
Ταυτόχρονα, μισητός (εξ ου και οι haters) σε ευάριθμη κοινότητα οπαδών μα και συναδέλφων του. Για αγωνιστικούς και μη λόγους. Προτού καν αποσυρθεί από την ενεργό δράση, έχει απλώσει τις δραστηριότητές του σε μια σειρά διαφορετικών τομέων και συστήνεται ως ένας από τους πλουσιότερους μπασκετμπολίστες, χάρη σε επενδύσεις και επιχειρήσεις, χάρη και στα συμβόλαια με εταιρείες τύπου Jordan Brand.
Από τα αμιγώς καλαθοσφαιρικά, οι απολαβές του αγγίζουν τα 400 εκατ. δολάρια. Τα είχε τετρακόσια όλα αυτά τα χρόνια και μέσα στις τέσσερεις γραμμές. Ένας πανέξυπνος τύπος, ο οποίος διάβαζε καλύτερα από τον καθένα τις αντίπαλες άμυνες και τις πλήγωνε είτε ο ίδιος, συνηθέστερα με σουτάκι μέσης απόστασης, είτε μοιράζοντας τις χιλιάδες τελικές πάσες του.
Σήμα-κατατεθέν η κοφτή ντρίμπλα, συχνά και κάτω από τα πόδια, η οποία σαβούρδιαζε (sic) τον άτυχο παίκτη που είχε προστρέξει στο μαρκάρισμά του. Γερό πάτημα αυτός, καλάθι. Άψογος χειριστής της μπάλας, “οικονομικότατος” ως ο κορυφαίος NBAer ever σε εμφανίσεις με διψήφιες ασίστ και κανένα λάθος.
Μεγαλύτερο πάθος του από το μπάσκετ το μπόουλινγκ. Στα δικά του παρκέ έχει περάσει άπειρες όχι εργατοώρες μα ώρες αγνής διασκέδασης. “Κόλλημα” από τα παιδικά χρόνια, ελέω του πατέρα του. Μέχρι και τη δική του ομάδα στο επαγγελματικό Πρωτάθλημα μπόουλινγκ (PBA) έχει από το μακρινό 2012.
Τα χρόνια πέρασαν, οι διακρίσεις στο… κανονικό του άθλημα πολλαπλασιάστηκαν, οι στόχοι που έβαλε τικαρίστηκαν ένας-ένας. Έπεσαν, αν θέλετε, σαν κορίνες του μπόουλινγκ. Μονάχα η κεντρική έμεινε να στέκεται όρθια. Πρωτάθλημα δεν πήρε ποτέ. Κι ας καθοδηγούσε τα περισσότερα χρόνια ισχυρά σύνολα.
Αύγουστος 2012: Ο Κρις Πολ με τη φανέλα της Εθνικής των ΗΠΑ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου / Photo by: Eurokinissi (Action Images).
Οι 61 πόντοι για τον δολοφονημένο παππού
Ο Κρίστοφερ Εμάνιουελ Πολ γεννιέται μετά βεβαιότητας στις 6 Μαΐου 1985. Ως τόπος δίνεται στις επίσημες ιστοσελίδες του ΝΒΑ το Γουίνστον-Σάλεμ, αλλά σε τοπικά δημοσιεύματα της Βόρειας Καρολίνας αναγράφεται ως τέτοιος και το κοντινό Λιούισβιλ. Σε αυτό το τελευταίο μεγαλώνούν μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του.
Σι Τζέι ο πρεσβύτερος υιός, από το Τσαρλς Τζούνιορ (Charles Junior). Τσαρλς Έντουαρντ Πολ ο μπαμπάς, ιδού λοιπόν γιατί ξέρουμε το πιο γνωστό μέλος της φαμίλιας ως «CP3». CP, ο τρίτος ηλικιακά. Ερασιτέχνης αθλητής, ο πατήρ περνάει την αγάπη για το μπάσκετ στα παιδιά του, τα οποία μένουν ένα τεταρτάκι μακριά από το κλειστό του Γουίνστον-Σάλεμ.
Όταν δεν βρίσκεται στο σχολείο ή στο γήπεδο, ο μικρός βοηθάει τον αγαπημένο παππού του, Ναθάνιελ Τζόουνς, στο βενζινάδικό του. «Πάπα Τσίλι» φωνάζουν όλοι τον καλόκαρδο κύριο με τις αγαθοεργίες. Ανάμεσα στους τακτικούς πελάτες του για ανεφοδιασμό ο κατοπινός Hall of Famer, Κλάρενς «Big House» Γκέινς. Προπονητής του Γουίνστον-Σάλεμ Στέιτ επί 47 χρόνια.
Στις 14 Νοεμβρίου 2002 ο Ναθάνιελ Τζόουνς είναι που φοράει στον εγγονό του ένα καπελάκι του Γουέικ Φόρεστ, γιορτάζοντας τη συμφωνία του πιτσιρικά με το γνωστό κολέγιο. Το επόμενο βράδυ ο παππούς βρίσκεται νεκρός, δίπλα στο αμάξι του.
Πέντε συνομήλικοι του «CP3» βγαίνουν παγανιά να κλέψουν οποιονδήποτε και ο κλήρος λαχαίνει στον μίστερ Τζόουνς. Εκτός από το πορτοφόλι, του αφαιρούν και τη ζωή. Ο μικρός χάνει τον καλύτερό του φίλο. Δεν θέλει να παίξει μόλις δύο μέρες αργότερα, με το χάισκουλ Γουέστ Φορσάιθ. Με τι ψυχολογία; Με τι κουράγια;
Μια θεία του του προτείνει να τιμήσει τον «Πάπα Τσίλι», βάζοντας 61 πόντους. Έναν για κάθε χρόνο της ηλικίας του. Αυτό και κάνει. Ακριβώς!
Η συγκινητική ιστορία κάνει τον γύρο των ΗΠΑ, ο βραχύσωμος γκαρντ ολοκληρώνει τη χρονιά του στο Λύκειο με μέσους όρους 30 πόντων, 6 ριμπάουντ και 11 ασίστ, στο δε NCAA ως φρέσμαν οδηγεί τους Ντίμον Ντίκονς μέχρι το «Sweet Sixteen».
Δεν υπερβαίνει τα 183 εκατοστά, μα υπερβαίνει τις αρχικά δυσοίωνες προβλέψεις σχετικά με το αν μπορεί να σταδιοδρομήσει με τέτοιο μπόι στο ΝΒΑ. Στη δεύτερη κολεγιακή σεζόν του κάνει πλάκα ακόμα και στα περίφημα (και γειτονικά, στην πολιτεία της Βόρειας Καρολίνας) Νορθ Καρολάινα και Ντιουκ, με αποτέλεσμα να ντραφταριστεί πέμπτος. Μια θέση κάτω από τον Ντερόν Γουίλιαμς, ο οποίος προαλειφόταν για μεγαλύτερη επαγγελματική καριέρα. Είχαν κι ένα σύντομο… beef οι δυο τους εν συνεχεία. Για πότε όμως πήρε εκείνος την κάτω βόλτα (σταμάτησε το 2017)…
Ο Κρις Πολ με τον παππού του, «Πάπα Τσίλι».
Τον αγαπούν, γιατί…
Καμαρώνοντας και για την ψήφισή του στην All Academic πεντάδα του ΝCAA, εξαιρετικός μαθητής γαρ, ο ταχύς πόιντ γκαρντ εντάσσεται στους Νιου Ορλίνς Πέλικανς και ξεκινάει την επαγγελματική του καριέρα, η οποία θα τον κρατήσει επί δύο δεκαετίες στη δυτική περιφέρεια. Τους παραλαμβάνει στον πάτο της κατάταξης και τους χαρίζει 20 νίκες περισσότερες, ψηφιζόμενος Ρούκι της Χρονιάς, χάρη στους 16.1 πόντους και τις 7.8 τελικές πάσες του. Α, κάνει και τα περισσότερα κλεψίματα στο ΝΒΑ. Όχι ανάμεσα στους πρωτοεμφανιζόμενους, γενικότερα στο Πρωτάθλημα!
Είναι vocal και στέκονται προσοχή, όταν μιλάει, ακόμα και οι βετεράνοι, είναι ηγέτης και βάζει νικητήρια καλάθια, συνήθως με ντράιβ και με τη βοήθεια του ταμπλό. Το 2008 οδηγεί την ομάδα του σε ρεκόρ 56 νικών και έρχεται δεύτερος στην ψηφοφορία για τον MVP, πίσω μονάχα από τον Κόμπε Μπράιαντ.
Το 2011, όταν ανακοινώνεται τριπλό τρέιντ που τον στέλνει στους Λέικερς (τους οποίους παραλίγο να αποκλείσει μόνος του λίγους μήνες νωρίτερα στα πλέι οφ), το ΝΒΑ το ακυρώνει! Οι «Πελεκάνοι» βρίσκονται σε μεταβατικό ιδιοκτησιακό καθεστώς και τους ελέγχει σε μεγάλο βαθμό η λίγκα.
Εξ ου και ο Κομισάριος Ντέιβιντ Στερν δεν επιτρέπει να πάει δίπλα στον καλύτερο σούτινγκ γκαρντ, δηλαδή τον «Black Bamba», o καλύτερος πόιντ γκαρντ. Ναι, ο Πολ.
Λίγες ημέρες αργότερα καταλήγει στο Λος Άντζελες αλλά για τους Κλίπερς. Γίνεται της… λόμπας για τους Μπλέικ Γκρίφιν και ΝτιΑντρέ Τζόρνταν. «Lob city» το κόκκινο Λ.Α., ρεκόρ συλλόγου κι εδώ οι 56 νίκες της περιόδου 2012-2013, προτού κάνουν 57 την αμέσως επόμενη. Δεν είναι ιδιαίτερα καλός σουτέρ, μα βάζει οκτώ τρίποντα σε νίκη επί της Οκλαχόμα στην ποστ σίζον. Δεν αποτελεί πάντα την πρώτη επιλογή για να πάρει το τελευταίο σουτ, το πράττει ωστόσο απέναντι στους Σπερς και τους αποκλείει σε Game 7.
Ο Κρις Πολ με τις φανέλες των Νιου Ορλίνς Χόρνετς (μετέπειτα Πέλικανς) και των Λος Άντζελες Κλίπερς.
Οι Ρόκετς παραχωρούν επτά παίκτες το καλοκαίρι του 2017 για χάρη του και ανταμείβονται με την πρωτιά της ρέγκιουλαρ σίζον. Μαντέψτε. Με ρεκόρ 65 νικών στην ιστορία τους! Πραγματικός «Point God», λειτουργεί αρμονικά ακόμα και δίπλα σε έναν γκαρντ που θέλει ώρα την μπάλα στα χέρια. Τον Τζέιμς Χάρντεν, ο οποίος ψηφίζεται MVP…
Κάνει τους πάντες γύρω του καλύτερους –ακόμα και στην αποψιλωμένη από αστέρες Οκλαχόμα του 2019-2020, η οποία μπαίνει σε φάση rebuilding. Αντί να κοιτάξει να την… κάνει από κει με την πρώτη ευκαιρία, βγάζει όλη τη χρονιά. Δεν χαμπαριάζει από επιθυμίες περί tanking και τη βάζει στα πλέι οφ! Σε αυτά του 2021, ως παίκτης πλέον των Σανς, τους οδηγεί στους πρώτους τους ΝΒΑ Finals από το 1993 -και πρώτους δικούς του!
Έχει βάλει 31 πόντους στο δεύτερο ημίχρονο του έβδομου δυτικού Τελικού για να τα καταφέρει, στη δε επόμενη σεζόν ηγείται σε τρομερή κανονική περίοδο 64 νικών.
Πρώτος ΝΒΑer που εν τη παρουσία του τέσσερεις διαφορετικοί σύλλογοι προβαίνουν σε ρεκόρ νικών στην ιστορία τους. Και τι παρουσία, ε;
Για όλους αυτούς τους λόγους έχει λατρευτεί σε ουκ ολίγους οργανισμούς. Τέρας αγωνιστικής συνέπειας, έχει δοκιμάσει την ίδια τη λογική, όταν καθ’ οδόν για τους τελικούς των Σανς με τους Μπακς καταγράφει δύο εμφανίσεις 15+ πόντων, 15+ ασίστ και κανενός λάθους. Όταν έναν χρόνο μετά γίνεται, αποκλείοντας μία ακόμα πρώην του (Νέα Ορλεάνη στο έκτο ματς), ο πρώτος NBAer με 14/14 σουτ εντός παιδιάς σε αγώνα ποστ σίζον…
Μάρτιος 2021: Ο Κρις Πολ γίνεται ο έκτος παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ που ξεπερνά τις 10.000 ασίστ / Photo by: Phoenix Suns (FB).
Τον μισούν, γιατί…
Δεν προλαβαίνει να χαρεί την επιλογή του στο ντραφτ και η Νέα Ορλεάνη σαρώνεται τον Αύγουστο του 2005 από τον τυφώνα Κατρίνα, με αποτέλεσμα οι Πέλικανς να μετακομίσουν για δύο περιόδους στην Οκλαχόμα. Ανταλλάσσεται στους Λέικερς, σε εποχή που ο Κόμπε Μπράιαντ ρίχνει ακόμα 30άρες, και έρχεται το ίδιο το ΝΒΑ να ακυρώσει το τρέιντ.
Βρίσκει απάγκιο στο Λος Άντζελες για λογαριασμό των Κλίπερς, τους μετατρέπει στην πιο θεαματική ομάδα της λίγκας και, ενώ βρίσκονται στα πρόθυρα τελικών, σαμποτάρονται εκ των έσω. Από τον ιδιοκτήτη τους, Ντόναλντ Στέρλινγκ, ο οποίος, εξαιτίας ρατσιστικών σχολίων και γενικότερα προβληματικής συμπεριφοράς σε υφισταμένους του, εξωθείται σε πώληση του οργανισμού –με τις ευλογίες (βασικά κατάρες) του ίδιου του Πολ.
Για… μια στιγμή όμως! Κανονικά, όλα τούτα θα έπρεπε να καθιστούν πιο συμπαθή τον «CP3». Ατυχίες και εμπόδια στο διάβα του, με τον ίδιο άμοιρο ευθυνών. Ναι, αλλά συνδυάζονται με εγωιστική συμπεριφορά στους κόλπους των συλλόγων του.
Όσο ομαδικός είναι μέσα στις τέσσερεις γραμμές, άλλο τόσο θέλει να είναι το επίκεντρο στην καθημερινότητα των οργανισμών.
Καλά-καλά δεν έχει βγει από το επαγγελματικό καβούκι του και τα χώνει στους διοικούντες των Πέλικανς, επειδή δεν τον έχουν συμβουλευτεί, προτού απολύσουν τον κόουτς Μπάιρον Σκοτ.
Από το 2013 και επί μία συναπτή οκταετία είναι ο Πρόεδρος της Ένωσης Παικτών στο ΝΒΑ. Από τη μία πλευρά, δείγμα του σεβασμού που χαίρει στο περιβάλλον του. Από την άλλη, οι κακές γλώσσες λένε πως προμοτάρει στις διαπραγματεύσεις (με τους αξιωματούχους της λίγκας και των συλλόγων) κανονισμούς και μετατροπές τους που λειτουργούν σε όφελος παικτών με το δικό του προφίλ. Προωθεί και τα δικά του συμφέροντα δηλαδή.
Αύγουστος 2008: Κρις Πολ και Κόμπι Μπράιαντ (μαζί με τους Κρις Μπος και Ντουάιτ Χάουαρντ) στην απονομή των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου / Photo by: Eurokinissi (Action Images).
Κορυφή του παγόβουνου η… κορίνα. Η αποτυχία του να φορέσει δαχτυλίδι. Έστω να το πιάσει στα χέρια του. Σχεδόν πάντα σε καλούς, ακόμα και τοπ συλλόγους, δεν “μεταφράζει” τα νούμερά του σε ομαδικές επιτυχίες στις ποστ σίζον. Το 2014 κάνει σωρεία λαθών στο τέλος του Game 5 των Κλίπερς με τους Θάντερ και στον επόμενο αγώνα έρχεται ο αποκλεισμός στον δεύτερο γύρο.
Ενσκήπτουν και τραυματισμοί στο χειρότερο δυνατό σημείο χρονικά. Το 2016 σπάει το χέρι του και οι Τρέιλ Μπλέιζερς γυρίζουν τη σειρά, δύο χρόνια αργότερα μένει από… προσαγωγό στους πρώτους τελικούς περιφέρειας στην καριέρα του. Έξω δαύτος από τους δύο τελευταίους, το γυρίζουν και οι Γουόριορς κόντρα στους Ρόκετς.
Ακόμα κι όταν μετά από 16 χρόνια στη λίγκα, επιτέλους ζει την εμπειρία των ΝΒΑ Finals, δεν μπορεί να το(υς) χαρεί. Το 2-0 γίνεται 2-4 εξαιτίας του οργιαστικού Γιάννη Αντετοκούνμπο και ο Πολ γίνεται ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του ΝΒΑ που βιώνει τέσσερεις αποκλεισμούς ομάδων του, μετά από δικές τους νίκες στα δύο πρώτα παιχνίδια.
Λούζερ κοινώς, για πολλούς. Κατηγορείται για καταφυγή σε φλόπινγκ, προκειμένου να κερδίζει φάουλ, από το δε κολεγιακό παρελθόν του ανασύρεται ένα ύπουλο χτύπημά του στη βουβωνική χώρα του Τζούλιους Χοτζ, παίκτη τότε του Νορθ Καρολάινα Στέιτ. Πιο μετά καταφέρνει να εξαγριώσει εν ώρα αγώνα ακόμα και ζεν τύπους, όπως οι Πάου Γκασόλ και Τιμ Ντάνκαν.
Ιούλιος 2021: Το Sports Illustrated αποθεώνει τον Κρις Πολ μετά τη νίκη των Σανς στον πρώτο Τελικό απέναντι στους Μπακς του Γιάννη Αντετοκούνμπο.
Ο χρόνος έγινε σύμμαχός του
Πατ Μπέβερλι, Κρις Κέιμαν, Ρατζόν Ρόντο, Τζέι Τζέι Ρέντικ, Ντρέιμοντ Γκριν. Μερικοί από τους επώνυμους haters του Κρις Πολ. Συνάδελφοί του. Καλά όμως. Και με ποιον δεν έχουν τσακωθεί ο πρώτος και ο τελευταίος… Ειδικά ο Γκριν γίνεται φιλαράκι του και τακιμιάζουν στο Σαν Φρανσίσκο την περίοδο 2023-2024, όταν τη φανέλα των Γουόριορς φοράει και ο κοντός.
Χειριστικός στη συμπεριφορά του, εξυπηρετώντας ίσως τη δική του ατζέντα χάρη στις άκρες του στη λίγκα, υπέρ το δέον απαιτητικός από τους εκάστοτε νεαρούς συμπαίκτες του. Προϊόντος του χρόνου και με τον ίδιο να μη λέει να αποσυρθεί, γίνεται εντούτοις σαφές πως πρόκειται για ιδιαίτερη, ξεχωριστή περίπτωση. Με… σαφέστατα θετικό, θετικότατο πρόσημο.
Αν δεν ήταν απαιτητικός, δεν θα ωθούσε σε τρομερή ποστ σίζον τον Ντιάντρε Έιτον, με “έπαθλο” τους τελικούς για το Φοίνιξ. Χωρίς έναν γκαρντ-ιδιοφυΐα να στήνει μαζί του πικ εν ρολ, χωρίς έναν συμπαίκτη-μέντορα, ακολούθησε κατρακύλα για τον απλώς ταλαντούχο σέντερ…
Αν ο Πολ κοίταζε πάντα το συμφέρον του, δεν θα υπέγραφε στο Γκόλντεν Στέιτ του Στεφ Κάρι, με αποτέλεσμα να έρχεται για πρώτη φορά από τον πάγκο στα 38 του. Κυριολεκτικά πρώτη φορά! Σε 1.365 εμφανίσεις του έως τότε, 1.365 φορές ήταν βασικός. Ρεκόρ κι αυτό.
Σπάει το αριστερό του χέρι, αποφασίζει ότι θέλει να είναι ξανά βασικός (αυτό έλειπε…), υπογράφει στο Σαν Αντόνιο το 2024. Η μπογιά του περνάει, και λίγο προτού σαρανταρίσει. Βάζει τζίφρα σε μονοετές συμβόλαιο σχεδόν 11 εκατ. δολαρίων ώστε να συνεργαστεί με τον Γκρεγκ Πόποβιτς και να διδάξει τον Βίκτορ Γουεμπανιάμα.
Ο Κρις Πολ με τις φανέλες των Σαν Αντόνιο Σπερς και των Γκόλντεν Στέιτ Γουόριορς.
Ο πρώτος παθαίνει εγκεφαλικό στο ξεκίνημα της σεζόν, ο δεύτερος τίθεται επίσης νοκ άουτ για το υπόλοιπο της περιόδου νωρίς λόγω τραυματισμού! Αυτό έλειπε, να μην σταθεί άτυχος ακόμα και στη δύση της σπουδαίας καριέρας του.
Ρέκορντμαν πάντως και ως ο πρώτος παίκτης του ΝΒΑ που παρίσταται και στους 82 αγώνες κανονικής περιόδου, διανύοντας την 20ή σεζόν της καριέρας του, ο πόιντ γκαρντ με το υψηλότατο IQ συνεχίζει την παράλληλη δράση με τον λίγους μήνες μεγαλύτερό του, ΛεΜπρον Τζέιμς. Γράφει τη δική του ιστορία, έχοντας φορέσει τον Δεκέμβριο του 2022 και κόκκινη τήβεννο.
Κάλλιο αργά παρά ποτέ, το πτυχίο στις μαζικές επικοινωνίες. Υπόσχεση στους γονείς του που δεν είχαν ολοκληρώσει τις δικές τους σπουδές στα ίδια μέρη, όταν προέκυψαν… ο ίδιος και ο αδερφός του. Η ανάγκη για δουλειά, ώστε να ανατραφούν τα παιδιά, βλέπετε. Στο “διάλειμμα” επί COVID-19 με την καραντίνα, ο Κρις ξεκίνησε απομακρυσμένα πάλι τα μαθήματα και πέρασε τα χρωστούμενα σε χρόνο-ρεκόρ.
Από τα δεκάδες άλλα, αγωνιστικά, ρεκόρ του, καθένα έχει τη δική του σημασία για τον δις Χρυσό Ολυμπιονίκη (2008, 2012) -αφότου βέβαια πήρε δωρεάν μαθήματα πικ εν ρολ από τον Θοδωρή Παπαλουκά στη Σαϊτάμα.
Στο μπόουλινγκ η μπάλα ιδεατά παίρνει μια ελαφρώς καμπύλη τροχιά κατά την πορεία της στον διάδρομο, ώστε με την κατάλληλη γωνία πρόσκρουσης να αυξηθούν οι πιθανότητες για στράικ. Ο Κρις Πολ ορμούσε σε κάθε πρόκληση κατά μέτωπο και ίσως γι’ αυτό του ξέφυγε η κορίνα του τίτλου.
Photo by: Chris Paul (FB).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: