Τα πρώτα μου Χριστούγεννα στην Αγγλία είναι πολλά χρόνια πίσω, το 2003.
Είχα από μικρός “τρέλα” με το αγγλικό ποδόσφαιρο κι έτσι, όταν μου δόθηκε η ευκαιρία τον Αύγουστο εκείνης της χρονιάς να πάω από την ισπανική Χερέθ στη Χάρτπουλ για να δοκιμαστώ, δεν το σκέφτηκα καθόλου. Τον Νοέμβριο υπέγραψα ένα μικρό συμβόλαιο και τις μέρες των Χριστουγέννων τις πέρασα σ’ αυτή τη μικρή παραθαλάσσια πόλη της βορειοανατολικής Αγγλίας.
Έμενα μόνος μου τότε σε ένα μικρό διαμέρισμα και τον λίγο ελεύθερο χρόνο που είχαμε λόγω αγωνιστικών υποχρεώσεων τον πέρασα παρέα με έναν Αυστραλό συμπαίκτη μου. Και οι δύο είχαμε έρθει σχεδόν το ίδιο χρονικό διάστημα στην ομάδα, οπότε είχαμε πολλά κοινά και κολλήσαμε.
Τα επόμενα χρόνια και μέχρι να κάνω τη δική μου οικογένεια, πάντα κάποιος δικός μου, ο πατέρας μου, η μητέρα μου ή η αδελφή μου, ερχόταν για να περάσουμε μαζί τις γιορτές.
Χριστούγεννα και ποδόσφαιρο στην Αγγλία
Από εκείνη την πρώτη χρονιά κατάλαβα πόσο διαφορετικά είναι τα Χριστούγεννα στην Αγγλία και γενικά σε όλο το Νησί τόσο σε σχέση με την Ελλάδα όσο και με τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι η μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου και σε σημασία και σε διάρκεια.
Πολλοί είναι αυτοί που αρχίζουν από τον Αύγουστο να αγοράζουν τα δώρα των Χριστουγέννων και να οργανώνουν τα σχέδιά τους. Άλλοι παίρνουν δάνεια και βγάζουν έξτρα πιστωτικές για να αγοράσουν τα δώρα που θέλουν να κάνουν. Βασικά, από το τέλος του καλοκαιριού και μετά όλοι αρχίζουν να μετρούν αντίστροφα για τα Χριστούγεννα.
Η Boxing Day, δηλαδή η 26η Δεκεμβρίου, είναι μια μέρα που όλοι στο Νησί, από την Premier League μέχρι τις τοπικές κατηγορίες, παίζουν μπάλα.
Είναι λοιπόν σχεδόν αδύνατο να μην έχεις προπόνηση ή ταξίδι την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων. Το πολύ-πολύ, αν ο αγώνας ήταν εντός έδρας, ο προπονητής να μεταφέρει την προπόνηση λίγο πιο αργά, ώστε να προλάβουν τα μέλη της ομάδας το οικογενειακό τραπέζι.
Όταν όμως είχαμε αγώνα εκτός έδρας, ξυπνούσαμε από τα άγρια χαράματα να ανοίξουμε τα δώρα, γιατί στις 09:00 είχαμε προπόνηση και μετά ταξίδι. Η 26η Δεκεμβρίου είναι πάντα μια ξεχωριστή μέρα. Όλοι είναι έξω για να ψωνίσουν, να φάνε, να διασκεδάσουν και το ποδόσφαιρο έχει τη δική του ξεχωριστή θέση αυτή την ημέρα.
Όσοι λοιπόν ασχολούνται με το ποδόσφαιρο στην Αγγλία ξέρουν ότι αυτές είναι ιδιαίτερες μέρες. Είναι οι μέρες που έχουμε την περισσότερη δουλειά από όλες μέσα στον χρόνο, με ασταμάτητες προπονήσεις, ταξίδια και αγώνες. Εκτός από τους Άγγλους και οι ξένοι το γνωρίζουν αυτό και φυσικά το αποδέχονται, καθώς είναι μια παράδοση που πηγαίνει πολύ πίσω στον χρόνο.
Θυμάμαι κάποιες χρονιές να έχουμε παιχνίδι στις 22 Δεκεμβρίου, στις 26, στις 29 και την Πρωτοχρονιά ή στις 2 Ιανουαρίου του νέου χρόνου. Κάθε τρεις μέρες. Έχω κάνει αρκετές φορές παραμονή Πρωτοχρονιάς σε ξενοδοχείο με τους συμπαίκτες μου. Μετά το βραδινό φαγητό αγκαλιαζόμαστε, ευχόμαστε ο ένας στον άλλον καλή χρονιά και πάμε για ξεκούραση, γιατί φυσικά απαγορεύεται να είμαστε εκτός δωματίων στις 24:00.
Κανείς Άγγλος φίλαθλος δεν μπορεί να φανταστεί αυτές τις εορταστικές μέρες χωρίς μπάλα, έτσι μεγαλώνουν από παιδιά, με αυτήν την κουλτούρα.
Είναι αυτές οι μέρες που ακόμα και όσοι δεν μπορούν να πάνε στο γήπεδο όλον τον υπόλοιπο χρόνο ή δεν πηγαίνουν συχνά, γιατί μπορεί, για παράδειγμα, να εργάζονται, μέσα στα Χριστούγεννα θα βρουν τον χρόνο να το κάνουν.
Τα πάντα είναι στολισμένα με πολύχρωμα φωτάκια και φυσικά σε εορταστικό κλίμα είναι ό,τι έχει σχέση με το ποδόσφαιρο, τα γήπεδα, ο κόσμος που φορά σκουφιά του Άγιου Βασίλη, οι παμπς γύρω από τα γήπεδα που είναι στολισμένες. Όπως ο Έλληνας μπορεί να πάει στο σινεμά ή το θέατρο, ο Άγγλος πηγαίνει στο γήπεδο.
«Secret Santa», «Christmas Do» και «Naughty Elf»
Οι ομάδες προσπαθούν να κάνουν τους παίκτες να αισθανθούν όσο καλύτερα γίνεται, γιατί πρέπει να είναι στο γήπεδο και μακριά από τα σπίτια τους, την ώρα που ο υπόλοιπος κόσμος κάθεται. Οργανώνουν λοιπόν κάποιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι για παίκτες, προπονητές και μέλη του σταφ, ενώ προσπαθούν να διατηρούν ζωντανά παραδόσεις και έθιμα.
Όπως αυτό του «Secret Santa» που κάναμε επί σειρά ετών στα αποδυτήρια. Βάζαμε σε ένα σακουλάκι χαρτάκια με όλα τα ονόματα των παικτών και κάθε ένας μας τραβούσε στην τύχη ένα χαρτάκι. Για τον συμπαίκτη μου που τραβούσα το όνομά του, έπρεπε να του πάρω ένα δώρο που να του ταιριάζει, χωρίς φυσικά να καταλάβει ποιος του το έχει πάρει. Κανείς μας λοιπόν δεν ήξερε ποιος ήταν ο δικός του «Άη Βασίλης», οπότε, όταν τα ανοίγαμε μπροστά σε όλους, είχε και το ανάλογο γέλιο στα αποδυτήρια.
Θυμάμαι, μια χρονιά ο «Secret Santa» μού έφερε μια αποκριάτικη μάσκα αρκούδας, για να μου κάνουν πλάκα μάλλον, επειδή είχα πυκνά μαλλιά και μούσια! Κάποια άλλα Χριστούγεννα, στη Μίντλεσμπρο, μου είχαν κάνει δώρο κάτι γάντια που, όταν τα φορούσες, ήταν τα χέρια του Χουλκ, του ήρωα των κόμικ της Marvel!
Ένα άλλο έθιμο είναι το «Christmas Do», κατά το οποίο όλη η ομάδα σε κάποιο ρεπό κανονίζει νυχτερινή έξοδο για φαγητό και ποτό σε κλαμπ. Αυτό γίνεται περίπου μια εβδομάδα – το πολύ 10 μέρες πριν από τη μέρα των Χριστουγέννων. Η φάση εδώ είναι ότι είμαστε όλοι μασκαρεμένοι.
Θυμάμαι, κάποτε που ήμασταν στο Λονδίνο, είχαμε βάλει όλα τα γράμματα του αλφαβήτου σε χαρτάκια και τραβούσαμε ένα στην τύχη. Έπρεπε λοιπόν να βρεις και να ντυθείς κάτι που να αρχίζει απ’ το γράμμα που σου τύχαινε. Πιο παλιά, στη Χάρτπουλ, είχαμε ντυθεί οι μισοί κάουμποϊδες και οι μισοί Ινδιάνοι, μια άλλη χρονιά οι μισοί Μπάτμαν, οι άλλοι Ρόμπιν και ένας Τζόκερ και κάποια άλλα Χριστούγεννα όλοι οι παίκτες είχαμε ντυθεί γιαγιάδες.
Όλα αυτά βοηθούν στη σύσφιξη των σχέσεων των μελών της ομάδας. Η γενικότερη φιλοσοφία άλλωστε είναι πως, όσο πιο δεμένα είναι τα αποδυτήρια, τόσο πιο καλά αποδίδει η ομάδα στο γήπεδο και τα Χριστούγεννα, ως μια οικογενειακή γιορτή, βοηθούν πολύ σ’ αυτό.
Ένα άλλο έθιμο στα σπίτια που έχουν τα παιδιά είναι αυτό του «Naughty Elf» (σε ελεύθερη μετάφραση στα ελληνικά, του «Άτακτου Καλικάντζαρου»). Κάθε βράδυ λοιπόν, όταν τα παιδιά πάνε για ύπνο, οι μεγάλοι κάνουν μια αταξία, την οποία υποτίθεται ότι κάνει ένα κουκλάκι καλικάντζαρου που έχουν στο σπίτι. χύνουν λίγο αλεύρι στην κουζίνα, ανακατεύουν τα πράγματα σε ένα ντουλάπι, βάζουν τον καλικάντζαρο να σκαρφαλώσει και να χαλάσει λίγο το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το πρωί τα παιδιά ψάχνουν να βρουν ποια αταξία έκανε ο καλικάντζαρος.
Στην Αγγλία τα δώρα που είναι κάτω από το δέντρο ανοίγονται το πρωί των Χριστουγέννων κι όχι της Πρωτοχρονιάς, όπως στην Ελλάδα. Τα παιδιά δεν κοιμούνται σχεδόν καθόλου το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, περιμένοντας τα ξημερώματα τον Άγιο Βασίλη.
Βλέπω τα δικά μου παιδιά τώρα και θυμάμαι τον εαυτό μου πιτσιρικά να γράφω γράμμα στον Άγιο Βασίλη με το δώρο που θέλω και, όταν το έβλεπα κάτω από το δέντρο το πρωί της Πρωτοχρονιάς, ένιωθα τρισευτυχισμένος. Τώρα τα παιδιά ετοιμάζουν λίστα και ανοίγουν πάνω από δέκα κουτιά το καθένα, με δώρα από γονείς και συγγενείς! Είναι τόσα πολλά ώστε ανοίγουν, κάνουν μπρέικ, συνεχίζουν, σταματάνε, ξανασυνεχίζουν!
Δεν είναι απαραίτητο τα δώρα αυτά να είναι ακριβά φυσικά. Μπορεί να είναι από ένα παιχνίδι μέχρι πιτζάμες, παντόφλες για το σπίτι, από κάτι ξεχωριστό μέχρι κάτι καθημερινό. Υπάρχει ποικιλία, τα κουτιά έχουν απ’ όλα μέσα! Σημασία άλλωστε έχει το δώρο, το άνοιγμά του, η έκπληξη, η χαρά κι όχι η αξία του δώρου.
Δώρα ανοίγουν όλα τα μέλη της οικογένειας. Ακόμα και σκύλο να έχεις, θα βρει κι αυτός το δώρο του κάτω από το δέντρο. Η αδελφή της γυναίκας μου έχει δύο λυκόσκυλα, τα οποία χρόνια τώρα ανοίγουν με τα δόντια τους τα κουτιά τους κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ψάχνοντας τις λιχουδιές που τους έχουμε βάλει μέσα!
Τα Χριστούγεννα στην Αγγλία τα ζω ακόμα πιο έντονα, από τη στιγμή που έκανα τη δική μου οικογένεια. Το 2008 γνώρισα τη γυναίκα μου, το 2011 ήρθε στον κόσμο η κόρη μας και το 2016 ο γιος μας, τη χρονιά δηλαδή που με τη Μίντλεσμπρο ανεβήκαμε στην πρώτη κατηγορία. Αυτά τα τελευταία 10-12 χρόνια τα οικογενειακά τραπέζια είναι πολύ διαφορετικά. Υπήρχαν και χρονιές που έρχονταν όλοι οι δικοί μου από την Ελλάδα και μαζί με την οικογένεια της γυναίκας μου που είναι από την Αγγλία μαζευόμασταν περίπου 25 άτομα στο γιορτινό τραπέζι, δημιουργώντας όμορφες αναμνήσεις.
Ακόμα κι αν έπρεπε να φύγω ανήμερα Χριστούγεννα από το πρωί για προπόνηση ή ταξίδι, πάντα βρίσκαμε τον χρόνο, έστω και πολύ νωρίς, να ανοίξουμε μαζί με τα παιδιά τα δώρα τους.
Στο σπίτι μας, τα δώρα τα διαλέγει η γυναίκα μου. Της αρέσει πολύ όλο αυτό κι έτσι κι εγώ θα κάτσω μαζί με τα παιδιά, με την ίδια ανυπομονησία που έχουν κι εκείνα, να δω τι έχουν μέσα τα κουτιά. Όλα αυτά τα χρόνια τα παιδιά ξέρουν ότι, ακόμα κι αν λείψω για μια μέρα, την επομένη θα είμαι πίσω μαζί τους.
Τα Χριστούγεννα που θυμάμαι
Υπάρχουν πολλά Χριστούγεννα, αυτά τα περίπου 15 χρόνια ως ποδοσφαιριστής στο Νησί, που είναι ξεχωριστά για εμένα, που έχουν τη δική τους σημασία.
Τη σεζόν 2015-2016 είμαι στη Μίντλεσμπρο, είναι η χρονιά που στο τέλος έχουμε πανηγυρίσει την άνοδο στην Premier League. Λίγες μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, στις 19 Δεκεμβρίου, έχουμε παίξει εκτός έδρας με τη Μπράιτον και την έχουμε κερδίσει 3-0. Η Μπράιτον είναι αήττητη μέχρι τότε, έχει ένα τρομερό ρεκόρ εντός έδρας και κανείς δεν περιμένει νίκη από εμάς και μάλιστα με τέτοιο σκορ! Αυτό το αποτέλεσμα αλλάζει όλην την κατάσταση και τελικά είμαστε εμείς που κερδίζουμε την απευθείας άνοδο. Λίγες μέρες μετά, τη Boxing Day, το εκτός έδρας ματς με τη Μπλάκμπερν αναβάλλεται, είναι ίσως η μοναδική μου φορά όλα αυτά τα χρόνια στην Αγγλία που δεν είχα αγώνα στις 26 Δεκεμβρίου. Γενικά, είναι μια σεζόν αυτή με τη Μίντλεσμπρο που θα μου μείνει αξέχαστη, με 22 δικά μου “clean sheets” σε 46 αγώνες, τα εννιά απ’ αυτά συνεχόμενα.
Εκείνα τα Χριστούγεννα θα μου μείνουν αξέχαστα και για έναν ακόμα λόγο. Στην ευρύτερη περιοχή της πόλης είχαν κλείσει κάποια εργοστάσια αλουμινίου και πολύς κόσμος είχε μείνει χωρίς δουλειά χρονιάρες μέρες. Φτιάξαμε λοιπόν ένα ημερολόγιο για τη νέα χρονιά, το 2016, στο οποίο 12 παίκτες, ανάμεσά τους κι εγώ, ποζάραμε ημίγυμνοι, μόνο με σορτσάκι και χωρίς μπλούζα. Τα έσοδα από τις πωλήσεις θα πήγαιναν στις οικογένειες των ανέργων. Εγώ ήμουν ο Νοέμβριος, ο οποίος είναι και ο μήνας των γενεθλίων μου, και θυμάμαι ότι έπρεπε να φωτογραφηθώ χωρίς μπλούζα μέσα στο γήπεδο, δίπλα στα δοκάρια. Ακόμη θυμάμαι το κρύο που είχε εκείνη την ημέρα. Είχα ξεπαγιάσει, αλλά ήταν κάτι που άξιζε τον κόπο.
Την επόμενη χρονιά παίζουμε στην Premier League. Έχουμε τρία παιχνίδια από τη Boxing Day μέχρι τις 2 Ιανουαρίου και παράλληλα έχω ανοίξει κι ένα εστιατόριο στην πόλη, το οποίο ουσιαστικά λειτουργεί μόλις έναν μήνα και του οποίου τα επίσημα εγκαίνια τα έχουμε τρεις μέρες πριν από τα Χριστούγεννα. Παράλληλα, η οικογένειά μας έχει μεγαλώσει κι άλλο, καθώς λίγους μήνες πριν έχει γεννηθεί ο γιος μου και έχουν έρθει και όλοι οι δικοί μου από την Ελλάδα για να περάσουμε τις γιορτές μαζί.
Δύο χρόνια μετά, τα Χριστούγεννα του 2018, η μητέρα μου έχει συνεννοηθεί με τη γυναίκα μου, χωρίς να το ξέρω, να έρθει από την Ελλάδα και να μου κάνει έκπληξη. Θυμάμαι εκείνο το απόγευμα σπίτι που η σύζυγός μου κάποια στιγμή μου λέει «να πας να πάρεις γάλα». «Έχουμε γάλα», της απάντησα, αλλά μου λέει ότι πρέπει να πάρουμε κι άλλο. Το έλεγε φυσικά για να φύγω από το σπίτι και να πάω στο σούπερ μάρκετ. Στο μεσοδιάστημα η μητέρα μου, η οποία περίμενε απ’ έξω, μπήκε σπίτι. Όταν γυρίζω, ακούω μια γνώριμη φωνή να φωνάζει το όνομά μου από το σαλόνι και φυσικά χάρηκα πολύ.
Χριστούγεννα στη Σκωτία
Το 2023 με βρήκαν τα Χριστούγεννα διαφορετικά, από άλλο πόστο, όντας μέλος του προπονητικού τιμ της Έιρ, ομάδας που αγωνίζεται στην Championship της Σκωτίας. Ως προπονητής βέβαια έχεις άλλο ωράριο, πηγαίνεις πρώτος στο γήπεδο, πριν από τους παίκτες, για να ετοιμάσεις το πρόγραμμα και φεύγεις τελευταίος, αρκετή ώρα μετά και τον τελευταίο ποδοσφαιριστή. Το προπονητικό σταφ όμως είναι μια ξεχωριστή ομάδα μέσα στην ομάδα, η σχέση μεταξύ μας πολύ καλή, πράγμα που κάνει και τη συμβίωση πιο ευχάριστη.
Καταφέραμε μάλιστα και πήραμε κι ένα διήμερο ρεπό για να το περάσουμε με τις οικογένειές μας, καθώς παρουσιάστηκε μια βδομάδα κενό ανάμεσα σε δύο παιχνίδια, λόγω κάποιων αναβληθέντων αγώνων άλλων ομάδων που έπρεπε να γίνουν.
Τις γιορτές δεν θέλω κάποιο ξεχωριστό δώρο. Αυτό που επιθυμώ είναι να έχουμε όλοι υγεία, η δική μου οικογένεια και όλος ο κόσμος.
Αν υπάρχει αυτό, όλα τα άλλα είναι εύκολα. Κανένα υλικό δώρο δεν μπορεί να αναπληρώσει τα παιδιά μου, την οικογένειά μου και το να είμαστε μαζί, χαρούμενοι και ευτυχισμένοι, αυτές τις ημέρες.
Ο Δημήτρης Κωνσταντόπουλος είναι πρώην διεθνής τερματοφύλακας.
Επιμέλεια κειμένου: Αλέξανδρος Σωτηρόπουλος
CHECK IT OUT: Παναγιώτης Φασούλας: Μέρες Αργίας
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Γιώργος Σαμαράς: Ιπτάμενος Ολλανδός
Κώστας Κατσουράνης: Τρεις μήνες στην Ινδία