Η άλλη ζωή

Η αποχώρηση από τον αθλητισμό συχνά δημιουργεί σύγχυση… Χρειάζεται ειδική διαχείριση, ώστε να μην βρεθείς απέναντι σε αδιέξοδα.

Λίγο πριν ολοκληρώσω τη μπασκετική καριέρα μου, ο Ιπποκράτης Κω δεν βρήκε την οικονομική δυνατότητα να συνεχίσει το 2019 στην Α2 κατηγορία.

Ουσιαστικά, μείναμε όλοι στον αέρα, καθώς κάποια βασικά στελέχη του, είχαμε έρθει με σκοπό να αναπτύξουμε το μπάσκετ στο νησί και παράλληλα να κάνουμε μία μετάβαση σε μία νέα καριέρα και ζωή για εμάς, μετά τον αθλητισμό.

Ο Αντώνης Ασημακόπουλος, πολλά χρόνια συμπαίκτης και φίλος, επιθυμούσε να συνεχίσει με βάση τα παιδιά και τις ακαδημίες. Εγώ επικεντρώθηκα περισσότερο στο επιχειρηματικό κομμάτι. Ξαφνικά, ενώ υπήρχε η πρόθεση να συνεχίσω να παίζω, βρέθηκα σε ένα νέο σημείο εκκίνησης, σχετικά άγνωστο.

Την τελευταία σεζόν στον Ιπποκράτη, είχα αναλάβει το κομμάτι του μάρκετινγκ της ομάδας. Είχα κάνει πολλές συζητήσεις, διαπραγματεύσεις και γνωριμίες και είχα μπει στον κόσμο του νησιού. Πέρασα από πολλές επιχειρήσεις και καταστήματα, μίλησα με ανθρώπους και αναπτύξαμε μία επικοινωνία.

Μετά την αδυναμία του συλλόγου να αγωνιστεί στην Α2, βρέθηκα μπροστά σε δύο επιλογές: Η μία να επιστρέψω στην Αθήνα, όπου πάντως δεν θα είχα κάτι συγκεκριμένο να ασχοληθώ και να έπρεπε να ψάξω για δουλειά. Κι επειδή το μπάσκετ με έχει απογοητεύσει, δεν σκεφτόμουν να ασχοληθώ ως παράγοντας σε κάποιο σωματείο ή να συνεχίσω στην προπονητική.

Αισθάνομαι πικρία από το άθλημα και δεν ήταν επιλογή για μένα, αν και στο νησί μού ζητήθηκε από τοπικές ομάδες να εμπλακώ και αγωνιστικά και παραγοντικά.

Η άλλη επιλογή ήταν να μείνω εδώ στη Κω και να επιχειρήσω να εκμεταλλευτώ την προεργασία μου, συνδυάζοντας όλες τις άλλες επαφές που είχα από Αθήνα, Θεσσαλονίκη και το εξωτερικό και στήνοντας μία νέα δουλειά.

Κάπως έτσι ξεκίνησε η οργάνωση της σκέψης μου.

Σημαντικός παράγοντας της όποιας προσπάθειας είναι το γεγονός ότι την τελευταία οκταετία δεν έχω λάβει όλα τα χρήματα από τα συμβόλαιά μου και υπάρχουν ακόμη οφειλές…

Κοινώς, όσα χρήματα είχα «στην άκρη», χρησιμοποιήθηκαν πολύ απλά για να περάσω την καθημερινότητά μου και βρέθηκα δίχως οικονομική δύναμη για να κάνω ένα νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα.

Συνυπολόγισα το κομμάτι της Κω που ισοδυναμεί με τουρισμό, το κομμάτι των γνωριμιών του νησιού, το δεδομένο της έλλειψης ενός αρχικού ποσού ως προϋπολογισμού και όφειλα να προσέξω ιδιαιτέρως το ρίσκο και το άνοιγμά μου. Όλα αυτά δημιούργησαν τη ιδέα να συνάψω συνεργασίες με εταιρίες από όλη την Ελλάδα και να φέρνω τα προϊόντα τους στην Κω, προωθώντας τα σε τοπικές επιχειρήσεις.

Η μία εταιρία μού γνώρισε μία άλλη και εκείνη μία επόμενη. Εργάζομαι ουσιαστικά ως ελεύθερος επαγγελματίας και πωλητής όλων αυτών των επιχειρήσεων στο νησί.

Οι ασχολίες μου αφορούν εξοπλισμό ξενοδοχείων και καταστημάτων εστίασης κυρίως, αλλά επεκτείνεται σε ρουχισμό και έπιπλα, καθώς έπρεπε να ανοίξω τη «βεντάλια», ώστε να μπορέσω να καλύψω τις ανάγκες του κάθε πελάτη.

Ο κόσμος θεωρεί ακόμη ότι ο κάθε Κώστας Χαρίσης, που έχει παίξει στον Ολυμπιακό, στην ΑΕΚ και στον Άρη και έχει σπουδάσει στην Αμερική είναι, κατά το κοινώς λεγόμενο, «βολεμένος»…

Αν κάνουμε μία ανάλυση των Ελλήνων παικτών που έχουν αγωνιστεί στην Ελλάδα την τελευταία εικοσαετία και τι ποσοστό από αυτά τα παιδιά έχουν οικονομικό πρόβλημα ή κάνουν μία δουλειά άσχετη με τον αθλητισμό -γιατί εκεί τους «έσπρωξε» το μπάσκετ- θα σοκαριστούμε από τα νούμερα.

Οι εξασφαλισμένοι από τον επαγγελματικό αθλητισμό δεν ξεπερνούν το 5%-7%. Οι υπόλοιποι ασχολούνται με δουλειές που ούτε καν είχαν σκεφτεί ότι θα κάνουν και τους βγάζω και το καπέλο γι’ αυτό. Είναι πολύ δύσκολο για έναν αθλητή, έχοντας παίξει σε υψηλό επίπεδο, ακόμη και Ευρωλίγκας, να εργαστεί σε θέσεις που δεν έχουν σχέση με τα σπορ και τον φέρνουν σε δύσκολη θέση.

Και για μένα δεν ήταν διόλου εύκολο, ειδικά στην αρχή, να κάνω μία συζήτηση για κουτιά ή ποτηράκια μίας χρήσης, όταν εγώ θεωρούσα πως έστω και χωρίς να είμαι μεγάλο όνομα στο μπάσκετ, ήμουν σοβαρός επαγγελματίας και είχα δουλέψει προς μία κατεύθυνση.

Ξαφνικά βρέθηκα σε νέο σημείο εκκίνησης. Έπρεπε να διώξω κάθε σκέψη ντροπής από πάνω μου.

Είμαι ένας άνθρωπος με ύψος 2,10μ. και δεν μπορώ να «κρυφτώ» πίσω από ένα κοστούμι, για παράδειγμα. Ζω σε μία κλειστή κοινωνία και οι περισσότεροι, είτε με γνωρίζουν προσωπικά είτε όχι, ξέρουν ότι έπαιζα μπάσκετ.

Σε μεγάλο βαθμό, όμως, η Κως με αγκάλιασε επαγγελματικά και υπήρξαν άνθρωποι που πραγματικά με βοήθησαν πολύ στο ξεκίνημά μου.

Οι αθλητές μεγαλώνουμε από μικρή ηλικία με έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης. Δεν αφορά μόνο στο να προσέχεις το κορμί σου.

Μαθαίνουμε την πειθαρχία, κάτι που διδάχθηκα ιδιαιτέρως στο NCAA, στα τέσσερα χρόνια στο πανεπιστήμιο του Σάουθερν Καλιφόρνια, όπου είναι πολύ αυστηρά τα πράγματα.

Εκεί μου «φυτεύτηκε» στο μυαλό μία νοοτροπία η οποία με βοήθησε πάρα πολύ στο να μένω προσηλωμένος στους στόχους μου.

Μαθαίνουμε να παίζουμε ως το τελευταίο λεπτό, χωρίς να τα παρατάμε και όταν δεχόμαστε ένα καλάθι, οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε και να προσπαθήσουμε να σκοράρουμε.

Κάνεις ένα λάθος και πρέπει να το διορθώσεις και αυτό μένει «χαραγμένο» μέσα σου. Πιστεύω ότι όλη αυτή η εμπειρία με βοηθά και στη νέα καριέρα μου. Η «άλλη ζωή» είναι τελείως διαφορετική.

Στα τελευταία χρόνια της καριέρας ενός αθλητή το σώμα αρχίζει να πονά και να δυσκολεύεται να βγάλει στο παρκέ αυτό που έχεις στο μυαλό σου.

Συχνά λέγαμε «άντε, πάμε στην επόμενη προπόνηση» ή, ακόμη και κάτι σαν «άντε να έρθει η ώρα να αποχωρήσουμε, να ησυχάσουμε!»… Τώρα, ωστόσο, έχουμε μπει σε μία διαδικασία πολύ πιο δύσκολη, μία καθημερινότητα απαιτητική με άλλο τρόπο.

Κάθε μέρα αρχίζεις από το μηδέν και έχεις στο κεφάλι σου ένα ποσό το οποίο πρέπει να δουλέψεις για να «βγουν» τα έξοδα. Όσο αγωνιζόμασταν, παρά τις απαιτήσεις, λέγαμε ότι τουλάχιστον περνούσαμε καλά στην προπόνηση.

Ήμασταν ένα ή δύο μήνες απλήρωτοι, όμως στα αποδυτήρια αυτό ξεχνιόταν από την καλή ομαδική ατμόσφαιρα. Αυτό, πλέον, επαγγελματικά δεν υπάρχει…

Τώρα εργάζεσαι κάθε μέρα για ένα ποσό που «κυνηγάς» όπως ο καθένας. Αν δεν το βγάλεις τη μία μέρα, πρέπει να το κερδίσεις διπλό την επομένη, σε ένα περιβάλλον τρομερής αβεβαιότητας.

Καλείσαι να πράττεις μαζί με σκέψεις πίεσης και στεναχώριας και, πια, δεν έχεις την ευχέρεια να ξεδώσεις δύο ώρες στην προπόνηση, να αποβάλεις την ένταση και να πεις και δύο αστεία με τους συμπαίκτες σου.

Ο επαγγελματίας αθλητής είναι συνήθως μαθημένος να έχει αρκετές ανέσεις. Να υπάρχουν άνθρωποι στην ομάδα που λύνουν άμεσα μερικά προβλήματα της καθημερινότητάς του.

Μεγάλο «σχολείο» και «σκαλοπάτι» για μένα ήταν η άφιξη στην Κω. Έφτασα σε ένα σωματείο κατά βάση ερασιτεχνικό, αλλά με έναν πρόεδρο που είχε όραμα να φτάσει τον Ιπποκράτη όσο πιο ψηλά μπορούσε.

Οι άνθρωποι εδώ είχαν την εμπειρία της ομάδας γυναικών στην Α1, όμως οι καταστάσεις στα ανδρικά τμήματα είναι σε κάποιες λεπτομέρειες διαφορετικές. Με τον Αντώνη Ασημακόπουλο μπήκαμε μπροστά και προσπαθήσαμε να λύσουμε πολλά οργανωτικά και επικοινωνιακά προβλήματα της ομάδας.

Κουβαλούσαμε μπάλες, νερά, πλέναμε τα ρούχα των παικτών, κλείναμε συμφωνίες και κάναμε σχεδόν τα πάντα, ακόμα και με τους προπονητές, κάποια στιγμή. Αυτό μας έβαλε σε μία λογική ότι «αν δεν το κάνεις εσύ, μόνος σου, δεν θα γίνει». Αν δεν το κάνεις εσύ, θα περάσει άσχημα ο συμπαίκτης σου, που χρειάζεται νερό, στο διάλειμμα της προπόνησης.

Στη δεύτερη καριέρα μας, στη νέα δουλειά μας, λειτουργούμε ακριβώς με αυτό τον τρόπο. Αν δεν το κάνουμε μόνοι μας, δεν θα γίνει. Ξέρω πια ότι εγώ, μεταξύ άλλων, στη νέα ενασχόλησή μου, πρέπει να συζητήσω, να παραγγείλω προϊόντα, αλλά και να ξεφορτώσω και παλέτες.

Στον Ιπποκράτη αγωνίστηκα ως το 2019, μετά τη σεζόν που μετείχε στην Α2. Το καλοκαίρι του 2020 έβγαλα δελτίο στην Α.Ε. Δικαίου, μία τοπική ομάδα της Κω, η οποία συμμετέχει στη Γ΄ Εθνική.

Ακόμη δεν έχω αγωνιστεί, λόγω και υποχρεώσεων. Όμως έχω ενημερώσει τους ανθρώπους της ότι αν χρειαστεί κάτι στο τέλος της σεζόν, ίσως να μπορώ να βοηθήσω.

Βεβαίως, όσο περνά ο καιρός θα είναι και πιο δύσκολο να επιστρέψω, καθώς όταν αφήνεις κάτι, σε αφήνει. Το μυαλό λέει «πάμε να παίξουμε», όμως το σώμα δεν μπορεί να υπακούσει.

Σε αυτές τις κατηγορίες, επιπλέον, ένας αθλητής που έχει αγωνιστεί σε υψηλό επίπεδο, είναι «στόχος» και δεν έχω καμία διάθεση να πάω και να ρεζιλέψω τον εαυτό μου, με το να μην είμαι έτοιμος.

Το μπάσκετ δεν είναι εύκολο να το αφήσεις πίσω σου. Εγώ έχω την πικρία μου, όμως γνωρίζω και ανθρώπους οι οποίοι το αγαπούν τόσο πολύ σαν άθλημα και όχι ακριβώς ως ελληνικό μπάσκετ.

Είναι πολύ ευχάριστο να επιθυμούν να μένουν στον χώρο και να προσπαθούν να τον βελτιώσουν.

Μεγαλώνοντας -και το σκεφτόμουν από το κολέγιο- ήθελα να γίνω προπονητής. Πλέον, όμως, έχω κατασταλάξει ότι δεν μπορώ να επιβιώσω σε ένα περιβάλλον που μου βγάζει μία «βρώμα»…

Σε αυτή τη φάση της ζωής μου, θέλω να δουλεύω και να πληρώνομαι. Να είμαι σε μία κατάσταση αξιοπρεπή και όσο το δυνατόν περισσότερο αξιοκρατική.

Να μπορώ να λάβω μία επαγγελματική επιβεβαίωση, διότι το χειροκρότημα και η ηθική επιβράβευση συνήθως δεν φτάνει. Η πραγματική επαγγελματική επιβεβαίωση ήταν ένα καλό συμβόλαιο και, κυρίως, το να είναι ένας σύλλογος τυπικός στις υποχρεώσεις του.

Δεν ήμουν και ποτέ άνθρωπος και αθλητής που επιχειρούσε να «δεθεί» με την κερκίδα ή να πουλήσει οπαδιλίκι. Ήθελα να είμαι σοβαρός επαγγελματίας.

Βρέθηκα σε μεγάλες ομάδες, με κόσμο και ιστορία, όμως, με όλο το σεβασμό προς αυτούς, η δική μου επιθυμία ήταν να κάνω τη δουλειά μου. Συχνά, το αγωνιστικό κομμάτι με αυτό των οπαδών είναι τελείως διαφορετικό.

Όσο περνούν τα χρόνια, συνειδητοποιούμε ότι πρέπει σιγά σιγά να σκεφτούμε πως θα χρειαστεί να κάνουμε κάτι άλλο. Λίγο-πολύ όλοι αρχίζουμε και κάνουμε τις πρώτες σκέψεις για το «μετά».

Ένας αθλητής που σέβεται τον εαυτό του, μπορεί να πετύχει μία μετάβαση σε οποιοδήποτε επίπεδο. Αν κάποιος έχει πτυχίο Ιατρικής, μπορεί να γίνει μέχρι υπουργός Υγείας. Αν άλλος δεν έχει τις γνώσεις ή δεν έχει σπουδάσει, μπορεί να ανοίξει ένα κατάστημα. Ο αθλητής που διαθέτει αυτοσεβασμό θα το κάνει όπως ακριβώς έκανε προπόνηση, με πειθαρχία και όρεξη.

Αυτό σου προσφέρει έναν νέο στόχο. Οι αθλητές που «έκλεβαν» ή κοιτούσαν να επωφεληθούν από το πλάι, θα έχουν πάντα πρόβλημα, όπως είχαν και μέσα στο γήπεδο. Στη ζωή δεν μπορείς να κρυφτείς.

Πάντως, ακόμη προσπαθώ να συνδυάσω τον αθλητισμό με τις νέες δραστηριότητές μου, με διοργάνωση αθλητικών αγώνων στην Κω. Το νησί χρειάζεται αυτές τις εκδηλώσεις. Έχω διοργανώσει μπασκετικές και ποδηλατικές εκδηλώσεις, αλλά η πανδημία του κορονοϊού φρέναρε τα πλάνα μου για το καλοκαίρι που πέρασε.

Αν γύριζε ο χρόνος πίσω και ήμουν πάλι 15 ετών, δεν ξέρω αν θα έπαιζα μπάσκετ…

Με την εμπειρία που έχω τώρα και τις καταστάσεις που βίωσα στην καριέρα μου, δεν νομίζω ότι θα επέλεγα να ασχοληθώ επαγγελματικά και δεν ξέρω αν θα συμβούλευα έναν έφηβο να το κάνει.

Ίσως να κυνηγούσα πάλι τον στόχο του αμερικανικού κολεγίου, με «γέφυρα» τον αθλητισμό, αλλά καθαρά για ακαδημαϊκούς λόγους. Εκεί, συνδυάζοντας αυτό που αγαπάς με τις σπουδές, σου ανοίγονται πολλές πόρτες.

Παρατηρούμε ότι οι ομάδες στρέφουν πάλι το ενδιαφέρον τους στα νέα παιδιά. Υπάρχουν σύλλογοι, όπως ο Προμηθέας Πάτρας, που εξαρτώνται από τις ακαδημίες τους. Επομένως, αυτό έρχεται απέναντι από την προσωπική άποψή μου και με χαροποιεί.

Μην ξεχνάμε ότι η κρίση έδιωξε μεγάλη μερίδα φτασμένων παικτών από την Α1 και τους έστειλε στις μικρότερες κατηγορίες, αλλά με υψηλότερα συμβόλαια και νοικοκυρεμένες καταστάσεις.

Η Α1 γέμισε με νέα παιδιά, έπειτα από χρόνια. Στον Άρη είχαμε πολλούς νέους παίκτες, όπως ο Σάσα Βεζένκοφ, ο Λευτέρης Μποχωρίδης, ο Γιαννούλης Λαρεντζάκης, ο Ντίνος Μήτογλου, οι οποίοι τώρα έχουν ρόλο σε μεγάλες ομάδες.

Τα νέα δεδομένα ήταν δύσκολα, όμως «γέννησαν» ευκαιρίες για αυτά τα νέα παιδιά.

Γιατί, στη δική μου γενιά, το να φτάσεις να αγωνιστείς στην Εθνική ομάδα ήταν σχεδόν ακατόρθωτο.

Συζητάμε με πρώην συμπαίκτες μου και θυμόμαστε ότι μπροστά μας, στις θέσεις των ψηλών, είχαμε τον Λάζαρο Παπαδόπουλο, τον Σοφοκλή Σχορτσανίτη, τον Κώστα Τσαρτσαρή, τον Δήμο Ντικούδη, τον Γιάννη Μπουρούση.

Πώς θα έβρισκες χρόνο και χώρο εκείνη την εποχή; Τώρα είναι ευκολότερη η ευκαιρία στην Εθνική, χωρίς να υποτιμώ το ταλέντο και την προσπάθεια κανενός.

Ο άλλοτε παίκτης του Ηρακλή και νυν Μεταδιδακτορικός Ερευνητής σε πανεπιστήμιο στη Σουηδία, Γιώργος Παυλίδης, είναι ένα ιδιαίτερο παλικάρι και πολύ ώριμος άνθρωπος.

Έχει μιλήσει για την «ψυχολογική και οικονομοτεχνική προετοιμασία» για τη μετάβαση από το μπάσκετ στην «αληθινή» ζωή του.

Οι περισσότεροι αθλητές, την ώρα που είμαστε μέσα στο γήπεδο, σε έναν αγώνα, καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις σε δευτερόλεπτα. Σπάνια έχουμε την ευκαιρία να αναλύσουμε δεδομένα, να τα βάλουμε κάτω. Αυτό απαιτεί ένστικτο και αυτό το ένστικτο θα εμφανιστεί στο μυαλό σου όταν πάρεις την απόφαση να αποσυρθείς από την ενεργό δράση.

Είναι ουσιαστικά ένα ένστικτο αυτοσυντήρησης. Ξεφεύγει από τα όρια των τεσσάρων γραμμών και πρέπει να επιβιώσεις όχι απέναντι σε αντιπάλους, αλλά να αντέξεις οικονομικά και κοινωνικά, να σταθείς στα πόδια σου. Να δεχθείς τη «σφαλιάρα» του να είσαι στην κορυφή και να βρεθείς στον δρόμο και να προσπαθείς να βρεις μία κατεύθυνση.

Πρέπει να «μιλήσει» το ένστικτο και να μην φρενάρουμε τον εαυτό μας με άσχημες σκέψεις, κάτι που είναι πολύ σημαντικό, αλλά και πολύ δύσκολο.

Απαιτείται ένα μελετημένο πλάνο για να καλύψεις όλα τα αρνητικά αυτού του σχεδίου, ώστε να μην αντιμετωπίσεις πολλά εμπόδια.

Να κάνεις τα βήματά σου και να φτάσεις εκεί που μπορεί να φτάσεις. Μπορείς.

Ο Κώστας Χαρίσης είναι παλαίμαχος διεθνής καλαθοσφαιριστής, απόφοιτος Οικονομικών του πανεπιστήμιου Σάουθερν Καλιφόρνια και νυν ιδιοκτήτης της εταιρίας Promotions & Marketing Initiative.

Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Αδαμόπουλος

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ: 

Κώστας Χαρίσης: «Αναδρομή» / «Εμπειρία Ζωής»

Γιώργος Παυλίδης: «Δύο καριέρες, μία ζωή» / Ο Άαρον Κραφτ άλλαξε τη φανέλα με ιατρική ποδιά

Ανδρέας Γλυνιαδάκης: «Όταν σβήνουν τα φώτα» / «Πώς χρεοκοπούν οι αθλητές»

Τάκης Καρατζουλίδης: Εναλλακτικές προτάσεις σπουδών μέσω αθλητισμού

Εβίνα Μάλτση: «Γιατί Πρέπει Να Τελειώνει;» / Ευθύμης Ρεντζιάς: «Να έκλεβα λίγο χρόνο»

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΡΙΕΡΑ