Είχα την τύχη να ταξιδέψω πολύ χάρη στο μπάσκετ.
Να γευτώ χαρές και πίκρες, αγωνιστικά.
Αλλά, κυρίως, να ζήσω καταστάσεις που ενδεχομένως εντός κι εκτός γηπέδου να μην είχα φανταστεί ποτέ.
Ή, υποθέτω, συγκυρίες που, αν δεν είχα ζήσει στο εξωτερικό και πολύ περισσότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες, να μην πίστευα πως υπήρχαν.
Ή να μην ήξερα πώς λειτουργούν.
Στην Αμερική οι ιδιότητες των ανθρώπων των σπορ δεν είναι τίτλοι τιμής.
Είναι τιμή για τον άνθρωπο να φέρει μία ιδιότητα, όμως δεν «πατά» πάνω σ’ αυτή.
Δεν επαναπαύεται.
Αυτό έμαθα από τη σύντομη μεν, αλλά πολύτιμη σε εμπειρία μου σαν παίκτης των Φιλαδέλφεια Σίξερς, τη σεζόν 2002-2003.
Αυτό μαθαίνω ακόμη περισσότερο τώρα, ως Πρεσβευτής του ΝΒΑ στην Ευρώπη.
Δεν στέκομαι στην «ταμπέλα».
Προσπαθώ κάθε μέρα να μαθαίνω.
Να προσαρμόζομαι στις εξελίξεις του μπάσκετ, διότι, αν δεν το κάνεις, μένεις πίσω.
Προφανώς το ίδιο το άθλημα σε αφήνει πίσω.
Η ιδιότητα του Πρεσβευτή είναι απλώς μία ακόμη ευκαιρία.
Και, πολύ σημαντικότερο, μία ευκαιρία να ακουστούν κάποια πράγματα κόντρα στην αθλητική μιζέρια της Ελλάδας.
Δεν είναι απλώς οι γνώσεις και οι εμπειρίες από το αμερικανικό πρωτάθλημα και τις επαφές με τους ανθρώπους του.
Είναι η διάθεση και δυνατότητα να μαθαίνεις κάθε μέρα τις αρχές του μπάσκετ και να ανταποκρίνεσαι στις εξελίξεις και τις αλλαγές.
Κάτι που σπανίως πετυχαίνουμε πια στα μέρη μας…
Ο Ευθύμης Ρεντζιάς με τη φανέλα των Σίξερς, πλάι στον Άλεν Άιβερσον.
Από το καλοκαίρι του 2018 «τρέχει» στην Ελλάδα το πρόγραμμα του ΝΒΑ Basketball School, κάθε Ιούνιο και Ιούλιο στις εγκαταστάσεις του Deree.
Ένα σχολείο όχι μόνο για τα παιδιά που επιθυμούν να μάθουν τα μυστικά του μπάσκετ από καταρτισμένους εκπροσώπους του ΝΒΑ.
Αλλά και ένα «φροντιστήριο» για όλους όσους θέλουμε ακόμη να ασχολούμαστε και να προσφέρουμε στο σπορ.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ανάπτυξης του ΝΒΑ, που αναδεικνύει και μεταφέρει τις αξίες της Λίγκας.
Τις αξίες του παιχνιδιού, της ομαδικότητας, της βελτίωσης, της φιλοσοφίας του ΝΒΑ, το οποίο τρέφει απεριόριστο σεβασμό για το ελληνικό μπάσκετ.
Παρά το γεγονός ότι το άθλημα στη χώρα μας δεν έχει την απαιτούμενη δομή στη λειτουργία του και οι περισσότερες επιτυχίες είναι αποτέλεσμα αθλητών, προπονητών και ανθρώπων κάποιων ομάδων, από προσωπική ενασχόληση.
Η παρουσία του Γιάννη Αντετοκούνμπο αναδεικνύει τη θέση της Ελλάδας στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού και φέρνει την Ελλάδα ακόμη πιο κοντά, έστω και επικοινωνιακά, στην Αμερική.
Τη σεζόν 2018-2019, επιπλέον, ο κόουτς Φώτης Κατσικάρης εργάστηκε ως βοηθός στη Γιούτα.
Στόχος του ΝΒΑ Basketball School είναι να φέρουμε τα παιδιά στον αθλητισμό, να ζήσουν την εμπειρία του μπάσκετ και του ΝΒΑ.
Επιθυμία μας είναι αρχικά να κάνουμε τους νέους υγιείς φιλάθλους. Να τους μάθουμε τις αξίες του ευ αγωνίζεσθαι και της ομαδικότητας.
Ο στόχος μας δεν είναι μόνο το μπάσκετ. Αυτό έρχεται δεύτερο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε μέρα, πριν την προπόνηση, το πρόγραμμα άρχιζε με την ανάδειξη μίας συγκεκριμένης αρχής, όπως πειθαρχία, ομαδικότητα κ.α..
Στοιχεία που έχουμε καθορίσει και με τον Νιλ Μάιερ, διευθυντή Basketball Operations του ΝΒΑ στην Ευρώπη.
Η φιλοσοφία του προγράμματος είναι να ενθαρρύνει τα παιδιά να ασχοληθούν με το άθλημα, υιοθετώντας όμως παράλληλα έναν υγιή τρόπο ζωής, σκέψης και συμπεριφοράς.
Στην Αμερική, ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς συνθήκες ή συγκυρίες του μπάσκετ, οι άνθρωποί του δεν έχασαν ποτέ τον δρόμο της ανάδειξης των αρχών του.
Σε αντίθεση με την Ελλάδα…
Η κρίση έπληξε, εύλογα, και τα σπορ στη χώρα μας.
Ωστόσο, δεν είναι δικαιολογία η κρίση.
Στα μέρη μας, χάσαμε εν μέρει τις αξίες του μπάσκετ.
Ξεχάσαμε τι πρεσβεύει.
Η παραγωγική διαδικασία επηρεάστηκε από τις οικονομικές συνθήκες, όμως δεν είναι μόνο αυτή η αιτία.
Η επαρχία φάνηκε να χάνει την όρεξή της για ανάδειξη ταλέντων.
Οι λεγόμενες μεγάλες ομάδες προχωρούν συχνά σε εύκολες λύσεις, μετατρέποντας άλλους συλλόγους σε μηχανισμούς που στοχεύουν απλώς στο να… «κόβουν» χρήμα.
Το όραμα χάνεται στη σκιά του άμεσου και εύκολου αποτελέσματος, το οποίο υπερβολικά κρίνει και θίγει υπολήψεις.
Ο Ευθύμης Ρεντζιάς (μέση), σε παλαιότερο αγώνα Ολυμπιακού-Μπασκόνια, το 2015 στο Σ.Ε.Φ. / Photo by: Eurokinissi.
Πάντως, δεν είναι μόνο ευθύνη των παραγόντων ή των προπονητών να φέρουν και να κρατήσουν τα παιδιά στον αθλητισμό.
Είναι και θέμα οικογένειας.
Αυτό που είναι καλό να κάνουν οι σύγχρονοι γονείς είναι να επιτρέψουν στα παιδιά τους να ασχοληθούν μ’ αυτό που αγαπάνε, είτε είναι το μπάσκετ είτε όχι.
Παρατηρούμε μία αυξανόμενη πίεση της οικογένειας στους νεαρούς αθλητές.
Πολλοί γονείς ονειρεύονται ότι με την καριέρα του παιδιού τους θα λύσουν οι ίδιοι τα οικονομικά τους προβλήματα. Δεν είναι λίγες οι φορές που μου ζητούν πληροφορίες για ατζέντηδες, για τα 11 ή 12 ετών παιδιά τους!
Το αρχικό μέλημα των σπορ είναι να μην αλλοιώσουν την παιδική αθωότητα.
Τα παιδιά θέλουν και πρέπει να παίζουν.
Οι γονείς λειτουργούν συχνά ως… προπονητές, γιατροί και μάνατζερ και θεωρούν ότι τα ξέρουν όλα.
Δεν είναι δυνατόν οι προσωπικές επιδιώξεις και φιλοδοξίες των γονέων, που συνήθως είναι και τα απωθημένα τους, να καλύπτουν τη δράση και τη συμπεριφορά των παιδιών τους.
Δεν χρειάζεται για μαθητές που ακόμη δεν έχουν πάει στο γυμνάσιο, οι οικογένειες να αναζητούν ατομικούς προπονητές, γυμναστές, διατροφολόγους και ατζέντηδες.
Η υπερβολή σε όλο το μεγαλείο της.
Σε ομίλια στα παιδιά που συμμςτείχαν στο NBA Basketball School / Photo by: Andreas Papakonstantinou / Tourette Photography.
Η Ελλάδα της κρίσης έχει ακόμη μπόλικο ταλέντο στα γήπεδα και τις ομάδες της.
Υπάρχει η λεγόμενη πρώτη ύλη για ανάπτυξη.
Σαφώς και τα περασμένα χρόνια υπήρχαν αποτελεσματικότερα αναπτυξιακά προγράμματα, αφού, εσχάτως, παρατηρείται μία πτωτική πορεία.
Κλισέ ή όχι, όμως, το μπάσκετ είναι στο DNA του Έλληνα.
Παράγουμε ακόμη παίκτες λόγω θέλησης και DNA.
Πλέον, φαίνεται ξεκάθαρα πως υπάρχει και παραγωγή στο κομμάτι των προπονητών, με πολλούς αξιόλογους Έλληνες κόουτς τόσο στο ελληνικό πρωτάθλημα όσο και στο εξωτερικό.
Το ζήτημα, όμως, είναι κατά πόσο εμείς οι ίδιοι σεβόμαστε το άθλημά μας.
Πολλές φορές φτάνουμε σε σημείο ο μέσος οπαδός να μην γνωρίζει τον παίκτη ή τον προπονητή της ομάδας του, αλλά να ξέρει τον παράγοντα.
Από την άλλη, αθλητές, κόουτς, κοινό και Τύπος, δεν ξέρουν αν έπειτα από έναν αγώνα θα επιστρέψουν σώοι και αβλαβείς στο σπίτι τους…
Δεν είναι διαφήμιση να μην τελειώνουν αγώνες.
Δεν είναι προβολή να επιλέγουν ομάδες να μην παίζουν σε ματς.
Πώς θα πειστεί έτσι ένας νέος να ασχοληθεί με το μπάσκετ;
Πώς θα το αγαπήσει;
Ο ημτελικός Κυπέλλου μπάσκετ 2019 μεταξύ Παναθηναϊκού-Ολυμπιακού δεν ολοκληρώθηκε, μετά την αποχώρηση των φιλοξενούμενων στο ημίχρονο.
Δουλειά και ευθύνη όλων μας, όσων ασχολούμαστε με το άθλημα από οποιοδήποτε πόστο, είναι να το διαφημίζουμε.
Χωρίς, βεβαίως, να παραγνωρίζουμε τα κακώς κείμενα.
Η εύκολη κριτική θα στόχευε προφανώς προς τους παράγοντες.
Ειδικότερα εκείνους που παραμένουν χρόνια στις θέσεις τους.
Όμως, το πρόβλημα είναι πιο σφαιρικό.
Οι ομάδες οφείλουν να δίνουν το παράδειγμα και όχι να αποτρέπουν με τις ενέργειές τους τον κόσμο να επιστρέψει στο γήπεδο.
Η ομοσπονδία, χωρίς να θέλω σε καμία περίπτωση και αδικήσω τα μέλη της ή να παραβλέψω τη συνολική προσφορά της, οφείλει να προχωρήσει με γνώμονα και την εξέλιξη.
Το μπάσκετ παγκοσμίως προχωρά, εξελίσσεται.
Παντού υπάρχουν νέοι άνθρωποι, με «φρέσκες» ιδέες.
Δεν μιλώ για ριζική αλλαγή, αλλά για «πάντρεμα» της εμπειρίας των παλιών με το όραμα και την όρεξη για δουλειά του νέου παράγοντα.
Όπως κάνει συχνά και το ΝΒΑ.
Ο Νιλ Μάιερ (αριστερα) και ο Ευθύμης Ρεντζιάς υποδέχθηκαν, μεταξύ άλλων, τους Ντίνο Ράτζα και Δημήτρη Διαμαντίδη στο NBA Basketball School 2019 / Photo by: Efthimis Rentzias (FB).
Στην Ελλάδα, πάντως, αποτρεπτικός παράγοντας ενασχόλησης είναι η αφόρητη και συχνά ανούσια πίεση.
Καμία σχέση με τις ευρωπαϊκές χώρες ή την Αμερική.
Αυτές οι μπασκετικές πατρίδες είναι εξελιγμένες και, με συγχωρείτε για τη σύγκριση, όχι τριτοκοσμικές, όπως εμείς…
Οι άλλες χώρες έχουν φιλάθλους. Εμείς διαθέτουμε οπαδούς και αυτό το επικροτούν οι ίδιες οι ομάδες.
Ο Έλληνας δεν ξέρει να χάνει.
Δεν έχει μάθει να χάνει.
Ο Ντούσαν Ίβκοβιτς είχε εύστοχα πει πως «ο Έλληνας αγαπά τις νίκες στα σπορ και όχι τα σπορ».
Εμείς δεν μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε τον κύκλο των πραγμάτων.
Κάποιες φορές θα νικήσεις, κάποιες θα χάσεις.
Πώς μπορούμε να συγκριθούμε, π.χ., με την Ισπανία, όπου οπαδοί των Ρεάλ και Μπαρτσελόνα παρακολουθούν δίπλα – δίπλα στην εξέδρα τους τελικούς;
Σε ένα πρωτάθλημα που, απλώς αυτονόητα, η απονομή του πρωταθλητή μπορεί να γίνει στην έδρα του αντιπάλου.
Εμείς παραμένουμε… ταλιμπάν και επειδή αυτό δύσκολα θ’ αλλάξει, δεν θα μας πάει πουθενά.
Θα είμαστε μία ζωή πίσω.
Αν κάτι μου έδειξε η συνεργασία μου με το ΝΒΑ είναι η συνεχής διάθεση για να μαθαίνεις.
Μάτια ανοικτά, αυτιά ανοικτά…
Μακάρι αυτό να συμβεί όσο το δυνατόν πιο άμεσα και στην πατρίδα μας.
Photo by: Andreas Papakonstantinou / Tourette Photography.
Ο Ευθύμης Ρεντζιάς είναι παλαίμαχος διεθνής καλαθοσφαιριστής και νυν Πρεσβευτής του ΝΒΑ στην Ευρώπη.
Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Αδαμόπουλος
CHECK IT OUT: Όλα τα κείμενα του Ευθύμη Ρεντζιά