Υπάρχουν δύο λέξεις στα σπορ οι οποίες λατρεύονται στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Έβδομο Παιχνίδι»!
Στην Ευρώπη έχουν μία άλλη καταπληκτική έκφραση δύο λέξεων…
«Φάιναλ Φορ»!
Ένα σπουδαίο γεγονός, είτε αφορά εγχώρια διοργάνωση είτε, κυρίως, το διήμερο της Ευρωλίγκας για το απόλυτο βραβείο.
Το τρόπαιο του πρωταθλητή Ευρώπης στο μπάσκετμπολ.
Είναι σαν μία σειρά δύο αγώνων.
Πρέπει να αγωνιστείς σε δύο μεγάλα και σημαντικά ματς σε 48 ώρες.
Νομίζω ότι κάθε προπονητής έχει τη δική του μέθοδο προσέγγισης της διοργάνωσης.
Το μόνο κοινό για όλους είναι πως στους αγώνες αιωρείται μία νοοτροπία σαν το Φάιναλ Φορ του NCAA.
Αυτή είναι η «Τρέλα του Μαρτίου» του αμερικανικού πανεπιστημιακού πρωταθλήματος μπάσκετμπολ.
Αλλά υπάρχει και το Φάιναλ Φορ της Ευρωλίγκας, «η Τρέλα του Μαΐου»!
Νίκησε στο πρώτο παιχνίδι και μην ανησυχείς για την κατάσταση πριν ή για ό,τι ακολουθεί.
Μετά τον ημιτελικό, μπορείς να συγκεντρωθείς στο επόμενο ματς. Τότε, είναι η σωστή στιγμή για να κοιτάξεις μπροστά. Να συγκεντρωθείς στον τελικό.
Χωρίς να μετρούν και να έχουν σημασία τα χρόνια της εμπειρίας ή η ποιότητα της ομάδας, το Φάιναλ Φορ ήταν πάντα κάτι δύσκολο για μένα διότι, μην γελάσετε, δεν μου έφτανε ο ύπνος!
Τις ημέρες που αγωνιζόμουν δεν υπήρχαν ραδιόφωνα στα κινητά μας ή η τεχνολογία για να ακούσεις το podcast κάποιου πριν κοιμηθείς, όπως κάνω τώρα, πριν πέσω στο κρεβάτι.
Ήταν τόσο δύσκολο για εμένα να κοιμηθώ και να ξεκουραστώ κατά τη διάρκεια του Φάιναλ Φορ και πάντα ήμουν ανήσυχος σε τι κατάσταση θα είμαι σε τόσο σημαντικούς αγώνες δίχως την κατάλληλη ξεκούραση.
Η αδρεναλίνη είναι στα ύψη.
Το Φάιναλ Φορ είναι σαφώς κάτι διαφορετικό, όμως πάντοτε είναι διασκεδαστικό.
Υπάρχει πίεση, ωστόσο αυτό είναι για το οποίο ζεις σαν επαγγελματίας.
Αν κοιτάξεις τι συμβαίνει με την Φενερμπαχτσέ της σεζόν 2018-2019 ή τι συμβαίνει με τη Ρεάλ Μαδρίτης μετά το 2010, πιστεύω ότι η εμπειρία είναι ένα από τα κλειδιά για την επιτυχία σε τόσο μεγάλα ματς, πέρα από το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά..
Όποιος ασχολείται με το NFL, το ράγκμπι στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα γνωρίζει ότι οι Λος Άντζελες Ραμς ήταν πολύ καλύτερη ομάδα από τους Νιου Ίνγκλαντ Πάτριοτς όλη τη σεζόν, όμως μόνο το φινάλε μετρά.
Και πριν από μερικούς μήνες, οι Πάτριοτς νίκησαν στον μεταξύ τους τελικό και κατέκτησαν το Super Bowl.
Μπορεί να είσαι καλός, αλλά παράλληλα να είσαι νεαρός, ανόητος ή αφελής και ενδεχομένως να μην γνωρίζεις καλά για ποια ομάδα παίζεις. Η εμπειρία είναι σπουδαία.
Αυτό πέρασε η Φενερμπαχτσέ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς. Ηττήθηκε, αλλά επέστρεψε, κατέκτησε το τρόπαιο και πλέον είναι σχεδόν κάθε χρόνο στο Φάιναλ Φορ.
Αυτό πέρασε η Ρεάλ Μαδρίτης, αλλά ο κόουτς Πάμπλο Λάσο και οι παίκτες διδάχθηκαν από την ήττα.
Όταν είσαι έμπειρος, ξέρεις πώς να αντιδράσεις σε βασικά και συγκεκριμένα ζητήματα, γιατί δεν μπορείς να μάθεις νέα κόλπα σε ένα γέρικο σκυλί σε ένα Σαββατοκύριακο.
Η ιστορία με το αουτσάιντερ είναι περίπλοκη.
Ποιος μπορεί στ’ αλήθεια να υποδείξει μία λιγότερο έμπειρη ομάδα σε ένα Φάιναλ Φορ;
Μία ομάδα που καταφέρνει να προκριθεί στον ημιτελικό είναι σίγουρα μία ομάδα με ποιότητα.
Το «σενάριο» της περασμένης σεζόν με τη Ζαλγκίρις Κάουνας στο Φάιναλ Φορ ήταν διαφορετικό.
Ήταν εκπληκτικό να την παρακολουθείς και στο πίσω μέρος του μυαλού μου σκεφτόμουν πως θα ήταν πολύ όμορφο να κατακτήσουν το τρόπαιο.
Θα ήταν εξαιρετικό για την Ευρωλίγκα, για την ομάδα τους, για τη χώρα τους και θα ήταν μία καταπληκτική ιστορία να διηγείσαι!
Η Ζαλγκίρις στέφθηκε πρωταθλήτρια σαν αουτσάιντερ το 1999.
Ακόμη και σαν αουτσάιντερ, το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να κερδίσεις στον πρώτο αγώνα και στη συνέχεια η κατάσταση είναι μία τελείως διαφορετική ιστορία.
Δεν θέλεις να παίξεις στον αγώνα για τις θέσεις 3-4 την Κυριακή, επομένως η πίεση είναι να νικήσεις στον ημιτελικό, ο οποίος είναι το πιο σκληρό ματς, μέχρι το επόμενο…
Σε ό,τι αφορά στην ψυχολογική προσέγγιση, ήμουν πάντα ένας άνθρωπος που δεν επιθυμούσε να αλλάζει την καθημερινή ρουτίνα του κατά τη διάρκεια του Φάιναλ Φορ.
Υπάρχουν συγκεκριμένα πράγματα που μπορείς να ελέγξεις και άλλη που δεν μπορείς.
Κι εδώ γυρίζουμε πάλι πίσω στον παράγοντα «εμπειρία».
Αν έχεις βρεθεί σε αυτή την κατάσταση δύο ή τρεις φορές, ξέρεις τι συμβαίνει και τι οφείλεις να κάνεις.
Τη σεζόν που κατακτήσαμε το τρόπαιο με τη Ρεάλ, το 1995, ο κόουτς Ομπράντοβιτς ίσα-ίσα που μας άφηνε να πάρουμε έναν υπνάκο. Μας έβγαλε έξω για μεσημεριανό στη Σαραγόσα, μερικές ώρες πριν τον τελικό εναντίον του Ολυμπιακού, και ήμουν θυμωμένος μαζί του, διότι ήθελα να κοιμηθώ!
Εγώ κι ο Ζέλικο είμαστε δύο άνθρωποι με επιθετικούς χαρακτήρες και δεν φοβήθηκα ποτέ να «πατήσω πόδι» και να του μιλήσω με καλό ή άσχημο τρόπο.
Ήμουν έξαλλος που μας έβγαλε εκείνη τη βόλτα, όμως εκείνος με κοίταξε και μου είπε: «Μην είσαι χαζός. Δεν πρόκειται να κοιμηθείς και θα απολαύσεις και ένα καλό γεύμα!».
Θα προτιμούσα να ξαπλώσω για μία ή μιάμιση ώρα από το να είμαι στην πόλη για φαγητό και περίπατο…
Είμαι πια τόσο μεγάλος που δεν θυμάμαι αν προσπαθούσαμε να μην μιλάμε για μπάσκετμπολ τις ημέρες του Φάιναλ Φορ.
Βεβαίως, το συζητάς όταν μάθεις ποιος θα είναι ο αντίπαλός σου στον ημιτελικό και μετά στον τελικό, όπως και στην προετοιμασία για τη διοργάνωση.
Πίσω στο 1995, θυμάμαι ότι χάσαμε στην έδρα της Τζιρόνα για το ισπανικό πρωτάθλημα, το Σαββατοκύριακο πριν το Φάιναλ Φορ στη Σαραγόσα. Ηττηθήκαμε με διαφορά 20 πόντων!
Ωστόσο, γνωρίζαμε όλοι μας πως απλώς περιμέναμε τον ημιτελικό.
Είναι καταπληκτικό να καταφέρνεις να καθαρίζεις το μυαλό σου στο Φάιναλ Φορ, όμως είναι σχεδόν απίθανο να μην συζητάς καθόλου για μπάσκετμπολ.
Πριν τους αγώνες του 1995, αν και είχαμε στην ομάδα μας τον Σαμπόνις, δεν μπορούσαμε να μην σκεφτούμε ότι θα αντιμετωπίσουμε «θηρία» όπως οι Βολκόφ, Φασούλας και Τάρλατς του Ολυμπιακού.
Μετά τον ημιτελικό και τη νίκη με 62-49 επί της Λιμόζ, συζητούσαμε για το καλό σουτ του Έντι Τζόνσον, ο οποίος αν θυμάμαι καλά είχε σκοράρει 27 πόντους απέναντι στον Παναθηναϊκό, στον άλλο ημιτελικό.
Όμως, για να σας πω την αλήθεια, μιλάς για μπάσκετμπολ αλλά στην πραγματικότητα δεν αισθάνεσαι την πίεση. Όταν πατήσεις στο παρκέ, ακόμη κι ένας τελικός είναι απλώς ένα ακόμη ματς και απλώς πρέπει να κάνεις τη δουλειά σου και αυτό για το οποίο πληρώθηκες.
Ήταν καλό για εμάς που είχαμε τον Ζέλικο Ομπράντοβιτς στη δική μας γωνιά.
Δεν υπάρχει καμία «κατάσταση Φάιναλ Φορ» ή αντίστοιχη διάθεση για τον Ομπράντοβιτς.
Είναι και τότε όπως κάθε άλλη στιγμή.
Ειλικρινά πιστεύω πως η προετοιμασία του Ζέλικο για έναν αγώνα δεν αλλάζει είτε πρόκειται για ένα απλό παιχνίδι πρωταθλήματος είτε για ένα ματς στο Φάιναλ Φορ.
Μιλώ πάντοτε από τη δική μου εμπειρία και θεωρώ ότι το μοναδικό πράγμα που εκείνος αλλάζει είναι η ένταση στην προετοιμασία των ομάδων του.
Οι παίκτες του είναι επίσης στην ίδια λογική. Όταν αρχίσει ο αγώνας τίποτε δεν έχει σημασία, ο Ζέλικο είναι απλώς ο Ζέλικο και αυτό είναι.
Ήθελε ένταση στην προπόνηση, ήθελε ένταση στους αγώνες.
Είναι τόσα χρόνια σε τέτοιες καταστάσεις.
Πάντως, πιστεύω ότι ζει τώρα πιο έντονα στιγμές και πάντα ανησυχώ για την υγεία του! Είναι τρελή εικόνα όταν θυμώνει και το πρόσωπό του γίνεται κόκκινο!
Είναι αστείο γιατί πολλοί παίκτες λένε ότι είναι δύσκολο να παίξουν για εκείνον.
Θυμούνται πόσο κουραστικό ήταν αυτό και πόσο σκληρό είναι να συνυπάρξεις μαζί του.
Όμως όταν τελειώσει η καριέρα σου και αποχωρήσεις, κοιτάς πίσω και συνειδητοποιείς πως αυτό ήταν το καλύτερο πράγμα στην καριέρα σου και μία εκπληκτική εμπειρία.
Τα σημαντικότερα επιτεύγματά μου ήταν όταν αγωνίστηκα για τον Ομπράντοβιτς και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό.
Ο Ισμαέλ Σάντος ήταν ο συγκάτοικός μου στο Φάιναλ Φορ της Σαραγόσα.
Μας πρόσφερε σπουδαία αμυντικά ματς εναντίον του Ολυμπιακού και του Έντι Τζόνσον στον τελικό και κόντρα στον Μάικλ Γιανγκ δύο βραδιές νωρίτερα, απέναντι στη Λιμόζ.
Θυμάμαι ότι στο δωμάτιο μού είπε ότι θα κατορθώσει να κρατήσει και τον Γιανγκ και τον Τζόνσον σε μονοψήφιο αριθμό πόντων!
Πίστευα ότι είναι τρελός, αλλά, απίστευτο, το πέτυχε!!!
Κράτησε τον Γιανγκ στους εννέα πόντους και ο ίδιος πέτυχε επτά. Εγώ είχα 12 πόντους και ο Σαμπόνις πρόσθεσε 21.
Προκριθήκαμε και δύο μέρες αργότερα ο Σάντος επίσης περιόρισε τον Έντι Τζόνσον στους εννέα πόντους με 3/14 σουτ και πάλι σκόραρε επτά πόντους.
Είχα πει στον Ισμαέλ ότι αυτό που είχε σαν στόχο δεν πρόκειται να συμβεί με αυτούς τους αντιπάλους. Είναι παίκτες που παίζουν 40 λεπτά και σουτάρουν πολύ. Του είπα: «Φίλε, αυτό είναι αδύνατο» και μου απάντησε ότι θα κάνει τη δουλειά του.
Έμεινε πιστός στα λόγια του.
Η καλύτερη ανάμνησή μου από ένα Φάιναλ Φορ είναι προφανώς ο τίτλος του 1995.
Είναι ένα απίστευτο και εκπληκτικό συναίσθημα.
Η χειρότερη ανάμνηση είναι ο ημιτελικός του 1996 με τη Μπαρτσελόνα, στο Παρίσι. Πετάξαμε στα σκουπίδια ένα προβάδισμα 17 πόντων στο πρώτο ημίχρονο και ηττηθήκαμε 77-66, παρά τους 23 πόντους μου.
Ήταν μία ξεχωριστή χρονιά για εμάς. Θέλαμε να επαναλάβουμε τον θρίαμβο του 1995, ειδικά στην πρώτη σεζόν μας χωρίς τον Σαμπόνις, καθώς ο Άρβιντας είχε μετακομίσει στο ΝΒΑ για να παίξει για τους Πόρτλαντ ΤρειλΜπλέιζερς.
Δεν ήμουν πια απλώς ο κορυφαίος παίκτης της Ρεάλ. Ήμουν ο καλύτερος στην Ευρώπη από άποψη στατιστικών και επιθυμούσα να οδηγήσω την ομάδα μου στο τρόπαιο.
Προσωπικά, σκεφτόμουν ότι θα είναι σπουδαίο να κερδίσουμε τον τίτλο και δίχως τον Σαμπόνις.
Δύο από τις χειρότερες ήττες της καριέρας μου ήρθαν από τη Μπαρτσελόνα και είναι τρελό το ότι συχνά, αναπολώντας το παρελθόν, θυμάσαι περισσότερο εκείνα τα παιχνίδια και όχι τις νίκες. Η νίκη είναι αυτό που υποτίθεται ότι πρέπει να πετύχεις, αλλά η ήττα πονάει πολύ.
Όταν χάνεις, μπορεί να περάσεις μέρες ή εβδομάδες στο σπίτι σου. Δεν θέλεις να βγεις καθόλου και δεν έχεις όρεξη να δεις και κανέναν.
Γι’ αυτό τον λόγο θυμάμαι ακόμη την ήττα στον ημιτελικό του 1996 και την ήττα στον 5ο τελικό της ACB πάλι από τη Μπαρτσελόνα στην έδρα μας, το 1997.
Το συναίσθημα της νίκης σε ένα Φάιναλ Φορ είναι συναρπαστικό. Όμως, όταν πήγα στα αποδυτήρια, μετά τη νίκη επί του Ολυμπιακού και κράτησα το τρόπαιο, είχα επίσης ένα αίσθημα κενού…
Όλα είχαν τελειώσει.
Ακόμη και όταν σκέφτηκα πως δουλέψαμε τόσο σκληρά για εννέα μήνες, όλα είχαν κριθεί απλώς σε έναν αγώνα 40 λεπτών.
Ένιωσα άδειος και σκέφτηκα: «Τώρα πρέπει να αρχίσουμε πάλι από την αρχή;».
Υποθέτω ότι είναι δύσκολο για έναν προπονητή να δώσει κίνητρο στους παίκτες του έπειτα από νίκη ή ήττα.
Ο Πάμπλο Λάσο ηττήθηκε σε δύο τελικούς Ευρωλίγκας. Μετά τον έναν, το 2013 κόντρα στον Ολυμπιακό, επέστρεψε στην Ισπανία και κατέκτησε την ανταγωνιστική ACB.
Το 1994, ηττηθήκαμε από τη Μπανταλόνα του Ομπράντοβιτς στα προημιτελικά της Ευρωλίγκας και σταματήσαμε τις προπονήσεις για δύο εβδομάδες.
Το μόνο που κάναμε ήταν τρέξιμο με τον γυμναστή, βάρη στο γυμναστήριο και σταματήσαμε να μιλάμε για μπάσκετμπολ, κατόπιν επιθυμίας του κόουτς Κλίφορντ Λιουκ.
Και λίγο μετά κατακτήσαμε εύκολα το ισπανικό πρωτάθλημα, νικώντας με 3-0 τη Μπαρτσελόνα στους τελικούς και συνολικά μετρήσαμε μόλις δύο ήττες σε 13 αγώνες στα πλέι οφς.
Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι να δώσεις κίνητρο στην ομάδα σου έπειτα από επιτυχία ή αποτυχία.
Μοιάζει ευκολότερο, φυσικά, έπειτα από νίκη, διότι είσαι ακόμη πεινασμένος για περισσότερους τίτλους.
Πιθανότατα, όταν κατακτήσεις την Ευρωλίγκα, να σκεφτείς κάτι σαν «τώρα κερδίσαμε και δεν έχει σημασία τι θα συμβεί στην Ισπανία», αλλά τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι και οι σπουδαίοι προπονητές ξέρουν πώς να δίνουν νέα κίνητρα στις ομάδες τους.
Αυτό ξεχωρίζει τις μεγάλες ομάδες από τις άλλες.
Αυτό ξεχωρίζει τους σπουδαίους παίκτες από τους υπόλοιπους.
Αυτό κερδίζεις παίζοντας στο Φάιναλ Φορ της Ευρωλίγκας.
«Φάιναλ Φορ»!
Οι δυο σπουδαιότερες λέξεις στο ευρωπαϊκό μπάσκετμπολ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιώργος Αδαμόπουλος
THE ENGLISH VERSION: “The Weekend Of Glory” / Joe Arlauckas
CHECK IT OUT: Τζο Αρλάουκας: «Δώστε μου τη μπάλα»