«Dear England», «Αγαπητή Αγγλία»,
«Τι σημαίνει να είσαι Άγγλος; Τι σημαίνει να παίζεις για την Εθνική Αγγλίας»;
Αυτές είναι μεταξύ άλλων οι ερωτήσεις που θέτει ο Τζόζεφ Φάινς, υποδυόμενος τον Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ, στο θαυμάσιο «Dear England» του Τζέιμς Γκρέιαμ, ένα έργο που γράφτηκε και έγινε πραγματικότητα με αφορμή μια ανοικτή επιστολή του Γκάρεθ Σάουθγκεϊτ στους Άγγλους φιλάθλους κατά τις αλήστου μνήμες μέρες της πανδημίας του covid. Πρωοτανέβηκε το 2023 στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου και ήταν τόση η επιτυχία και τέτοια η επίδραση στο αγγλικό κοινό που, μετά το Prince Edward Theatre στο West End, θα επιστρέψει στο Εθνικό Θέατρο (Olivier Theatre) το Μάρτιο του ’25 και θα κάνει περιοδεία σε όλο το Νησί μέχρι το επόμενο καλοκαίρι.
Το στοίχημα του Γκρέιαμ είναι να έχει μεταλλαχθεί το σενάριο, συμπεριλαμβανομένης της εξέλιξης στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα της Γερμανίας, όπου τα «Three Lions» φροντίζουν για πολλοστή φορά να καταστήσουν όλους εμάς τους aficionados κοινωνούς της επόμενης δραματουργικής εποποιίας στην ιστορία τους.
Δεν είναι η πρώτη φορά που Άγγλοι σεναριογράφοι χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο ως μέσο για να μιλήσουν για κοινωνικά ζητήματα ή μεταλλασσόμενους κώδικες της εποχής τους. Έχει συμβεί πολλάκις στο παρελθόν, απλώς η συγκεκριμένη Εθνική του Σάουθγκεϊτ, αυτό το προϊόν εκπόνησης σχεδίου της Αγγλικής Ομοσπονδίας, είναι η επιτομή της φωτογραφίας ενός έθνους, η προσωποποίηση των παθογενειών, των εμμονών, της υπερβολής και της παντελούς έλλειψης μέτρου, είτε με θετικό είτε με αρνητικό χαρακτήρα.
Αν το γυριστό του «Hey Jude» Μπέλιγχαμ στο 90+4′ δεν έβρισκε στόχο, αυτή τη στιγμή ο Σάουθγκεϊτ θα αντιμετωπιζόταν σαν τον Εσταυρωμένο εν κρανίω τόπω. Θα αναγκαζόταν να απολογηθεί με σταγόνες ξύδι στην πληγή, προσπαθώντας να δικαιολογήσει επιλογές, συμπεριφορές και τακτικά διλήμματα που ουδέποτε προκάλεσε ο ίδιος ή έστω φρόντισε να δημιουργηθούν.
Ο Σάουθγκεϊτ είναι ένας άνθρωπος που ανέλαβε την Εθνική Αγγλίας κυριολεκτικά εν μία νυκτί, άρον-άρον όταν παραιτήθηκε ο Σαμ Αλαραντάις υπό το βάρος των κατηγοριών διαφθοράς. Ήταν ο μάνατζερ της U21, της Εθνικής Ελπίδων, με ελάχιστα φώτα επάνω του και μια γενικότερη συμπάθεια από Τύπο και κοινό, μιας και προετοίμαζε τα καμάρια της Αγγλίας για τη “μεγάλη” Εθνική, εκείνη που πραγματικά μετράει στο θυμικό κάθε βεριτάμπλ Εγγλέζου οπαδού.
Παρέλαβε μια Αγγλία αποκλεισμένη από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, ταπεινωμένη από την Ισλανδία, εξοστρακισμένη από κάθε πιθανή ένταξή της ακόμα και σε αουτσάιντερ των μεγάλων τουρνουά. Στην ουσία ανέλαβε “υπηρεσιακός”, στην τούρλα του Σαββάτου, μέχρι να βρεθεί ο κατάλληλος, ο έχων το ειδικό βάρος, ο κοινώς αποδεκτός, η προσωπικότητα που έχει το βιογραφικό να οδηγήσει τη μεγάλη Αγγλία ξανά στη γη της Επαγγελίας (η οποία έχει να βρεθεί από το 1966, αλλά αυτό είναι μια μικρή λεπτομέρεια που δεν βοηθάει το βρετανικό αφήγημα) και να της βελτιώσει την καταστροφική θέση στο ranking UEFA και FIFA που την κατέτασσε περίπου στα επίπεδα των Εθνικών oμάδων β’ διαλογής.
Ο Γκάρεθ είχε όλα τα εχέγγυα να εξελιχθεί σε πρωταγωνιστή. Πρώτα-πρώτα, ήταν ο τραγικός ήρωας του 1996, ο άνθρωπος που έχασε το πέναλτι εναντίον της Γερμανίας στο Euro που γέννησε το «It’s coming home». Τραγικός ήρωας του παρελθόντος = συμπαθής φιγούρα στις επόμενες γενιές, νόμος αυτό. Ο Γκάρεθ είναι ξερακιανός, το πρόσωπο είναι βασανισμένο, το ντύσιμο παραπέμπει στην ξεχασμένη περηφάνια, σε αυτό το άυλο και απροσδιόριστο british proud που οι Εγγλέζοι αναζητούν σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους, από το BrExit μέχρι το μαύρο ταξί που σε αφήνει στην Trafalgar ανάμεσα στα περιστέρια.
Έπειτα δεν έπαιξε ποδόσφαιρο ποτέ σε μια από τις πραγματικά μεγάλες ομάδες του Νησιού. Κρίσταλ Πάλας, Άστον Βίλα και για το σβήσιμο στη Μίντλεσμπρο, όπου έκλεισε την καριέρα του στα 36. Αμυντικός (πλεονέκτημα), σκληροτράχηλος (επίσης), φλεγματικός. Το τρίπτυχο της επιτυχίας. Το πασπαλίζουμε με την ες αεί παλιομοδίτικη ποδοσφαιρική προσέγγιση και το παραγόμενο αποτέλεσμα εκπλήττει.
Ο Σάουθγκεϊτ ουσιαστικά συνέλεξε τα παιδιά που είχε στην Ελπίδων και βαθμηδόν έχτισε τη δική του ομάδα, κέρδισε την εμπιστοσύνη του κοινού και αφαίρεσε έναν σημαντικό πονοκέφαλο από την Ομοσπονδία και μια διαρκή ανάγκη “να βρεθεί ο καλύτερος”. Μετέτρεψε εν ολίγοις εαυτόν στον κατάλληλο άνθρωπο για την κατάλληλη θέση. Ταυτόχρονα, ενσάρκωσε και το όνειρο του μέσου Άγγλου, μιας και, αφού τα κατάφερε το παιδί από το Χέρτφορντσιρ, μπορούμε όλοι.
Η εκπληκτική πορεία στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Ρωσίας το 2018 (αποκλεισμός στα πέναλτι από την Κροατία στα ημιτελικά) και ο χαμένος Τελικός του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος του 2020 (που διεξήχθη το 2021) εντός έδρας από την Ιταλία τον έχουν μετατρέψει στον πιο επιτυχημένο Άγγλο μάνατζερ από τις εποχές του Μπόμπι Ρόμπσον. Το πισωγύρισμα του Κατάρ με τον αποκλεισμό στα προημιτελικά από την πανίσχυρη Γαλλία μόνο ως αστείο μπορεί να εκληφθεί για μια ομάδα που μέχρι πρότινος εθεωρείτο παρίας των μεγάλων διοργανώσεων.
Σε αυτό το Euro είναι η πρώτη φορά που ο Σάουθγκεϊτ μετριέται κανονικά. Η Αγγλία του είναι βαρετή, ασθμαίνουσα, εγκλωβισμένη. Οι δεκάδες ειδικοί και αναλυτές στα βρετανικά media επιμένουν ότι το πρόβλημα είναι το παλιακό ποδόσφαιρο του Γκάρεθ και η αναχρονιστική του προσέγγιση, έχοντας στη διάθεσή του εργαλεία τα οποία στις υπερ-ομάδες που αγωνίζονται παίζουν ένα εντελώς διαφορετικό ποδόσφαιρο από αυτό που προσπαθεί να παίξει η Αγγλία.
Από τον όμιλο προκρίθηκε πρώτος, αλλά με δεκάδες αστερίσκους. Νίκη στην πρεμιέρα με τους (κακούς) Σέρβους, αγχωτική ισοπαλία με τους Δανούς και άχρωμη, άοσμη, λευκή ισοπαλία με τους Σλοβένους την τελευταία αγωνιστική. Στα χαρτιά οι Σλοβάκοι ήταν εύκολη υπόθεση. Στην πραγματικότητα χρειάστηκε η αφύπνιση του δευτέρου ημιχρόνου και το “θαύμα” του Μπέλιγχαμ ένα λεπτό πριν την καταστροφή. Το γκολ του Χάρι Κέιν στην παράταση απλώς παραδίδει στην ιστορία το επόμενο βέβαιο δράμα: εκείνο της αναμέτρησης με την Ελβετία στο Ντίσελντορφ.
Ο Γκρέιαμ είναι ήδη στο λάπτοπ, έχει απομονωθεί, έχει ζητήσει να μην τον ενοχλήσουν, έχει κλείσει τηλέφωνα και έχει ανοίξει το doc file του σεναρίου στο κεφάλαιο του Euro 2024 της Γερμανίας.
Ο Σάουθγκεϊτ είναι κάθιδρος: «Dear England».
CHECK IT OUT: Όλα τα κείμενα για το EURO 2024