Υπάρχουν φορές που πραγματικά το ανθρώπινο μεγαλείο και η θέληση για ζωή ξεπερνούν κατά πολύ ακόμα και την πιο αχαλίνωτη φαντασία.
Σε μια τέτοια περίπτωση θα ήθελα να αναφερθώ σήμερα και ας έχει ελάχιστη σχέση με τον αθλητισμό (ωστόσο, έχει πολλή σχέση με τον “στίβο” της ζωής)…
Το όνομα αυτού: Jason Becker.
Γεννήθηκε στο Ρίτσμοντ της Καλιφόρνια, στην Αμερική το 1969. Γόνος μιας οικογένειας που αποτελούνταν από ερασιτέχνες μουσικούς (πατέρας και θείος με καλή γνώση της κλασικής κιθάρας), από πολύ νωρίς έδειξε ιδιαίτερη αγάπη για την κιθάρα.
Διστάζω να αναφέρω λέξεις όπως “ταλέντο” ή “μουσική ιδιοφυΐα” -αν και η περίπτωση του εμπίπτει 100% σε αυτό που συμβατικά έχουμε μάθει να αποκαλούμε “ταλέντο”- γιατί διατηρώ τις επιφυλάξεις μου για το κατά πόσο το “ταλέντο” υπάρχει (περισσότερα επ’ αυτού σε μελλοντικό άρθρο).
Ο Jason Becker σε παιδική ηλικία.
Ήδη, από την ηλικία των 6 ετών, μπορούσε με ευκολία να παίξει στην κιθάρα πολλά τραγούδια του Bob Dylan. Στα 13 του, είχε προχωρήσει σε Eric Clapton και Eddie Van Halen, ενώ ήδη είχε αρχίσει να συνθέτει δικά του κομμάτια. Εξασκείτο συνέχεια και δεν ήταν λίγες οι φορές που κοιμόταν με την κιθάρα στα χέρια του.
Ξεπήδησε μαζί με μια γενιά guitar heroes περίπου στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του ’90.
Τι εστί guitar hero; Ουσιαστικά, είναι βιρτουόζοι κιθαρίστες που δημιουργούσαν κυρίως κιθαριστικούς δίσκους (δηλαδή με πλήρη ή σχεδόν πλήρη απουσία φωνητικών) με την ηλεκτρική κιθάρα στο προσκήνιο να μπλέκει πολλά διαφορετικά στυλ (jazz, fusion, neoclassical), πάντα όμως κάτω από την ομπρέλα της σκληρής μουσικής metal.
Άλλα γνωστά ονόματα είναι οι: Yngwie Malmsteen, Vinnie Moore και Tony Macalpine, που ακολούθησαν τους πρωτοπόρους Steve Vai, Joe Satriani και όχι μόνο. Σε ηλικία μόλις 16 χρονών δημιούργησε μαζί με έναν έτερο κιθαρίστα, τον Marty Friedman, τους Cacophony με τους οποίους δημιούργησε 2 δίσκους σε διάστημα 2 χρόνων, ενώ ταυτόχρονα περιόδευε σε Ευρώπη, Αμερική και Ιαπωνία.
Και παρόλο που μέχρι σήμερα με τον Friedman τον συνδέουν σχέσεις αδελφικές, αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό του μουσικό όραμα συνθέτοντας και κυκλοφορώντας τον πρώτο προσωπικό του δίσκο, Perpetual Burn (1988) που θεωρείται ως ένας από τους πιο επιδραστικούς δίσκους αυτού του είδους.
Σε ηλικία 20 χρονών, κλήθηκε να αντικαταστήσει ένα από τα είδωλά του, τον Steve Vai, στην μπάντα του θρύλου David Lee Roth, που πρωτύτερα ήταν στην μπάντα του Eddie Van Halen, έτερο κιθαριστικό είδωλο του Becker.
Βρισκόταν στο απόγειο της δόξας του, το άστρο του έλαμπε φωτεινό και τίποτα δεν έδειχνε ικανό να το επισκιάσει. Μια καριέρα γεμάτη δίσκους, περιοδείες και φήμη τον περίμενε (αν και ο χαρακτήρας του διέφερε παρασάγγας από τον “τυπικό”ροκ σταρ μιας και παρέμενε προσγειωμένος και ταπεινός, έχοντας ως στόχο να διαδώσει το μουσικό του όραμα).
Ωστόσο, μια σκιά βρισκόταν στον ορίζοντα, μια σκιά που σύντομα εξελίχθηκε σε εφιάλτη. Ο Becker περιοδικά ένιωθε ένα πόνο στο αριστερό του πόδι, κάτι σαν “μούδιασμα” που ερχόταν και έφευγε και που πρωτοένιωσε όταν ήταν να κάνει δοκιμαστικό για να μπει στην μπάντα του David Lee Roth.
Δεν του έδωσε ιδιαίτερη σημασία όμως, μιας και δεν πίστευε ότι ήταν κάτι ιδιαίτερο-ίσως κάποιο νεύρο ή κάποιος μικροτραυματισμός σε τένοντα, αν και οι κοντινοί του άνθρωποι τον προέτρεψαν να κάνει εξετάσεις. Παρόλα αυτά, αυτός ο πόνος συνεχίστηκε για κάποιους μήνες σε σημείο που σε μια περίπτωση εκεί που απλώς περπατούσε, έπεσε.
Ο Jason Becker σε νεαρή ηλικία.
Η τελική διάγνωση ήταν αμείλικτη και ισοπεδωτική, αν και ο ίδιος δεν φάνηκε να το καταλαβαίνει αμέσως.
Όπως αναφέρει ο πατέρας του: “με πήρε τηλέφωνο και μου είπε με ανέμελο ύφος, λες και μιλούσε για κάποια τενοντίτιδα ή κάτι παρόμοιο, ότι έχει ALS (πλευρική αμυοτροφική σκλήρυνση), την νόσο του Λου Γκέρινγκ. Δεν πίστευα ότι καταλάβαινε τι ακριβώς μου έλεγε”…
Απαραίτητη παρένθεση: τι είναι η νόσος του Λου Γκέρινγκ; Πρόκειται για μια ανίατη ασθένεια που σχεδόν πάντα οδηγεί στον θάνατο, στην οποία σταδιακά εκφυλίζονται οι κινητικοί νευρώνες κάτι που έχει ως αποτέλεσμα παράλυση των μυών, δυσκολία στην ομιλία, αδυναμία κατάποσης και αναπνοής και συνήθως οδηγεί στον θάνατο από πνευμονία ή αναπνευστική ανεπάρκεια.
Από αυτήν την νόσο έπασχε ο Stephen Hawking, ο διάσημος κοσμολόγος, ο οποίος έζησε με την νόσο για 55 χρόνια. Κάτι σπάνιο, μιας και η συνήθης διάγνωση αναφέρει διάρκεια ζωής 3 με 5 έτη από τη στιγμή της εμφάνισης της νόσου…
Φανταστείτε την εξής εικόνα: το μυαλό σας λειτουργεί κανονικά, αλλά δεν μπορείτε να κουνηθείτε. Εμένα, μου είχε συμβεί μια φορά, όταν ξύπνησα στη μέση της νύχτας και δεν ένιωθα τίποτα. Προφανώς είχαν μουδιάσει τα μέλη μου επειδή είχα κοιμηθεί σε μια άβολη στάση και πραγματικά είχα τρομοκρατηθεί μέχρι να ξεμουδιάσω… Φανταστείτε τώρα αυτή η κατάσταση να είναι μόνιμη και να μην μπορείτε ούτε να μιλήσετε ούτε να φάτε ούτε να αναπνεύσετε…
Αυτή ήταν και η διάγνωση για τον Becker.
Η αρχική του αντίδραση ήταν μια μίξη άρνησης, άγνοιας και νεανικής αισιοδοξίας: «Θα προλάβω να κάνω δίσκο με την μπάντα και να πραγματοποιήσω την περιοδεία προώθησης αυτού;».
Μιλάμε για έναν νέο 20 χρονών που μόλις του παραδίδουν τη θανατική του καταδίκη…
Η εξέλιξη της νόσου ήταν ραγδαία. Μέσα σε λίγους μήνες, και αφού είχε αποχωρήσει από την μπάντα με το όνειρο μιας παγκόσμιας περιοδείας ανεκπλήρωτο, είχε χάσει σταδιακά την αίσθηση των χεριών του, ενώ καθηλώθηκε και σε αναπηρικό αμαξίδιο, όντας ουσιαστικά φυλακισμένος στο ίδιο του το σώμα.
Ο ίδιος ο Becker συγκλονίζει όταν αναφέρει πως βίωνε ο ίδιος την νόσο και την πρόοδό της: “ξαφνικά εκεί που απλώς καθόμουν -παφ!- ένιωθα μια σύσπαση σε ένα μυ, και τότε το ήξερα πως σε λίγες μέρες θα έχανα την αίσθηση αυτού του μυός για πάντα…”.
Ο Jason Becker σε αμαξίδιο.
Ωστόσο, η σπίθα δεν είχε σβήσει ακόμα. Παρόλο που, όπως ο ίδιος αναπολεί, υπήρχαν στιγμές που έφτασε στα όρια της κατάθλιψης, που ήθελε να τα σπάσει όλα γύρω του και που δεν ήταν και ο καλύτερος άνθρωπος για τους δίπλα του, ποτέ δεν έφτασε σε σημείο να παραιτηθεί από την ζωή, ενώ το μυαλό του λειτουργούσε ακόμα στην εντέλεια.
Όπως το έθεσε ο Joe Satriani: “Το μουσικό ταλέντο ήταν ακόμα εκεί, η γνώση της νότας, της αρμονίας, της σύνθεσης και του ρυθμού ήταν εκεί, απλώς του είχε στερηθεί η δυνατότητα να το δείξει με τον μόνο τρόπο που γνωρίζουμε, με τα χέρια δηλαδή”.
Η μουσική, λοιπόν, ήταν στο κεφάλι του και έψαχνε δίοδο να εξωτερικευτεί. Πιθανότατα να ήταν αυτή που τον έσωσε και τον κράτησε στην ζωή μαζί με την ανεκτίμητη βοήθεια συγγενών και φίλων.
Ένας φίλος του δημιούργησε ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή, σύμφωνα με το οποίο οι κινήσεις του προσώπου του “μεταφράζονταν” πάνω σε ένα συνθεσάιζερ σε νότες που “πάταγε” με την κίνηση του πηγουνιού του. Η ζωή του Jason απέκτησε νόημα και δούλευε ασταμάτητα έχοντας θέσει ως στόχο να ολοκληρώσει τον δεύτερο προσωπικό του δίσκο προτού πεθάνει.
Ο δίσκος με τίτλο “Perspective” κυκλοφόρησε, τελικά, το 1996. Λίγο μετά, υποβλήθηκε σε τραχειοστομία, ούτως ώστε να λαμβάνει τεχνητή αναπνοή, ενώ επέζησε του κώματος, το οποίο υπέστη κατά την διάρκεια της επέμβασης. Επιπροσθέτως, η τροφή του πλέον δινόταν αποκλειστικά μέσω σωλήνα.
Επίσης, χρειάστηκε να δημιουργηθεί μια νέα μέθοδος επικοινωνίας αφού σύντομα οι κινητικοί μύες της ομιλίας ατρόφησαν και έχασε την ικανότητα ομιλίας. Ο πατέρας του επινόησε έναν τρόπο επικοινωνίας βασισμένο σε ένα νοητό παραλληλόγραμμο με 6 μικρότερα κουτιά. Σε κάθε μικρότερο κουτί αντιστοιχούσαν κάποια γράμματα σε κάθε συγκεκριμένη γωνία και ο Becker με τις κινήσεις των ματιών του αρχικά “έδειχνε” το κάθε μικρότερο κουτί και στη συνέχεια “έδειχνε” το γράμμα που ήθελε και προχώραγε στο επόμενο.
Ο νέος τρόπος επικοινωνίας.
Η μουσική συνέχισε να είναι το απάγκιο του, ο ένας από τους λόγους για να ζει, με τον άλλο να είναι οι συγγενείς και οι φίλοι του και η αγάπη και υποστήριξη που λάμβανε από αυτούς. Έτσι συνέχιζε, λίγο λίγο, μέρα με την μέρα, ενώ η νόσος του η οποία είχε ταχύτατη επιδείνωση τα πρώτα 2-3 χρόνια εμφάνισής της, τελικά σταθεροποιήθηκε με τον ίδιο να αναφέρει:
Όταν μου έλεγαν ότι όλες οι στατιστικές έλεγαν ότι θα πεθάνω, απαντούσα ότι δεν είμαι μια στατιστική, είμαι ένα ανθρώπινο ον”. Σχεδόν 25 χρόνια μετά, είναι ακόμα εδώ, συνεχίζοντας να συνθέτει, να δημιουργεί μουσική, να χαίρεται την παρέα φίλων και συγγενών, να ζει…
Και παρόλο που ο ίδιος αποποιείται τον ρόλο του ήρωα ή του εμπνευστή που του αποδίδεται λέγοντας πως είναι απλώς ένας άνθρωπος με πάθος για την ζωή και την μουσική, σίγουρα αποτελεί πηγή έμπνευσης για όσους γνωρίζουν την γλυκόπικρη ιστορία της ζωής του, μιας ζωής που για αλλού τράβηξε και αλλού κατέληξε τελικά…
Σύμφωνα με τον ίδιο:
Ακόμα και αν το πλάνο ζωής που είχες για σένα δεν ευδοκιμήσει, και πάλι μπορείς να ζήσεις μια ευτυχισμένη και γεμάτη ζωή”…
Λόγια που εμένα τουλάχιστον με άγγιξαν ιδιαίτερα, αφού εκτός από τον θαυμασμό που τρέφω για τον μουσικό Becker -ακόμα και τώρα συχνά πυκνά ακούω την μουσική του- τρέφω ακόμα μεγαλύτερο θαυμασμό για τον άνθρωπο Becker και την στωική και θαρραλέα στάση ζωής του…
Υ.Γ.1: Αφορμή για αυτό το άρθρο αποτέλεσε η συγκινητική δισκογραφική επιστροφή του Jason Becker με τίτλο “Triumphant Hearts”, λίγο πριν το τέλος του 2018. Όπως λέει και ο ίδιος: “Η μουσική είναι η φωνή της ζωής μου, και, όσο έχω ζωή, θα μιλάω”…
Υ.Γ.2: Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την νόσο του Λου Γκερινγκ ήταν η αφορμή της δημιουργίας του “ice bucket challenge”, το οποίο έγινε, εν τέλει, viral το 2014, και κανονικά λέγεται “ALS ice bucket challenge”.
Υ.Γ.3: Όποιος ενδιαφέρεται για παραπάνω πληροφορίες μπορεί να δει το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για την ζωή του με το εύγλωττο τίτλο “Not Dead Yet” (2012).
Ο Αλέξανδρος Μανιάτογλου είναι κάτοχος πτυχίων προπονητικής ποδοσφαίρου UEFA A, B, C.