Κάθε φορά που στο φτωχικό σπίτι της κυρίας Μιλάντις Ζαμπράνο, στο Μαϊκάο, μύριζαν φρεσκοψημένες arepas, ο μικρός Άντονι ήξερε πως είναι μία καλή ημέρα.
Μία ημέρα μακριά από τις δυσκολίες, τους κινδύνους της περιοχής και τα «κακά» μονοπάτια που μπορεί να πάρει ένας νεαρός σε μία κακόφημη γειτονιά.
Μία στιγμή κατά την οποία, όταν αντίκριζε το παραδοσιακό πιάτο της Κολομβίας με τη ζύμη καλαμποκιού και τη γέμιση ή το γαρνίρισμα ανάλογα με την όρεξή του, γνώριζε ότι εκεί είναι, έστω και για λίγο, όλος ο κόσμος του.
Σε μία οσμή πάνω από το πιάτο, σε μία πιρουνιά. Έκλεινε τα μάτια, απολάμβανε το έδεσμα της μαμάς του και ονειρευόταν την εποχή που εκείνος θα μπορεί να της το προσφέρει.
Για την ώρα, έστεκε ξέγνοιαστος από το άγχος της επιβίωσης και από τα, φαινομενικά, περιορισμένα όνειρα.
Κι όμως, ακόμη και η ανεμελιά ενός παιδιού, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 στην πατρίδα του, μπορεί να χαθεί. Μπορεί να δοκιμαστεί όχι μόνο από τις καταστάσεις, αλλά και από το υποχρεωτικό «ζύγισμα» των ονείρων.
Ο Άντονι επιθυμούσε να έχει υψηλές φιλοδοξίες. Ωστόσο, χρειάστηκε πολλές φορές να βάλει τα όνειρά του στην άκρη για να συνεισφέρει στο σπίτι μίας μονογονεϊκής οικογένειας.
Να μπει υποχρεωτικά σε ένα «καλούπι» το οποίο, όμως, δεν εξέλαβε ως ρουτίνα, αλλά το χρησιμοποίησε σαν κίνητρο.
Μαζί με μερικά εμπνευσμένα λόγια που άκουγε κατά καιρούς…
Άντονι Ζαμπράνο / Photo by: Anthony Zambrano – Instagram.
Μία παροιμία της Κολομβίας ξεκαθαρίζει πως «τα καθαρά χέρια δεν προσβάλλουν κανέναν».
Όταν ο Άντονι Ζαμπράνο το άκουσε για πρώτη φορά, χαμογέλασε αμήχανα. Γιατί τα δικά του τα λέρωσε μεν, αλλά όχι στη «λάσπη» ή την παρανομία.
Ήταν τα εφηβικά χρόνια του, πριν εξελιχθεί σε δευτεραθλητή κόσμου στα 400μ., στο παγκόσμιο πρωτάθλημα στη Ντόχα του Κατάρ, το φθινόπωρο του 2019! Ήταν οι μέρες που ενώ είχε στο μυαλό του Ολυμπιακά μετάλλια και διακρίσεις, γνώριζε πως πρέπει να κάνει διάφορες δουλειές για να επιβιώσει.
Ήταν, πάντως, και κυρίως, τότε που άκουσε τον «δάσκαλό μου», όπως επιμένει να αποκαλεί τον προπονητή του, Νέλσον Γκουτιέρεζ, να του λέει ότι «το να ονειρεύεσαι λίγα και μικρά πράγματα είναι υποκρισία… Πρέπει πάντα να έχεις μεγάλα όνειρα!».
Με αυτή τη νοοτροπία, ο Ζαμπράνο «έχτισε» και το κορμί και το μυαλό του. Ανέπτυξε την ούτως ή άλλως ανταγωνιστική φιλοσοφία του, χρησιμοποίησε τα καθημερινά μαθήματα από την αγαπημένη μητέρα του και φρόντισε να αφήσει μεν πίσω του μία για πάντα την άλλοτε εργασιακή «ρουτίνα» του, αλλά να μην την λησμονήσει ποτέ…
«Κάθε φορά που είμαι στην αφετηρία ενός αγώνα, θυμάμαι πού ήμουν και πού έχω φτάσει», επισήμανε σε συνέντευξή του στην επίσημη ιστοσελίδα των Ολυμπιακών του Τόκιο, πριν από την αναβολή των Αγώνων του 2020, λόγω του κορονοϊού.
Με αυτό τον τρόπο επιχειρεί να κρατήσει «ζωντανές» τις φιλοδοξίες του.
Photo by: semana.com.
Ο Άντονι Χοσέ Ζαμπράνο γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1998 στο Μαϊκάο, στα βόρεια της Κολομβίας.
Το ταλέντο του έμοιαζε ευδιάκριτο, όμως η ενασχόληση με τα σπορ δεν ήταν εύκολο για ένα παιδί από μία φτωχή οικογένεια.
Όταν έφτασε στην εφηβεία, χρειάστηκε να εργαστεί για να βοηθήσει τη μητέρα του. Αυτή η υποχρέωση έκρυβε κινδύνους…
«Στη ζωή μου έχω κάνει πολλά πράγματα. Υπήρξα οδηγός ποδηλάτου και μηχανής-ταξί, έχω δουλέψει πλάι σε έναν πλινθοκτίστη και έχω βάψει σπίτια, έχω εργαστεί ως διακοσμητής και ως μηχανικός», αποκάλυψε σε συνέντευξή του.
Ο 22χρονος σπρίντερ τονίζει πως «δεν μετανιώνω για τίποτα από όλα αυτά», εξηγώντας ότι «αυτές οι θυσίες με έκαναν να είμαι μαχητής».
Ένα παιδί στους δρόμους του Μαϊκάο δεν ήταν και ό,τι καλύτερο σκεφτόταν η μητέρα του. Η ζωή στην Κολομβία παραμένει δύσκολη για την πλειοψηφία του πληθυσμού, με τη λάθος επιλογή να είναι συνήθως η πιο εύκολη.
«Στην πατρίδα μου συναντά κάποιος μπόλικη βία και πολλές φορές ένας νέος παίρνει το λάθος μονοπάτι, κάνει το βήμα που δεν πρέπει να κάνει», συμπληρώνει.
Ο αθλητισμός, όμως, κράτησε τον Άντονι μακριά από συμμορίες, όπλα, ναρκωτικά και μπλεξίματα και με αυτή τη διπλή εμπειρία, τονίζει ότι «θέλω να γίνω παράδειγμα για τους συμπατριώτες μου.
»Άλλωστε, ο κόουτς Γκουτιέρεζ μού λέει συνέχεια ότι ένας αθλητής δεν είναι αποδοτικός μόνο στο ταρτάν, στο γήπεδο. Πρέπει να είναι ο ίδιος και στον δρόμο, να είναι πάνω απ’ όλα να είναι καλός άνθρωπος».
Σε μία χώρα που λατρεύει το ποδόσφαιρο, ο Άντονι Ζαμπράνο δεν αισθάνθηκε έλξη από την ασπρόμαυρη μπάλα. Στα 14 του, το 2012, πάτησε για πρώτη φορά το ταρτάν του στίβου, όταν συμμετείχε σε σχολικούς αγώνες.
Οι ικανότητες, η ταχύτητα και το χαρακτηριστικό πάθος του ξεχώριζαν με γυμνό μάτι.
Δεν χρειάστηκε να περάσει πολύς καιρός για να αρχίσει να επιβεβαιώνει τις προσδοκίες. Το 2016, στο Κάλι της πατρίδας του, προκρίθηκε στον τελικό του παγκοσμίου πρωταθλήματος Κ18 και μπροστά στους συμπατριώτες του τερμάτισε έβδομος.
Οι προτροπές των προπονητών δεν είχαν πιάσει ακόμη τόπο, αφού ο νεαρός δεν έλεγε να αφοσιωθεί στην προπόνηση…
Δεν ήταν απλώς οι διάφοροι εφηβικοί πειρασμοί όσο το άγχος για την επόμενη ημέρα.
Μετά την κατάκτηση του ασημένιου παγκόσμιου μεταλλίου στη Ντόχα, το 2019, παραδέχθηκε πως «ο προπονητής μου και ο φυσιοθεραπευτής μου, Καριντάντ Μαρτίνεζ, με έβαλαν για τα καλά στον σωστό δρόμο».
Οι δύο άνδρες έγιναν η πατρική φιγούρα που έλειπε από τη ζωή του Ζαμπράνο, ο οποίος ανέφερε μετά το βάθρο στο Κατάρ πως «εκείνοι ήταν που μου πρόσφεραν ένα πιάτο φαγητό όταν δεν είχα τίποτα να φάω…».
Το 2017 έκανε ένα βήμα μπροστά με την έκτη θέση στον τελικό του παγκόσμιου πρωταθλήματος Κ20 στο Μπιντγκόζ της Πολωνίας και πριν από την εκτίναξη του στη Ντόχα ήταν ήδη πρωταθλητής Κ23 Νοτίου Αμερικής, με προσωπικό ρεκόρ 45.19 δευτερολέπτων.
Photo by: Anthony Zambrano / Instagram.
Το φθινόπωρο του 2019 έφτασε στη Ντόχα, με τους ειδικούς να τον έχουν «εκτός ραντάρ» για ένα μετάλλιο.
Είχε προηγηθεί, τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, η νίκη του με 44.68΄΄ στην Ελβετία επί του (ταχύτερου Ευρωπαίου της σεζόν) Ιταλού Νταβίντε Ρε, με τον Ζαμπράνο να καταρρίπτει το ρεκόρ Κολομβίας αλλά και την κορυφαία επίδοση Κ23 της Νοτίου Αμερικής!
Η πρόοδός του ήταν εμφανής και στο Κατάρ συνέχισε την ανοδική πορεία του. Σημείωσε 44.55΄ στον ημιτελικό, αλλά είχε κρατήσει δυνάμεις για τον τελικό.
Στάθηκε στην αφετηρία και θυμήθηκε πάλι κάθε κίνησή του όταν οδηγούσε ποδήλατο ή μηχανή-ταξί. Έφερε στο μυαλό του τα λερωμένα χέρια του από τα χρώματα, όταν έβαφε κάποιο σπίτι στο Μαϊκάο.
Συγκεντρώθηκε με την εικόνα μίας μοτοσικλέτας. Η αγαπημένη συνήθειά του είναι να αποσυναρμολογεί και να συναρμολογεί από την αρχή τα δίτροχα.
Όταν ολοκληρώσει την καριέρα του, μάλιστα, ευελπιστεί να γίνει ιδιοκτήτης εταιρίας μηχανών.
Στο Κατάρ, όμως, αυτή η σκέψη, όσο μακρινή κι αν είναι, τον ηρέμησε.
Έτρεξε όπως δεν είχε τρέξει ποτέ στο παρελθόν, με μία καταπληκτική τελική ευθεία, και με νέο ατομικό ρεκόρ, με χρόνο 44.15΄΄, έμεινε πίσω μόνο από τον Στίβεν Γκάρντινερ από τις Μπαχάμες (43.48΄΄), ξεπέρασε σχεδόν στο νήμα τον Αμερικανό Φρεντ Κέρλι και κατέκτησε το παρθενικό μετάλλιο σε σπριντ της πατρίδας του, σε παγκόσμιο πρωτάθλημα και μόλις έβδομο συνολικά για τη χώρα στη διοργάνωση.
Εκτός από το ασημένιο μετάλλιο, κατέρριψε την επίδοση των 44.29΄΄ του Βραζιλιάνου Σάντερλεϊ Παρέλα για το νέο ρεκόρ Νοτίου Αμερικής, το οποίο κρατούσε από το 1999, όταν ο Ζαμπράνο ήταν μόλις ενός έτους!
«Κοιτάξτε πόσο μακριά έφτασα», δήλωσε μετά τον προσωπικό θρίαμβό του ο Κολομβιανός, λίγο πριν το τηλεοπτικό κανάλι της χώρας του τον εκπλήξει με ένα τηλεφώνημα από τη μητέρα του, σε ζωντανή μετάδοση.
Για τον Ζαμπράνο μετρά το κίνητρο, ο λόγος, η αιτία που επιθυμεί να έχει στο μυαλό του.
Για τον ίδιο, έπειτα από τα δύσκολα παιδικά χρόνια του, ένας από αυτούς λόγους, τις ευχάριστες αφορμές για να βελτιώνεται, είναι οι άνθρωποι που τον στήριξαν. Κυρίως, βεβαίως, η μαμά του.
Εκείνη που τον μεγάλωσε και τον «διέταζε» να πιστεύει πάντα στα όνειρά του.
«Η μητέρα μου είναι η έμπνευσή μου», λέει συνεχώς. «Από τότε που ήμουν παιδί αυτή μαχόταν για όλους μας. Τώρα πια μπορεί να ξεκουράζεται και να της χαρίσω μία καλύτερη ζωή. Αυτό ήταν εξαρχής το κίνητρό μου».
Γι’ αυτό και αν ζητήσει κάποιος από τον Άντονι μία πόζα με τα μετάλλιά του, πιθανότατα θα μείνει με την ερώτηση, καθώς όπως εξηγεί ο ίδιος, «όλα τα μετάλλια είναι για εκείνη και τα έχει μαζί της.
»Κάθε φορά έρχεται και μου “κλέβει” το μετάλλιο που κερδίζω. Εγώ τρέχω και η μαμά μου “κατακτά” τα μετάλλια!».
Η κυρία Ζαμπράνο δέχθηκε κάποια στιγμή με θλίψη, αλλά παράλληλα και μεγάλη αισιοδοξία, να μετακομίσει ο γιος της. Γνωρίζοντας πως μόνο υπό συγκεκριμένες συνθήκες ζωής και προπόνησης θα πραγματοποιηθεί το κοινό όνειρό τους.
«Από την πρώτη ημέρα που έφυγα από το σπίτι μού είπε πως θα είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου αν της φέρω πίσω ένα παγκόσμιο ή ένα Ολυμπιακό μετάλλιο.
»Το πρώτο το κατάφερα, όμως έχω αφήσει στη μέση το δεύτερο», δηλώνει με περίσσια αυτοπεποίθηση, προσθέτοντας ότι «όσο έχω τη στήριξη της μητέρας μου και της συζύγου μου, μπορώ να φτάσω παντού».
Photo by: Anthony Zambrano / Instagram.
Μετά την παρθενική παρουσία του Άντονι Ζαμπράνο σε Ολυμπιακούς Αγώνες, το 2016 στο Ρίο, στη σκυταλοδρομία 4Χ400μ., τραυματίστηκε σοβαρά στον αστράγαλο και έμεινε σχεδόν δύο σεζόν εκτός μεγάλων αγώνων…
Εκείνη την περίοδο, ο πηγαίος ενθουσιασμός του άρχισε να κλονίζεται. Σκέφτηκε να τα παρατήσει, να επιστρέψει στις άλλοτε εργασίες του.
Η ιδέα της ήσυχης ζωής είτε σαν οδηγός ποδηλάτου-ταξί είτε σαν βαφέας σπιτιών δεν ήταν διόλου απωθητική.
Η μητέρα του ήταν εκείνη που τον έπεισε να σηκωθεί. Υπήρχε, άλλωστε, και εκείνη η υπόσχεση για ένα παγκόσμιο ή Ολυμπιακό μετάλλιο που έπρεπε να εκπληρωθεί.
«Ήμουν έτοιμος να αποχωρήσω από τον στίβο», παραδέχθηκε ο Κολομβιανός σπρίντερ. «Η μαμά στάθηκε και πάλι δίπλα μου και με βοήθησε να ξεπεράσω ψυχολογικά κυρίως τον τραυματισμό μου».
Η αναβολή των Ολυμπιακών του Τόκιο για το καλοκαίρι του 2021 δεν αλλάζει τα σχέδιά του.
Κάθεται αναπαυτικά, πλέον, για να απολαύσει τις arepas της μαμάς του, λέγοντας πως «στη ζωή μου αντιμετώπισα πολλές δυσκολίες, όμως όσο περνούσε ο καιρός αυτές μαλάκωναν.
»Η ζωή μου ήταν σαν τη ζύμη των arepas. Όταν ρίχνεις λίγο-λίγο νερό, μαλακώνει και μπορείς την διαχειριστείς καλύτερα και ευκολότερα. Αυτό γίνεται και με τη ζωή».
Ο Άντονι Ζαμπράνο αποζητά μόνο τη λάμψη των μεταλλίων. Δεν προσδίδει αυτή τη διάσταση στους ανθρώπους. Αν και πιστεύει πως «ένα διαμάντι χρειάζεται γυάλισμα για να λάμψει.
»Στη ζωή πρέπει να παλεύουμε για τα όνειρά μας και να μην τα παρατάμε ποτέ, διότι αν το κάνεις, έχεις χάσει ήδη το παιχνίδι. Η ζωή έχει εμπόδια τα οποία είτε μπορείς να αποφύγεις είτε να μένεις στάσιμος».
Όπως λένε και άλλες δύο παροιμίες της Κολομβίας, «βλέπε και πίστευε, όμως για να αποφύγεις το λάθος, άγγιξε» και «είναι καλύτερα να παρακαλείς για συγχώρεση, παρά να ζητάς άδεια…».
Photo by: zonacero.com.
UPD: Στις 5 Αυγούστου 2021, ο Άντονι Ζαμπράνο κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, με χρόνο 44.08΄΄, πίσω μόνο από τον Στίβεν Γκάρντινερ από τις Μπαχάμες (43.85΄΄).