Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο Χάρισον

«Λοιπόν, μολύβι και χαρτί, η απόγνωση άνοιξε λαγούμι».

Έχουν περάσει τα μεσάνυχτα, όταν στο μπουζουξίδικο «Νεράιδα», τέλη Φεβρουαρίου του 1973, ο Νίκος Κοεμτζής τρελαίνεται για μια παραγγελιά και σκορπίζει τον θάνατο.

Ο μικρότερος αδερφός του, ο Δημοσθένης, ζητεί από την ορχήστρα να χορέψει τις «Βεργούλες» του Μάρκου Βαμβακάρη. Μόνος του. Τρεις ασφαλίτες, οι οποίοι γνωρίζουν την πολιτική στάση της στοχοποιημένης οικογένειας, πατούν τον άγραφο νόμο. Σηκώνονται και χορεύουν δίπλα του.

Απολογισμός του αμόκ που καταλαμβάνει τον μεγάλο αδερφό τρεις νεκροί και οκτώ τραυματίες. Γίνεται και ομώνυμη ταινία του Παύλου Τάσιου η παραγγελιά, όπως βέβαια και ένα από τα ομορφότερα τραγούδια του Διονύση Σαββόπουλου. Το στριφνό για τους ραδιοφωνικούς παραγωγούς (σχεδόν 14 λεπτά…), εξού και σπανίως παιγμένο, «Μακρύ ζεϊμπέκικο για τον Νίκο». Χωρίς να επαινεί πουθενά τον Κοεμτζή, τον ψυχογραφεί εξιστορώντας τη ζωή του σε 90 στίχους. Ούτε ένας δεν επαναλαμβάνεται!

Επαναλήψεις δεν υπάρχουν ούτε στην πορεία του ΝίκοΧάρισον. Επιτυχημένος μπασκετμπολίστας σε κολεγιακό επίπεδο, πολύ πιο επιτυχημένος (sic) ως υπεύθυνος μάρκετινγκ και ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλια της Nike. Ως δε Τζένεραλ Μάνατζερ των Μάβερικς τούς έφτασε στους τελικούς του ΝΒΑ.

Εκεί ακριβώς λες και τον έπιασε αμόκ. Λες και βάλθηκε να τους διαλύσει, μαζί και τη δική του εικόνα στον μπασκετικό χώρο, παραχωρώντας ιδία βουλήσει τον Λούκα Ντόντσιτς στους Λέικερς.

Ένα τρέιντ, για τον Άντονι Ντέιβις, που κατέβασε η δική του κούτρα και κράτησε εν κρυπτώ, μέχρι την ολοκλήρωσή του, ακόμα και από υψηλά ιστάμενους ανθρώπους των «Μαβς».

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ένα από τα πρόσωπα της χρονιάς για το έτος 2025 στο ΝΒΑ είναι το πιο μισητό στο Ντάλας. Αυτό που έδωσε… μία και μονομιάς προκάλεσε το απόλυτο σοκ, εκδιώχνοντας ουσιαστικά τον παίκτη που ξανάκανε τους Μάβερικς μεγάλους. Νίκο, γιατί;

Προστασία, εργατικότητα, φιλοδοξία

«Ο Νίκος ήταν ο πρωτότοκος, τον άλλον λέγαν Δημοσθένη».

Πρωτότοκος (ήταν) ο μακαρίτης Κοεμτζής. Ο Χάρισον είναι το τέταρτο παιδί του Στιβ και της Κρίστι Μαρτίνεζ. Γεννιέται στο Σιάτλ στις 28 Δεκεμβρίου 1972. Λίγες μόλις εβδομάδες πριν το φονικό στη «Νεράιδα». Πιο κοντά είναι κι αυτός στον (μοναδικό) μικρότερο αδερφό του.

Όταν μαθαίνει ότι ο Μπράντον έχει κλέψει ένα γλυκάκι, τον βάζει να το επιστρέψει στο κατάστημα. «Μην κάνεις ποτέ λάθος μπροστά στον Νίκο, δεν θα το αφήσει να περάσει έτσι», θυμούνται στην εφημερίδα «The Dallas Morning News» και τα άλλα αδέρφια του.

Οι γονείς τους χωρίζουν, όταν ο Νίκος είναι πέντε ετών. Εξακολουθεί να επισκέπτεται τον πατέρα του, ακόμα και στο εργοστάσιο αλουμινίου όπου είναι προϊστάμενος. Σε 30 χρόνια ο Στιβ Χάρισον θα καταγράψει μία απουσία στην εργασία του.

Από εκείνον ο μικρός παίρνει την εργατικότητα, τη συνέπεια, την προσοχή σε κάθε λεπτομέρεια.

Μεγαλώνει με την πιανίστα μητέρα του στο Τάιγκαρντ του Όρεγκον, όπου στα 15 του αποφασίζει ότι θα ασχοληθεί σοβαρά με το μπάσκετ. Έστω ως μέσον για να σπουδάσει Ιατρική. Διαβλέπει ότι είναι καλός τρέχοντας πάνω στο παρκέ, αν και όχι τόσο με την πορτοκαλί μπάλα στα χέρια.

Έχοντας δοκιμάσει και άλλα αθλήματα, ιδίως αμερικανικό φούτμπολ, στο οποίο ακόμη διακρίνεται ως receiver και running back, αντιλαμβάνεται ότι οι προοπτικές του στο μπάσκετμπολ είναι καλύτερες. Δεν έχει άδικο. Αθλητικός γκαρντ-φόργουορντ, σύντομα λίγο κάτω από τα 2μ., του αρέσει να παίρνει την μπάλα στο ποστ και να τελειώνει φάσεις.

Οδηγεί εκτάκτως ως “άσος” το Τάιγκαρντ στη νίκη της σχολικής χρονιάς απέναντι στο Κολάμπια Ρίβερ και φεύγει για την ομάδα της Στρατιωτικής Ακαδημίας το 1991. Αντιμετωπίζοντας τραυματισμούς σε αστράγαλο και αντίχειρα, βλέπει μονάδα το Army να του προσφέρει συνεργασία σε κολεγιακό επίπεδο.

Από το ολότελα… Δεν είναι και λίγο να του έχουν πληρωμένες τις σπουδές. Το μυαλό του είναι ακόμη στην Ιατρική. Δεν είχε δει μαύρο γιατρό μέχρι τότε (μεγαλώνοντας βέβαια και σε γειτονιές λευκών, έβγαζε καλά χρήματα ο μπαμπάς) και ήθελε να γίνει ο ίδιος ένας τέτοιος.

Ανταποκρίνεται ωστόσο μια χαρά στις μπασκετικές απαιτήσεις και η φιλοδοξία δεν του λείπει.

Σημειώνει 9.7 πόντους στο Γουέστ Πόιντ και μετακομίζει στο Μοντάνα Στέιτ. Τον έχει ξεχωρίσει ο ασίσταντ κόουτς των Μπόμπκατς, Τζιμ Σο. Δεν πείθει όμως τους… από πάνω του να προσφέρουν υποτροφία στον Χάρισον. «Θα έρθω, θα πληρώνω από την τσέπη μου τον έναν χρόνο που ούτως ή άλλως πρέπει να μείνω εκτός ομάδας και μετά θα μου την προσφέρετε», αντιτείνει ο νεαρός.

Όπερ και εγένετο. Έχοντας μετεγγραφεί από άλλο κολεγιακό πρόγραμμα, δεν του επιτρέπεται να αγωνιστεί αμέσως. Την τριετία 1993-1996 εξελίσσεται σε ηγετική φυσιογνωμία του Μοντάνα Στέιτ. Σε βάθος 70ετίας δύο φορές έχει καταγράψει περιόδους 20+ νικών. Το καταφέρνει άλλες τόσες με τον Χάρισον στο παρκέ. Μαζί του οι Μπόμπκατς μπαίνουν για μόλις τρίτη φορά στην ιστορία τους και στο τελικό τουρνουά του NCAA.

Έπαθε με τον Κάρι και έμαθε

«Κι απ’ τη βαθιά των υπογείων τους τη λύσσα, κατέφυγε στην επαρχία».

Οι 13.7 πόντοι του στη σίνιορ κολεγιακή χρονιά δεν αρκούν ώστε να προσελκύσουν ενδιαφέρον από το ΝΒΑ. Βρίσκει το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο στη βελγική φοιτητούπολη Λέβεν, γυρίζει στις ΗΠΑ και βρίσκει δουλειά στην ΙΒΑ, μία χαμηλού επιπέδου λίγκα που θα συγχωνευτεί αργότερα με το CBA, ζει για δύο χρόνια και στην Ιαπωνία ως παίκτης των Χιτάτσι Ράιζινγκ Σανς.

Είναι πια ένας πολίτης του κόσμου. Ψάχνεται για το επόμενο βήμα του, ξέρει ότι δεν έχει το επίπεδο για να παίξει σε κάποια καλή ευρωπαϊκή ομάδα. Το πτυχίο του στις βιολογικές και ιατρικές σπουδές είναι κορνιζαρισμένο, αλλά δεν καίγεται να κάνει κάτι σχετικό.

Όσο ζυγίζει τη νέα του απόφαση, σκάει πρόταση από σύλλογο της Βηρυτού. Πηγαίνει λοιπόν και στον Λίβανο, όπου τα σημάδια από τον 15ετή εμφύλιο πόλεμο είναι παντού στην καθημερινότητα. Αυτό ωστόσο που τον κάνει να βγάλει εισιτήριο επιστροφής και να ρίξει οριστικά μαύρη πέτρα πίσω του ως προς την καριέρα του μπασκετμπολίστα είναι ένα συμβάν στην πατρίδα του.

Τα δύο αεροπλάνα που πέφτουν στους Δίδυμους Πύργους τον Σεπτέμβριο του 2001 τον τσακίζουν ψυχολογικά. Πιάνει δουλειά ως πωλητής φαρμακευτικών προϊόντων στο Όρεγκον. Ένας φίλος τον ενημερώνει πως η Nike (τα κεντρικά γραφεία της βρίσκονται στην ίδια πολιτεία, στο Μπίβερτον) ψάχνει περιφερειακούς εκπροσώπους για το ΝΒΑ.

Δεν ξέρει καν τι είναι αυτό. Αιτείται, προσλαμβάνεται, αλλάζει η ζωή του. Τοποθετείται στο… αναπόφευκτο Ντάλας και με βάση την πόλη του Τέξας ταξιδεύει σε ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια.

Είναι ξύπνιος, μορφωμένος, με καλό λέγειν, δουλευταράς. Καταπίνει τις “θέσεις” στην ιεραρχία, γίνεται μέσα σε λίγους μήνες υπεύθυνος του μάρκετινγκ σε όλη τη χώρα.

Ανάμεσα στους πελάτες του τα μεγαλύτερα αστέρια των τοπικών στο Τέξας συλλόγων. Ο Τιμ Ντάνκαν των Σαν Αντόνιο Σπερς, ο Ντιρκ Νοβίτσκι των Ντάλας Μάβερικς. Και ο Μάικλ Φίνλεϊ από τους τελευταίους. Ο ίδιος που θα τον διαδεχθεί δύο δεκαετίες και βάλε αργότερα ως υπηρεσιακός GM!

Τι δεν θέλει να θυμάται ο Χάρισον; Τη δουλειά του με τον Στεφ Κάρι, η οποία στέλνει… σούμπιτο τον εξαγριωμένο ηγέτη των Γουόριορς στην αγκαλιά της ανταγωνίστριας Under Armour.

Είμαστε στο 2013 και ο Στέφεν ήδη τέσσερα χρόνια στο Γκόλντεν Στέιτ. Στην παρουσίασή του στο περιθώριο μιας εκδήλωσης της Nike το όνομά του αναγράφεται ως «Στεφόν».

Ο Χάρισον τον αποκαλεί κατά λάθος «Σεθ», σαν τον μικρό αδερφό του! Η προβολή των σλάιντς αποδεικνύεται πως αποτελεί αντιγραφή παρουσίασης άλλων NBAers, γενικώς πρόκειται για προχειροδουλειά. Οι ατζέντηδες του Κάρι μιλούν για ασέβεια και τον πάνε σε άλλο μαγαζί.

Ο φίλος μας αναλαμβάνει το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί και χτυπάει το κεφάλι του στον τοίχο, όσο βλέπει στο εξής τον «Master Steph» να οδηγεί τους Γουόριορς σε τέσσερεις τίτλους. Ο Χάρισον δεν επαναλαμβάνει τέτοιες χοντράδες, συνεργάζεται με τον Μάικλ Τζόρνταν και τον Κόμπι Μπράιαντ, είναι πια μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες στο εμπορικό/διοικητικό περιβάλλον του ΝΒΑ.

Μία ζέστη, μία κρύο

«Στον εαυτό του είπε “Νίκο, συγκρατήσου”, τραβώντας κιόλας το λεπίδι».

Αντικείμενο αρκετών προτάσεων να μπει στην κορυφαία λίγκα του πλανήτη με νέο ρόλο από χρόνια, ο Χάρισον λέει το «yes» στους Μάβερικς τον Ιούνιο του 2021. Ακριβώς, δηλαδή δέκα χρόνια μετά τον μονάκριβο τίτλο του οργανισμού. Με στόχο έναν ακόμα.

Τότε, το 2011, ηγετική φυσιογνωμία μέσα στις τέσσερεις γραμμές και δίπλα στον MVP Νοβίτσκι ήταν ο Τζέισον Κιντ. Αυτός είναι που επιστρέφει πια ως χεντ κόουτς, διαδεχόμενος το επί 13ετία… τοτέμ (και Πρωταθλητή), Ρικ Καρλάιλ. Ο Χάρισον, από την πλευρά του, διαδέχεται τον Ντόνι Νέλσον της πρότερης 23ετίας στον σύλλογο!

Βαρύ το φορτίο για αμφότερους τους νέους “δερβέναγες” των «Μαβς», οι οποίοι ανακοινώνονται την ίδια μέρα. Καλοί φίλοι από τα χρόνια τους στο Ντάλας με τις προηγούμενες ιδιότητές τους, έχουν κολλήσει και από την κοινή παρουσία τους στο Πεκίνο το 2008 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Ο Χάρισον αναλαμβάνει Τζένεραλ Μάνατζερ, όπως και Πρόεδρος των μπασκετικών επιχειρήσεων. Δεν κρύβει ότι θέλει να δει πολύ καλύτερη αμυντικά την ομάδα και πράγματι, χάρη στη βελτίωση των συγκεκριμένων δεικτών, οι «Μαβς» τερματίζουν με 52-30 τη σεζόν 2021-2022. Καλύτερο ρεκόρ τους σε βάθος επταετίας. Για πρώτη φορά από το Πρωτάθλημα περνούν δύο γύρους στα πλέι οφ. Τους πετάει έξω ο… Κάρι με το Γκόλντεν Στέιτ.

Ακολουθεί μία κακή χρονιά δίχως ποστ σίζον και ο GM θέλει να τα αλλάξει πάλι όλα. Τον συγκρατούν, το λεπίδι θα βγει πιο μετά από τον άνθρωπο που το παρατσούκλι του στα χρόνια του χάισκουλ και του κολεγίου ήταν «Blade». «Λεπίδι»! Ήδη πάντως ορισμένες κινήσεις του δημιουργούν προβληματισμό.

Στην off season του 2022 έχει αρνηθεί να δώσει τα λεφτά που ζητεί ο Τζέιλεν Μπράνσον και έκτοτε ο κοντοπίθαρος γκαρντ είναι ο ηγέτης των Νικς και ένας από τους καλύτερους παίκτες του ΝΒΑ. Πιο πριν είχε στείλει και τον Κρίσταπς Πορζίνγκις στην Ουάσινγκτον για πενιχρά ανταλλάγματα (Σπένσερ Ντινγουίντι, Ντάβις Μπέρτανς), γενικώς τους καλούς επιθετικά παίκτες δεν τους βλέπει με καλό μάτι.

Ακόμα και η έλευση του Κάιρι Έρβινγκ έχει να κάνει περισσότερο με τη βούληση του προπονητή παρά του προϊστάμενού του. Μαζί όλοι φτάνουν το 2024 στους πρώτους ΝΒΑ Finals, τους πρώτους από τους θριαμβευτικούς του 2011.

Κλίπερς, Θάντερ και Τίμπεργουλβς παραμερίζουν με ψιλοσυνοπτικές διαδικασίες, ο τίτλος καταλήγει στη Βοστώνη με 4-1 στην τελική σειρά. O Χάρισον πιστώνεται τις μεταγραφές των Πι Τζέι Ουάσινγκτον και Ντάνιελ Γκάφορντ που βοηθούν πολύ, την επιλογή στο ντραφτ του ρούκι Ντέρεκ Λάιβλι, την αναγέννηση της καριέρας του αθλητικού φόργουορντ, Ντέρικ Τζόουνς Τζούνιορ.

Ο πιο μισητός άνθρωπος στο Ντάλας

«Νίκο, σόι αλλοπαρμένο. Νίκο, τι έχεις καμωμένο»;

Ο βασικός λόγος βέβαια για τον οποίον οι Τεξανοί επανέρχονται στους τελικούς έχει ονοματεπώνυμο. Λέγεται Λούκα Ντόντσιτς. Ο Σλοβένος κάνει και τριπλ νταμπλ με 30άρες στη σειρά, ύστερα από μία χρονιά που τον έχει αναδείξει καλύτερο σκόρερ και τρίτο στην ψηφοφορία για τον MVP του ΝΒΑ.

Κανένας δεν ζητάει φυσικά τα ρέστα από αυτόν. Φαίνεται να είναι θέμα χρόνου η κατάκτηση του τίτλου στο προσεχές μέλλον με μερικές διορθωτικές κινήσεις. Όχι για τον Πρόεδρο και Τζένεραλ Μάνατζερ του συλλόγου.

Πιάνοντας στον ύπνο τους πάντες, ακόμα και τον Κιντ, ο οποίος μαθαίνει τα καθέκαστα, μόνο αφότου έχουν δοθεί τα χέρια με τους Λέικερς, ο κορυφαίος παίκτης των Μάβερικς στέλνεται στις 2 Φερβουαρίου 2025 στο Λος Άντζελες. Μαζί με τους ψηλούς Μάξι Κλέμπερ και Μαρκίφ Μόρις, αντί των Άντονι Ντέιβις, Μαξ Κρίστι και ενός ντραφτ πικ πρώτου γύρου το 2029.

«Fake news», σπεύδουν οι πάντες να πουν. Είναι όμως αλήθεια. Με δική του πρωτοβουλία και σε αγαστή βέβαια συνεργασία με τον ομόλογό του στους «Λιμνανθρώπους» και φίλο από παλιά, Ρομπ Πελίνκα (ο οποίος άλλο που δεν θέλει να πάρει τον Σλοβένο), ο Χάρισον ολοκληρώνει το deal.

Βοηθιέται και από τη νέα εποχή στα διοικητικά των «Μαβς», με τον Μαρκ Κιούμπαν να έχει παραχωρήσει το πλειοψηφικό πακέτο στη Μίριαμ Άντελσον και τον Πάτρικ Ντουμόν. «Αν ήταν στο χέρι μου, δεν θα έφευγε ποτέ ο Ντόντσιτς», λέει με κάθε ευκαιρία έκτοτε ο ηφαιστειακού χαρακτήρα πρώην ισχυρός άνδρας της ομάδας.

Δεν ήταν όμως στο χέρι του. Και έφυγε. Με αντάλλαγμα τον “γυάλινο” Ντέιβις, συν τοις άλλοις έξι χρόνια μεγαλύτερο του «Magic Luka». Ο Ντέιβις παραμένει ένας από τους καλύτερους ψηλούς της λίγκας, πήρε το Πρωτάθλημα το 2020, αλλά… Αλλά δεν ξέρεις ποτέ αν θα βγάλει ένα ολόκληρο παιχνίδι, επικαλούμενος μια ζωή κάθε είδους τραυματισμό και απλή ενόχληση.

Ούτε επίτηδες να το ‘κανε, όταν στο ντεμπούτο του, ναι, τραυματίστηκε κάθε άλλο παρά επιπόλαια! Το τράβηγμα στον προσαγωγό αφήνει τον πολυσύνθετο φόργουορντ-σέντερ για πολλές εβδομάδες έξω και η επιστροφή του δεν αρκεί ώστε να αποφευχθεί ο αποκλεισμός στα play ins.

Όλο αυτό το διάστημα το Ντάλας είναι μία πόλη σε νευρική κρίση. Όχι μόνο στο Αmerican Airlines Center αλλά και στα θέατρα, σε κάθε είδους κέντρο όπου μαζεύεται κόσμος τα πλακάτ «Fire Nico» είναι εκεί. Εκκωφαντικές οι αποδοκιμασίες στο γήπεδο, κάθε φορά που εμφανίζεται ο GM της ομάδας, γκραφίτι στους τοίχους, συνθήματα εναντίον του στην παρέλαση για τον Άγιο Πατρίκιο, απειλές θανάτου…

Το πιο μισητό πρόσωπο στο Ντάλας δεν μπορεί από ένα σημείο και μετά να σταθεί.

Ο Ντουμόν αρχικά τον στηρίζει, μετά όμως και το κάκιστο ξεκίνημα της περιόδου 2025-2026, με τον Ντέιβις πάλι πιο συχνά στα πιτς παρά στο παρκέ, η ώρα της απόλυσης φτάνει. Οι Λέικερς πετάνε υπό την καθοδήγηση του Ντόντσιτς και η δικαιολογία του Χάρισον, ότι ο Λούκα δεν πρόσεχε τα κιλά και τη φυσική του κατάσταση, δεν πείθει κανέναν για την αναγκαιότητα του περιλάλητου τρέιντ.

Το περίεργο είναι ότι δεν έθεσε καν σε… πλειστηριασμό το αντικείμενο του πόθου για κάθε άλλη ομάδα. Υποθήκευσε το μέλλον των Μάβερικς, το κλίμα δεν αντιστράφηκε, ούτε όταν, σε ένα σπάνιο παιχνίδισμα της τύχης, οι Τεξανοί του 2% (και ούτε) στις πιθανότητες για το Νο.1 του ντραφτ το πήραν και επέλεξαν φυσικά το παιδί-θαύμα Κούπερ Φλαγκ.

Δεν χρειαζόταν να κάνει και άλλες τρέλες ο Χάρισον για να δει την πόρτα της εξόδου. Έχοντας χάσει και καμιά 700αριά χιλιάδες ακολούθους στο Instagram, οι «Μαβς» ανακοινώνουν από την πλευρά τους την απόλυση του Χάρισον στις 11 Νοεμβρίου 2025. Μόλις 11 παιχνίδια μετά την έναρξη της σεζόν, με το ρεκόρ τους στο 3-8.

“Νοσοκομείο” η ομάδα του Κιντ, έξω με χιαστό από τον Μάρτιο ο Έρβινγκ, μέσα-έξω και οι λοιποί ψηλοί πλην Ντέιβις. Κίνηση εκτόνωσης της κρίσης ή παραδοχή στη συναίνεση του οργανισμού στο πιο παράλογο τρέιντ όλων των εποχών;

Ίσως χρειαστεί και μία ταινία, ένα τραγούδι για να γίνουμε σοφότεροι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πατ Ράιλι: Τα διαφορετικά δόντια της τσατσάρας

Φιλ Τζάκσον, Ένας Διανοούμενος «Αποκρυφιστής»