Μη σταματάς να ονειρεύεσαι

Γέννημα-θρέμμα Πειραιώτης, ήμουν-δεν ήμουν 12 ετών, όταν ο πατέρας μου, μάλλον τυχαία, με πήγε στο Παπαστράτειο κολυμβητήριο, το οποίο μόλις είχε ανοίξει, για να γραφτώ στην κολυμβητική ομάδα του Εθνικού Πειραιά.

Μου άρεσε να κολυμπώ, αλλά οι άνθρωποι του συλλόγου είπαν στον πατέρα μου «κοιτάξτε να δείτε, ο γιος σας είναι μεγάλος για κολύμβηση, αλλά είναι μικρός για πόλο. Θέλετε να τον φέρετε να δοκιμάσει αν του αρέσει;».

Πράγματι, πήγα σε μια προπόνηση και, μόλις τελειώσαμε, ενθουσιασμένος και έχοντας βρει αυτό που μου αρέσει, λέω στο πατέρα μου «εγώ κολύμπι δεν ξαναπάω. Εδώ, με την παρέα, με την μπαλίτσα, με όλα τα παιδιά, είμαι μια χαρά!».

Ξεκίνησα λοιπόν να παίζω πόλο εκεί στα 12 μου χρόνια και αποσύρθηκα από την ενεργό δράση στα 39 μου. Το ρούφηξα όλο μέχρι τέλος, ευχαριστήθηκα την κάθε στιγμή μιας καριέρας μεγάλης σε διάρκεια. Άλλωστε, είχα πει στον εαυτό μου «Νίκο, όσο αντέχεις και οι μικρότεροι δεν σε περνάνε, θα παίζεις!».

Μια ζωή μέσα στις πισίνες

Από τις ομάδες Παίδων και Εφήβων του Εθνικού έφτασα μέχρι το αντρικό στη μεγάλη εκείνη ομάδα του συλλόγου του Πειραιά. Και μετά από εκεί σε διάφορες ομάδες, και στην Αθήνα και στην επαρχία, κυρίως στην Α2 αλλά και την Α1 κατηγορία. ΕΝΟΑ, Πανιώνιος, Γλυφάδα, ΝΑΟ Κέρκυρας, Άρης Νίκαιας και Ιωνικός Νίκαιας, Βόλος και ΝΕ Λαμίας.

Ενδιάμεσα μπήκε μέσα μου το μικρόβιο της προπονητικής. Από μικρή ηλικία έπιανα τον εαυτό μου να κάνει αναλύσεις των αγώνων που παίζαμε. Έμπαινα λίγο στα παπούτσια του προπονητή, σκεφτόμουν τι είχαμε κάνει, τι δεν είχαμε κάνει στο κομμάτι της τακτικής και έτσι κατάλαβα ότι ήθελα να ασχοληθώ μετά το τέλος της καριέρας μου με αυτό το κομμάτι.

Οι σχολές προπονητών της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού την δεκαετία του 2000 είχαν διάρκεια μερικά Σαββατοκύριακα, αποκτούσες λίγες γνώσεις και αρκούσε η εμπειρία σου στο άθλημα. Είχα υποσχεθεί στον εαυτό μου πως,  αν είναι να το κάνω, δεν θα το κάνω με τον… εύκολο τρόπο, αλλά αποκτώντας όλες τις γνώσεις και τα εφόδια που απαιτούνται στο αγωνιστικό αλλά και το εξωαγωνιστικό κομμάτι.

Ήρθε λοιπόν το πλήρωμα του χρόνου και, έχοντας πάρει νωρίτερα το πτυχίο μου από τη σχολή Ηλεκτρολόγων-Μηχανικών, έδωσα σε ηλικία 30 ετών κατατακτήριες εξετάσεις στη Γυμναστική Ακαδημία, στα ΤΕΦΑΑ θηνών.

Ξεκίνησα από την αρχή, από το πρώτο έτος, καθώς δεν πρόκειται για σχολές με συναφές αντικείμενο. Ήταν όμως μια συνειδητή απόφαση, γι’ αυτό και ολοκλήρωσα τις σπουδές μου ακριβώς στα τέσσερα χρόνια. Πέρασα όλα τα μαθήματα με την πρώτη και μόνο ένα το έδωσα δεύτερη φορά!

Ήταν τέσσερα χρόνια στα οποία, παρά το διάβασμα και τις υποχρεώσεις, ένιωσα και πάλι νέος, ένιωσα και πάλι σαν παιδί 18 ετών. Ήταν μια αξέχαστη εμπειρία, σίγουρα έπαιξε τον ρόλο της και η διαφορά ηλικίας! Οι συμφοιτητές μου ήταν 10-12 χρόνια μικρότεροι, η αλήθεια είναι ότι ένιωθα και λίγο… παππούς!

Παίρνοντας το πτυχίο μου με ειδικότητα στην υδατοσφαίριση, παράλληλα με την ιδιότητά μου ως παίκτης, άρχισα να δουλεύω και ως προπονητής. Η ευκαιρία μού δόθηκε με μια καινούργια, πρωτοεμφανιζόμενη ομάδα, τον Γυμναστικό Σύλλογο Ηλιούπολης, κι έτσι ήμουν ταυτόχρονα παίκτης στην Α2 και προπονητής στη Γ’ Εθνική.

Μέσα σε πέντε χρόνια από νεοφώτιστοι στη Γ’ Εθνική βρεθήκαμε να παίζουμε στην Α1 κατηγορία. Η χρονιά που ανεβήκαμε με την Ηλιούπολη στην Α2 ήταν και η στιγμή που σταμάτησα να αγωνίζομαι, ήμουν πλέον 39 ετών και δεν γινόταν να είμαι προπονητής και παίκτης στην Α2 σε δύο διαφορετικές ομάδες!

Έμεινα στην ομάδα οκτώ χρόνια, πραγματικά τα ζήσαμε όλα! Ξεκινήσαμε από το μηδέν, φτάσαμε στην Α1, πέσαμε στην Α2 και ανεβήκαμε και πάλι στην Α1. Πολύ δύσκολο, ακατόρθωτο θα έλεγα, για μια αθηναϊκή ομάδα χωρίς προϊστορία και περγαμηνές στο άθλημα.

Τα επόμενα χρόνια με βρήκαν στις αναπτυξιακές ομάδες του Εθνικού Πειραιά, εκεί όπου είχα κάνει κι εγώ τα πρώτα μου βήματα στον χώρο, μετά στο Παλαιό Φάληρο και ενδιάμεσα είχα ήδη μπει στην ομάδα των Ομοσπονδιακών προπονητών.

Πόλο, το… εθνικό μας σπορ!

Άρχισα από βοηθός του Σάκη Κεχαγιά στην Εθνική Ανδρών, μετά βρέθηκα στο πλευρό του Θοδωρή Χατζηθεοδώρου στην Εθνική Νέων Ανδρών και συνέχισα στην ίδια ομάδα με επικεφαλής πλέον τον Τεό Λοράντο.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ και στους τρεις για την άψογη συνεργασία!

2017, 2018, 2019! Τρία αξέχαστα χρόνια, τρία χρόνια αήττητοι, τρία Χρυσά μετάλλια, δύο σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα και ένα σε Ευρωπαϊκό, με μια γενιά παικτών που εν συνεχεία στελέχωσαν την Εθνική Ανδρών: Ζερδεβάς, Παπαναστασίου, Κάκαρης, Νικολαΐδης, Γκιουβέτσης, Σκουμπάκης και πολλά ακόμα παιδιά με τα οποία ζήσαμε αξέχαστες στιγμές!

Το πόλο ταιριάζει στον Έλληνα, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχει, καθώς απαιτεί συγκεκριμένες υποδομές. Γι’ αυτό και οι επιτυχίες που έχουμε ως άθλημα και σε εθνικό και σε συλλογικό επίπεδο είναι τεράστιες, αν αναλογιστεί κάποιος τις συνθήκες με τις οποίες επιτυγχάνονται.

Κατά τη διάρκεια της θητείας μου στις Εθνικές ομάδες και συνομιλώντας με προπονητές στο εξωτερικό, όταν τους δείχναμε τις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούμε, μας απαντούσαν «ωραία, δείξτε μας τώρα και πού είναι το προπονητικό σας κέντρο και η έδρα σας». Νόμιζαν ότι τους κοροϊδεύαμε, ότι τους κάναμε πλάκα.

Είναι λοιπόν μια μεγάλη συζήτηση, αν πράγματι το πόλο είναι το “εθνικό” μας σπορ, με βάση τις μεγάλες στιγμές που έχει χαρίσει στη χώρα.

Εμείς, ναι, θέλουμε να το λέμε έτσι λόγω των επιτυχιών σε άνδρες και γυναίκες, σε υποδομές, σε επίπεδο συλλόγων αλλά και Εθνικών ομάδων. Θεωρώ όμως ότι δεν εξαργυρώνουμε όπως πρέπει αυτές τις επιτυχίες.

Όταν πήραμε τρία συνεχόμενα Χρυσά μετάλλια με την Εθνική ομάδα Νέων, συνήθιζα να λέω ότι εμείς δουλεύουμε μέσα στη σιωπή μας. Κάνουμε έναν πολύ μεγάλο θόρυβο, μια επιτυχία, και μετά ξαναγυρίζουμε στη σιωπή μας για να δουλέψουμε ξανά. Και μετά από λίγο καιρό κάνουμε και πάλι έναν δυνατό κρότο. Αυτή είναι η μοίρα του αθλήματός μας.

Το πόλο δυστυχώς είναι αντιτηλεοπτικό, καθώς ένα μεγάλο κομμάτι του παιχνιδιού εκτυλίσσεται κάτω από το νερό. Μια απλή μετάδοση δεν μπορεί να το αποδώσει αυτό, έτσι δεν τραβάει τον θεατή. Για να καθίσεις να το δεις πίσω από μια οθόνη, απαιτείται πολύ ακριβή παραγωγή με κάμερες κάτω από το νερό, για παράδειγμα, κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει λόγω κόστους στα εθνικά πρωταθλήματα.

Έτσι είναι δύσκολο να έρθουν μεγάλοι χορηγοί και επενδυτές, ίσως δεν κάνουμε κι εμείς από την πλευρά μας τις κινήσεις που πρέπει για να τραβήξουμε περισσότερο κόσμο. Είναι ένα πολυσύνθετο πρόβλημα αυτό, στο οποίο πρέπει να βοηθήσουμε όλοι, Ομοσπονδία, παράγοντες, προπονητές, παίκτες, σύλλογοι, ο καθένας από την πλευρά του, ώστε να πετύχουμε τη μεγαλύτερη προβολή του αθλήματος. Οι επιτυχίες από μόνες τους δεν φτάνουν.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, δεν είναι κι εύκολο εν τέλει να προσεγγίσεις και να τραβήξεις στο πόλο μεγάλη μάζα παιδιών ή εφήβων. Και μέχρι ένα σημείο, είναι λογικό αυτό, δεν είμαστε ποδόσφαιρο ή μπάσκετ, δεν είναι εύκολο να παίξεις πόλο στη γειτονιά σου, γιατί το πόλο απαιτεί πισίνα και οι πισίνες είναι συγκεκριμένες. Μπάσκετ και ποδόσφαιρο μπορείς να παίξεις σε μια παιδική χαρά, σε μια αλάνα, στο προαύλιο του σχολείου σου. Για το πόλο κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.

Ωστόσο, το Ελληνικό Πρωτάθλημα, όσο περνούν τα χρόνια, εξελίσσεται σε εξαιρετικά ανταγωνιστικό και έχει ανέβει επίπεδο. Για περίπου μια δεκαετία, στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, οι ελληνικές ομάδες, με εξαίρεση τον Ολυμπιακό και τη Βουλιαγμένη, παρότι αποκτούσαν δικαίωμα να παίξουν στα ευρωπαϊκά κύπελλα, δεν το έκαναν, καθώς δεν μπορούσαν να το υποστηρίξουν οικονομικά.

Αυτό, με το πέρασμα των ετών, έχει αλλάξει. Όλες οι ομάδες που κερδίζουν το ευρωπαϊκό εισιτήριο πλέον συμμετέχουν. Και αυτό έχει άμεσα αντίκτυπο στα αποτελέσματα και το επίπεδο του Πρωταθλήματος.

Την ίδια στιγμή, η αφρόκρεμα των Ελλήνων παικτών αγωνίζεται στο εξωτερικό. Ο Βλαχόπουλος, ο Σκουμπάκης, ο Αργυρόπουλος, ο Κάκαρης.

Ο τελευταίος το καλοκαίρι του 2023 πήρε μεταγραφή στην Προ Ρέκο. Μιλάμε για την ομάδα που είχε κατακτήσει τρία συνεχόμενα Πρωταθλήματα Ευρώπης κι έχασε το τέταρτο σερί (το 2024) για ένα γκολ από τη Φερεντσβάρος, την ομάδα του Αργυρόπουλου!

Ο Κάκαρης είναι ο πρώτος Έλληνας πολίστας που παίζει σ’ αυτή την πολύ μεγάλη ιταλική ομάδα, η οποία, με 11 ευρωπαϊκούς τίτλους και συνολικά 19 συμμετοχές σε τελικούς, είναι στην υδατοσφαίριση ό,τι η Ρεάλ Μαδρίτης στο ποδόσφαιρο.

Φανταστείτε η Ρεάλ να μην αγόραζε τον Εμπαπέ αλλά έναν Έλληνα επιθετικό! Αυτό συμβαίνει κατ’ αντιστοιχία, όταν μια ομάδα του βεληνεκούς της Προ Ρέκο έχει για βασικό φουνταριστό έναν Έλληνα πολίστα!

Τώρα, η Πρωταθλήτρια Ευρώπης, Φερεντσβάρος, έχει πρωταγωνιστή Έλληνα!

Και δεν είναι μόνο οι παίκτες. Η ελληνική υδατοσφαίριση εξάγει και προπονητές, έχουμε πολύ καλούς που έχουν δοκιμάσει εκτός συνόρων με επιτυχία. Στην Εθνική Κίνας βρέθηκε ο Χάρης Παυλίδης, στην Εθνική Γαλλίας των Γυναικών ο Τεό Λοράντος, στην ίδια θέση στην Πρωταθλήτρια Ευρώπης, Ολλανδία, ο Ευάγγελος Δουδέσης, ο Σάκης Κεχαγιάς στον πάγκο της γερμανικής Σπαντάου και πιθανότητα θα συνεχίσει κι αυτός σε κάποια Εθνική ομάδα.

Και όλο αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, γιατί το πόλο δεν έχει τις αποδοχές του ποδοσφαίρου ή του μπάσκετ, δεν είναι εύκολο να αφήσεις την οικογένειά σου, τη ζωή σου εδώ και να φύγεις στο εξωτερικό.

Η πρόκληση του Υδραϊκού

Μετά την καραντίνα λόγω του covid, αποδέχθηκα την πρόταση του Νηρέα Χαλανδρίου. Μια ομάδα νεοφώτιστη από τη Β’ εθνική στην Α2, με την οποία καταφέραμε την πρώτη χρονιά να κατακτήσουμε την τρίτη θέση και την επόμενη να ανεβούμε στην Α1. Αυτή μας η πορεία αποτέλεσε μια προσωπική δικαίωση και εξαργυρώθηκε από την πρόταση του Υδραϊκού.

Το 2022 τα πράγματα στην ομάδα άλλαξαν άρδην. Έφυγαν παίκτες και προπονητές, χορηγοί και χρηματοδότες και, όταν μου έγινε η πρόταση να αναλάβω, δεν υπήρχε τίποτα!

Το είδα όμως όλο αυτό ως μια νέα πρόκληση. Μου ζήτησαν να φτιάξω μια ομάδα από το μηδέν με στόχο την παραμονή στην Α1 και τους υποσχέθηκα ότι θα το κάνω. Πράγματι, έτσι έγινε.

Η ομάδα όχι μόνο εξασφάλισε εύκολα την παραμονή της στην κατηγορία, αλλά μπήκε στα πλέι ιν του Πρωταθλήματος και παράλληλα έκανε και μια αξιοπρεπή πορεία στις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις.

Το επόμενο στοίχημα για τον Υδραϊκό λοιπόν, όσον αφορά στη σεζόν 2023-2024, ήταν να πάμε ένα σκαλί παραπάνω. Το καταφέραμε κι αυτό, με την είσοδό μας στην τελική οκτάδα και τα πλέι οφ του Πρωταθλήματος.

Κάνοντας λοιπόν τον απολογισμό αυτής της διετίας, το πρόσημο είναι μόνο θετικό. Γιατί τα καταφέραμε σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον.

Στο Ελληνικό Πρωτάθλημα υπάρχουν εδώ και πολλά χρόνια μεγάλες δυνάμεις πανευρωπαϊκού επιπέδου, όπως ο Ολυμπιακός ή η Βουλιαγμένη, υπάρχουν ομάδες με -αυτό που σε αθλητικούς όρους λέμε- «βαριά φανέλα», όπως η Γλυφάδα ή ο Εθνικός, κάποιες άλλες ιστορικές ομάδες, όπως η Χίος, τα Χανιά, η Πάτρα, οι οποίες καλλιεργούν σε βάθος και επί σειρά ετών το άθλημα, και δίπλα σε όλες αυτές ήρθαν να προστεθούν πολύ δυνατά brand names σε αθλητικό επίπεδο, όπως ο Παναθηναϊκός, η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Πανιώνιος και ο Απόλλων!

Όλο αυτό λοιπόν κάνει το Πρωτάθλημα ακόμα πιο δύσκολο και τη δική μας επιτυχία περισσότερο ξεχωριστή. Δεν είναι εύκολο για τον Υδραϊκό να μπει σφήνα σ’ αυτές τις ομάδες που διαθέτουν όνομα, προϊστορία και αθλητικό μέγεθος.

Δεν είναι εύκολο, γιατί η ομάδα αντιμετωπίζει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που δεν είναι άλλο από την έδρα. Στην Ύδρα δεν υπάρχει κολυμβητήριο και είμαστε φιλοξενούμενοι στο κολυμβητήριο της Γλυφάδας.

Η φιλοξενία και η συνεννόηση με τους ανθρώπους εκεί είναι εξαιρετική και οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ, αλλά δεν παύουμε να είμαστε μακριά από τη φυσική μας έδρα.

Σκεφτείτε ότι τη σεζόν 2023-2024 παίξαμε αντίπαλοι με τη Γλυφάδα για την είσοδό μας στα πλέι οφ και, παρότι τυπικά είχαμε το πλεονέκτημα έδρας, ουσιαστικά παίζαμε συνεχώς εκτός έδρας, καθώς, όπως είναι λογικό, το κολυμβητήριο ήταν γεμάτο από φιλάθλους της Γλυφάδας! Και δεν ήταν μόνο αυτά τα ματς, σχεδόν πάντα οι φίλαθλοι των φιλοξενουμένων είναι περισσότεροι.

Το μεγάλο όραμα λοιπόν του Υδραϊκού, των ανθρώπων της διοίκησης και του Προέδρου, είναι ακριβώς αυτό. Έχει δρομολογηθεί ήδη η δημιουργία κολυμβητηρίου στην Ύδρα.

Οι διαδικασίες έχουν προχωρήσει, υπάρχει αδειοδότηση και αργά ή γρήγορα θα αρχίσουν τα έργα. Εκεί θεωρώ ότι θα αλλάξουν πολλά πράγματα και για το νησί αλλά και την ομάδα. Θα είναι πολύ σημαντικό να παίζουμε τους εντός έδρας αγώνες μας στο νησί.

Να καταλαβαίνει κι ο αντίπαλος, να αισθάνεται ότι πρέπει να πάει κάπου, ότι χρειάζεται να πάρει το πλοίο, ότι πρέπει να ταξιδέψει για να παίξει στην έδρα μας. Τώρα δεν υπάρχει αυτό.

Μπροστά μου έχω πλέον την τρίτη μου σεζόν στην ομάδα. Αυτή σχεδιάζουμε. Η δική μου φιλοσοφία είναι πως ό,τι κάνεις πρέπει να το χτίζεις σιγά-σιγά και βήμα-βήμα.

Δεν έχει νόημα να είναι η ομάδα μόνο ένα πυροτέχνημα. Έτσι θα πορευτούμε λοιπόν, με μια μικρή αλλά σημαντική διαφορά. Να κάνουμε το επόμενο βήμα, να ανέβουμε το επόμενο σκαλί με ένα ρόστερ ανανεωμένο ηλικιακά. Να δώσουμε σε νεαρότερους παίκτες χώρο και χρόνο να αναδείξουν το ταλέντο τους. Το ελληνικό πόλο έχει ταλέντο, πρέπει να εμπιστευτούμε τους Έλληνες πολίστες και αυτό είναι το στοίχημά μας.

Κάθε μέρα κι ένα βήμα μπροστά

Με αργά αλλά σταθερά βήματα λοιπόν, η ελληνική υδατοσφαίριση κάνει βήματα μπροστά. Το ίδιο και η ομάδα μου. Και αυτό κάνει κι εμένα να ονειρεύομαι. Να στοχεύω κι εγώ ψηλά. Άλλωστε, τέτοιος είναι και ο χαρακτήρας μου. Δεν μ’ αρέσει να βολεύομαι, προσπαθώ κάθε μέρα να εξελίσσομαι. Να κάνω ένα μικρό βήμα κάθε μέρα.

Θεωρώ πως, με τη μέχρι τώρα διαδρομή μου, το έχω καταφέρει. Ξεκίνησα από πολύ χαμηλά και έχω χαράξει τη δική μου πορεία. Συνηθίζω να λέω πως τα όνειρα είναι δωρεάν! Δεν κοστίζουν. Σου δίνουν προοπτική, όραμα, σε βάζουν σε ένα… ταξίδι, σε προκαλούν να τα κυνηγήσεις. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω. Αλλά τι νόημα θα είχε η ζωή μας, αν δεν ονειρευόμασταν;

Ο Νίκος Καραμάνης είναι προπονητής πόλο.

Επιμέλεια κειμένου: Αλέξανδρος Σωτηρόπουλος

CHECK IT OUT: ΟΛΑ τα κείμενα για την ΥΔΑΤΟΣΦΑΙΡΙΣΗ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Αλεξία Καμμένου: Αθλητισμός και Σκύλοι

Γιάννης Γιαννουρής: Πάμε Μία Βόλτα Στη Βουλιαγμένη / Σενάριο Υπομονής

Νικόλας Δεληγιάννης: Η σημασία του Μέντορα

Χάρης Παυλίδης: Εγκλωβισμένος στην Κίνα

Ευάγγελος Δουδέσης: Προπονώντας Παγκόσμιες Πρωταθλήτριες στην Ολλανδία