Μια μπαλάντα για τον ποδοσφαιριστή

Το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι που επηρεάζει όλη την ανθρωπότητα και μάλιστα σε υπερβολικό βαθμό.

Είναι ένα άθλημα που έχει κυριαρχήσει σε όλη την υφήλιο και γι’ αυτό έχει τόσο μεγάλη δύναμη, όσο κανένα άλλο.

Προφανώς η επίδρασή του φαίνεται και στις ζωές των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό. Για παράδειγμα, όταν είσαι αθλητής υψηλού επιπέδου, φτάνοντας στο τέλος, επηρεάζεσαι, καθώς τα πράγματα που ίσχυαν για 15-20 χρόνια και διαμόρφωναν ωραίες καταστάσεις αλλάζουν και εμφανίζεται μπροστά σου μια διαφορετική ζωή.

Στο άθλημα αυτό πρέπει να υπάρχει μια οργάνωση, μια στρατηγική, μια κουλτούρα τις οποίες να ακολουθούν οι πάντες, ώστε να προκύπτει και η ευχαρίστηση σε ό,τι κάνουν. Για να γίνει αυτό και κατ’ επέκταση να δημιουργούνται τα μεγάλα κλαμπς και οι μεγάλοι ποδοσφαιριστές, πρέπει να βρίσκονται και οι ικανοί άνθρωποι που θα έχουν μέσα τους το αίσθημα ευθύνης.

Ωστόσο, οφείλω να ομολογήσω ότι το άθλημά μας έχει γίνει πολύ τυποποιημένο, κάπως “ρομποτίστικο”, δεν υπάρχει αυτή η ελευθερία που υπήρχε άλλοτε και γι’ αυτό δεν εμφανίζεται πλέον ένας παίκτης που να μπορεί να κερδίσει ένα παιχνίδι μόνος του, όπως γινόταν κάποτε.

Φυσικά, το ποδόσφαιρο γεννάει χρήμα, γεγονός που αλλάζει τα πάντα^. για παράδειγμα, αυξάνονται οι όμιλοι στο Παγκόσμιο Κύπελλο, προστίθενται ομάδες στα ευρωπαϊκά κύπελλα, όλα αυτά για το χρήμα.

Το ποδόσφαιρο είναι το πιο ωραίο πράγμα στη ζωή μου και υπήρξα πολύ τυχερός που εργάστηκα και αφοσιώθηκα σε δυο ομάδες όπως ο ΟΦΗ και αργότερα ο Λεβαδειακός, όπου τα πάντα ήταν λυμένα.

Στην Κρήτη είχαμε έναν φοβερό προπονητή, τον Ευγένιο Γκέραρντ, και έναν απίστευτο άνθρωπο στην κορυφή της πυραμίδας της ομάδας μας, τον Θεόδωρο Βαρδινογιάννη, με αποτέλεσμα να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή.

Είναι πολύ δύσκολο να ξαναϋπάρξει η χημεία εκείνης της ομάδας, η οποία κράτησε για μια δεκαπενταετία. Βέβαια, εδώ και χρόνια η διοίκηση προσπαθεί να δώσει στον ΟΦΗ αυτό που δικαιούται ως σύλλογος, ο κόσμος είναι δίπλα, προπονητικά τιμ αξιόλογα και ικανά (πχ έλευση Τραϊανού Δέλλα το 2023), οπότε θεωρώ ότι όλα θα πάνε καλά.

Αλλά μου αρέσουν και άλλα πράγματα εκτός από το ποδόσφαιρο. Από όταν ήμουν μικρός, μου άρεσε πολύ, για παράδειγμα, και η μουσική, η μεγαλύτερη μορφή επικοινωνίας στον κόσμο!

Είχα ένα πολύ παλιό ξύλινο πικ απ, το οποίο το έχω κρατήσει ως ενθύμιο, στην αρχή όμως δεν είχα δίσκους και προσπαθούσα σιγά-σιγά να βρω λεφτά για να αγοράσω. Το 1978 λοιπόν αγόρασα τον πρώτο μου ελληνικό δίσκο, την «εκδίκηση της γυφτιάς» του Μανώλη Ρασούλη, δίσκο τον οποίον πολλοί τον κυνηγούσαμε και προσωπικά ήθελα πολύ να τον αποκτήσω, οπότε μετά από πολύ καιρό τα κατάφερα.

Μάλιστα, με τον ίδιο τον Μανώλη γίναμε πάρα πολύ καλοί φίλοι, επρόκειτο για έναν άνθρωπο που άλλαξε κατά πολύ το νεοελληνικό τραγούδι, τον αγαπώ πολύ και εύχομαι να ‘ναι καλά εκεί πάνω που βρίσκεται.

Ένας απίστευτος άνθρωπος, με μια φοβερή ηρεμία, με μια φοβερή σύνθεση μες στο μυαλό του για το τραγούδι. Συγκινούμαι. Απίστευτες εμπειρίες με τον Μανώλη, ώρες συζήτησης ως το πρωί στο σπίτι μου στο Ηράκλειο, σηκωνόταν η γυναίκα μου κι έλεγε «τι έγινε; πέντε η ώρα, ακόμη εδώ είστε;». Μιλούσαμε για τα πάντα, τον πείραζα, του έλεγα «έλα, πες μου εσύ για ποδόσφαιρο, να σου πω εγώ για μουσική». Λέγαμε για τις σχέσεις των ανθρώπων, για αξιοπρέπεια, για ευθύνη. Ήταν τόσο ήρεμος και σε έπειθε.

Έγραψε και ένα τραγούδι μάλιστα κάποια στιγμή με τίτλο «Η Μπαλάντα του Επαγγελματία Ποδοσφαιριστή», από τον δίσκο «Τα Ποδοσφαιρικά», για το οποίο είχε κάνει δήλωση «αυτό το τραγούδι το αφιερώνω στον Νίκο Γκουλή, ο οποίος είναι και καλό παιδί».

Πολύ παρέα και με τον εξαιρετικό τραγουδιστή κι απίστευτο καλλιτέχνη, Μανώλη Λιδάκη. Πολύ παρέα και με τον Ψαραντώνη, μ’ αρέσει πολύ, τον αγαπώ, εκπληκτικός τύπος, παίζει μουσική πάντα αυτοσχεδιάζοντας, ποτέ-μα ποτέ με τον ίδιον τρόπο, σε ανύποπτο χρόνο μού είχε πει μάλιστα «ρε δάσκαλε, να τους πεις ότι όποιος παίρνει την μπάλα να την βάζει κατευθείαν στα δίχτυα!». Φοβερός και ο Βασίλης Σκουλάς. Απίστευτοι τύποι που το έχουν μέσα τους, ωραίες οι συζητήσεις μαζί τους, ωραία και η κουλτούρα που ανέκαθεν είχαν, μιλάγαμε για ποδόσφαιρο, για μουσική, για πάρα πολλά θέματα, άλλωστε εν προκειμένω για την μπάλα όλοι έχουν γνώμη. Στο γήπεδο ερχόταν ο Ρασούλης, έρχεται ο Λιδάκης. Με τον Ρασούλη πηγαίναμε κάποιες φορές μάλιστα μαζί στον ΟΦΗ και με πειράζανε οι παίκτες. Από την θητεία μου εκεί έχουμε κρατήσει σχέσεις, είναι φίλοι μου και πάω να τους δω, εάν έχουν κάποια συναυλία.

Έχω πολλά βινύλια, πάνω από δύο χιλιάδες. Ξεκίνησα να μαζεύω, από όταν πρωτοπήγα στον Πανελευσινιακό, με εκείνον τον δίσκο του Μανώλη Ρασούλη. Αγόραζα δίσκους επίσης, όταν πηγαίναμε στο εξωτερικό με τον ΟΦΗ για προετοιμασία. Στην πρώην Ανατολική Γερμανία δίναμε μάρκα και η αντιστοιχία ήταν συμφέρουσα για εμάς. Κι ακόμη αγοράζω βινύλια, εάν βρω κάτι που είναι παλιό, δεν είμαι δηλαδή του Youtube, ενώ ευτυχώς με τη μουσική “το ‘χει” κι όλη η οικογένειά μου, η γυναίκα μου, η κόρη μου, ο γιος μου.

Το βινύλιο είναι ιεροτελεστία.

Σηκώνεσαι, το παίρνεις, το σκουπίζεις, το βάζεις, τοποθετείς τη βελόνα εκεί που πρέπει, δεν είναι κάτι μηχανικό δηλαδή. Κάνεις μια προεργασία, αυτό το «θα πατήσω ένα κουμπί και θα ακούσω» δεν μου αρέσει, δεν το απορρίπτω, απλώς αναφέρω σε εμένα τι αρέσει. Το βινύλιο είναι κάτι το ξεχωριστό. Όπως αντίστοιχα και στο ποδόσφαιρο, μου αρέσουν η τεχνική και η ποιότητα, δεν μ’ αρέσει μόνο το τρέξιμο, θέλω και την έμπνευση.

Έπαιρνα λοιπόν κλασικούς δίσκους, αυτοί κυκλοφορούσαν ως επί το πλείστον στο εξωτερικό, και, παρότι θεωρώ ότι όλοι οι μουσικοί “κλέβουν”, ο Μότσαρτ πιστεύω ότι είναι ο μόνος που δεν το κάνει. Φυσικά, η Λατινική Αμερική αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση, η μουσική της χώρας, με ρυθμό, με μια όμορφη ακουστική. Το λαϊκό τραγούδι επίσης είχε μια φοβερή περίοδο, με πολύ καλούς καλλιτέχνες, εποχές Καζαντζίδη, Μπιθικώτση, Αγγελόπουλου, αλλά και με σπουδαίες γυναίκες υψηλού φωνητικά επιπέδου.

Η μουσική σε επηρεάζει πάρα πολύ, όπως και το ποδόσφαιρο. Ως παίκτης πχ, πριν την προπόνηση, άκουγα μουσική και μου έκανε καλό, ηρεμούσα. Αλλά και ως προπονητής, μερικές φορές, πριν αρχίσει ένα ματς, έβαζα ένα κομμάτι με δυναμική (συνήθως το έβαζα τελευταίο), έτσι, για την ενέργεια.

Σε κάποιες περιπτώσεις ήθελα να επηρεάσω σε αυτό το θέμα και τους παίκτες της ομάδας που κοουτσάριζα, καθώς θεωρώ ότι δεν είναι κακό να λες αυτό που πιστεύεις, και συνήθως τα κατάφερνα, γιατί επιδρώ πάνω σε αυτούς με τους οποίους συνεργάζομαι. Ως προπονητής και δάσκαλος, οφείλεις να μαθαίνεις μαζί με τους ποδοσφαιριστές σου, να τους δείχνεις τον δρόμο κι εκείνοι να τον βαδίζουν. Γιατί μόνο τότε, αν τον βαδίσουν δηλαδή, μπορούν να καταλάβουν εάν έχει δυσκολίες.

Και η ευθύνη αυτή γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, αν είσαι προπονητής σε ακαδημίες, όπως εγώ πχ στον Λεβαδειακό, όπου εμπλέκονται παιδιά, τα οποία συνήθως μαθαίνουν κάτι, μόνο κάνοντάς το και όχι τόσο ακούγοντάς το.

Εμείς ως παιδιά είχαμε τότε άλλες δυσκολίες, να έχουμε ένα καλό παπούτσι, μια καλή φανέλα, ένα αυτοκίνητο. Πλέον υπάρχει μια άνεση μεγαλύτερη, τα παιδιά έχουν σωστή κουλτούρα, σωστή σκέψη, αλλά πρέπει να επικεντρώνονται περισσότερο στην πράξη, γιατί στο τέλος αυτό μετράει, αυτό τελικά σε καθορίζει, με οτιδήποτε και να ασχοληθείς. Τώρα τα νεαρά παιδιά, επειδή έχουν τη δυνατότητα της εξέλιξης, πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ένα πράγμα, δουλειά και μόνο δουλειά, και να ακολουθούν μια κουλτούρα που να συμβαδίζει με αυτό που θέλουν να πετύχουν. Πιστεύω πάντως ότι στο μέλλον θα δούμε και δικούς μας παίκτες να ανεβαίνουν σε υψηλότερο επίπεδο.

Παρακολουθώ φυσικά και την Εθνική μας, η κίνηση με την έλευση του Γιοβάνοβιτς το 2024 ήταν εξαιρετική, σοβαρός προπονητής που πήρε δίπλα του σοβαρούς ανθρώπους.

Ποδόσφαιρο και μουσική είναι τέχνες, ποδόσφαιρο και μουσική είναι τεχνικές. Το ποδόσφαιρο έχει μέσα του μουσική. Όταν μια ομάδα παίζει γρήγορα, θα ακούσεις κάτι γρήγορο. Όταν παίζει αμυντικά, θα ακούσεις ένα κομμάτι ίσως και λίγο στενάχωρο. Ο μεγάλος μαέστρος είναι ο Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος υπήρξε ένα αστρικό τερατούργημα και θα ζει για πάντα στις καρδιές μας, όσον αφορά φυσικά στο ποδόσφαιρο και όχι σε άλλα θέματα της προσωπικότητάς του, ενώ στα πρώτα βιολιά συγκαταλέγονται ο Μέσι, ο Ρονάλντο και άλλοι ποδοσφαιριστές υψηλού επιπέδου, οι οποίοι βέβαια έχουν τον σεβασμό όλων.

Το διεθνές ποδόσφαιρο δεν θα σταματήσει να εξελίσσεται, απλώς υπάρχουν πράγματα που το καθορίζουν, που το οδηγούν, όπως πχ το χρήμα. Το άθλημα αυτό είναι σαν το πετρέλαιο, γεννάει λεφτά και όλοι αυτά σκέφτονται. Ας αναλογιστούμε όμως για μια στιγμή τι συμβαίνει και πόσο διαφορετικό γίνεται, όταν συνδυαστεί με το ταλέντο, με την έμπνευση ενός παίκτη που θα κάνει κάτι όμορφο μέσα στο γήπεδο.

Το ποδόσφαιρο πάντα θα είναι ενδιαφέρον, πάντα θα παρακινεί και θα αναγκάζει τις μάζες να το παρακολουθούν. Ωστόσο, έχει γίνει λίγο τυποποιημένο.

Γενικότερα, με το ποδόσφαιρο έζησα πολλά πράγματα, ταξίδεψα, με βοήθησε πάρα πολύ σε αυτό ο Γκέραρντ συν το γεγονός ότι ήθελα να το κάνω. Έχω πάει Λατινική Αμερική οικογενειακώς, όχι μόνο για ποδόσφαιρο, για να ανοίξουν οι ορίζοντες, ταξιδεύεις και γυρίζεις πίσω διαφορετικός, οπότε ήθελα να το ξανακάνω. Ήθελα να γνωρίσω και άλλες ποδοσφαιρικές προσωπικότητες, όπως συνέβη με τον Μπιέλσα, τον Αντσελότι, τον Μουρίνιο. Θυμάμαι στην Τσέλσι, όταν είχα πάει, μου είχαν δώσει φανέλες με το όνομά μου, βιβλία, οι άνθρωποι το πουλάνε σωστά το προϊόν τους. Πρώτη φορά που ταξίδεψα ήταν όταν παντρεύτηκα το 1987, είχαμε πάει έναν μήνα Χιλή, είχε και το Copa America εκεί, μάλιστα ήταν μαζί και οι φίλοι μου, ο Ίσις και ο Βέρα, απίστευτοι τύποι και εκπληκτικοί ποδοσφαιριστές. Όμορφα χρόνια, αλλιώς φεύγεις σε ένα ταξίδι και αλλιώς γυρίζεις. 

Το να γερνάς είναι αναπόφευκτο, το να μεγαλώνεις είναι προαιρετικό. Εγώ δεν θέλω να μεγαλώσω, άρα θα έχω πάντοτε όρεξη για το ποδόσφαιρο, το οποίο βοηθά να μην μεγαλώσεις. Κι έχει πολλή ίντριγκα να είσαι υπεύθυνος για κάτι, πιστεύω στην ευθύνη και στο να κάνεις καλά αυτό που έχεις αναλάβει. Όλοι πρέπει να έχουμε την ευθύνη μέσα μας και να αναλαμβάνουμε ό,τι μας αναλογεί.

Συνήθως λέμε «δεν μετανιώνω για τίποτα». Κι εγώ, η αλήθεια είναι, δεν έχω μετανιώσει για σημαντικά πράγματα. Το έχω κάνει μόνο για καταστάσεις του τύπου είσαι νέος, σου λένε να κάνεις κάτι, «πρέπει να κάνεις το ένα και το άλλο, μπες σ’ αυτή τη δουλειά, ασχολήσου με αυτό», εσύ για κάποιον λόγο δεν το κάνεις κι αργότερα το μετανιώνεις.

Το ποδόσφαιρο μού έδωσε τόσα πράγματα και δεν θέλω να είμαι αχάριστος, με έκανε έναν άλλον άνθρωπο, με ανέβασε πάρα πολύ σ’ αυτό που έκανα, είμαι χορτάτος.

Είσαι πχ μπροστά σε 80.000 ανθρώπους στο Ολυμπιακό στάδιο, σε βρίζουν και σε αποδοκιμάζουν, σε χειροκροτούν και σε επευφημούν, ζεις σε μια άλλη κατάσταση, από την οποία συνέχεια μαθαίνεις. Και όταν αυτό σταματήσει, μην το προσβάλλεις, γιατί είναι πολύ σημαντικό να φτάνεις σε ένα σημείο και να λες/νιώθεις ότι έχεις ζήσει δύο και τρεις ζωές. Κι εγώ το κατάφερα αυτό, γιατί ήμουν μέσα στο ποδόσφαιρο!

Ο Νίκος Γκουλής είναι προπονητής ποδοσφαίρου.

Επιμέλεια κειμένου: Ζέτα Θεοδωρακοπούλου

CHECK IT OUT: Νίκος Ξυλούρης: Όνομα βαρύ σαν ιστορία

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Νίκος Νιόπλιας: Με μια μπάλα στα πόδια

Κώστας Τσάνας: Για εμάς, είναι η ζωή μας