Όταν ήμουν δύο χρόνων, έπαθα εγκεφαλίτιδα και μπήκα στο νοσοκομείο.
Προέκυψε πρόβλημα με το δεξί μου αφτί, πάρεση-παράλυση του ακουστικού νεύρου, αλλά τότε δεν το είχαν καταλάβει οι γονείς μου.
Η γιαγιά μου το ανακάλυψε, γιατί μου μιλούσε από τη δεξιά πλευρά και εγώ δεν αντιδρούσα, κατάλαβαν λοιπόν ότι υπήρχε κάποιο θέμα.
Έχω και μια κώφωση που έχει προχωρήσει πλέον στο 60% από το αριστερό αφτί, ουσιαστικά δηλαδή τόσα χρόνια άκουγα με ένα αφτί και εν τέλει έβαλα ακουστικό.
Στα πρώτα χρόνια της ζωής μου δεν μπορούσε να έχει γίνει κάτι και ο γιατρός μου, ο κύριος Γαβαλάς, ο οποίος με παρακολουθεί εδώ και πολλά χρόνια, μου έχει πει ότι η μοναδική περίπτωση που θα μπορούσα να ακούσω από το δεξί αφτί θα ήταν να βάλω κοχλιακό, να κάνω χειρουργείο, κάτι το οποίο δεν μου συνέστησε. εφόσον έχω την ακοή μου από τη μία πλευρά και τόσα χρόνια έχω συνηθίσει να ζω με αυτό και να έχω τις ισορροπίες μου, θα ήταν καλό να το αποφύγω.
Τα πρώτα βήματα στο μπάσκετ έγιναν σε ηλικία 10 ετών, αλλά πιο πριν ήμουν και στο βόλεϊ και στον στίβο, δεν ήξερα πού να πάω. οι γονείς μου μου είχαν πει «παιδί μου, καταστάλαξε, διάλεξε ένα άθλημα, γιατί δεν μπορούμε να σε πηγαίνουμε παντού».
Έπαιζε και ο αδερφός μου μπάσκετ, οπότε πήρα από αυτόν λίγο το μικρόβιο.
Μένω στη Αλσούπολη, ξεκίνησα από την ομάδα της περιοχής, αλλά εκεί δεν υπήρχε γυναικείο τμήμα, ήταν μόνο Παιδικό, Εφηβικό, Αντρικό και έκανα προπόνηση με το Παιδικό.
Σε όλα με υποστήριξαν οι γονείς μου, ποτέ δεν μου είπαν «μήπως, παιδί μου, δεν πρέπει;», όσον αφορά στον αθλητισμό ήταν πάντα υπέρ.
Ταυτόχρονα, πήγαιναν και στους καθηγητές στο σχολείο και τους έλεγαν να με βάζουν μπροστά για να ακούω καλύτερα, κάτι που μου το είπαν πολύ αργότερα, προφανώς για να μην μου δημιουργήσουν την αίσθηση κάποιου μειονεκτήματος, απλώς ήθελαν να έχω καλύτερη επαφή με τον καθηγητή, να τον βλέπω και να τον ακούω καλύτερα.
Τη νοηματική την έχω μάθει, έχω κάνει για έναν χρόνο μαθήματα στα 30 μου, είναι πάρα πολύ δύσκολη η εκμάθηση, σαν να βγάζεις μια κανονική σχολή τέσσερα χρόνια, αλλά το έκανα περισσότερο για να έχω καλύτερη επαφή με την Εθνική, στην οποία πρωτομπήκα το 2007.
Μάλιστα, τη διεθνή νοηματική, σαν να λέμε τα αγγλικά, την οποία μιλούν οι περισσότερες αθλήτριες παγκοσμίως, τη γνωρίζω καλύτερα από την ελληνική.
Κλείνω την παρένθεση. Στα 10 μου λοιπόν έκανα προπόνηση με τα αγόρια, είχαμε φτιάξει και μια ομάδα γυναικεία, αλλά δεν είχαμε βγάλει δελτία για να συμμετέχουμε σε αγώνες, απλώς κάναμε προπονήσεις.
Ο προπονητής του Αντρικού τότε μου λέει «χαραμίζεσαι εδώ, πρέπει να σε βάλουμε σε μια ομάδα, αφού σου αρέσει τόσο πολύ το μπάσκετ».
Μου είπαν να πάω στον Παναθηναϊκό ή το Μαρούσι, στη δεύτερη περίπτωση μού άρεσαν, τους άρεσα κι έμεινα εκεί, στο Μαρούσι, επτά χρόνια!
Δεν θυμάμαι καν εάν εκεί γνώριζαν το πρόβλημα με την ακοή μου, μάλλον ναι, αλλά, όταν μετά πήγα στο Γαλάτσι, θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι, όταν μια συμπαίκτριά μου, η οποία καθόταν δεξιά μου στον πάγκο, μου μιλούσε, εγώ γυρνούσα εντελώς το κεφάλι προς το μέρος της για να την ακούσω και να καταλάβω.
Με ρώτησε «έχεις κάποιο θέμα με το αφτί σου;» και της απάντησα ότι δεν ακούω καθόλου από το δεξί. Γενικότερα όμως, δεν είχα ποτέ δυσκολία στο θέμα της προσαρμογής σε μια ομάδα. Και το ότι δεν έχω αγωνιστεί σε ομάδα Α1 δεν σχετίζεται με το πρόβλημα ακοής μου.
Όταν ξεκίνησα να παίζω στο Μαρούσι, επειδή τότε ήμουν και η πιο ψηλή στην ομάδα, αγωνιζόμουν ως “5άρι”, ενώ η κανονική μου θέση είναι περιφερειακή, τόσα χρόνια δηλαδή έπαιζα σε θέση ψηλού, οπότε, αν πήγαινα ποτέ στην Α1, θα έπρεπε να παίξω αναγκαστικά περιφερειακή, καθώς στην πρώτη κατηγορία τα κορμιά είναι άλλα, υπάρχουν οι ξένες κτλ, και δεν θα μπορούσα να αντεπεξέλθω.
Παρόλ’ αυτά, δεν θυμάμαι και ποτέ να είχα πρόταση από την Α1, δεν καιγόμουν κιόλας βέβαια, ήμουν πάντα ταπεινή στη δουλειά μου σε όλες τις ομάδες που βρέθηκα και ήθελα να το ευχαριστηθώ.
Το 2005 είχα πάει στην ομάδα του Ζωγράφου, στην οποία έμεινα για δύο χρόνια.
Εκεί είχα τη γνωριμία με την Αθηνά Ζέρβα, η οποία στη συνέχεια ανέλαβε Εθνική προπονήτρια στην Εθνική Κωφών.
Της είχα πει «κόουτς, να ξέρεις ότι δεν ακούω καλά», αλλά δεν το είχε πάρει χαμπάρι, με έβαζε στα παιχνίδια, φώναζε, έβλεπε ότι δεν αντιδρούσα και νόμιζε ότι την “έγραφα”, είχαμε “σκοτωθεί” εκείνη τη χρονιά.
Κατάλαβε ότι όντως δεν ακούω σε μια προπόνηση, κατά την οποία μάς έβαλε να κάνουμε μια άσκηση και εκείνη ήταν από πίσω μας. ήμασταν όλες διασκορπισμένες στη μέση του γηπέδου και ήθελε να παίξουμε άμυνα με πλάγια βήματα δεξιά ή αριστερά, με το σφύριγμα μάς έλεγε πού να πάμε, σφυρίζει και πάνε όλες δεξιά, εγώ πηγαίνω αριστερά, οπότε εκεί κατάλαβε ότι υπάρχει πρόβλημα.
Όταν μου έγινε η πρόταση να πάω στην Εθνική Κωφών και της είπα ότι το ήθελα πολύ, μου απάντησε εμφατικά «να πας, να πας!».
Ήξερα πολύ λίγα πράγματα για την ομάδα, ευτυχώς όμως είχα συμπαίκτρια τη Στάλα Κοτσιρέα, με την οποία ήμασταν μαζί το 2002 στη Β΄ Εθνική και τον Αστέρα Πολυγώνου, τότε είχε πρωτοξεκινήσει η γυναικεία ομάδα, ήξερε η Στάλα ότι είχα το πρόβλημα ακοής, αλλά τότε τα όρια για να συμμετάσχεις στην Εθνική ήταν τελείως διαφορετικά απ’ ό,τι τα επόμενα χρόνια, χρειάζεται κάποιο ποσοστό βαρηκοΐας και στα δύο αφτιά για να μπορείς να λάβεις μέρος.
Είχε έρθει λοιπόν η Στάλα να με δει στου Ζωγράφου και μου λέει «δεν κάνεις ένα ακουόγραμμα, να το δώσω στην Ομοσπονδία, γιατί του χρόνου έχουμε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στην Κίνα;», έδωσα το ακουόγραμμα την επόμενη ημέρα και μου είπε ότι ήμουν ακριβώς στο όριο.
Το είπα στους γονείς μου, χάρηκαν, αλλά με ρώτησαν «μπορείς να συμμετάσχεις εκεί;» και τους απάντησα ότι θα το επιχειρούσα, γιατί καταρχήν είναι μεγάλη τιμή να παίζεις για τη χώρα σου, για το Εθνικό συγκρότημα, και όλο αυτό αποτελεί το όνειρο του κάθε αθλητή!
Όλα τα κορίτσια εκείνη τη χρονιά με είχαν αγκαλιάσει, ήταν τότε που προσπαθούσα να μάθω τη νοηματική, γιατί ήθελα να μπω στη θέση τους, μιλάω για κορίτσια που δεν ακούν καθόλου, ήθελα να συνεννοούμαι μαζί τους όχι με τον λόγο αλλά με τη νοηματική.
Στην αρχή δυσκολεύτηκα πάρα πολύ, γιατί ξέρουμε ότι το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι που πρέπει να μιλάς με τον συμπαίκτη σου, αλλά αυτό δεν γίνεται στην Εθνική Κωφών, δεν μπορούμε να λέμε «κάνουμε αλλαγή στα σκρην», «αδύνατη πλευρά» κτλ, παίζουμε με τα μάτια.
Είναι μόνο οι οδηγίες του προπονητή στα τάιμ άουτ, ό,τι σου πει το κάνεις και, αν κάποιες φορές κάποιος ξεχνιέται, τον σπρώχνεις να καταλάβει ή του κάνεις ένα νόημα. οι προπονητές δίνουν τις οδηγίες στη νοηματική, αλλά επίσης μιλάνε.
Οι κωφές παίκτριες κάνουν τα πάντα, ό,τι κάνει και ένας κανονικός αθλητής, δεν έχει διαφορά. Αυτό μας το είπε και η Αθηνά Ζέρβα, όταν μας είχε πρωτοαναλάβει, «δεν σας βλέπω ως παιδιά ΑΜΕΑ ή με πρόβλημα ακοής, σας βλέπω ως αθλήτριες».
Για να είσαι άριστος στο μπάσκετ, χρειάζεται η ακοή, παρόλ’ αυτά και κάποιος που δεν την έχει μπορεί να είναι το ίδιο καλός, γιατί έχει την όραση. για να παίξει κάποιος μπάσκετ, πρέπει να βλέπει αλλά και να διαθέτει πολύ μυαλό, πιστεύω δηλαδή ότι, αν κάποιος έχει αυτά τα δύο, μπορεί να αγωνιστεί σε μια ομάδα ακουόντων, όπως άλλωστε το έχουν αποδείξει και συμπαίκτριές μου στην Εθνική, οι οποίες έχουν βρεθεί σε τέτοιες ομάδες.
Όσον αφορά στους αγώνες κωφών, είναι κανόνας ότι βγαίνουν ακουστικά και κοχλιακά, αλλά φυσικά και έχουμε την αίσθηση των φιλάθλων, υπάρχουν μεν τα τύμπανα, αλλά είναι και πράγματα που βλέπουμε.
Το παιχνίδι παίζεται κανονικά, με σφυρίγματα κτλ, αλλά έχει τύχει πολλές φορές να μην ακούσει μια αθλήτρια ότι, για παράδειγμα, έκανε φάουλ και συνεχίζει να παίζει, οπότε οι διαιτητές κάνουν νόημα με τα χέρια τους ότι έχει γίνει σφύριγμα και σταματάει η φάση.
Επίσης, περιμετρικά του ταμπλό υπάρχουν φωτάκια που υποδεικνύουν, για παράδειγμα, τη λήξη του χρόνου, της επίθεσης κτλ.
Ενώ πλέον υπάρχει και μια νέα πατέντα, την οποία έχουν φτιάξει οι Πολωνοί και την είδα για πρώτη φορά το 2021 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. είχαν γύρω από το γήπεδο κάτι κουτιά σαν ηχεία, τα οποία είχαν φως και, όταν σφύριζε ο διαιτητής, αυτά αναβόσβηναν, οπότε το καταλάβαινες κατευθείαν.
Το 2017 στη Σαμψούντα κατακτήσαμε το Χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Τουρκίας και η ιδιαιτερότητα ήταν ότι το πήραμε… στην Τουρκία!
Στον Τελικό είχαμε παίξει με τη Λιθουανία (και στους τρεις Τελικούς με τους Λιθουανούς έχουμε αγωνιστεί) και αυτό μάλιστα ήταν και το καλύτερό μας παιχνίδι απ’ όλα τα χρόνια που παίζουμε στις μεγάλες διοργανώσεις, ενώ ήμασταν και αήττητες από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα έως και το παιχνίδι αυτό, δεν είχαμε χάσει αγώνα.
Γενικά είμαστε καλές όλα αυτά τα χρόνια, λόγω της δουλειάς που κάνουμε μες στο γήπεδο αλλά και λόγω των προπονητριών, θέλει πολύ υπομονή και επιμονή για να μάθουν πράγματα στις παίκτριες.
Όταν είχα πρωτοπάει στην ομάδα, οι γνώσεις ήταν πάρα πολύ λίγες και, όταν ήρθε η κόουτς Ζέρβα το 2011, είχαν ήδη περάσει πέντε χρόνια.
Το 2016 πήραμε το πρώτο Χρυσό μετάλλιο, είχαμε πάρει και ένα Χάλκινο το 2012 στο Ευρωπαϊκό, αλλά η ομάδα τότε άρχισε να μαθαίνει πράγματα και να μπαίνει και στη φιλοσοφία της προπονήτριας για ωραίο μπάσκετ, πράγμα που βγήκε στους αγώνες.
Η επιβράβευση όλων των κόπων είναι ο Εθνικός ύμνος, ανατριχιάζεις που τον ακούς, καθώς σε αυτήν την περίπτωση, όπως και σε κάθε άλλη πάντα εκτός αγώνα, μπορείς να φορέσεις τα ακουστικά σου.
Κάποιες κοπέλες μάλιστα που δεν φορούν ποτέ ακουστικό τον έχουν “αισθανθεί” κιόλας, καθώς βλέπουν τη σημαία να ανεβαίνει προς τα πάνω και να κυματίζει!
Νιώθεις τόσο περήφανη για τη χώρα σου αλλά και για τον εαυτό σου που έκανες περήφανους τόσους Έλληνες.
Η δική μου κορυφαία στιγμή ήταν το 2016 με το πρώτο Χρυσό μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα, μάλιστα ήταν και η πρώτη φορά που είχαμε περάσει Τελικό, καθώς έως τότε πάντα ήμασταν στον μικρό Τελικό και βγαίναμε τρίτοι ή τέταρτοι. εν προκειμένω, παίζαμε και στη χώρα μας, η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, οπότε είχαμε και τον κόσμο στο πλευρό μας, ήταν ο έκτος παίκτης μας, κι αυτό ήταν ένα επιπλέον “συν”.
Το μειονέκτημα σε αυτήν την Εθνική είναι ότι δεν έχουμε “από κάτω” νέα παιδιά για να ενσωματωθούν, η ομάδα ηλικιακά έχει μεγαλώσει και συνεχίζει να μεγαλώνει.
Στο Παγκόσμιο του 2023 ήρθαν δύο καινούργιες παίκτριες, αλλά το θέμα είναι ότι, για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν σε τέτοιες απαιτήσεις τα κορίτσια που έρχονται τώρα, θα πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια.
Στις Εθνικές άλλων χωρών δεν υπάρχουν τόσο μεγάλες ηλικίες, καθώς υπάρχουν δεξαμενές νεότερων παικτριών που ενσωματώνονται στην ομάδα και παίζουν.
Μου έκανε εντύπωση στο Παγκόσμιο του 2023, για παράδειγμα, ένα κοριτσάκι 14-15 ετών από την Πολωνία που αγωνίστηκε μια χαρά, ενώ και η Ουκρανία είχε από πίσω νεαρές παίκτριες και μια εκ των οποίων μάλιστα αναδείχθηκε στην καλύτερη πεντάδα.
Κωφές παίκτριες στο επίπεδο που παίζουμε δεν υπάρχει περίπτωση να βρεις, μπορείς να βρεις βαρήκοες, όπως είμαστε εγώ, η Πατέρα, η Τόγα, οι οποίες έχουν παίξει χρόνια σε ομάδες ακουόντων.
Αλλά αυτό αποτελεί και ένα πολύ λεπτό ζήτημα, όσον αφορά στην εξωστρέφεια, μπορεί δηλαδή να υπάρχουν κάποια άτομα που έχουν πρόβλημα ακοής και δεν θέλουν να το δημοσιοποιήσουν. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι η Εθνική ομάδα θα πρέπει να είναι κωφών-βαρήκοων.
Με ρωτάει καμιά φορά ο κόσμος «πώς παίζεις εσύ στην Εθνική κωφών, αφού μιλάς;» και απαντάω ότι στην ομάδα παίζουν και βαρήκοοι, πρέπει να έχεις 55% βαρηκοΐα και στα δύο αφτιά.
Δεν έχω ανησυχία για πιθανό εκφυλισμό στην ακοή μου, όταν όμως έβαλα το ακουστικό, αναρωτήθηκα πώς άκουγα τόσα χρόνια, είχα συνηθίσει σε αυτόν τον τρόπο ακοής.
Όσο μεγάλωνα και μεγάλωναν και τα άγχη, άρχισα να έχω βουητά στο αφτί και ιλίγγους και εκεί ξεκίνησε να μειώνεται πολύ η ακοή σε καθημερινή βάση.
Κάποια στιγμή, με παρότρυνση συμπαίκτριάς μου στην Εθνική, αποφάσισα να πάω σε ένα κέντρο, να με εξετάσουν και να βάλω ακουστικό, κάτι που πλέον καταλαβαίνω ότι μου έχει καλυτερεύσει τη ζωή.
Έβγαινα έξω να πιω έναν καφέ και δεν άκουγα τίποτα, δεν μπορούσα να συνεννοηθώ, ενώ ταυτόχρονα, όσο ζόριζα το αφτί μου για να μπορέσω να ακούσω, τόσο χειρότερο ήταν.
Έλεγα «πώς θα περάσει το βουητό με το ακουστικό;», όντως όμως κατάλαβα γρήγορα ότι ξεκουράζει το αφτί και το νεύρο.
Ναι μεν και τώρα κάποιες φορές έχω βουητό, αλλά δεν μειώνεται η ακοή μου.
Όσον αφορά στο μπάσκετ και το κλείσιμο αυτού του κύκλου, έχω σκεφτεί πολλές φορές το μετά.
Το άθλημα αυτό για μένα είναι τρόπος ζωής, έχω μάθει από μικρή ηλικία να είμαι σε ομάδες, οπότε το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα φύγω απ’ τον χώρο.
Παρακολουθώ μάλιστα μαθήματα από τη ΓΓΑ για το δίπλωμα Προπονητικής Α’ κατηγορίας, αν και δεν ξέρω αν θα ακολουθήσω αυτόν τον δρόμο, δεν είναι κάτι που με συνεπαίρνει, το κάνω… απλώς γιατί ποτέ δεν ξέρεις, το πιθανότερο είναι να ασχοληθώ με μικρά παιδάκια σε κάποια ομάδα.
Πρωτίστως όμως, όταν σταματήσω, θέλω να μην κάνω τίποτα, να ξεκουραστώ, τα Σαββατοκύριακα να έχω την ησυχία μου και την ηρεμία μου, γιατί, για παράδειγμα, ο προπονητής σε θέματα συνέπειας και προπόνησης βρίσκεται σε “χειρότερη” θέση από τον παίκτη.
Επίσης, έχω στόχο να τρέξω Μαραθώνιο, να συνεχίσω το γυμναστήριό μου και ίσως να ασχοληθώ πχ με το τρίαθλο.
Ευτυχώς, είμαι στην Πολεμική Αεροπορία και αυτό είναι κάτι που μου έχει προσφέρει η Εθνική ομάδα.
Από τη διάκριση του 2007 θα έπρεπε να έχω διοριστεί το 2010, αλλά τότε είχαν παγώσει όλοι οι διορισμοί και εν τέλει αυτό καθυστέρησε και έγινε το 2017.
Επέλεξα το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας και μπήκα στην Αεροπορία.
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις μια σταθερή δουλειά και, επειδή αυτό μού το προσέφεραν ο αθλητισμός και η Εθνική, ένας από τους λόγους που συνεχίζω να αγωνίζομαι για το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα είναι η ευγνωμοσύνη που νιώθω.
Το μπάσκετ επίσης με βοήθησε πολύ να βγω στην κοινωνία, να συναναστραφώ πολλά άτομα, να γνωρίσω πολλούς και διαφορετικούς χαρακτήρες, να αποκτήσω καλές φιλίες, ενώ παράλληλα αποτελούσε και έναν τρόπο να ξεδίνω, για όσα προβλήματα με απασχολούσαν, ήταν και είναι η καλύτερη ανταμοιβή! Ευτυχώς, δεν ταλαιπωρήθηκα και από κάποιον σοβαρό τραυματισμό τόσα χρόνια. Θα είναι πολύ δύσκολο, όταν θα σταματήσω…
Τον Δεκέμβριο του 2020 έχασα ξαφνικά και τους δύο γονείς μου από covid, 8 Δεκεμβρίου τη μητέρα μου, μια ημέρα μετά τον πατέρα μου, οι οποίοι είχαν νοσηλευτεί στο νοσοκομείο, και παραλίγο να χάσω και τον αδερφό μου, ο οποίος νοσηλεύτηκε και αυτός.
Ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος τότε και με είχε βοηθήσει πολύ η Αθηνά Ζέρβα, την έχω σαν δεύτερη μαμά μου πλέον, ήταν μεγάλο πλήγμα και τώρα έχω αρχίσει να το συνειδητοποιώ περισσότερο.
Όλον αυτόν τον καιρό με κράτησε το μπάσκετ για να μην πέσω σε καμιά κατάθλιψη, το ανέφερα και προηγουμένως άλλωστε ότι αποτελεί διέξοδο για πάρα πολλά πράγματα.
Στο Παγκόσμιο της Κρήτης ήμουν πολύ στενοχωρημένη, γιατί δεν πρόλαβαν να με δουν να παίρνω ένα ακόμα μετάλλιο, ενώ στη Θεσσαλονίκη είχαν έρθει.
Στους αγώνες τούς σκεφτόμουν πάρα πολύ, στις τελευταίες βολές στον ημιτελικό με την Ιταλία, για παράδειγμα, βάζω την πρώτη και λέω «αυτό για τον μπαμπά μου», βάζω και τη δεύτερη και λέω «και αυτό για τη μαμά μου».
Ένας επιπλέον λόγος λοιπόν που συνεχίζω το μπάσκετ αφορά σε αυτούς τους δύο ανθρώπους, τους γονείς μου, για τους οποίους ξέρω ότι ήταν και είναι πολύ περήφανοι για όλα όσα έχω καταφέρει.
Η Αλεξάνδρα Κοτσιάφτη είναι η αρχηγός της Εθνικής Κωφών Γυναικών στο μπάσκετ.
Επιμέλεια κειμένου: Ζέτα Θεοδωρακοπούλου
CHECK IT OUT: Αλεξία Σπίνου: Πίστη!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ιωάννα Χρονοπούλου: Ο ίδιος άνθρωπος