«Καλά παιδιά, είστε καλά παιδιά. Στα μάτια σας, είστε καλά παιδιά… Γαμ*^#ε όλοι! Θέλετε να το επαναλάβω ένα εκατομμύριο φορές; Άντε γαμ… Τζίτζι Ντατόμε, Ok; Ντροπή σου»!
Στο… ξέσπασμα των ξεσπασμάτων του Ζέλικο Ομπράντοβιτς, ο κλήρος πέφτει στον Ιταλό να τα ακούσει ονομαστικά στο τάιμ άουτ. Κι αυτός ατάραχος. Ζεν. Ήρεμος, όπως πάντα, αφήνει τον -αγαπημένο του, κατά τ’ άλλα- τεχνικό να περιλάβει εν συνεχεία τον Μελίχ Μαχμούτογλου.
Στη συγκεκριμένη περίσταση, ο καθένας θα έκανε το ίδιο. Δηλαδή τίποτα. Μα ο Τζίτζι Ντατόμε έτσι θα πορευτεί καθ’ όλη τη διάρκεια των δυόμισι δεκαετιών του στα παρκέ, από παιδάκι δηλαδή στη Σαρδηνία μέχρι αρχηγός των «Azzurri» σε Παγκόσμιο, βγάζοντας για τελευταία φορά την ιδρωμένη φανέλα. Θα πορευτεί ήσυχα, σχεδόν παράταιρα με τον κόσμο γύρω του.
Ξερακιανός (μα ουχί αδύναμος) δίπλα σε ντούκια. Μαλλιάς ανάμεσα σε τρέντι κουρεμένα κεφάλια. Με τα άστικτα χέρια του να ξεχωρίζουν από τα γεμάτα τατουάζ των συμπαικτών του, με τις ροκιές και τις μπλουζιές στα ακουστικά του να τον γλυτώνουν από την ακατάσχετη χιπ χοπ σε ιταλικά αποδυτήρια, από τα ανυπόφορα μπουζουκολαϊκά σε τουρκικά αποδυτήρια.
Ένας χίπστερ όχι μόνο στην εμφάνιση αλλά και στον τρόπο παιχνιδιού. Ένας φόργουορντ με όπλο το σουτ και δη το τρίποντο, κυρίως από τις γωνίες. Να στήνεται και να περιμένει την μπάλα σαν τα παλιά τα ελ, μα και να βάζει την μπάλα κάτω και να προχωράει. Μια-δυο ντρίμπλες και σουτάκι μέσης απόστασης, γιατί όχι και ντράιβ για κάρφωμα. Ένας δεινός σκόρερ, soft για κάποιους στις μέρες μας, ο οποίος στα γεράματα θα γίνει μέχρι και δεινός μπλοκέρ.
Ο τύπος με το πιο γνωστό ευρωπαϊκό μούσι της σύγχρονης εποχής ξεκινάει με παρθένα μάγουλα στην ιταλική επαρχία, θεριεύει στην ιταλική πρωτεύουσα, κοντράρει το ακόμα πιο παχύ του Τζέιμς Χάρντεν στο ΝΒΑ, το περιποιείται με τον πιο κατάλληλο τρόπο στην Κωνσταντινούπολη.
Κάτω από τις πυκνές τρίχες των μαλλιών και πάνω από εκείνες στα γένια, δυο μπλε μάτια βλέπουν βέβαια τον κόσμο, με την καρδιά να χτυπάει πάντα δυνατά για την ομόχρωμη Εθνική του. Τιφόζο μόνο για τους «Azzurri»… Άντε, και για την Πάτι Σμιθ, σε συναυλία της οποίας έχει ανεβεί στη σκηνή, παίζοντας κιθάρα στο «People have the power».
O Τζίτζι Ντατόμε με τη φανέλα της Εθνικής Ιταλίας / Photo by: INTIME.
Ένα χωριατόπουλο στην πρωτεύουσα
«Where there were deserts
I saw fountains»
Λουίτζι Ντατόμε. Toυ Σέρτζιο και της Αντονέλα. Έρχεται στον κόσμο στις 27 Νοεμβρίου 1987 στη Μοντεμπελούνα. Κωμόπολη, λίγο βορειότερα της Βενετίας. Ιδιαίτερη πατρίδα της μαμάς. Γνωστή, στους γειτόνους, ως έδρα της Fila και άλλων εταιρειών αθλητικής ένδυσης και ως γενέτειρα του διεθνούς επιθετικού Άλντο Σερένα, ο οποίος εκείνα ακριβώς τα χρόνια ζει την πιο παραγωγική του περίοδο με τη Γιουβέντους και την Ίντερ.
Τόπο του πάντως θεωρεί ακόμα περισσότερο την Όλμπια. Εκεί άλλωστε, στα μέρη του μπαμπά του, μεγαλώνει. Εκεί έχει γίνει και η δική του σύλληψη, πριν την πρόσκαιρη μετακίνηση των γονιών του στον Βορρά. Ο «μπάμπο» Σέρτζιο είναι Πρόεδρος της ομάδας μπάσκετ Σάντα Κρότσε στην πόλη της Σαρδηνίας με το ελληνικό όνομα.
Όλβιος, ολβία. Ο/η ευδαίμων, ο/η ευτυχής. Σε αυτό το άθλημα βρίσκει την ευτυχία ο ψιλόλιγνος κανακάρης του. Τίμιος Σταυρός, το Σάντα Κρότσε. Όποιο άτυχο παιδάκι αναλαμβάνει το μαρκάρισμά του σηκώνει τον Σταυρό του μαρτυρίου. Στα 14 του το όνομά του κυκλοφορεί σε ολόκληρη την ιταλική επικράτεια.
Σε ένα νησί χωρίς μπασκετική παράδοση, ο «Τζίτζι», όπως τον φωνάζουν όλοι, είναι το πηγαίο ταλέντο που θα κάνει μεγάλη καριέρα. Παίρνει ένα παιδικό Πρωτάθλημα και φεύγει το 2003 με μεταγραφή για τη Σιένα. Τον ακολουθεί η μητέρα του, άλλωστε είναι ένα παιδί ούτε 16 ετών ακόμη. Είναι και τόσο καλός όμως, ώστε να γίνει άμεσα παίκτης της πρώτης ομάδας. Και να στεφθεί Πρωταθλητής στην πρώτη του χρονιά στην Τοσκάνη. Στον πρώτο τίτλο του συλλόγου…
Μαθαίνει να παίζει μακριά από την μπάλα σαν τον Μιχάλη Κακιούζη, να εκτελεί σαν τον Ντούσαν Βούκτσεβιτς, να (προσπαθεί τουλάχιστον να) παίζει άμυνα σαν τον Ντέιβιντ Βάντερπουλ. Προπονητής και συνάμα δάσκαλός του ο Τσάρλι Ρεκαλκάτι.
Φτάνει να γίνει πενταδάτος μερικές φορές τη σεζόν 2005-2006, αλλά το ξεπέταγμα δεν έχει έρθει ακόμη. Πάει για ενάμιση χρόνο στη Σκαφάτι, το 2008 υπό το καθεστώς συνιδιοκτησίας (με τη Σιένα) φεύγει για τη Ρόμα.
Στους ακμάζοντες και ευρωλιγκάτους πρωτευουσιάνους παίζει στο κορυφαίο ευρωπαϊκό επίπεδο, παλεύει για τον εγχώριο τίτλο, γίνεται από ταλέντο τοπ παίκτης. Κορυφαίος κάτω των 22 ετών στη Serie A στην πρώτη του σεζόν στη Ρώμη (παίζοντας δίπλα στους γνωστούς μας από την Α1 Σάνι Μπετσίροβιτς, Αντρέ Χάτσον, Ρουμπέν Ντάγκλας, Γιούριτσα Γκόλεματς, Ιμπραήμ Τζάαμπερ), MVP της ιταλικής λίγκας στην πέμπτη του, το 2012-2013.
Ο 21χρονος Τζίτζι Ντατόμε με τη φανέλα της Ρόμα / Photo by: Eurokinissi (Action Images).
Όπως… Σπανούλης στο ΝΒΑ
«And my sleeping it was broken
But my dream it lingered near»
Θεριεύει πια και το όνειρό του. Ποιο άλλο, για έναν Ευρωπαίο που έχει ταβανιάσει στη χώρα του και δη σε ολόκληρη Ιταλία; ΝΒΑ. Στο ντραφτ δεν έχει ακούσει το όνομά του, μα o Τζένεραλ Μάνατζερ των Πίστονς (και παλιά δόξα τους), Τζο Ντούμαρς, έχει πάντα στραμμένες τις κεραίες του προς Ευρώπη μεριά και του προσφέρει διετές συμβόλαιο, για 3.5 εκατ. δολάρια.
Προφανώς το δέχεται. Πέφτει σε κακή ομάδα, με αλλαγή προπονητή στα μέσα της περιόδου 2013-2014. Αραιά και πού, όταν δεν στέλνεται στους θυγατρικούς Γκραντ Ράπιντς Ντράιβ της G-League, παίζει. Βάζει και 13 πόντους σε έναν αγώνα με τους Καβαλίερς, χαίρεται που ξαναβρίσκει τον Μπράντον Τζένινγκς, συμπαίκτη του και στη Ρόμα, στην παρθενική του χρονιά στη Λοτομάτικα.
Ίσως, αν δεν είχε κουβαλήσει έναν τραυματισμό από το καλοκαίρι με την Εθνική Ιταλίας και χάσει όλη την pre-season, να είχε καλύτερη τύχη. Ακόμα κι έτσι, καταγράφει 34 συμμετοχές των επτά λεπτών κατά μέσο όρο. Δεν το μετανιώνει, παρά την επόμενη σεζόν.
Το 2014 προσλαμβάνεται νέος χεντ κόουτς ο Σταν Βαν Γκάντι. Ο αδερφός του Τζεφ, ο οποίος είχε θάψει τον Βασίλη Σπανούλη μερικά χρόνια νωρίτερα στο Χιούστον, κάνοντάς τον να φύγει τρέχοντας, με το που είχε ολοκληρωθεί εκείνη η χρονιά. Το έχει η οικογένεια τελικά.
«Δεν υπήρχα για τον Βαν Γκάντι. Του έλεγα “καλημέρα”, δεν αποκρινόταν. Την πρώτη φορά νόμισα ότι δεν με άκουσε. Αλλά μια, δυο, τρεις φορές… Κι ενώ με τους υπολοίπους είχε γέλια κι αγκαλιές. Αληθινά σοκαριστικό».
Παύει λοιπόν κι αυτός να προσπαθεί να επικοινωνήσει με τον μυστακοφόρο κόουτς. Τον Φεβρουάριο στέλνεται με τον Γιόνας Γερέμπκο στη Βοστώνη αντί του Ταϊσόν Πρινς, ο οποίος επιστρέφει στο Ντιτρόιτ. Από τη συμπεριφορά του Μπραντ Στίβενς δεν έχει παράπονο. Ο προπονητής των Σέλτικς και κατοπινός Πρόεδρός τους εξηγεί στον Ιταλιάνο γιατί παίρνει ελάχιστες ευκαιρίες σε ένα σύνολο με υψηλές βλέψεις στην Ανατολή, του χαρίζει μάλιστα την πρώτη (και τελευταία) πενταδάτη συμμετοχή του.
Στο τελευταίο, αδιάφορο ματς της ρέγκιουλαρ σίζον, ο σμολ φόργουορντ των 203 εκατοστών και απέναντι στον ακόμα νεαρό Γιάννη Αντετοκούνμπο των τριών πόντων βάζει 22 και οι Κέλτες κερδίζουν 105-100 στο Μιλγουόκι. Έχει πραγματοποιήσει το όνειρό του, έχει βρει και την ευκαιρία στη Βοστώνη να τιμήσει την πόλη του και τον σύλλογο της καρδιάς του.
Το «13» που συνήθως φοράει είναι πιασμένο από τον Τζέιμς Γιανγκ, τον οποίον θα δούμε πολύ αργότερα στον Κολοσσό Ρόδου. Παίρνει το «70», επειδή η ομάδα στην πόλη του είχε ιδρυθεί το 1970. Μάβερικς και Γουίζαρντς τού δίνουν νέο συμβόλαιο το θέρος του 2015, αλλά δεν έχει όρεξη να περάσει κι άλλον χρόνο μεταξύ πάγκου και εξέδρας.
Ο Τζίτζι Ντατόμε με τις φανέλες των Σέλτικς και των Πίστονς στο ΝΒΑ.
O παίκτης των μεγάλων αγώνων
«I was hoping in my hoping
To recall what I had found»
Γίνεται παίκτης της Φενερμπαχτσέ το 2015 και θυμίζει σε όλον τον κόσμο στην Ευρώπη πόσο καλός σκόρερ είναι αυτός που είχαν βρει στη Ρόμα οι Πίστονς. Δεν γίνεται να αγνοήσει το κάλεσμα ολόκληρου Ομπράντοβιτς, την προοπτική να παλέψει ώστε να κατακτήσει την Ευρωλίγκα…
Θα μείνει πέντε χρόνια μαζί με τον «Ζοτς» αλλά και με τον Κώστα Σλούκα. Σταθερός στην απόδοσή του και δη στο σκοράρισμά του δεν θα είναι, σε ένα ούτως ή άλλως σύνολο με πολλούς παίκτες που ξέρουν να βάζουν την μπάλα στο καλάθι. Στα μεγάλα ματς ωστόσο πάντα θα δίνει ηχηρό «παρών».
Ντεμπουτάρει στο Super Cup, βάζει 17 πόντους, η «Φενέρ» το κατακτά απέναντι στην Εφές. Στο τέλος της παρθενικής σεζόν του στους προς Ανατολάς γειτόνους μας παίρνει και το Πρωτάθλημα. Μόλις το δεύτερο σε βάθος πενταετίας για τα «Καναρίνια». Δεν το παίρνει απλώς, βασικά αυτός το χαρίζει.
Στους τρεις τελευταίους τελικούς σημειώνει κατά σειρά 21, 19 και 20 πόντους! Ψηφίζεται MVP τους στο 4-2 επί της Εφές, την οποία νωρίτερα έχει καταβάλει με την παρέα του και στον Τελικό του Κυπέλλου. Στο σχετικό Final 8 έχει ψηφιστεί πολυτιμότερος στον ημιτελικό με την Καρσίγιακα…
Την… πιο μεγάλη κούπα όμως δεν την σηκώνει. Αχ, αυτό το tip in του Βίκτορ Χριάπα που στέλνει στην παράταση τον Tελικό στο Βερολίνο… Το βλέπει περιέργως από τον πάγκο. Είναι το μοναδικό πράγμα, η μοναδική φάση για την οποία θα γύριζε τον χρόνο πίσω. Για να μπει μέσα και να κάνει το box out…
Ο Τζίτζι Ντατόμε με τη φανέλα της Φενερμπαχτσέ / Photo by: Eurokinissi.
Είπαμε, πάντως. Παίκτης μεγάλων αγώνων. Με 15 πόντους και επτά ριμπάουντ στον ημιτελικό με την Μπασκόνια του Γιάννη Μπουρούση και αντίστοιχο 16-5 απέναντι στην ΤΣΣΚΑ, είναι ο πρώτος σκόρερ της «Φενέρ» στο Final 4.
Σκάει κι άλλη πρόταση από το ΝΒΑ. Από τους Γκρίζλις, 11 εκατ. για δύο χρόνια. Αν είχε σηκώσει το ευρωπαϊκό, μάλλον θα απαντούσε «yes». Δεν το είχε σηκώσει. Και θα το σηκώσει την αμέσως επόμενη χρονιά! Τίμημα η κοτσίδα του.
Έχει υποσχεθεί στους συμπαίκτες του να την κόψει, αν έφταναν μέχρι το τέλος του δρόμου. Εντός έδρας μάλιστα, στο Sinan Erdem, και μετά το 80-64 επί του Ολυμπιακού το 2017, άντε να χαλάσει χατίρι. Ο Πέρο Άντιτς αναλαμβάνει χρέη κουρέα και η πλούσια κόμη του αποτελεί παρελθόν στα επινίκια της πρώτης Ευρωλίγκας για τουρκικό σύλλογο, στιγμές μετά την απονομή του τροπαίου.
Η συμβολή του ξανά, όπως πάντα στα δύσκολα, αξιομνημόνευτη.
Έντεκα πόντοι στον Τελικό, ερχόμενος από τον πάγκο, όταν όλοι οι υπόλοιποι αναπληρωματικοί βάζουν εννιά. Στον νικηφόρο ημιτελικό επί της Ζαλγκίρις το 2018 φέρνει 16 πόντους από τον πάγκο. Η απώλεια του ευρωπαϊκού repeat αντισταθμίζεται από τον τρίτο συναπτό τίτλο στην Τουρκία, λίγες εβδομάδες αργότερα.
Θα κατακτήσει και τρία Κύπελλα μέχρι το 2020 (ξέρετε δα: MVP στους τελικούς και του συγκεκριμένου έτους και του 2019), μαζί και την καρδιά του κόσμου. Ο «Ιησούς του Βοσπόρου» διαμένει στην ασιατική πλευρά της Κωνσταντινούπολης, βολτάρει σε κάθε ρεπό σε αρχαιολογικούς χώρους, ανήλιαγες αγορές, σκοτεινά μπαράκια με τη σύντροφό του, Καμίλα Μαρόντζου, συστήνει τα καλύτερα σημεία για εσπρέσο στη συνοικία Μπέγιογλου στον Τούλιο, κάθε φορά που ο αδερφός του τον επισκέπτεται.
Ο Τζίτζι Ντατόμε, Πρωταθλητής Ευρώπης με την Φενερμπαχτσέ το 2017 / Photo by: Eurokinissi.
Ο Ιταλός της παντοτινής αγάπης
«As I surrender to my sleeping
I commit my dream to you»
Κολλητός του στην Πόλη τη διετία 2017-2019 ο Νικολό Μέλι. Μέχρι και στο μπαρμπέρικο πάνε μαζί, για τριμάρισμα στο μούσι τους. Ο άνθρωπος που τον έχει φέρει το 2015 στην Τουρκία και τον εμπιστεύεται με κλειστά μάτια δεν είναι άλλος από τον Τζένεραλ Μάνατζερ Μαουρίτσιο Γκεραρντίνι. Ιταλός κι αυτός.
Πολίτης του κόσμου μεν, παθολογικά ερωτευμένος με τη χώρα του δε. Και με την Εθνική του. Ο Ντατόμε μια ζωή θα είναι κει για τους «Azzurri». Από παιδάκι 15 ετών σε Ευρωπαϊκό Παίδων που βάζει 18 πόντους στη δική μας Εθνική του Δημήτρη Βεργίνη και του (μικρού αδερφού του «Σόφο») Αλέξανδρου Σχορτσανίτη.
Επί πέντε διαδοχικά καλοκαίρια συμμετοχή σε ισάριθμα “μικρά” Ευρωμπάσκετ (!) και δύο Χάλκινα μετάλλια. Ηγέτης στα χαμηλά κλιμάκια, αρχηγός στην Ανδρών από το 2013.
Παρών και στις έξι ιταλικές παρουσίες σε Ευρωμπάσκετ από το 2007 που πρωτοκαλείται μέχρι το 2023 που αποστρατεύεται, παρών και στις δύο ιταλικές παρουσίες σε Μουντομπάσκετ την ίδια περίοδο! Με το «70», για τους φίλους του στην Όλμπια.
Το όλον, 323 συμμετοχές με το εθνόσημο στο στήθος, συμπεριλαμβανομένων κι εκείνων με τους «Azzurrini» στα μικρά κλιμάκια. Περισσότερες από οποιονδήποτε Ιταλό μπασκετμπολίστα!
Photo by: INTIME.
Έχοντας αγωνιστεί την τριετία 2020-2023 στην Αρμάνι Μιλάνο περισσότερο ως πάουερ φόργουορντ πια στα γεράματα, έχοντας ολοκληρώσει την καριέρα του σε συλλογικό επίπεδο πάλι ως MVP o αθεόφοβος (στους τελικούς της Serie A, 16 δικοί του πόντοι κρίνουν το 4-3 επί της Βίρτους…), φτάνει και στο εθνικό πλήρωμα του χρόνου.
Αποφασίζει να αποσυρθεί με τους «Azzurri» φυσικά. Δέκα δικοί του συνεχόμενοι πόντοι φέρνουν κόντρα στη Σερβία τη νίκη-μισή πρόκριση στους «8» του Μουντομπάσκετ 2023. Κόντρα στη Σλοβενία πατάει τελευταία φορά παρκέ. Είναι ώρα να αφοσιωθεί στη νέα του σύντροφο, την επίσης μπασκετμπολίστρια Κιάρα Παστόρε, κι ακόμα περισσότερο στην κόρη τους, την Γκάια.
Αν μη τι άλλο, δεν έζησε λίγα στα γήπεδα του κόσμου.
Από τα ανοιχτά της Σαρδηνίας στο ντεμπούτο στην Ευρωλίγκα, πριν καν γίνει 17 ετών, από το ΝΒΑ μέχρι πίσω στην κατάκτηση της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης και στην Προεδρία της Ένωσης Παικτών της (ELPA), αποκόμισε εμπειρίες για δάνεισμα, πολύτιμες φιλίες και παντού συμπάθειες.
Μένοντας στις τάξεις της Αρμάνι με παραγοντική/συμβουλευτική ιδιότητα, κυκλοφορεί στα γήπεδα της Ευρωλίγκας ως ο κύριος 50-44-91 (από τα φανταστκά ποσοστά του σε δίποντα, τρίποντα και βολές στις 13 σεζόν του) και ακόμα περισσότερο ως ο ευστοχότερος μπόμπερ τριών πόντων στη διοργάνωση, ανάμεσα σε όσους έχουν βάλει 250+ τέτοια σουτ.
Επιτέλους άπλετος χρόνος για μια θεατρική παράσταση, για ένα μυθιστόρημα, για την ακρόαση από την αρχή μέχρι το τέλος ενός άλμπουμ των Doors, των Led Zeppelin. Και της Πάτι Σμιθ βεβαίως.
«People have the power
We have the power»…
Photo by: Eurokinissi.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τζιανμάρκο Ποτσέκο: Μαχίμι με τρελόχαρτο