Επιστροφή Στο Σχολείο

Βλέποντας τα παιδιά στο παλιό μου σχολείο, το 10ο Δημοτικό της Κέρκυρας, όπου πήγα να μιλήσω, σαν να ζήλεψα λίγο.

Αλλά χαίρομαι που σε έναν αρκετά μεγάλο βαθμό υπάρχει πια ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για μαθησιακά προβλήματα, όπως για παράδειγμα η δυσλεξία.

Συζητάω με τους δασκάλους, γνωρίζουν λίγο-πολύ ότι έχω περάσει ως μαθητής κάποιες δυσκολίες, και τέτοιες συνθήκες έχουν αλλάξει προς το πολύ καλύτερο.

Τότε κανένας δεν μου είχε πει ότι υπάρχει κάποια δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπιστεί με κάποιους τρόπους, κάτι που πλέον στις μέρες μας είναι απόλυτα λογικό.

Όταν δημιουργείται στο παιδί η εντύπωση ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει, γιατί έχει κάποιο πρόβλημα, αυτό τον ακολουθεί στο υπόλοιπο της ζωής του. Όπως ακολουθεί και εμένα, με το θέμα της γραφής και της ανάγνωσης ακόμη έχω ανασφάλεια απ’ αυτά που έζησα τότε.

Όχι βέβαια στον ίδιο βαθμό.

Εμένα πάντα με προβλημάτιζε και εν τέλει, κάποια στιγμή στο Γυμνάσιο, μια καθηγήτρια που το πρόσεξε βρέθηκε με τους γονείς μου και είπε «μήπως να πάτε να το κοιτάξετε, μπορεί να είναι θέμα δυσλεξίας». Όντως το κοιτάξαμε τότε, όντως έχω δυσλεξία.

Αλλά, όταν το έμαθα, εγώ ήδη είχα διαμορφώσει εικόνα για τον εαυτό μου και, ό,τι και να μου έλεγες μετά, δεν άλλαζε εύκολα.

Ποτέ στη ζωή μου δεν έχω μάθει να δικαιολογούμαι και να λέω ότι δεν θα κάνω τίποτα, επειδή έχω κάποια δυσκολία.

Η δυσκολία με πείραζε, αλλά προχωρούσα, αν και τα έπαιρνα (και τα παίρνω και τώρα) πολύ βαθιά και έντονα μέσα μου.

Βλέπω λοιπόν ότι οι συνθήκες και η ενημέρωση στα σχολεία έχουν αλλάξει. Και αυτό είναι το σημαντικό, το να βοηθάς τα παιδιά. Το πρώτο είναι να τα βοηθήσεις και στη συνέχεια να δημιουργήσει το παιδί την αυτοπεποίθηση που πρέπει να έχει μέσα στο σχολείο.

Η φράση που έχω πει, «ίσως και εγώ, αν δεν ήμουν δυσλεκτικός, δεν θα είχα φτάσει σήμερα εδώ όπου είμαι», ήταν σκληρή.

Δεν ήθελα να έχω περάσει δύσκολα στο σχολείο, να έχω σκληραγωγηθεί με έναν τρόπο με τον οποίον δεν πρέπει να σκληραγωγείται κανένα παιδί.

Αλλά σε εμένα λειτούργησε, ευτυχώς λειτούργησε. Πείσμωσα για εμένα, όχι για τους υπόλοιπους, ότι θα τα καταφέρω.

Θεωρώ όμως ότι αυτά που έζησα είναι παράδειγμα προς αποφυγή, να μην χρειαστεί κάποιο παιδί να περάσει ό,τι πέρασα εγώ.

Η δική μου περίπτωση ίσως ανήκει στις ήπιες μορφές, γιατί υπάρχουν παιδιά που έχουν περάσει πολύ πιο δύσκολα.

Και, όταν κλείνεται ένα παιδί και δημιουργείται μια κατάσταση, μπορεί να δεχτεί και μπούλινγκ.

Το σχολείο είναι πολύ σκληρό και πρέπει να αλλάξει αυτό.

Έχω μιλήσει σε πολλά σχολεία και βλέπω ότι πλέον υπάρχει και παράλληλη στήριξη και για παιδιά με πιο σοβαρές περιπτώσεις.

Έζησα λοιπόν ένα πολύ όμορφο παράδειγμα.

Ένα παιδί δυσκολευόταν και ένα άλλο δίπλα του το βοηθούσε να το αντιληφθεί. Είναι πολύ σημαντικές τόσο η ένταξη του παιδιού που έχει το πρόβλημα όσο και η κίνηση των συμμαθητών του να το βοηθήσουν.

Όταν το είδα αυτό, πώς μια τάξη βοηθούσε τον έναν μαθητή που δυσκολευόταν σε κάτι, συγκινήθηκα πάρα πολύ και σκέφτηκα «κοίτα να δεις, υπάρχει ελπίδα».

Ήταν ξεχωριστό όλο το μήνυμα και έτσι πρέπει να είναι (σ)το σχολείο, δεν είναι απλώς για να μάθουμε γράμματα.

Κι εγώ από την πλευρά μου προσπαθώ να βοηθήσω, μιλώντας είτε για το δικό μου παράδειγμα, είτε για το πώς τα κατάφερα, ξεπέρασα τον εαυτό μου και κυνήγησα τα όνειρά μου, είτε για την υποστήριξη και την ισότητα που πρέπει να υπάρχουν στο σχολείο και την κοινωνία.

Το κάθε παιδί έχει τη δική του διέξοδο, δεν είναι μόνο ο αθλητισμός.

Σε κάποιους ταιριάζει ο αθλητισμός περισσότερο από άλλους και ίσως είναι και καλοί και μπορούν να βρουν τον εαυτό τους μέσα από αυτήν την διαδικασία.

Κάποια στιγμή όμως με ρώτησαν αν είναι μόνο ο αθλητισμός διέξοδος και είπα ότι μπορεί να είναι το οτιδήποτε, μπορεί να είναι η μουσική, μπορεί κάποιος να θέλει να γίνει ωκεανολόγος. Εκεί ένα παιδί μου λέει «κύριε, εγώ αυτό θέλω να γίνω, να εξερευνήσω τις θάλασσες, όπως ο Κουστώ!»

Αργότερα, ο πατέρας του μου έστειλε μήνυμα και μου είπε «μίλησες στον γιο μου και ήρθε πολύ ενθουσιασμένος σπίτι και έψαξε πράγματα για εσένα στο youtube».

Ουσιαστικά ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσα να ακούσω εκείνη την στιγμή. Ότι πήγε το παιδί σπίτι, άρχισε να ψάχνει και του έδωσα ακόμα μεγαλύτερη ώθηση να κυνηγήσει το όνειρό του.

Μπορεί εγώ στο σχολείο να μην είχα αυτοπεποίθηση, αλλά πήγαινα στον αθλητισμό και εκεί την έβρισκα, εκεί ένιωθα ότι μπορώ να τα καταφέρω.

Και στο τέλος, μέσω της πορείας μου στον αθλητισμό, βοηθήθηκα σχετικά με τις δυσκολίες μου, πιάστηκα από κάπου.

Ακόμη νιώθω κάπως άβολα, αν όμως δεν συνέβαινε αυτό, θα είχα μεγαλύτερα προβλήματα.

Τα τελευταία χρόνια έχω περισσότερο χρόνο απ’ όταν έκανα πρωταθλητισμό και έχω μιλήσει σε αρκετά σχολεία τόσο στην Κέρκυρα και την Αθήνα όσο και στην υπόλοιπη χώρα.

Μάλιστα λόγω covid έχουμε κάνει ομιλίες και μέσω της τεχνολογίας, αλλά φυσικά είναι διαφορετικό το διά ζώσης.

Το θεωρώ πολύ σημαντικό και το χαίρομαι. Είναι μια προσωπική ικανοποίηση.

Είναι κάτι που θα ήθελα πολύ, όταν ήμουν μικρός, να υπάρξουν δηλαδή κάποιοι άνθρωποι που θα έρθουν στο σχολείο να μου μιλήσουν, άνθρωποι που θα έχουν κάνει κάποια πράγματα στη ζωή τους (είτε ακαδημαϊκά, είτε στον τομέα του αθλητισμού, είτε οπουδήποτε), να ακούσω από αυτούς, να τους ρωτήσω.

Αν είχα έναν άνθρωπο και μου έλεγε πράγματα που λέω και εγώ στα παιδιά τώρα, ίσως να με βοηθούσε στην αυτοπεποίθησή μου ακόμα περισσότερο στο σχολείο.

Μ’ αρέσει λοιπόν να μιλάω στα σχολεία, χαίρομαι να είμαι με τα παιδιά και αρκετοί δάσκαλοι μου λένε «καλά, πώς έχεις κρατήσει τα παιδιά 40 λεπτά και μάλιστα χωρίς να κουνηθούν»;

Τα παιδιά είναι δραστήρια, αλλά, επειδή αυτό που τους παρουσιάζω εγώ είναι πιο χαλαρό, διασκεδαστικό και δεν είναι μάθημα, έχουν τη διάθεση να είναι συγκεντρωμένα.

Και το κάνω διαδραστικό, δηλαδή και τα ρωτάω πράγματα και με ρωτούν, υπάρχει συζήτηση και τα αφήνω ελεύθερα να αναπτύξουν το σκεπτικό τους και να νιώσουν και τα ίδια την αυτοπεποίθηση να ρωτήσουν μπροστά σε όλους τους συμμαθητές τους κάποιον αθλητή.

Μάλιστα ρωτούν πράγματα πολύ στοχευμένα και πάρα πολύ ιδιαίτερα.

Εκεί που χαίρομαι είναι όταν μου κάνουν κάποιες ερωτήσεις σχετικά με την προσπάθεια, την απογοήτευση, την επιμονή, την δουλειά.

Με ρωτούν και για την αγωνιστική μου πορεία, τις διακρίσεις, τα μετάλλια μου αλλά και για το Ασημένιο μετάλλιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο.

Τους αφηγούμαι την ιστορία, τι έγινε, πώς ήρθε το μετάλλιο, ότι ήταν πάρα πολύ κοντά το Χρυσό και ότι έγινε μια ένσταση. Εκεί σταματώ και τα ρωτάω σχετικά με την ένσταση, ότι δηλαδή τερματίσαμε μαζί με τον άλλον αθλητή και αν θα έπρεπε να πάρω εγώ το Χρυσό.

Τα μικρά παιδιά θέλουν να είναι πρώτα, αλλά αντιλαμβάνονται το σωστό… Κι εγώ θα ήθελα να είμαι πρώτος, αλλά αυτό που προσπαθώ να τα διδάξω είναι οι κανόνες, οι αξίες του fair play και ο σεβασμός στον αντίπαλο-συναθλητή.

Όταν μιλάς στα παιδιά για όλη την πορεία σου, τα φοβίζεις. Γιατί είναι κάτι το πολύ μακρινό.

Και εγώ έφτασα να πραγματοποιήσω τα όνειρά μου σε πολύ μεγάλη ηλικία και μπορεί κάποιος να σκεφτεί πολλά.

Προσπαθώ να τους εξηγήσω ότι κι εγώ, όταν ήμουν στην ηλικία τους, δεν σκεφτόμουν να κατακτήσω “εκείνη την στιγμή” ένα Ολυμπιακό μετάλλιο, σκεφτόμουν να πάω στους πρώτους μου αγώνες στα Γιάννενα, για παράδειγμα, μετά να πάω στην Αθήνα να κολυμπήσω στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, μετά κάτι παραπάνω και έτσι συνέχιζα.

Και ξεχωρίζω στα παιδιά τον αθλητισμό από τον πρωταθλητισμό, είναι δυο διαφορετικά πράγματα.

Η δασκάλα του γιου μου, του Διονύση, όταν πήγε στο σχολείο, πρέπει να του διηγήθηκε κάποια πράγματα για εμένα, τα οποία εγώ δεν του τα έχω πει.

Όταν ήρθε σπίτι, με ρωτούσε «μπαμπά, είχες πάει σε Ολυμπιακούς»; και του απάντησα «Διονύση μου, τα έχουμε πει αυτά», αλλά εγώ δεν δίνω μεγάλες διαστάσεις, όταν του τα λέω.

Μάλλον η δασκάλα λοιπόν διηγήθηκε περισσότερα πράγματα και μάλιστα ο φίλος του Διονύση μού λέει «ω, έχετε πάει Ολυμπιακούς! Ουάου! Και έχετε πάρει μετάλλιο»!

Αυτή η παιδική αθωότητα είναι κάτι τόσο όμορφο.

Και έβλεπα και τον γιο μου ότι το χαιρόταν που ο πατέρας του έχει κάνει επιτυχίες. Θέλω όμως να το αντιληφθεί μόνος του, δεν θέλω να ασκώ πίεση και να του πω εγώ τι έχει κάνει ο μπαμπάς του. Φοβάμαι ότι μπορεί να θεωρήσει ότι είναι υποχρεωμένος να το κάνει και αυτός ή ότι πρέπει να ακολουθήσει τ’ αχνάρια μου.

Κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και αυτό λέω και στα παιδιά στα σχολεία, να κυνηγάνε τα δικά τους όνειρα.

Θέλουν να κάνουν αθλητισμό; Θέλουν να παίζουν μουσική, να διαβάζουν ή να περάσουν κάπου; Οτιδήποτε και αν είναι αυτό.

«Δεν θα σας πω να έρθετε στις πισίνες να κολυμπήσετε αλλά να έρθετε στις πισίνες να μάθετε κολύμπι, γιατί πρέπει να ξέρουμε όλοι κολύμπι». Μέχρι εκεί.

Αν τώρα θέλει κάποιο παιδί να συνεχίσει να κολυμπάει, είναι πολύ όμορφο να βάζει στόχους και να προσπαθήσει να τους φτάσει.

Επίσης, στον Διονύση θα μιλήσω για τα μαθησιακά μου προβλήματα και για τα θέματα δυσλεξίας, μόνο εάν με ρωτήσει και μόνο όταν έρθει η συζήτηση σε αυτό, χωρίς να τον πιέσω.

Καμιά φορά, επειδή έχει ξεκινήσει ποδόσφαιρο μαζί με έναν φίλο του, μου λέει «μπαμπά, βαριέμαι, δεν θέλω να πάω» και του απαντάω «κι εγώ, Διονύση μου, όταν ήμουν μικρός, υπήρχαν μέρες που δεν ήθελα να πάω στο κολυμβητήριο και η γιαγιά σου μου έλεγε και εμένα τα ίδια πράγματα».

Και με ρωτάει πάλι «και, όταν βαριόσουν, τι έκανες, μπαμπά;» και του λέω ότι προσπαθούσα, ότι το κολύμπι μάλιστα είναι πιο μονότονο από το ποδόσφαιρο. Προσπαθώ δηλαδή να τον κάνω να καταλάβει ότι αυτό που νιώθει το νιώθουμε όλοι.

«Αν βαριέσαι, κάθεσαι σπίτι και δεν θέλεις να πας, δεν κερδίζεις. Δεν κερδίζεις φίλους, δεν κερδίζεις το παιχνίδι με την παρέα, δεν αθλείσαι, δεν θα μάθεις αυτό που θέλει να σου μάθει ο κύριος Ζαχαρίας στο ποδόσφαιρο».

Είναι πράγματα που προσπάθησα να του εξηγήσω, λέγοντάς του ότι και εγώ τα έχω περάσει.

Και με ρωτάει αν έτσι έγινα καλός κολυμβητής και του απαντάω πως έτσι έγινα.

Γενικά δεν μου αρέσει να μιλάω για τον εαυτό μου.

Μίλησα για τα μαθητικά μου χρόνια και προβλήματα, όχι για την προβολή, δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος.

Το έκανα για να εκφράσω κι εγώ τη δυσκολία μου και τον προβληματισμό μου. Μέσα από την δική μου εμπειρία μήπως βοηθήσω είτε γονείς είτε και τα παιδιά τα ίδια.

Να κυνηγάνε τα όνειρά τους και να μην σταματάνε μπροστά σε κανένα εμπόδιο.

Κάποιος κάποτε μου είπε μια κουβέντα: «δεν κάνεις για το κολύμπι, καλύτερα να σταματήσεις». Την ανέφερα στα παιδιά μιας τάξης, τονίζοντάς τους: «παιδιά, όταν μου το είπαν αυτό, εγώ τρελάθηκα και αντιθέτως ήθελα να αποδείξω σ’ αυτόν τον άνθρωπο ότι έσφαλε».

Γονείς μιλάνε μαζί μου για το θέμα της δυσλεξίας ή των δυσκολιών γενικότερα και, όταν μου εξομολογούνται ότι το παιδί έρχεται σπίτι στενοχωρημένο πολλές φορές, τους απαντώ ότι και εγώ στενοχωριόμουν, ήθελα τόσο πολύ να το κάνω, να είμαι καλός μαθητής, και δεν μπορούσα.

Όταν τα παιδιά θέλουν να είναι καλά, πρέπει να τα βοηθάμε.

Το παιδί που είναι στενοχωρημένο από τις δυσκολίες στο σχολείο, πρέπει να βρει τον τρόπο να το αποβάλλει αυτό, πρέπει να βρει τον μηχανισμό να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του.

Και δεν θα γίνουμε όλοι πυρηνικοί φυσικοί, δεν θα γίνουμε όλοι Ακαδημαϊκοί, όπως όλοι δεν θα γίνουν Πρωταθλητές, Ολυμπιονίκες.

Για όλα τα παιδιά όμως υπάρχει εκεί έξω κάτι που θα τα γεμίζει, είτε είναι μεγάλο είτε είναι μικρό, και θα νιώθουν ότι προοδεύουν και θα χαίρονται για αυτό που κάνουν.

Σημασία στη ζωή έχει να νιώθουμε ότι προοδεύουμε, ότι βάζουμε στόχους και τους πραγματοποιούμε.

Ο Σπύρος Γιαννιώτης είναι Ασημένιος Ολυμπιονίκης στην κολύμβηση και μέλος του Hall of Fame του International Marathon Swimming.

Επιμέλεια κειμένου: Ζέτα Θεοδωρακοπούλου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Καρολίνα Πελενδρίτου: Ενάντια Στις Πιθανότητες

Νέρι Νιανγκουάρα: Οξυγόνο / Η Αξία Του Αθλητισμού

Η στιγμή μου: Άλκης Κυνηγάκης / Άννα Ντουντουνάκη

Χαράλαμπος Ταϊγανίδης: Ένας Ευτυχισμένος Άνθρωπος

Αλεξάνδρα Σταματοπούλου: Η αποδοχή αρχίζει από μέσα σου

Δημοσθένης Μιχαλεντζάκης: Από τον Έβρο μέχρι το Τόκιο

Απόστολος Παπαστάμος: Το Τέλος Της Εφηβείας

Ανδρέας Βαζαίος: Η τέλεια κούρσα!

Κέλλυ Αραούζου: Η θάλασσα μέσα μου

Σπύρος Χρυσικόπουλος: Επιμονή / Χωρίς Όρια / Πρόκληση / Στις παραισθήσεις των ονείρων