Έβλεπε με τα μάτια, έξω από το παράθυρό του στο Βουκουρέστι, μία «διαλυμένη» χώρα. Όμως φανταζόταν με το μυαλό του έναν ελεύθερο τόπο.
Ο Νταν Ιονέσκου, ωστόσο, δεν γνώριζε το 1989 αν αυτά τα δύο θα μπορούσαν τελικά να καταλήξουν στην ίδια πρόταση, να γίνουν το ίδιο μέρος.
Η Ρουμανία του είχε επαναστατήσει κατά του Νικολάε Τσαουσέσκου και τα γεγονότα της ίδιας χρονιάς είχαν οδηγήσει στην εκτέλεση του Γ.Γ. του ρουμανικού κομμουνιστικού κόμματος και την ολοκλήρωση της τυραννικής κυριαρχίας του.
Για έναν χρόνο, ο Ιονέσκου πάλευε με τις σκέψεις του. Μία ρουμανική παροιμία τριγυρνούσε στο μυαλό του…
«A-ți lua inima în dinți». Σε ελεύθερη μετάφραση, στην πατρίδα του, σημαίνει «να έχεις την καρδιά σου στα δόντια σου». Οι Ρουμάνοι την χρησιμοποιούν για να τονίσουν ότι πρέπει να είσαι γενναίος και να τολμάς.
Ο Νταν το αποφάσισε. Πήρε τη σύζυγό του, Λιλιάνα, και των δύο ετών γιο τους, Αντρέι, και μετακόμισαν στις Η.Π.Α., «για μία καλύτερη ζωή», όπως εξήγησε στους συγγενείς του.
Επτά χρόνια αργότερα, κι ενώ το ζευγάρι είχε συνηθίσει τους ρυθμούς στην Καλιφόρνια, οι δυο τους έφεραν στον κόσμο ένα κορίτσι και ένα αγόρι.
Δίδυμα, με διαφορά 18 λεπτών μεταξύ τους.
Η Σαμπρίνα, που γεννήθηκε πρώτη, και ο Έντι, μεγάλωσαν με τις παραδόσεις της χώρας των γονιών τους.
Αλλά η 23χρονη παίκτρια του πανεπιστήμιου του Όρεγκον είναι ήδη το «καμάρι» της μπασκετικής Αμερικής, με «ευλογίες» σπουδαίων σταρ να συνοδεύουν το παιχνίδι της…
Για την Σαμπρίνα Ιονέσκου, πάντως, η καταγωγή της την βοήθησε να πετύχει και να θεωρείται η κορυφαία παίκτρια του κολεγιακού μπάσκετμπολ γυναικών.
Το πρωί της 24ης Φεβρουαρίου 2020, η νεαρή γκαρντ δεν ήταν απλώς παρούσα στην εκδήλωση στη μνήμη του Κόμπι Μπράιαντ και της αδικοχαμένης κόρης του, Τζιάνα, στο «Στέιπλς Σέντερ» του Λος Άντζελες.
Ήταν και μία εκ των λίγων εκλεκτών ομιλητών, καθώς διατηρούσε φιλική σχέση με τον σταρ των Λέικερς και την 13χρονη Τζίτζι.
Βρέθηκε στο βήμα, μαζί με θρύλους όπως οι Μάικλ Τζόρνταν, Σακίλ Ο’Νιλ, Νταϊάνα Τοράσι, ο τζένεραλ μάνατζερ των Λέικερς και άλλοτε ατζέντης του Μπράιαντ, Ρομπ Πελίνκα και ο κόουτς της ομάδας γυναικών του πανεπιστήμιου Κονέκτικατ, Τζίνο Οριέμα, έπειτα από επιλογή και αίτημα της Βανέσα Μπράιαντ…
Λίγη ώρα αργότερα, αφού είχε συγκινήσει το κοινό και είχε σκουπίσει για μία ακόμη φορά τα δάκρυά της, η Ιονέσκου έκανε αυτό που θα ήθελε ο Κόμπι.
Μπήκε στο παρκέ για να αντιμετωπίσει το Στάνφορντ, οδήγησε την ομάδα της στη νίκη με 74-66 και καταγράφοντας 21 πόντους, 12 ασίστς και 12 ριμπάουντς πέτυχε κάτι ιστορικό.
Η γκαρντ του Όρεγκον, με το όγδοο φετινό τριπλ-νταμπλ της -και 26ο στην καριέρα της (ρεκόρ όλων των εποχών στο NCAA)- έγινε η μοναδική παίκτρια στην ιστορία του NCAA, μεταξύ ανδρών και γυναικών, που ξεπερνά τους 2.000 πόντους, τις 1.000 ασίστς και τα 1.000 ριμπάουντς!
Στο φινάλε, αφιέρωσε τη νίκη και το ρεκόρ της στον Κόμπι, λέγοντας πως «αυτό είναι για εκείνον».
Η Σαμπρίνα θεωρούσε τον Μπράιαντ ως μέντορά της.
«Μεγαλώνοντας, μόνος ένας τρόπος υπήρχε για να παίξω. Άγριος, με εμμονή, με ανταγωνισμό», είπε αρχικά στην ομιλία της στο «Στέιπλς Σέντερ».
«Μεγάλωσα παρακολουθώντας τον Κόμπι, αγώνα με τον αγώνα, δαχτυλίδι με το δαχτυλίδι, θριαμβεύοντας χωρίς απολογίες.. Ήθελα να γίνω σαν εκείνον… Λάτρευα το ανταγωνιστικό πνεύμα του. Επιθυμούσα να είμαι η πρώτη που θα εμφανιστώ και η τελευταία που φύγω από το γήπεδο. Ήθελα να ξυπνήσω και να το κάνω και την επόμενη μέρα».
Η Ιονέσκου θύμισε την πρώτη γνωριμία της με τον Κόμπι και την Τζίτζι. «Τα σαγόνια μου “έπεσαν”. Είχαν παρακολουθήσει όλο τον αγώνα με το USC.
»Ο Κόμπι, η Τζίτζι και συμπαίκτριές της ήρθαν στα αποδυτήριά μας και εκείνος μου είπε “να μην συμβιβάζομαι, να ελέγχω ό,τι μπορώ”.
»Θυμάμαι την Τζίτζι χαμογελαστή και ενθουσιασμένη. Είχε ένα fadeaway σουτ καλύτερο από το δικό μου! Αν εγώ εκπροσωπώ το παρόν του μπάσκετμπολ γυναικών, η Τζιάνα ήταν το μέλλον».
Η Σαμπρίνα αποκάλυψε ότι άρχισαν προπονήσεις μαζί «και διατηρήσαμε επαφή με τον Κόμπι. Μηνύματα μετά τα τριπλ-νταμπλ μου, συμβουλές, επισκέψεις…
»Μου έμαθε το σουτ του, μας ένωσε με την Τζίτζι. Ήθελα να είμαι μέρος της γενιάς που θα άλλαζε το μπάσκετμπολ για την Τζιάνα και τις συμπαίκτριές της. Το ότι γεννηθήκαμε γυναίκες δε σημαίνει ότι θα μείνουμε πίσω. Το μεγαλείο δεν διαχωρίζεται από το φύλο.
«Ο Κόμπι μού έλεγε ότι “έχεις να δώσεις τόσα πολλά, για να μείνεις σιωπηλή”. Ζούσε μέσω της Τζίτζι, μέσω εμού, μέσω της επένδυσής του στο μπάσκετμπολ γυναικών.
»Ο επόμενος θρίαμβός του ήταν να είναι πατέρας της κόρης του.
»Είναι περίεργο να μιλώ για εκείνον και τον την κόρη σε παρελθοντικό χρόνο. Ακόμη του στέλνω μηνύματα στο κινητό, περιμένοντας να μου απαντήσει…
»Πάντα θα θυμάμαι μερικά λόγια από το βιβλίο του: “Περπάτα μέχρι το σκοτάδι να είναι ανάμνηση κι εσύ να γίνεις ο ήλιος στον ορίζοντα του επόμενου ταξιδιώτη”».
Η σταρ του Όρεγκον ήταν της σεζόν 2018-19 η κορυφαία παίκτρια στο NCAA.
Ήταν βέβαιο ότι θα γίνει επιλογή στο Νο1 του ντραφτ του WNBA. Ωστόσο, επέλεξε μέσω ενός κειμένου στην ιστοσελίδα The Players Tribune να ανακοινώσει ότι θα παραμείνει για την τελευταία χρονιά της στο κολέγιο.
Η απόφασή της επηρεάστηκε από τις συμβουλές του Μπράιαντ.
Ο αείμνηστος γκαρντ είδε στην Σαμπρίνα τις προοπτικές της.
Την ημέρα της τελετής μνήμης για τον Κόμπι στο Λ.Α., η Ιονέσκου είχε δημοσιεύσει ένα δεύτερο «γράμμα» με τίτλο που παρέπεμπε στον πέντε φορές πρωταθλητή του ΝΒΑ.
Ο Κόμπι είχε κερδίσει το Όσκαρ με το μικρό μήκους animation «Dear Basketball» και η νεαρή με καταγωγή από τη Ρουμανία τιτλοφόρησε το δεύτερο κείμενό της ως «Dear Oregon Basketball».
Σε αυτό, μεταξύ άλλων, έγραψε πως «ο θάνατος του Κόμπι με άφησε με μερικές απορίες για το μονοπάτι μου…
»Τι υποτίθεται ότι πρέπει να κάνω χωρίς την παρουσία του; Δίχως την καθοδήγησή του; Σε ποιον θα στραφώ για συμβουλές;.
»Οι σκέψεις μου είχαν κι άλλες, “θυμωμένες” ερωτήσεις: Ποιος θα με καταλάβει όπως ο Κόμπι; Ρωτούσα συνεχώς “γιατί;”. Ακόμη αισθάνομαι ότι ήταν σκληρό όχι μόνο για μένα, αλλά και για την οικογένειά του».
Η Ιονέσκου θα συνεχίζει να παίζει για τον Κόμπι, για την Τζίτζι και για όλες τις γυναίκες στα σπορ.
Έπειτα από δύο παρουσίες στα προημιτελικά της «Τρέλας του Μαρτίου» και τον περσινό αποκλεισμό στον ημιτελικό του φάιναλ φορ του NCAA από το Μπέιλορ (που κατέκτησε και τον τίτλο), το Όρεγκον ψάχνει το τρόπαιο.
«Πάμε να συνεχίσουμε αυτή τη μισοτελειώμενη δουλειά και να την τελειώσουμε», ήταν η πρόταση του επιλόγου της στο δεύτερο κείμενό της στο The Players Tribune.
Το ανταγωνιστικό πνεύμα της «χτίστηκε» στο πάρκο Λάρκι, σε ένα τσιμεντένιο playground κοντά στο σπίτι της στο Ουόλνατ Κρικ, στην Καλιφόρνια.
Εκεί συνήθιζε να πηγαίνει ο πατέρας της, Νταν Ιονέσκου, και τα τρία παιδιά του, παίζοντας μαζί τους αγώνες δύο εναντίον δύο, ώστε «να… κουραστούν και να πέσουν για ύπνο!», όπως ομολόγησε ο ίδιος.
Ο Νταν και η σύζυγός του εργάζονταν πολλές ώρες για να συντηρήσουν την οικογένειά τους και να μη λείψει τίποτα από τον Αντρέι, την Σαμπρίνα και τον Έντι.
Ο μόνος τρόπος για να χαλαρώσουν και οι ίδιοι ήταν να κοιμηθούν τα παιδιά τους.
Όσο τα δίδυμα μεγάλωναν, συνέχιζαν να παίζουν μαζί στο γήπεδο του πάρκου.
Άρχισαν να στοιχηματίζουν πέντε δολάρια τον αγώνα, κόντρα σε ανυποψίαστα παιδιά… «Ορκίζομαι ότι δεν χάσαμε ποτέ!», θυμάται ο Έντι. Τα κέρδη τα «εξαργύρωναν» σε γλυκά, σε ένα τοπικό κατάστημα.
Ο Έντι, ο οποίος είναι επίσης γκαρντ του πανεπιστήμιου Όρεγκον συνήθιζε να επιλέγει την αδερφή του όταν η ομάδα νέων (αγοριών) στην οποία αγωνιζόταν χρειαζόταν έναν παίκτη.
«Οι υπόλοιποι τον κοιτούσαν σαν να είναι τρελός», έχει εξηγήσει η Ιονέσκου.
«Τα αγόρια δεν με εμπιστεύονταν και δεν μου πάσαραν τη μπάλα», πρόσθεσε. «Για να κάνω σουτ έπρεπε να πάρω κάποιο ριμπάουντ. Έτσι, όμως, έμαθα να πασάρω και να “διαβάζω” το παιχνίδι».
Όπως και στα παιχνίδια στο πάρκο έτσι και στο πέντε εναντίον πέντε, τα δύο αδέρφια επιχειρούσαν να ξεγελάσουν τους αντιπάλους μιλώντας στα ρουμάνικα. Ούτως ή άλλως, οι γονείς τους ξεκαθάρισαν από την αρχή ότι θα πρέπει να μάθουν και τη μητρική γλώσσα τους.
Οι παραδόσεις δεν θα χάνονταν από τη μετανάστευση στην Αμερική. Το μπάσκετμπολ θα ήταν απλώς μία «γέφυρα» για την υπόλοιπη ζωή τους.
Ο Νταν Ιονέσκου επέμενε τα παιδιά του να μην χάσουν την επαφή με τις ρίζες τους.
Ακολούθησε άλλη μια ρουμανική παροιμία που λέει «Să faci din rahat bici». Κοινώς, «να πετυχαίνεις πολλά με λίγα δεδομένα».
Ήταν εκείνος που όταν η κόρη του δεν επιλέχθηκε στην προετοιμασία της Εθνικής Η.Π.Α. Κ-16, το 2013, την πήρε από το χέρι και την πήγε στο Κολοράντο, όπου θα διεξάγονταν οι προπονήσεις.
Η μικρή έγινε δεκτή ως μία από τις δύο παίκτριες που δεν ήταν στην αρχική επιλογή. Η επιμονή του μπαμπά είχε αποδώσει.
Η Ιονέσκου κατέκτησε στη συνέχεια χρυσά μετάλλια με τις Εθνικές Κ-17 και Κ-23 και γνώρισε την αποθέωση από Τύπο, κοινό και παίκτες του ΝΒΑ.
Λίγες ημέρες πριν από τον θάνατό του, ο Μπράιαντ είχε αναφέρει ότι οι Μάγια Μουρ, Έλενα Ντέλε Ντον και Νταϊάνα Τοράσι «θα μπορούσαν να σταθούν και στο ΝΒΑ».
Ο Κόμπι αποθέωνε συχνά και την Ιονέσκου, αλλά δεν ήταν ο μόνος. Την ονόμασαν «Triple Double Queen»! «Βασίλισσα των τριπλ-νταμπλ».
Ο ΛεΜπρον Τζέιμς την είχε αποκαλέσει, μέσω twitter, «Βασίλισσα Σαμπρίνα»!
Ο Στεφ Κάρι διαπίστωσε ότι «με την Ιονέσκου, το μπάσκετμπολ είναι σε καλά χέρια» και την αποκάλεσε «ήδη θρύλο του NCAA».
Το σχολείο της είχε μ.ό. προσέλευσης 1.629 θεατών πριν φορέσει τη φανέλα των Fighting Ducks. Όταν το 2018-19 το Όρεγκον έφτασε ως τον ημιτελικό, ο αριθμός αυξήθηκε στις 7.148. Τη σεζόν 2019-20 στο γήπεδο προσέρχονται κατά μ.ό. 10.619 θεατές, ενώ η φανέλα που κυκλοφόρησε η Nike με το όνομά της και τον αριθμό 20 έγινε ανάρπαστη.
Στο ίδιο διάστημα, η 23χρονη μέτρησε μ.ό. 17,3 πόντων, 8,5 ασίστς και 8,8 ριμπάουντς!
Είναι ήδη η κορυφαία πασέρ στην ιστορία της περιφέρειας Pac-12, ξεπερνώντας τον παλαίμαχο σταρ και πρωταθλητή του ΝΒΑ, Γκάρι Πέιτον και τον Νοέμβριο του 2019 οδήγησε το κολέγιο της σε φιλική νίκη επί της Εθνικής Η.Π.Α.!
Όπως κάποτε συνήθιζε να παίζει από το χάραμα ως το βράδυ στο πάρκο της γειτονιάς, έτσι ακόμη, ακολουθώντας τη Mamba Mentality του Κόμπι, είναι η πρώτη που φτάνει και η τελευταία που φεύγει από το παρκέ.
Όπως κάποτε επέμενε να μιλά με «κωδικούς» και στη ρουμανική γλώσσα με τον αδερφό της, έτσι ακόμη έχει τον προσωπικό «κώδικά» της, παρότι είναι ήδη διάσημη.
Ο προπονητής της στο Όρεγκον, Κέλι Γκρέιβς, τονίζει πως «ήταν εξαρχής μία παίκτρια που θα άλλαζε όλο το πρόγραμμά μας, αν και δεν ήταν στο “ραντάρ” πολλών κολεγίων… Αυτό της έδωσε κίνητρο, την έκανε καλύτερη».
Το να παίζει από μικρή με αγόρια, την έκανε σκληρή.
Το να βλέπει την αμφισβήτηση στα μάτια τους, την έκανε να πεισμώνει.
Εκείνο το αδύνατο κοριτσάκι μεγάλωσε, ωρίμασε και είναι έτοιμο να κατακτήσει τον κόσμο.
Ο Μπράιαντ είχε δηλώσει σε μία συνέντευξή του ότι «τη βλέπεις πώς ελέγχει το παιχνίδι και είναι σαν να παίζει συμπαίκτες και αντιπάλους στα χέρια της, σαν μαριονέτες…
»Τζεπέτο! Αυτό είναι ένα εξαιρετικό παρωνύμιο για την Σαμπρίνα».
Το περιοδικό «Forbes» την χαρακτήρισε «το πρόσωπο και το μέλλον των σπορ για τις γυναίκες».
Η ίδια επαναλαμβάνει συχνά την παροιμία της πατρίδας της, που αναφέρει «A-ti pica fisa» και σημαίνει ότι «έχω καταλάβει τι πρέπει να κάνω».
Ο πατέρας της, Νταν, πάντως, συνεχίζει να λέει μία άλλη ρουμανική παροιμία…
«A freca menta». Κοινώς, «τρίψε τη μέντα», που συμβουλεύει στην ουσία «να μην χάνεις τον καιρό σου δίχως να κάνεις τίποτα».
Λέγοντας ότι «στη χώρα μας κανένας δεν συμπαθεί τους τεμπέληδες»…UPD: Τα ξημερώματα της 18ης Απριλίου 2020, η Σαμπρίνα Ιονέσκου επιλέχθηκε στο Νο1 του ντραφτ του WNBA από τις Νιου Γιορκ Λίμπερτι
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Γιώργος Λιμνιάτης: «Το μάθημα του Κόμπι»
ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΑ ΣΠΟΡ