Γκρεγκ Πόποβιτς: Τροχίζοντας το σπιρούνι

Νιφάδες χιονιού αρχίζουν να πέφτουν στους ώμους του.

Ενώ οδηγεί στη μαύρη -παρά τον απρόσκλητο λευκό επισκέπτη- νύχτα. Μέσα από τα δόντια του, βρίζει. Βαθιά μέσα του, γουστάρει που πηγαινοέρχεται από το Κάνσας, στην καρδιά των ΗΠΑ, στις ακτές του Ειρηνικού, οδηγώντας μια δανεισμένη ασημένια Λίνκολν. Με χαλασμένη την οροφή, κάμπριο πρακτικά…

Χειμώνας του 1986 και ο Γκρεγκ Πόποβιτς έχει αφήσει την επί επτά χρόνια δουλειά του σε κολέγιο τρίτης κατηγορίας, ώστε να παρακολουθήσει από κοντά τη δουλειά του Λάρι Μπράουν στους Κάνσας Τζέιχοκς. Και να δουλέψει δίπλα του, ως βοηθός των βοηθών του. Σαββατική άδεια ουσιαστικά, μια και θα επιστρέψει στο τέλος της σεζόν στο άσημο καλιφορνέζικο Πομόνα Κόλετζ.

Έχει φτάσει 37 ετών και δεν έχει βγάλει λεφτά από το μπάσκετ. Δεν έχει γίνει γνωστός, από τα δικά του κολεγιακά χρόνια κινείται στην άγονη γραμμή. Είναι αφοσιωμένος όμως σε αυτό που έχει ταχτεί από μικρός. Και ξεροκέφαλος, με την καλή έννοια. Ξέρει ότι η ευκαιρία κάποια στιγμή θα έρθει. Όχι για να βγάλει λεφτά ή να γίνει γνωστός αλλά για να εφαρμόσει τις ιδέες του στο ανώτερο επίπεδο.

Όπως και θα γίνει, στο Σαν Αντόνιο που έχει καταστεί πια συνώνυμό του. Αναπόφευκτα (και καθόλου άσχημα) έρχονται και πολλά εκατομμύρια και υπερέκθεση στην εποχή της γιγάντωσης του ΝΒΑ και πιο μετά των social media. Εξέλιξη που χρησιμοποιεί για φιλανθρωπική δράση από τη μία πλευρά, για έκφραση της γενικότερης κοσμοθεωρίας του και άβολων αληθειών (sic) από την άλλη.

Πρωτίστως βέβαια ο Πόποβιτς θα γίνει ένας από τους καλύτερους προπονητές όλων των εποχών στο ΝΒΑ και τους πιο επιτυχημένους, με τους πέντε τίτλους των Σπερς, το ρεκόρ των 22 διαδοχικών παρουσιών τους σε πλέι οφ, τις περισσότερες νίκες από οποιονδήποτε άλλο συνάδελφό του.

Ατσαλένια θέληση, στρατιωτική πειθαρχία

Το Ιστ Σικάγο, όπου γεννιέται στις 28 Ιανουαρίου 1949, είναι αυτό ακριβώς που υποδηλώνει η ονομασία του. Ένα μέρος (νοτιο)ανατολικά της πόλης των Μπουλς, σε εποχή βέβαια που Μπουλς δεν υπάρχουν ακόμη. Στα λιγοστά χιλιόμετρα που το χωρίζουν από τη μητρόπολη παρεμβάλλεται η νοητή συνοριακή γραμμή των πολιτειών.

Στην Ιντιάνα ανήκει το Ιστ Σικάγο και ο μικρός Γκρεγκ, με σερβικό αίμα από τη μεριά του μπαμπά και κροατικό από τη μεριά της μαμάς, μεγαλώνει σε μια περιοχή γεμάτη χαλυβουργίες. Στις τοπικές βιομηχανίες απασχολείται ο περισσότερος κόσμος, το ίδιο η μητέρα και ο πατριός του.

Έχει κατηφορίσει στο Μέριλβιλ, πιο κοντά στην Ιντιανάπολις, μετά τον χωρισμό των γονιών του. Τον φέρει βαρέως, η μάνα του τον κυνηγάει με τη σκούπα να τον βγάλει έξω, να γνωρίσει κόσμο. Στο μπέιζμπολ μπορεί να είναι και καλύτερος, μα ερωτεύεται το μπάσκετ. Όνειρό του να παίξει στο χάι σκουλ Ουάσινγκτον Χάι του Ιστ Σικάγο. Όπως ο μπαμπάς του.

Μένει τελικά στο ομώνυμο Λύκειο του Μέριλβιλ, δεν πτοείται, όταν ο προπονητής Μπιλ Μέτκαλφ τον κόβει σε πρώτη φάση. Περισσότερο τον ενοχλεί που τον φωνάζει Κρεγκ αντί Γκρεγκ. Gregg Charles Popovich είναι το πλήρες ονοματεπώνυμό του και άλλο που δεν θέλουν οι φίλοι του. Τον αποκαλούν «CC» («Σίσι» ακουστικά), κάτι που ο ίδιος εύλογα το μισεί.

Κάποια στιγμή επανέρχεται ως… ψηλός της ομάδας, έχοντας σκληραγωγηθεί στο μεταξύ στα ανοιχτά γήπεδα του γειτονικού Γκάρι. Την ίδια εποχή που στην ίδια κωμόπολη γίνεται γνωστός ο «βασιλιάς της ποπ», Μάικλ Τζάκσον, με τους Jackson 5, ένας άλλος «Ποπ» βάζει τις βάσεις ώστε να χορέψει στα παρκέ^. αν και ο μικρός Γκρεγκ, όπως θα τον… προδώσει αργότερα η αδερφή του, η Ντέμπι, λικνίζεται στο δωμάτιό του, μακριά από αδιάκριτα βλέμματα, υπό τους ήχους της Motown!

Σε σκληροτράχαλο γκαρντάκι 190 εκατοστών εξελίσσεται ο άνθρωπός μας. Ξεκαθαρίζει στους δικούς του ότι δεν πρόκειται να απασχοληθεί στα τοπικά εργοστάσια και μπαίνει στην Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία. Φοιτά στην περίφημη US Air Force και, μέχρι να πάρει το πτυχίο του στις Σοβιετικές σπουδές, έχει εξελιχθεί και στον καλύτερο παίκτη της ομάδας μπάσκετ, τους Φάλκονς.

Με την κανονική της, όχι την κολεγιακή, κάνει τουρνέ στην Ευρώπη και κατακτά στις ΗΠΑ το (ερασιτεχνικό) Πρωτάθλημα AΑU. Εκεί, στο Κολοράντο, του μπαίνει το μικρόβιο της προπονητικής. Γίνεται ασίσταντ, ώσπου να δεχτεί το 1979 την πρόταση από Καλιφόρνια μεριά για χεντ κόουτς.

Πομόνα της υπομονής, Σαν Αντόνιο της οργής

Στους Σέιτζχενς του Πομόνα-Πίτζερ μένει 7+1 (εκείνο, αφότου γύρισε από το Κάνσας) χρόνια. Στο καλιφορνέζικο Κλέρμοντ φτιάχνει τη δική του οικογένεια και σίγουρα δεν αναπολεί τις εποχές που το μόνο που μπορούσε να κάνει στα χωριά της Ιντιάνα ήταν να πάει για χάμπουργκερ και καμιά ταινία σε drive-in.

Ως «γεράκι», κάθε φορά που επέστρεφε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, ανέβαινε και στο Σικάγο, να δει τους νεοσύστατους Μπουλς του Τζέρι Σλόαν. Το 1988 γίνεται ο ίδιος μέλος του ΝΒΑ. Ως ασίσταντ των Σπερς, διότι ο Λάρι Μπράουν έχει εντυπωσιαστεί από τις γνώσεις και τον χαρακτήρα του (από την εποχή ακόμα που ο ίδιος ήταν στο UCLA και ο «Ποπ» στο μικρό αλλά γειτονικό Πομόνα) και τον παίρνει δίπλα του.

Το 1992 απολύεται ολόκληρο το τεχνικό τιμ και δεν αργεί να βρει δουλειά στο Γκόλντεν Στέιτ, δίπλα στον Ντον Νέλσον. Στην up tempo ομαδάρα των Τιμ Χάρνταγουεϊ, Λατρέλ Σπρίουελ και Κρις Μάλιν εξελίσσει τις ιδέες του για το γρήγορο passing game και την εύρεση του ελεύθερου σουτ, τα οποία θα καθιερώσει σύντομα στο Σαν Αντόνιο.

Η έλευση του Πίτερ Χολτ με την εταιρεία του ως νέου αφεντικού φέρνει πίσω στο Τέξας το 1994 τον Πόποβιτς^. Τζένεραλ Μάνατζερ και Αντιπρόεδρος, όχι κόουτς. Το σαράκι της προπονητικής είναι κει. Βγαίνει στην επιφάνεια μετά το άσχημο ξεκίνημα στη σεζόν 1996-1997. Απολύει τον Μπομπ Χιλ, χρίζει χεντ κόουτς τον εαυτό του. Βγαίνουν και τα μέλια; Λάθος! Μόνο αβγά δεν πετάγονται στην αρχή.

Ο απολυθείς είναι αγαπητός στο κοινό, ο αυστηρός διάδοχός του με το στρατιωτικό κούρεμα και παρελθόν μάλλον αντιπαθής. Η επιλογή του ως GM να ξαποστείλει τον Ντένις Ρόντμαν, ο οποίος έχει αρχίσει να μουρλαίνεται μεν, να μαζεύει τίτλους στο Σικάγο δε, δεν χωνεύεται εύκολα. Δεν βοηθάει και το τάιμινγκ.

Την ημέρα που γυρίζει από τραυματισμό στην πλάτη ο Ντέιβιντ Ρόμπινσον, επιλέγει να προκαλέσει τον χαμό ο Πόποβιτς. Ούτε δύο βδομάδες αργότερα ο «ναύαρχος» σπάει και το πόδι του. Ο Σον Έλιοτ δεν βγάζει ούτε τη μισή σεζόν, ο Τσακ Πέρσον την χάνει ολόκληρη, τι να πρωτομαζέψει και ο γερο-Ντόμινικ Γουίλκινς, ο οποίος έχει επιστρέψει στα πάτρια εδάφη από τον Παναθηναϊκό;

Σε γκάλοπ της μεγαλύτερης τοπικής εφημερίδας, «San Antonio Express-News», το 93% ζητεί την απόλυση του νέου τεχνικού. Μια χαρά επιλογή τούς φαντάζει ο τηλεοπτικός σχολιαστής των αγώνων των Σπερς. Ο Ντοκ Ρίβερς, ο οποίος έχει ξεμείνει στην πόλη του Τέξας μετά την εκεί τελευταία διετία του ως παίκτης.

Ό,τι αρχίζει με πόνο τελειώνει (;) ωραία

Η θεά Τύχη χαμογελάει στον τύπο με τα σκαμμένα μάγουλα και από το Νο.1 του ντραφτ του 1997 επιλέγεται ο Τιμ Ντάνκαν. Η συνέχεια γνωστή. «Δίδυμοι πύργοι» με τον Ρόμπινσον, ο πρώτος τίτλος στην ιστορία του οργανισμού το 1999, άλλοι τέσσερεις έως το 2014, μονάχα μία χαμένη τελική σειρά. Σταθερά στην κορυφογραμμή επί 22 χρόνια, όσες και οι συνεχείς παρουσίες σε πλέι οφ.

Και άλλα πολλά ακόμα ρεκόρ. Φυσικά και σε ατομικό επίπεδο, με τον Πόποβιτς να γίνεται το 2022 ο προπονητής με τις περισσότερες νίκες στην ιστορία του ΝΒΑ, ξεπερνώντας (αφότου είχε κάνει το ίδιο με τον Λένι Γουίλκενς, ως προς τις συνολικές, δηλαδή και των ποστ σίζον) τον Νέλσον. Τον προϊστάμενό του στο Γκόλντεν Στέιτ.

Στην τελική σειρά του ’99 κρατάει τους Νικς και στα πέντε ματς στους 77 έως 89 πόντους! Σε εκείνη του 2014 πιάνει ξανά και ξανά τους 110 η δική του ομάδα.

Προσαρμόζεται στις απαιτήσεις κάθε εποχής, διαθέτοντας πάντα καλή άμυνα, χωρίς να έχει τα καλύτερα σχετικά εργαλεία και φυσικά με την μπάλα να αλλάζει στην επίθεση κάτοχο με αστραπιαία ταχύτητα.

Άψογο spacing, κίνηση μακριά από την μπάλα, τακτικές προσαρμογές-κλειδιά, όπως η καθιέρωση του Μανού Τζινόμπιλι ως έκτου παίκτη.

Από την Αργεντινή καταφτάνουν e-mails, ακόμα και γράμματα (!) μίσους για τη συγκεκριμένη του επιλογή, μα πρώτος ο αριστερόχειρας σούτινγκ γκαρντ δημιουργεί ασπίδα προστασίας στον τεχνικό του. Ανάλογα τον λατρεύουν ο Τόνι Πάρκερ, ο Μπορίς Ντιαό, παίκτες που εμπιστεύεται από κάθε γωνιά του πλανήτη.

Απαιτητικός όσο δεν πάει, μα την ίδια στιγμή ανθρώπινος. Με ειλικρινές ενδιαφέρον να σκύψει πάνω από τυχόν πρόβλημα ακόμα κι ενός ρούκι στην προσωπική του ζωή. Τερματίζοντας τη… λακωνικότητα -με τις συχνά (και σίγουρα περιπαικτικά) μονολεκτικές απαντήσεις του σε δημοσιογράφους- με λογύδρια ωρών, όταν έχει καλή παρέα και ένα ακόμα καλύτερο μπουκάλι κρασί πάνω στο τραπέζι.

Ο πατριός του είχε φτιάξει ένα κελάρι στο υπόγειο του σπιτικού τους στην Ιντιάνα και ο μανιώδης συλλέκτης Πόποβιτς δεν αποκλείεται να έχει πάρει από κει την αγάπη για τα κρασιά. Συνδαιτυμόνες του, τις περισσότερες φορές, οι βοηθοί του. Αυτοί που αργότερα γίνονται αλλού πρώτοι προπονητές και κατακλύζουν τη λίγκα.

Έχει υπάρξει σεζόν με 10 πρώην βοηθούς του στο τιμόνι συλλόγων! Αυτό που δεν έχει υπάρξει από το 1996 είναι σεζόν χωρίς τον μακροβιότερο τεχνικό κάθε επαγγελματικής λίγκας στις ΗΠΑ στην άκρη του πάγκου των Σπερς.

Έχει δει τον Μάικ Μπουντενχόλζερ (που τον προσέλαβε ως βοηθό αναλυτή βίντεο) να παίρνει Πρωτάθλημα με τους Μπακς, τον Μάικ Μαλόουν πιο μετά με τους Νάγκετς, τον Στιβ Κερ να τον πλησιάζει με τους τέσσερεις τίτλους του ως προπονητής.

Έχει δει και τον (κόουτς της χρονιάς το 2022, βραβείο που ο ίδιος έχει πάρει τρις) Μόντι Γουίλιαμς να γίνεται ο πιο ακριβοπληρωμένος τεχνικός στην ιστορία, υπογράφοντας στους Πίστονς. Μέχρι το 2023, οπότε ο σχεδόν 75χρονος κύριος Πόποβιτς βάζει τζίφρα σε πενταετές συμβόλαιο 80 εκατ. δολαρίων (!), για να πάρει κι αυτή την πρωτιά.

Δάσκαλος πλέον, σε τούτη την εποχή των αρνητικών ρεκόρ και των ηττών με το τσουβάλι, του Βίκτορ Γουεμπανιάμα. Ώστε να περάσουν οι Τεξανοί στο επόμενο κεφάλαιο δόξας, καθοδηγούμενοι από έναν ακόμα ξένο.

Εθνική εξιλέωση και pop culture

Το 1972, ενόσω υπηρετεί ακόμη στην Πολεμική Αεροπορία, καλείται μαζί με 65 κολεγιόπαιδες στην προεπιλογή για τους Ολυμπιακούς του Μονάχου. Ξεχωρίζει στην προετοιμασία, μα κόβεται. Τριάντα χρόνια αργότερα εκπροσωπεί τις ΗΠΑ ως ασίσταντ του Τζορτζ Καρλ και αυτές καταλαμβάνουν τη χειρότερη θέση τους σε Μουντομπάσκετ, την έκτη, παρότι η διοργάνωση γίνεται στην Ιντιάνα. Τη δική του Ιντιάνα.

Στα μέρη μας το 2004 είναι βοηθός του μέντορά του, Λάρι Μπράουν. Χάνουν στον ημιτελικό από την Ολυμπιονίκη τελικά Αργεντινή, στην πρώτη απώλεια Χρυσού στους Αγώνες επί ΝΒΑers! To 2019 είναι πια Ομοσπονδιακός τεχνικός και τερματίζει έβδομος στο Παγκόσμιο της Κίνας. Ακόμα χειρότερα κι από την Ιντιανάπολις!

Κατάρα; Όχι βέβαια. Ως γνήσιος πραγματιστής, δεν πιστεύει σε τέτοιες και στο Τόκιο το 2021 οδηγεί την Team USA στο ψηλότερο σκαλί του Ολυμπιακού βάθρου. Ως γνήσιος πατριώτης, πολύ μακριά από εθνικιστικές προεκτάσεις, έχει διευκρινίσει έγκαιρα πως «δεν είμαι από αυτούς που αγκαλιάζουν τη σημαία. Πατριώτης είναι όποιος σέβεται τη χώρα του, όποιος προσπαθεί να διορθώσει πράγματα που δεν έχουν εκπληρωθεί για τους συνανθρώπους του. Το να στηλιτεύεις τις ανισότητες δεν σε καθιστά μη πατριώτη».

Αυτό το τελευταίο στον Ντόναλντ Τραμπ πήγαινε. Τον ξενόφοβο, μισογύνη, ομοφοβικό, παθολογικό ψεύτη Τραμπ, κατά δήλωσή του. Πολιτικό ον, πάντα παίρνει θέση σε θέματα επικαιρότητας. Κι ας γίνεται συχνά δυσάρεστος σε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Ακόμα και στο δικό του μέρος.

Συντηρητική πολιτεία το Τέξας, Δεξιοί διαχρονικά οι Κυβερνήτες του (που τους τα χώνει και για την αλλοπρόσαλλη διαχείρισή τους κατά την πανδημία), καραδεξιών καταβολών η -μεγαλομέτοχος των Σπερς και με συχνές χορηγίες στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα- φαμίλια Χολτ. Το αφτί του δεν έχει ιδρώσει ποτέ.

Θα πάρει και το μικρόφωνο μέσα στο γήπεδο, αν χρειαστεί, α λα Γιάννης Ιωαννίδης, ζητώντας από τους οπαδούς των «Σπιρουνιών» να σταματήσουν να αποδοκιμάζουν τον Κουάι Λέοναρντ (πώς να λέγεται άραγε το στανιό στα αγγλικά;), θα κάνει και hack-a-Shaq με το πρώτο τζάμπολ του αγώνα, αφήνοντας τον Ο’Νιλ να στέκεται με ανοιχτό το στόμα σα χάνος, έως ότου αντιληφθεί ο Σακίλ ότι ο «Ποπ» τον τρολάρει.

Αυστηρός, εκεί που πρέπει. Πειραχτήρι, όταν το επιτρέπουν οι περιστάσεις. Και βαθιά δημοκράτης. Εδώ έχει πάρει τάιμ άουτ και έχει βάλει τρεις βοηθούς του και τον ίδιο τον Πάτι Μιλς να ψηφίσουν με ανάταση χειρός αν ο Αυστραλός γκαρντ πρέπει να μείνει στο παρκέ, έχοντας χρεωθεί νωρίς με δύο φάουλ, ή να κάτσει στον πάγκο…

Τόσες δεκαετίες ο Πόποβιτς στα «Σπιρούνια» κι αν έχει… τροχίσει, ώστε να φέρει την επιφάνεια εκεί που θέλει. Λεία αγωνιστικά, αιχμηρή στις τοποθετήσεις του. Και εξακολουθεί να ακονίζει ταλέντα, μυαλά, συνειδήσεις.

CHECK IT OUT: Γκρεγκ Πόποβιτς: Περί πατριωτισμού

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Βίκτορ Γουεμπανιάμα: H Μόνα Λίζα βγήκε από το Λούβρο

Μανού Τζινόμπιλι: Adios Muchacho

Τιμ Ντάνκαν: Ο «εκτελεστής» της… φανφάρας!

Το μεγαλείο του Ντέιβιντ Ρόμπινσον δεν καθορίστηκε από τα (κάθε λογής) «γαλόνια» του