Ανήκω σε μία μικρή κατηγορία ανθρώπων που ασχολήθηκαν επαγγελματικά με αυτό που αγάπησαν από παιδιά, το ποδόσφαιρο.
Μια ενασχόληση, όπου ο ίδιος ο αθλητισμός σε εξοπλίζει με εξαιρετικές ανθρώπινες ποιότητες και με έντονα στοιχεία διαμόρφωσης χαρακτήρα, δοκιμάζοντας συνεχώς τις σωματικές και ψυχολογικές σου αντοχές.
Δεν έπαψα ποτέ να παρατηρώ και να εντυπωσιάζομαι από τις ευεργετικές επιδράσεις που έχει διαχρονικά ο αθλητισμός στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και από το αίσθημα πληρότητας και βαθιάς δημιουργίας που μπορεί να σου προσφέρει. Από την άλλη πλευρά, καλείσαι να αντιμετωπίσεις και τις μορφές εξουσίας που σου παρέχει. Αναγνώριση, χρήμα και δημοσιότητα απαιτούν ψυχική και πνευματική ωριμότητα για να τα διαχειριστείς και οι αθλητές, λόγω ηλικίας ή ελλιπούς ψυχοπνευματικού υπόβαθρου, συχνά δυσκολεύονται. Το αποτέλεσμα είναι, κάποιες φορές, να επικρατεί μια εσωτερική σύγχυση, η οποία δημιουργεί προβληματικές συνθήκες και ανάρμοστες συμπεριφορές.
16-03-2013. Η ΑΕΚ υποδέχεται τη Βέροια σε ένα σημαντικό παιχνίδι για τη παραμονή της στη κατηγορία. Το σκορ είναι 1-1 και απομένουν ελάχιστα λεπτά για την ολοκλήρωση του αγώνα, ο οποίος αν λήξει ισόπαλος, θα είναι καταδικαστικό για την Ένωση. Ένα δεκαενιάχρονο παιδί, εξαιρετικά ταλαντούχος ποδοσφαιριστής της ΑΕΚ και αρχηγός της Εθνικής Ελλάδος των Ελπίδων, σκοράρει στο 84ο λεπτό, χαρίζοντας της τη νίκη και γίνεται για λίγα δευτερόλεπτα ο ήρωας της αγαπημένης του ομάδας. Μετά την επίτευξη του γκολ, τρέχει ευτυχισμένος προς τη κερκίδα των πιο φανατικών οπαδών,τους κοιτάζει εκστασιασμένος να παραληρούν και υψώνει το χέρι του στον κλασικό ναζιστικό χαιρετισμό. Το γήπεδο της προσφυγικής ομάδας αμέσως παγώνει. Ακολουθεί γενική κατακραυγή, πολιτικές αντιδράσεις, διακοπή συμβολαίου από την ομάδα του και δια βίου αποκλεισμός από τις εθνικές ομάδες. Ο ίδιος ισχυρίστηκε επανειλημμένα ότι πανηγύρισε με αυτόν τον τρόπο αγνοώντας τον συμβολισμό.
Προσωπικά τον πιστεύω, όχι γιατί ζήτησε συγγνώμη σε κάθε τόνο, αλλά διότι όλα αυτά τα χρόνια δεν επέτρεψε σε καμία φασιστική οργάνωση να εκμεταλλευτεί την απήχηση της κίνησης του. Το σημαντικότερο είναι ότι παρότι μιλάμε για ένα παιδί λίγο μετά την εφηβεία, εξαντλήσαμε όλη μας την αυστηρότητα χωρίς να είμαστε σίγουροι για τα αίτια της πράξης του, με αποτέλεσμα να αυτοεξοριστεί στην Φινλανδία.
Τον τελευταίο καιρό, χωρίς να το έχω γνωρίσει, το σκέφτομαι συχνά αυτό το παιδί, καθώς παρακολουθώ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μια τάση εθνικιστικών, φασιστικών και ομοφοβικών τοποθετήσεων, από διάφορους αθλητές του χώρου. Αναρωτιέμαι αν συμβαίνει από άγνοια ή από έλλειψη ενσυναίσθησης των λεγόμενων τους ή όντως τους εκφράζει το φασιστικό ιδεώδες. Ταυτόχρονα δε, παρατηρώ αρκετούς άλλους να τους υπερασπίζονται, με το επιχείρημα ότι έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζουν την άποψη τους.
Θα σταθώ ελάχιστα στο τελευταίο, με το αντεπιχείρημα ότι και ο Χίτλερ την άποψη του εξέφραζε, αλλά δυστυχώς για την ανθρωπότητα, αυτή η άποψη υπήρξε η αιτία να βιώσει τις πιο τρομακτικές πράξεις μίσους.
Συλλογίζομαι όμως έντονα πως θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα υπόβαθρο καλλιέργειας για τον αθλητή, που αδυνατεί να διαχειριστεί την εξουσία που του έχει δοθεί, ώστε να έχει επίγνωση των θέσεων που εκφράζει.
Συλλογίζομαι πόσο επείγον είναι να επικοινωνηθεί η “άλλη” άποψη, όπου στόχος δεν θα είναι η επιβολή της, αλλά η δημιουργία χώρου από μεριάς της, στον οποίο το νέο παιδί θα έχει τη δυνατότητα της γνώσης, της κρίσης και της επιλογής.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε πει: “στο τέλος δε θα θυμόμαστε τα λόγια των εχθρών μας αλλά τη σιωπή των φίλων μας” και ο καθένας από εμάς καλείται να απαντήσει σε ποια κατηγορία ανήκει ώστε, προτού καταδικάσουμε το επόμενο παιδί, να έχουμε κάνει τουλάχιστον το χρέος μας απέναντι του και να του έχουμε δώσει τα απαραίτητα εφόδια για να κατανοήσει και το ίδιο το πού ανήκει.
Ναι, το σκέφτομαι συχνά αυτό το παιδί. Και σκέφτομαι πιο συχνά το επόμενο παιδί που θα σκοράρει και θα τρέξει να πανηγυρίσει. Σκέφτομαι πολύ έντονα κάθε παιδί που παίζει μπάλα με ένα άλλο παιδί άλλης εθνικότητας στην αυλή του σχολείου.
Σκέφτομαι αδιάκοπα σε τι κόσμο μεγαλώνει το δικό μου παιδί, γιατί είναι εύκολο να φέρεις στη ζωή ένα παιδί αλλά πολύ δύσκολο να το φέρεις στον κόσμο, και, κυρίως, σκέφτομαι αν το παιδί που υπάρχει μέσα μας είναι ζωντανό ή το στραγγάλισε ο θυμός και η άγνοια…
“Κάποτε θα `ρθουν να σου πουν
πως σε πιστεύουν, σ’ αγαπούν
και πώς σε θένε
Έχε το νου σου στο παιδί,
κλείσε την πόρτα με κλειδί
ψέματα λένε
Και όταν θα `ρθουν οι καιροί
που θα `χει σβήσει το κερί
στην καταιγίδα
Υπερασπίσου το παιδί
γιατί αν γλιτώσει το παιδί
υπάρχει ελπίδα.”
Λευτέρης Παπαδόπουλος
Ο Δημήτρης Ελευθερόπουλος είναι προπονητής ποδοσφαίρου (κάτοχος διπλώματος UEFA Pro).