Κάθε προσφώνηση ή ερώτηση που έφερε το όνομά της, την υποχρέωνε να χαμηλώσει το βλέμμα. Η Ναόμι Οσάκα δεν ήθελε ποτέ να μιλά για τον εαυτό της. Ακόμη δεν θέλει.
Στο πολύχρωμο χαρμάνι του υπόβαθρου και των καταβολών της, η εξωστρέφεια δεν χωρούσε στο «κάδρο».
Έτσι έμαθε. Έτσι την έμαθαν…
Κάθε συνέντευξη ήταν ένας «αγώνας», μάλλον πιο δύσκολος από εκείνον στο κορτ του τένις. Ειδικά αν η κάμερα και το μικρόφωνο δεν ήταν στημένα σε ένα γήπεδο, αλλά σε ένα στούντιο.
Το ταλέντο «ξεχείλιζε» και «ξεχειλίζει». Η ταπεινότητα επίσης. Η χάρη γίνεται αντιληπτή με γυμνό μάτι.
Δύο τίτλοι Γκραν Σλαμ, άλλοι πέντε σε επίπεδο WTA και το «παράσημο» της πιο ακριβοπληρωμένης αθλήτριας στον κόσμο ενδεχομένως έφταναν για να διώξουν το ντροπαλό ύφος της. Όμως η Οσάκα συνήθιζε να υποδέχεται και τις σπουδαίες επιτυχίες της με το κεφάλι χαμηλά. Σχεδόν σαν να μην ήθελε να είναι εκεί.
Πλέον, το μέτωπο στέκει ψηλά. Όχι για νίκες, όχι για συμβόλαια και χορηγούς, αλλά για τους ανθρώπους, για τα δικαιώματά τους.
Με μία φωνή που η ίδια ευελπιστεί ότι δεν θα είναι μοναχική, δεν θα είναι η τελευταία. Επιμένοντας, για να δώσει ακόμη μεγαλύτερο στίγμα της στάσης της, ότι «η σιωπή είναι προδοσία, είναι παραδοχή ενοχής».
Το κορτ είναι η ιδανική πλατφόρμα για να το θυμίζει…
Η Ναόμι Οσάκα / Photo by: Naomi Osaka – Instagram.
Το US Open του 2020, τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, έγινε για την 23χρονη Οσάκα ένα «παράλληλο ματς».
Έπειτα από κάθε παιχνίδι κάνει δηλώσεις φορώντας μία προστατευτική -λόγω κορονοϊού– μάσκα η οποία αναγράφει το όνομα ενός εκ των θυμάτων της αστυνομικής βίας στις Η.Π.Α., χώρα όπου ζει μόνιμα. Το στόμα και τη μύτη της έχουν καλύψει οι μνήμες για την Μπριόνα Τέιλορ, τον Αχμάντ Αμπερί, τον Τρέιβον Μάρτιν και τον Ελάιτζα ΜακΚλέιν.
Είχε προηγηθεί η παρουσία της σε πολλές διαδηλώσεις διαμαρτυρίας στη Μινεάπολις, μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ στην ίδια πόλη.
Είχε σταθεί στο πλάι των Μιλγουόκι Μπακς και του ΝΒΑ, μετά την απόφαση για αποχή από αγώνες, λόγω των πυροβολισμών, στο Ουισκόνσιν, κατά του Τζέικομπ Μπλέικ, ο οποίος έμεινε παράλυτος από επτά σφαίρες αστυνομικού, ενώ είχε γυρισμένη την πλάτη του…
Η Ναόμι Οσάκα είχε προβεί και στη δική της διαμαρτυρία, όταν αρνήθηκε αρχικά να αγωνιστεί στον ημιτελικό του τουρνουά Western & Southern Open στη Νέα Υόρκη, εναντίον της Ελίζ Μέρτενς.
Η τενίστρια από την Ιαπωνία θέλησε με αυτό τον τρόπο να ενώσει τη φωνή της με εκείνες κατά της αστυνομικής βίας και των φυλετικών διακρίσεων, αν και τελικά πείστηκε να παίξει την επομένη.
Νίκησε την Μέρτενς, η οποία αποκάλεσε την Οσάκα «πρότυπο και δεν είχα κανένα πρόβλημα να αποδεχθώ και τις δύο αποφάσεις της.
»Νομίζω ότι αυτό που κάνει για το τένις και την επιρροή του στην κοινωνία είναι καταπληκτικό».
Photo by: Naomi Osaka / Facebook.
Η κίνηση της Οσάκα, όπως τονίζει η ίδια, δεν θα έχει αποτέλεσμα «αν δεν υπάρξει ευαισθητοποίηση από τους υπόλοιπους αθλητές».
Εξηγώντας παράλληλα ότι «το τένις έχει φανατικούς θαυμαστές σε όλο τον κόσμο και αν έστω κι ένας δεν έχει μάθει για την ιστορία της δολοφονίας της Μπριόνα Τέιλορ, μέσω ημών μπορεί να το κάνει».
Η 23χρονη επιμένει πως «αυτό που έχει σημασία είναι να μάθει ο κόσμος τα ονόματα εκείνων που έχασαν τη ζωή τους από υπερβολική και αχρείαστη εξουσία των αρχών.
»Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι κανένας μας δεν έπρεπε, υπό κανονικές συνθήκες, να ξέρει αυτά τα ονόματα, διότι αυτοί οι άνθρωποι έπρεπε να ζουν.
»Στόχος μας είναι να μην επαναληφθούν αυτές οι συμπεριφορές και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί αν εξακολουθήσουμε να μένουμε σιωπηλοί».
Στον λογαριασμό της στην ιστοσελίδα Twitter είχε αναφέρει τους λόγους της αρχικής αποχώρησής της από τον ημιτελικό με την Μέρτενς. Γράφοντας ότι «δεν είμαι μόνο αθλήτρια. Είμαι μία μαύρη γυναίκα και αισθάνομαι πως υπάρχουν σημαντικότερα πράγματα από το να μας παρακολουθεί ο κόσμος να παίζουμε τένις.
»Ξέρω πως δεν θα πετύχω κάτι δραστικό με την αποχή μου, όμως έτσι θα αρχίσω μία συζήτηση σε ένα “λευκό” σπορ, προς μία σωστότερη κατεύθυνση. Δεν υποδύομαι τη γενναία. Απλώς κάνω αυτό που με εκφράζει.
»Κουράστηκα να μετρώ νεκρούς της μαύρης κοινότητας από αστυνομικά πυρά και με αηδιάζει η γενοκτονία μαύρων ανθρώπων σε μία δημοκρατική χώρα.
»Πότε θα πούμε επιτέλους “αρκετά!”»;
Τα μάγουλά της κοκκίνιζαν μέχρι πρότινος, όταν άκουγε κολακευτικά σχόλια για την απόδοση ή την εμφάνισή της.
Σε δύο παρουσίες στο φημισμένο talk-show της Έλεν ΝτεΤζένερις, με δυσκολία σήκωνε το βλέμμα και άρθρωνε μία λέξη δίχως δισταγμό.
Η Ναόμι Οσάκα θα επιμείνει να μην μιλά για τον εαυτό της. Θα συνεχίσει να διατηρεί χαμηλό προφίλ για την καριέρα και τη ζωή της. Όχι, όμως και για τον ρατσισμό.
Όπως δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters, «το να μείνουμε σιωπηλοί δεν είναι απάντηση. Όλοι πρέπει να έχουμε φωνή και να την χρησιμοποιούμε».
Έχει επιλέξει, πάντως, να μην ακούει τις κακοπροαίρετες κριτικές για το γεγονός ότι αποφάσισε να μιλήσει για κοινωνικά ζητήματα.
«Έχω σταματήσει να διαβάζω όλα τα trolls, αν και είναι δύσκολα να τα αποφύγεις στα social media. Το χιούμορ είναι μηχανισμός για να εκθέσεις αυτούς τους ανθρώπους.
»Το να τους εγκαλείς για αλαζονεία και ρατσισμό έχει αξία. Ειλικρινά, είμαι πολύ λυπημένη για αυτούς τους ανθρώπους που ζουν στο μίσος και την άγνοια».
Δεν είχαν περάσει μερικές ώρες από ένα σχόλιο σε ανάρτησή της στο Instagram, στο οποίο ένας ακόλουθος τής έγραψε: «Είσαι νεόπλουτη και ξαφνικά θες να λεηλατήσεις τα πάντα… Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ θα ήταν απογοητευμένος από κάτι τέτοιους “σαν εσάς”».
Η απόκριση της Οσάκα ήταν η απορία «“σαν εσάς”; Ποιοι είμαστε εμείς; Έτσι, για το ξεκαθαρίσουμε»…
Η Ναόμι Οσάκα με φούτερ του WNBA, για τη μήνυμα που περνά η λίγκα μπάσκετμπολ γυναικών των Η.Π.Α. / Photo by: Naomi Osaka – Instagram.
Ένα άλλο σχόλιο, λίγο αργότερα, ήρθε ως υποστήριξη από την 16χρονη τενίστρια, Κόκο Γκοφ, η οποία επίσης έχει ενώσει τη φωνή της με το κίνημα «Black Lives Matter», μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.
Η σχέση τους αναπτύχθηκε μετά τη νίκη της Οσάκα επί της νεαρής στο Αμερικανικό Όπεν, όταν η Ναόμι πήγε προς το μέρος της δακρυσμένης Γκοφ για να την παρηγορήσει.
Η Γκοφ είχε υψώσει με τον δικό της τρόπο τη φωνή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην πλατφόρμα TikTok, με φωτογραφίες των θυμάτων της αστυνομικής βίας και μια απλή ερώτηση: «Είμαι εγώ η επόμενη;».
Κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω της πανδημίας του Cocid-19, η Ναόμι Οσάκα επέδειξε μία εξωστρέφεια ασυνήθιστη.
Οργάνωσε συνεντεύξεις με συναθλητές της, παίζοντας το ρόλο του δημοσιογράφου απέναντι στους Στέφανο Τσιτσιπά, Φράνσις Τιαφόε, Γκαέλ Μονφίς κ.α..
Μία συμπεριφορά αντίθετη με αυτή που είχε συνηθίσει τους θαυμαστές της.
Μία συμπεριφορά αντίθετη με την προέλευση και τις ιστορίες από τα παιδικά χρόνια και την περιπέτεια των γονιών της…
Η Ναόμι Οσάκα γεννήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1997 στην πόλη Τσούο-κου της Ιαπωνίας.
Κόρη της Ταμάκι Οσάκα, μίας κοπέλας από την ασιατική χώρα και καρπός ενός έρωτα με έναν μαύρο φοιτητή από την Αϊτή, τον Λεοναρντ Φρανσουά, ο οποίος σπούδαζε στη Νέα Υόρκη και γνώρισε την Ταμάκι σε ταξίδι στο νησί Χοκάιντο.
Τόσο η Ναόμι όσο και η μεγαλύτερη αδερφή της, Μαρί, επίσης τενίστρια, έλαβαν βάσει του ιαπωνικού νόμου «Κοσέκι» το επώνυμο της μητέρας τους. Μονάχα που, ακόμη κι έτσι, η οικογένεια της Ταμάκι δεν ενέκρινε ποτέ αυτό τον γάμο…
Η φαμίλια από την Ιαπωνία ουσιαστικά ανάγκασε το ζευγάρι και τα δυο παιδιά τους να φύγουν για την Αμερική, ώστε να ζήσουν με τους γονείς του Λέοναρντ, στο Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης.
Οι ψίθυροι στην Ασία παρέμειναν και στην Αμερική για εκείνο το κοριτσάκι με το μαύρο δέρμα, αλλά και τα «αλλιώτικα» μάτια.
Η Ναόμι Οσάκα, ωστόσο, αποφάσισε κάποια στιγμή να τα ξεχάσει όλα και προτίμησε να αγωνίζεται για τη χώρα των προγόνων της μητέρας της, πριν γίνει η πρώτη τενίστρια από την Ιαπωνία που κατέκτησε τίτλο Γκραν Σλαμ, στο Αμερικανικό Όπεν, το 2018, σε έναν αλησμόνητο τελικό κόντρα στη Σερένα Ουίλιαμς!
Σε ένα ματς που «βροντοφώναξε» μεν τη δυναμική παρουσία της, αλλά «απόλαυσε» τον τίτλο εν μέσω δακρύων και λίγων λέξεων, λόγω της επιβλητικής παρουσίας της μεγάλης ηττημένης και της αψιμαχίας της με έναν επόπτη.
Τότε η Οσάκα ήταν ακόμη λιγομίλητη…
Σερένα Ουίλιαμς (αριστερά) και Ναόμι Οσάκα / Photo by: usatoday.com.
Η ίδια η τενίστρια από την Ιαπωνία επιμένει πως έχει αφομοιώσει όλα τα «συστατικά» των καταβολών της.
Διαθέτει την εγκράτεια της χώρας της μητέρας της, τον ενθουσιασμό της πατρίδας του πατέρα της και, πλέον, την αυτοπεποίθηση που της χαρίζει το «αμερικανικό όνειρο» και το μέρος όπου μένει μόνιμα.
Ως μία μόνιμη «αόρατη» συμβουλή στο πίσω μέρος του κεφαλιού της, η προσωπική επιθυμία της για λίγα (προσωπικά) λόγια την είχε φέρει και στη διαπίστωση πως «πάντα μου έλεγαν να μην μιλάω πολύ. Να μην μιλάω για τίποτα».
Στις μέρες μας, όμως, επισημαίνει ότι «είναι ιδιαιτέρως δύσκολο να ζεις σε έναν τόπο όπου συμβαίνουν όλα αυτά τα ανάποδα πράγματα και να “πρέπει” να κρατήσεις κλειστό το στόμα σου… Δεν μπορώ πια να κλείνω τα μάτια».
Τα ίδια μάτια είχαν δακρύσει τον Σεπτέμβριο του 2018 στο γήπεδο «Άρθουρ Ας» της Νέας Υόρκης, όταν σε μία ώρα και είκοσι λεπτά, μία 21 ετών κοπέλα νικούσε την κατά 16 χρόνια μεγαλύτερη, Σερένα Ουίλιαμς.
Έπρεπε να είναι η πιο χαρούμενη μέρα της καριέρας της Ναόμι Οσάκα. Ο πρώτος τίτλος της σε Γκραν Σλαμ τουρνουά.
Η Ουίλιαμς ήταν εκνευρισμένη από κάποιες διαιτητικές αποφάσεις. Έσπασε τη ρακέτα της, τιμωρήθηκε με αφαίρεση ενός πόντου και δέχθηκε επιπλήξεις από τον επόπτη Κάρλος Ράμος.
Η διένεξή τους έγινε μέχρι και ντοκιμαντέρ με τίτλο «Serena vs The Umpire» και η βουρκωμένη Σερένα τον κατηγόρησε και για σεξισμό! Η υπόθεση επισκίασε τον δίκαιο θρίαμβο της πιτσιρίκας και στο φινάλε, στην απονομή, σχεδόν 25.000 θεατές αποδοκίμαζαν…
Η «Σερένα τους» είχε ηττηθεί απρόσμενα
Η Οσάκα παρέλαβε το τρόπαιο με ύφος μίας αθλήτριας που μόλις είχε υποστεί τη μεγαλύτερη απογοήτευση της ζωής της. Στη σπουδαιότερη «παράστασή» της, το «σκηνικό» δεν της άρεσε, δεν την εξέφραζε.
Έσκυψε το κεφάλι και σχεδόν απολογήθηκε στο κοινό. Μέχρι που η Ουίλιαμς πήρε το μικρόφωνο και, με σκοπό να αποδοθούν τα απαραίτητα εύσημα στη νικήτρια, ζήτησε από το κοινό «να σταματήσετε τις αποδοκιμασίες».
Κάτι περισσότερο από έναν χρόνο αργότερα, η Οσάκα δεν χρειαζόταν, πάντως, να απολογηθεί σε κανέναν.
Επιβεβαιώνοντας πως δεν είναι μία «φωτοβολίδα» στα κορτ και η νίκη της στο US Open δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός, κατέκτησε το Όπεν της Αυστραλίας του 2019, νικώντας στον τελικό την Πέτρα Κβίτοβα.
Τον Ιανουάριο του 2019 έφτασε στο Νο1 της παγκόσμιας κατάταξης, είναι στη «βιτρίνα» των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο (που αναβλήθηκαν για το καλοκαίρι του 2021) στη χώρα της μητέρας της, ενώ πέτυχε και μία άλλη πρωτιά.
Το περιοδικό Forbes την κατέταξε τον Αύγουστο του 2020 στην 29η θέση των πιο ακριβοπληρωμένων αθλητών της περασμένης χρονιάς, με έσοδα 37,4 εκατομμυρίων δολαρίων!
Με ποσά που απέχουν πολύ από τη γενικότερη, σκληρή οικονομική κατάσταση στο άθλημά της.
Η Οσάκα ξεπέρασε τη Σερένα (Νο33) ως η πιο ακριβοπληρωμένη γυναίκα στα σπορ, έχει συνεργασία με 15 χορηγούς-κολοσσούς και κατέρριψε και το ρεκόρ εσόδων από σπόνσορες που κατείχε η Μαρία Σαραπόβα.
Το κάποτε «ντροπαλό κορίτσι, το οποίο στη πρώτη μας συνάντηση θεώρησα αμίλητη βεντέτα», όπως είχε πει ο πρώην προπονητής της, Σάσα Μπάγιν, άρχισε να κοιτά τον κόσμο κατάματα και, παράλληλα, να «φωνάζει».
Photo by: Naomi Osaka / Instagram.
Η ζωή της Ναόμι Οσάκα ξεκίνησε με ψιθύρους. Συνεχίστηκε με σιωπή. Όχι αμήχανη σιωπή, αλλά με στάση σεμνότητας, σε σημείο παρεξήγησης.
Πλέον, η πορεία της μόνο ντροπαλή δεν είναι. Και δεν αποτυπώνεται απλώς από τους τίτλους, τις νίκες ή τα χρήματα στους λογαριασμούς της, αλλά συνοδεύεται από φωνή.
Μία φωνή που εξελίσσεται σε «κραυγή» συμπαράστασης, σε επιβεβαίωση κοινωνικής ευαισθησίας και συναίσθησης. Σε κάλεσμα ενός αγώνα αρχικά κατά της απάθειας, της σιωπής και της αδικίας.
Κάποτε είπαν στον ΛεΜπρον Τζέιμς «σκάσε και ντρίπλαρε». Η Οσάκα δεν άκουσε ποτέ με τα αυτιά της κάτι σαν «σώπασε και χτύπα το μπαλάκι».
Ωστόσο, το αισθάνθηκε, το έζησε και αποφάσισε να γίνει κάτι περισσότερο από τενίστρια. Κάτι παραπάνω από ένα λαμπερό χαμόγελο και ένας ελκυστικός -επικοινωνιακά- συνδυασμός μίας Ασιάτισσας με μαύρο δέρμα.
Κάτι σημαντικότερο και από την προοπτική να καθίσει στον «θρόνο» που ετοιμάζεται να αφήσει στα κορτ η 39χρονη Σερένα Ουίλιαμς.
Όσο η Οσάκα ψάχνει ακόμη δυνατότερες «χορδές» στη φωνή της, τόσο για προσωπικούς όσο και για κοινωνικούς και πολιτικούς λόγους, θα έχει υποστηρικτές, αλλά και αντιπάλους.
«Αντιρρησίες» οι οποίοι επικαλούνται τη διπλή καταβολή της για να ισχυριστούν πως πρέπει να τηρεί πολιτική ίσων αποστάσεων.
Η ίδια, όμως, έχει αποφασίσει να εκφράζεται αυθόρμητα και θέλει απλώς να εννοεί όσα λέει, εναντίον κάθε «ανορθογραφίας» της ζωής.
UPD: Στις 12 Σεπτεμβρίου 2020, η Ναόμι Οσάκα νίκησε στον τελικό του US Open την Βικτόρια Αζαρένκα από τη Λευκορωσία και κατέκτησε τον δεύτερο τίτλο στο αμερικανικό τουρνουά. Στις 20 Φεβρουαρίου 2021 επικράτησε της Αμερικανίδας Τζένιφερ Μπρέιντι και κατέκτησε για δεύτερη φορά το Open Αυστραλίας, για τον τέταρτο τίτλο της σε Γκραν Σλαμ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Η αληθινή «κληρονομιά» του Άρθουρ Ας
Χάρης Γιαννόπουλος: «Μίλα, εκφράσου!»: Σκέψεις ενός 30χρονου μπασκετμπολίστα…
Το 12ο δαχτυλίδι του ακτιβιστή Μπιλ Ράσελ
Δύο Υψωμένες Γροθιές Προς Την Αιωνιότητα
ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ