Πολύ νέος για να «φύγει»…
Πάρα πολύ νέος για να «φύγει».
Ήμουν στο γραφείο μου όταν έλαβα την ενημέρωση στο κινητό μου από την εφαρμογή του δικτύου ESPN.
«Ο Ρόι Τάρπλεϊ πέθανε σε ηλικία 50 ετών, στο Άρλινγκτον του Τέξας».
Ήταν 9 Ιανουαρίου 2015.
Την επόμενη ημέρα, μερικοί δημοσιογράφοι και πρώην συμπαίκτες μου από την Ελλάδα μού έστειλαν επίσης μηνύματα.
Ήμουν σοκαρισμένος, καθώς ήταν μόλις έναν χρόνο μεγαλύτερος από εμένα. Πολύ νέος για να «φύγει»…
Ο Ρόι ήταν ένας καλός φίλος και συμπαίκτης. Αγωνιστήκαμε μαζί στον Ολυμπιακό, τη σεζόν 1993-94.
Ο Τζορτζ Παπαδάκος με αντίπαλο τον Άρβιντας Σαμπόνις.
Ήταν πάντοτε πρόσχαρος και χαλαρός εκτός γηπέδου. Καταπληκτικός «μαχητής» στο παρκέ και συνήθως ένας από τους πιο «θορυβώδεις» και φιλικούς τύπους τόσο στα αποδυτήρια όσο και όταν βγαίναμε έξω. Διέθετε ένα εγκάρδιο γέλιο και χαμογελούσε εύκολα και γρήγορα.
Ήταν παρεξηγημένος.
Ο Ρόι ήταν καλός άνθρωπος. Είχαμε σίγουρα μερικές καλές στιγμές, γεμάτες γέλιο! Θα έλεγα ότι ήταν ένας τύπος που του άρεσε να συμπεριφέρεται στα άκρα σε ό,τι αφορούσε τον τρόπο ζωής του.
Είχε χιούμορ και έμαθε μερικές ελληνικές «κακές» λέξεις για να τις ξεστομίζει στους συμπαίκτες του, όταν τους έκανε πλάκα!
Τρελαινόταν να σχολιάζει το ντύσιμο και τα παπούτσια των συμπαικτών του και δεν σταματούσε ν’ αστειεύεται όταν κάποιος φορούσε κάτι που ήταν εκτός μόδας ή απλώς του φαινόταν αστείο. Του άρεσαν τα καλά και ακριβά ρούχα και στις αποστολές των αγώνων ταξίδευε φορώντας κοστούμια και γραβάτες, την ώρα που οι υπόλοιποι παίκτες συνήθιζαν να φορούν απλώς την φόρμα προπόνησης της ομάδας.
Ο Ρόι Τάρπλεϊ με… πολιτικά / Photo by: ΙΝΤΙΜΕ.
Ο Ρόι ήταν γενναιόδωρος με όλους στην ομάδα, αλλά και με το κοινό. Ήταν εκείνος που πάντα άρχιζε συζητήσεις με τους οπαδούς και πάντοτε τους αναγνώριζε. Ορισμένες φορές χρησιμοποιούσε ελληνικές λέξεις που είχε μάθει («γεια σου», «καλησπέρα», «τι κάνεις;», «όλα καλά;»), μιλώντας με τους φιλάθλους.
Θυμάμαι πως όταν ήμουν εκτός αγώνων, έπειτα από σοβαρό τραυματισμό στον αχίλλειο τένοντα, τη χρονιά που παίξαμε μαζί στους «κόκκινους», ο Ρόι με ρωτούσε συνεχώς πώς πηγαίνει η αποθεραπεία μου. Και ήταν ενθουσιασμένος για μένα όταν επέστρεψα στο παρκέ, προς το τέλος της σεζόν.
Ο πρώτος προπονητής του στην Ελλάδα, Στιβ Γιατζόγλου, ο οποίος υπέγραψε τον Ρόι για τον Άρη το 1992, απάντησε σε μία ερώτηση σχετικά με τη θέση του Τάρπλεϊ στην πεντάδα. Λέγοντας ότι «ο Ρόι είναι σαν την αρκούδα στο δάσος. Η αρκούδα στο δάσος, κάνει… τα κακά της όπου θέλει. Επομένως, ο Ρόι παίζει σε όποια θέση θέλει εκείνος!».
Το 1993, ο Άρης κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων με ηγέτη τον Ρόι, ο οποίος σκόραρε 19 πόντους και μάζεψε 18 ριμπάουντς στη νίκη 50-48 στον τελικό επί της τουρκικής Εφές Πίλσεν.
Ο Ρόι ήταν ο πιο ταλαντούχος παίκτης και ριμπάουντερ ο οποίος ήταν είτε συμπαίκτης είτε αντίπαλός μου. Ασυναγώνιστος «μαχητής» στο παρκέ. Είχε την ευχέρεια να σουτάρει, να τρέξει, να τελειώσει τις φάσεις κοντά στο καλάθι, να πάρει ριμπάουντ και όλα αυτά σε ένα κορμί σχεδόν 212 εκατοστών. Ήταν το λεγόμενο «stretch 4», ένας πληθωρικός φόργουορντ σ’ ένα σώμα σέντερ και εκείνη την εποχή αυτό ήταν μοναδικό. Διότι ήταν ένας ψηλός που ήταν το ίδιο αποδοτικός τόσο κοντά όσο και μακριά από το καλάθι.
Ήταν κάτι που κατάφερε πριν από τη σύγχρονη εποχή του μπάσκετμπολ χωρίς θέσεις, με τους «πόιντ-φόργουορντς» και τους καλούς σουτέρ και πασέρ σέντερς.
Ο Ρόι, βεβαίως, είχε προβλήματα εθισμού…
Σε αντίθετη περίπτωση, θα είχε μία μακρά και πετυχημένη καριέρα στο ΝΒΑ. Κατέκτησε το βραβείο του «Καλύτερου Έκτου Παίκτη» το 1988, ως δευτεροετής παίκτης των Ντάλας Μάβερικς! Της ομάδας η οποία τον επέλεξε στο Νο7 του ντραφτ το 1986, από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν.
Κατέγραψε μ.ό. 13,5 πόντους και 11,8 ριμπάουντς σε -ρεκόρ καριέρας- 81 αγώνες τη σεζόν 1987-1988. Βοήθησε το Ντάλας να φτάσει ως τους τελικούς της Δυτικής Περιφέρειας μετρώντας μ.ό. 17,9 πόντους και 12,9 ριμπάουντς σε 17 αγώνες πλέι-οφς. Οι Μαβς ηττήθηκαν από τους μετέπειτα πρωταθλητές Λος Άντζελες Λέικερς στα επτά ματς.
Δύο συλλήψεις για οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών και μία τρίτη παράβαση των κανονισμών του ΝΒΑ για θέματα ουσιών οδήγησαν στην πρώτη αποβολή του, το 1991…
Στην Ελλάδα, πάντως, δεν τον είδα ποτέ να κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών. Όμως, του άρεσε η μπίρα. Μάλλον του… παρά-άρεσε η μπίρα! Νομίζω πως στο μυαλό του είχε την πεποίθηση ότι είχε ανάγκη τη βοήθεια από ουσίες, φάρμακα ή αλκοόλ, ώστε να εξασφαλίζει στον εαυτό του μία καλή πνευματική κατάσταση.
Το ΝΒΑ έλειψε από τον Ρόι όσο και ο Ρόι έλειψε από το ΝΒΑ. Αν δεν ήταν αυτή η σειρά από ατυχή περιστατικά, τα οποία τον οδήγησαν στην τιμωρία, πιστεύω πως θα είχε μία καριέρα που θα τον έφερνε ως το Hall Of Fame, καθώς ήταν απίστευτα ταλαντούχος.
Γνώριζε ότι θα έπρεπε να αγωνίζεται στο ΝΒΑ, αντί για την Ευρώπη. Θεωρώ πως μερικές φορές αυτό τον ενοχλούσε και άλλες στιγμές του έδινε κίνητρο για να παίξει καλύτερα στην καριέρα του εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Τον Σεπτέμβριο του 2007, κατέθεσε αγωγή κατά του ΝΒΑ και των Μάβερικς, ισχυριζόμενος ότι έπεσε θύμα διάκρισης της Λίγκας και της ομάδας του για την αδυναμία του, λόγω της αποθεραπείας του από τον εθισμό σε ουσίες και αλκοόλ. Ο Ρόι υποστήριξε ότι η απαγόρευση να αγωνίζεται έπρεπε να αρθεί, γιατί είχε ολοκληρώσει με επιτυχία τον έναν χρόνο ελέγχων τους οποίους είχε απαιτήσει το ΝΒΑ.
Με τα πράσινα (τότε) των Ντάλας Μάβερικς.
Δεν είχαμε ποτέ την ευκαιρία να συζητήσουμε κατ’ ιδίαν για τη μήνυσή του κατά του πρωταθλήματος. Δεν το έμαθα παρά μόνο όταν πολύ αργότερα διάβασα ένα άρθρο στο διαδίκτυο για την υπόθεση και τον μεταξύ τους συμβιβασμό…
Κατανοώ ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να συζητάς τόσο προσωπικά προβλήματα με έναν συμπαίκτη ή ακόμη και φίλο, ειδικά όταν πρόκειται για αποτοξίνωση ή εθισμούς. Ο Ρόι απλώς επισήμαινε κάποιες φορές το πόσα χρήματα θα είχε κερδίσει, αν δεν είχε τιμωρηθεί από το ΝΒΑ.
Επίσης, δεν μιλούσε ποτέ για την αποτοξίνωσή του ή τον χρόνο που πέρασε στο κέντρο θεραπείας του Τζον Λούκας στο Χιούστον του Τέξας. Ο Τζον Λούκας ο δεύτερος, ένας άλλοτε εθισμένος σε ουσίες αλλά και παλαίμαχος All Star γκαρντ και πρώην χεντ και ασίσταντ κόουτς στο ΝΒΑ για πολλά χρόνια, είχε δημιουργήσει μία εγκατάσταση, στις αρχές της δεκαετίας του ’90, για να βοηθήσει επαγγελματίες αθλητές από τη Λίγκα και το NFL (ράγκμπι).
Ο Λούκας εργάζεται αυτή την περίοδο ως υπεύθυνος ανάπτυξης παικτών στους Χιούστον Ρόκετς και τις μέρες που ο Ρόι είχε βρεθεί στο κέντρο αποτοξίνωσής του, είχε συμπεράνει ότι «συχνά, στο γηπεδάκι στο προαύλιο, υπήρχαν τόσοι ταλαντούχοι παίκτες, που νόμιζες ότι παρακολουθείς All Star Game!».
Το ΝΒΑ απέσυρε την τιμωρία του Ρόι και τον επανέφερε το 1994. Υπέγραψε τότε ένα νέο, εξαετές συμβόλαιο αντί 22 εκατομμυρίων δολαρίων με τους Μάβερικς. Όμως, τιμωρήθηκε δια βίου τον Δεκέμβριο του 1995, για χρήση αλκοόλ και παραβίαση των όρων ενός προσωρινού προγράμματος που είχε επιβάλει το δικαστήριο.
Παρά τις προηγούμενες αμοιβές του, αντιμετώπισε τα επόμενα χρόνια πολλά οικονομικά προβλήματα. Επέστρεψε στην Ελλάδα και αναζητούσε ένα νέο συμβόλαιο, ακόμη και σε ηλικία 40 ετών, αφού είχε ήδη αγωνιστεί και σε Ηρακλή Θεσσαλονίκης, Έσπερο Καλλιθέας και τον Απόλλωνα Λεμεσού στην Κύπρο. Στις Η.Π.Α., έλεγαν πως ζούσε για ένα διάστημα μόνο με ένα επίδομα πρόνοιας, ύψους δέκα δολαρίων την εβδομάδα.
Με τη φανέλα του Έσπερου Καλλιθέας, μαρκάροντας τον Άντονι Μπούι της ΑΕΚ, τον Οκτώβριο του 1999 / Photo by: ΙΝΤΙΜΕ.
Έφτασε μέχρι και την Κίνα, παίζοντας σε ομάδα του Πεκίνου, τη σεζόν 2000-2001.
Έψαχνε για χρήματα…
Υποθέτω ότι αυτό περιείχε μία δόση αλήθειας, διότι μου τηλεφώνησε μία μέρα, εκείνη την περίοδο. Ήθελε να μάθει αν μπορώ να του «δανείσω» μερικά χρήματα. Του απάντησα «φυσικά» και του πρότεινα να συναντηθούμε για φαγητό στην Γλυφάδα, όπου θα του έδινα τα λεφτά που ζήτησε.
Ζούσε τότε με μία Ελληνίδα ή Κύπρια φίλη του και οδηγούσε το FIAT Punto της κοπέλας του. Μου είπε πως το διαζύγιό του τον είχε αφήσει με πολύ λίγα χρήματα και προσπαθούσε να βρει ένα συμβόλαιο στην Κύπρο, ή στο CBA. Μου εξήγησε ότι θα έφευγε πάλι για τις Η.Π.Α., αν δεν γινόταν κάτι με την Κύπρο.
Ήταν η τελευταία φορά που τον είδα.
Στον Ρόι άρεσε ιδιαιτέρως η Ελλάδα (σε ποιον δεν αρέσει, άλλωστε;). Μιλούσε πάντα ήρεμα και με χαλαρό τρόπο μακριά απ’ το γήπεδο.
Και όλα εκείνα που έλεγαν για την μητέρα του…
Τα Μ.Μ.Ε. ανέφεραν ότι εκείνος ήταν ήρεμος μόνο όταν η μητέρα του τον επισκεπτόταν στην Αθήνα. Αυτά είναι αηδίες!
Αν φοβόταν κάποιον, αυτή ήταν η σύζυγός του, Ντον! Για παράδειγμα, εκείνη ήταν που δεν του επέτρεπε να πίνει ή να έχει αλκοόλ στο σπίτι τους.
Η Ντον ήταν ένα γλυκό κορίτσι. Μικροκαμωμένη και χαριτωμένη. Αλλά ήταν η δύναμη και το αφεντικό» του σπιτιού, παρά το μέγεθός της και ο Ρόι συνήθως την άκουγε.
Πρωταθλητής και Κυπελλούχος Ελλάδας, με τον Ολυμπιακό, το 1994.
Είναι άποψή μου πως ο εθισμός είναι ασθένεια που πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως ακριβώς αντιμετωπίζεται και κάθε ασθένεια. Για παράδειγμα, στον Καναδά, όπου ζω, αν ένας εργαζόμενος ενημερώσει τον εργοδότη του ότι έχει οποιασδήποτε μορφής εθισμό (ναρκωτικά, αλκοόλ, τζόγος), ο εργοδότης οφείλει να τον βοηθήσει και είναι παράνομο να τον απολύσει από τη στιγμή που το πρόβλημα έχει αποκαλυφθεί και αναφερθεί.
Η Ντον Τάρπλεϊ δήλωσε κάποτε ότι «ο Μάτζικ Τζόνσον είχε μία ανίατη ασθένεια και όλοι έδειχναν υποστηρικτικοί και συμπονετικοί… Ο Ρόι είχε επίσης μία αθεράπευτη ασθένεια κι όλοι, που δεν τον γνώριζαν κιόλας, τον κοιτούσαν σαν να ήταν ένα απόβρασμα αυτού του κόσμου».
Ο Δρ. Κένεθ Άνταμς, καθηγητής ψυχιατρικής στην Ιατρική του Πανεπιστήμιου του Μίσιγκαν (το κολέγιο του Ρόι), επισήμανε πριν από πολλά χρόνια πως «ο εθισμός, ειδικότερα σε ουσίες και αλκοόλ, θεωρείται ένα πρόβλημα βιολογίας και συγγενικής προδιάθεσης»…
Ωστόσο, ο Ρόι δεν μιλούσε ποτέ για την οικογένειά του. Ανέφερε μόνο περιστασιακά κάποια καλά λόγια για την μητέρα του, αλλά ως εκεί.
Ήταν μέλος του αποκαλούμενου «καταραμένου ντραφτ του 1986». Ο Λεν Μπάιας από το Μέριλαντ, η Νο2 επιλογή, πέθανε από υπερβολική δόση κοκαΐνης δύο ημέρες μετά την επιλογή του από τους Σέλτικς. Ο Ντράζεν Πέτροβιτς (Νο60) έχασε τη ζωή του σε αυτοκινητικό δυστύχημα, το 1993. Προβλήματα εθισμού εμπόδισαν τις καριέρες των Κρις Ουάσμπερν (Νο3) και Ουίλιαμ Μπέντφορντ (Νο6)…
Όμως, δεν μιλούσαμε συχνά για εκείνο το ντραφτ. Συζητούσαμε για κολεγιακό μπάσκετμπολ μόνο όταν αναφερόμασταν στα σχολεία μας, καθώς τα πανεπιστήμιά μας ήταν μεγάλοι αντίπαλοι.
Ο Ρόι φοίτησε στο Μίσιγκαν κι εγώ πήγα στο Μίσιγκαν Στέιτ, έχοντας παίξει αρχικά στο Σίρακιουζ.
Σαν τριτοετής στους Γούλβερινς του Μίσιγκαν, κατέγραψε μ.ό. 19 πόντους και 10,9 ριμπάουντς.
Κατέκτησε το βραβείο του κορυφαίου παίκτη της περιφέρειας Big-Ten το 1985 και αναδείχθηκε μέλος της τρίτης καλύτερης πεντάδας του NCAA την ίδια χρονιά.
Με τη φανέλα του Μίσιγκαν.
Ο Ρόι Τάρπλεϊ δεν ήταν ο τυπικός λάτρης της προπόνησης που ο προπονητής μας στον Ολυμπιακό, Γιάννης Ιωαννίδης, συνήθως προτιμούσε να έχει στις ομάδες του.
Νομίζω ότι η σχέση του με τον Ιωαννίδη ήταν η ίδια με εκείνη των περισσότερων παικτών της ομάδας, εκείνη την περίοδο…
Δεν τον ένοιαζαν ιδιαιτέρως οι μέθοδοί του, αφού ο κόουτς ήταν σκληρός, αυστηρός και φώναζε πολύ! Ο Ιωαννίδης ήταν πάντα λίγο πιο ευγενικός με τους ξένους παίκτες, σε σύγκριση με τους Έλληνες. Πιστεύω πως δεν εκτιμάς στ’ αλήθεια έναν προπονητή σαν αυτόν παρά μόνο όταν αποσυρθείς από την ενεργό δράση.
Ο Ρόι ήταν ένας πολύ καλός συμπαίκτης.
Με έκανε πάντα να γελάω! Ο Φράνκο Νάκιτς, ο Ρόι κι εγώ περνούσαμε μαζί χρόνο και εκτός γηπέδου. Ο Ρόι συμπαθούσε τον Φράνκο, αφού ήταν συνήθως συγκάτοικοι στα δωμάτια των ξενοδοχείων πριν τους αγώνες και ο Φράνκο ήταν ένας από τους πιο κοντινούς φίλους μου στην ομάδα.
Είμαι βέβαιος πως όλοι θέλετε να διαβάσετε κάτι για τον περιβόητο καυγά που είχε ο Ρόι με τον συμπαίκτη μας, Μπάμπη Παπαδάκη, την παραμονή του τελικού του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος εναντίον της ισπανικής Μπανταλόνα, το 1994 στο Τελ Αβίβ.
Προφανώς, οι περισσότεροι γνώστες του ελληνικού μπάσκετμπολ γνωρίζουν για την έντονη αντιπαράθεση που είχε ο Ρόι με τον Μπάμπη, κατά τη διάρκεια του φάιναλ φορ. Μονάχα που ενώ ο τσακωμός συνέβη τότε, το πραγματικό πρόβλημα του Ρόι με τον Μπάμπη είχε δημιουργηθεί ένα μήνα νωρίτερα, σε μία προπόνηση.
Ήταν τότε που ο Παπαδάκης απάντησε σε μία ερώτηση του κόουτς Ιωαννίδη για παίκτες οι οποίοι δεν αγωνίζονται στο σύνηθες υψηλό επίπεδό τους και ο Μπάμπης έδειξε τον Ρόι!
Στο φάιναλ φορ, ένα μικρό γλέντι είχε αρχίσει στο δείπνο μας μετά τη νίκη επί του Παναθηναϊκού στον ημιτελικό. Σε κάποιο σημείο, ο Παπαδάκης αστειεύτηκε με τον Ρόι, κάτι το οποίο «πυροδότησε» τον δεύτερο και οδήγησε στην μεταξύ τους ένταση και τον καυγά την επόμενη μέρα.
Ο Άγγλος συγγραφέας, Κάρολος Ντίκενς, έγραψε ότι «το πιο λυπηρό πράγμα στη ζωή είναι το χαμένο ταλέντο», στην περίφημη επιστολή του στον γιο του. Η ίδια ατάκα χρησιμοποιήθηκε από τον ηθοποιό και σεναριογράφο Τσαζ Παλμιντέρι, στον ρόλο του Σόνι ΛοΣπέτσιο στην κινηματογραφική ταινία «Μία Ιστορία Του Μπρονξ», το 1993.
Σ’ ένα μέρος τόσο κοντά στην γενέτειρά του Ρόι, στη Νέα Υόρκη.
Ο Ρόι είχε μία κάποια ζωή. Αλλά, παράλληλα, μία σύντομη ζωή.
Ήταν ένας καταπληκτικός τύπος!
Θα έχει πάντα μία ξεχωριστή θέση στις καρδιές μας.
Και θα μας λείπει για πάντα.
Παλιές καλές ημέρες, στον Ολυμπιακό.
Ο Τζορτζ Παπαδάκος είναι παλαίμαχος διεθνής καλαθοσφαιριστής.
Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Αδαμόπουλος
THE ENGLISH VERSION: “Roy” / George Papadakos
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:
Τζορτζ Παπαδάκος: «Νίκη με κάθε κόστος»
Μιχάλης Πελεκάνος: «ΑΛ-ηθινός και ΑΛ-ησμόνητος»
Γιώργος Λιμνιάτης: «Το μάθημα του Κόμπι»