Η (προοδευτική) σύμβαση εργασίας του WNBA απαντά σε απορίες ετών

Η Τσίνι Ογκβουμίκε θέλησε να «παγιδεύσει» τη στιγμή. Μία… παραδοσιακή, πια, selfie, για μία εξέλιξη επιβεβαίωσης νεωτερισμού, έμοιαζε επιβεβλημένη.

Η 27χρονη φόργουορντ των Λος Άντζελες Σπαρκς, αντιπρόεδρος της Ένωσης Παικτριών του WNBA, πανηγύριζε μία απρόσμενη νίκη.

Έναν θρίαμβο μακριά από τα παρκέ. Πέρα από το σημείο που είχε συνηθίσει να γιορτάζει επιτυχίες.

Η Νιγηριανής καταγωγής Αμερικανίδα παίκτρια κράτησε γεμάτη χαμόγελο το κινητό της.

Καθόταν στα παρασκήνια της φημισμένης τηλεοπτικής εκπομπής «Good Morning America», δίπλα στην αδερφή και συμπαίκτριά της, 29χρονη Νέκα, η οποία είναι πρόεδρος του συνδικάτου των αθλητριών του επαγγελματικού πρωταθλήματος μπάσκετμπολ γυναικών των Η.Π.Α..

Στο «καρέ» της φωτογραφίας στάθηκε επίσης η Λεΐσια Κλαρεντόν, παίκτρια των Κονέκτικατ Σαν. Μαζί τους,  η εκτελεστική διευθύντρια της Ένωσης, Τέρι Τζάκσον, νομικός και μητέρα του δευτεροετούς φόργουορντ των Μέμφις Γκρίζλις, Τζάρεν Τζάκσον τζούνιορ.

Η νέα γενιά του WNBA, χωρίς ίσως τη «λάμψη» των κορυφαίων σταρ στην πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων, μπορούσε να χαμογελά για τη νέα σύμβαση εργασίας που είχε συμφωνηθεί.

Ο τύπος στην Αμερική την ονόμασε «win-win». Μία νίκη και για τις δύο πλευρές.

Η υποχώρηση των ιδιοκτητών σε κάποια κομμάτια, έπειτα από την απόφαση των παικτριών να μην ενεργοποιήσουν την επέκταση της (τρέχουσας) σύμβασης για έναν ακόμη χρόνο και η αναβάθμιση των βασικών όρων απέδειξε τον προοδευτισμό με τον οποίο αντιμετώπισαν τις συζητήσεις παράγοντες και αθλήτριες.

Έστω κι αν άφησε ορισμένα (λίγα) αναπάντητα ερωτήματα.

Η selfie των αδερφών Ογκβουμίκε με την Κλαρεντόν και την Τζάκσον είχε διπλή σημασία.

Αφενός έδειξε την επόμενη μέρα του WNBA και αφετέρου θύμισε ότι η αλλαγή στη λίγκα επήλθε και από τις πρωτοβουλίες τεσσάρων μαύρων γυναικών.

«Οι μαύρες γυναίκες πάντα ηγούνταν, όμως δεν είχαν λάβει τα απαραίτητα εύσημα ή την αναγνώριση», εξήγησε η Λεΐσια Κλαρεντόν.

«Ήταν μία ευκαιρία να πούμε ότι γυναίκες χρώματος είχαν υποτιμηθεί στο παρελθόν. Ήταν γυναίκες τις οποίες είχαν εκμεταλλευθεί», πρόσθεσε.

Τονίζοντας, πάντως, πως «το ζήτημα δεν είναι αυτό καθ’ αυτό. Το σημαντικό ήταν να αφήσουμε ένα αποτύπωμα. Μία επιβεβαίωση ότι τα σπορ γυναικών στη χώρα βαδίζουν προς τον προοδευτισμό.

»Πορεύονται σωστά προς την αναγνώριση, τον σεβασμό και τις καλύτερες οικονομικές συνθήκες και απολαβές».

Η 39χρονη Σου Μπερντ, θρύλος των Σιάτλ Στορμ, μία εκ των κορυφαίων παικτριών στην ιστορία και σύντροφος της κορυφαίας παίκτριας ποδοσφαίρου του 2019 και ακτιβίστριας, Μέγκαν Ραπίνο, διαπίστωσε ότι «η συμφωνία έχει μόνο κερδισμένους σε κάθε πλευρά.

»Αν είχα την τύχη να παίζω υπό αυτές τις συνθήκες στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου, δεν θα χρειαζόταν να αγωνίζομαι παράλληλα και στην Ευρώπη.

»Η νέα σύμβαση είναι απόδειξη σεβασμού σε αυτό που κάνουμε. Είναι αναγνώριση στη σκληρή δουλειά μας».

Η Ένωση Παικτριών κέρδισε σχεδόν όλα τα αιτήματα που είχε υποβάλει.

Το WNBA αυξάνει το ανώτατο όριο μισθών κατά 30%.

Ο μέγιστος μισθός σχεδόν διπλασιάζεται από τις 117.500 δολάρια στις 215.000, ενώ αθλήτριες με μάμιξουμ συμβόλαιο έχουν τη δυνατότητα επιπλέον αποζημίωσης 300.000. Κάτι που «εκτοξεύει» τις συνολικές απολαβές τους στο μισό εκατομμύριο δολάρια.

Το σάλαρι-καπ θα αυξηθεί και θα φτάσει στο 1.300.000 δολάρια.

Οι παίκτριες έχουν, πλέον, ευχέρεια πλήρους αποζημίωσης συμβολαίου κατά τη διάρκεια της άδειας μητρότητας και θα λαμβάνουν νέα ετήσια επιδότηση παιδικής μέριμνας την περίοδο της εγκυμοσύνης.

Η τρέχουσα σύμβαση τούς προσέφερε αντίστοιχες απολαβές μόλις κατά το ήμισυ.

Η σταρ των Ντάλας Ουίνγκς, Σκάιλαρ Ντίγκινς-Σμιθ, αποκάλυψε μέσω twitter το 2019 ότι «αγωνίστηκα μία σεζόν ούσα έγκυος και δεν το είπα σε ψυχή!».

Μάλιστα, κατήγγειλε την αντιεπαγγελματική συμπεριφορά της ομάδας της, μετά τη γέννα…

Με τη νέα συμφωνία οι παίκτριες θα λαμβάνουν 5.000 δολάρια ετησίως ως επίδομα για κάθε παιδί και θα έχουν διαμερίσματα δύο δωματίων (και όχι ενός).

Θα κατασκευαστούν ειδικοί χώροι για να θηλάζουν στις εγκαταστάσεις των ομάδων και προβλέφθηκε αναδρομική επιστροφή ποσού 60.000 ανά ομάδα, για οικογενειακό προγραμματισμό, συμπεριλαμβανομένης της προσπάθειας υιοθεσίας ή κατάψυξης ωαρίων.

Η νέα σύμβαση περιλαμβάνει αναβαθμίσεις και στο θέμα της ψυχικής υγείας, το οποίο αποτελεί πια μεγάλο ζήτημα και στο ΝΒΑ.

Από τους υπόλοιπους όρους, πέρα δηλαδή από τα εξαψήφια ποσά για τις μεγάλες σταρ και την αύξηση του μέσου μισθού, βελτιώθηκαν τα οφέλη και σε σημαντικές παραμέτρους όπως οι συνθήκες ταξιδιού και η μοιρασιά των κερδών.

Η συμφωνία που εκπνέει προέβλεπε ότι οι παίκτριες λάμβαναν το 20% του εισοδήματος που σχετίζεται αποκλειστικά με το μπάσκετμπολ.

Σύμφωνα με τη νέα σύμβαση, το ποσοστό μπορεί να ανέλθει στο 50%, με ένα «αλλά…», ωστόσο, να συνοδεύει τον όρο.

Για να φτάσει η μοιρασιά το 50-50, θα πρέπει να επιτευχθούν όλοι οι στόχοι σε επίπεδο μάρκετινγκ ή στις τηλεοπτικές διαπραγματεύσεις.

Αυτό, όπως γίνεται κατανοητό, θέτει και τις δύο πλευρές σε «υποχρέωση» να προσπαθήσουν περισσότερο, από κοινού και μεμονωμένα, να αναπτύξουν περισσότερο το παιχνίδι και τη λίγκα.

Σε αντίθετη περίπτωση, όμως, «Plan-B» δεν υπάρχει. Ή, έστω, δεν είναι ξεκάθαρο…

Μία άλλη μεγάλη απαίτηση της Ένωσης Παικτριών, πάντως, ικανοποιήθηκε με έμμεσο τρόπο.

Για χρόνια οι αθλήτριες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες στα ταξίδια, καθώς οι ομάδες του WNBA δεν έχουν ιδιωτικά αεροπλάνα και δεν επιλέγουν πτήσεις τσάρτερ.

Συχνά, μάλιστα, πολλές μετακινήσεις πραγματοποιούνταν οδικώς.

Το 2010, οι Λας Βέγκας Έισις δεν πρόλαβαν να αγωνιστούν σε ένα ματς, έπειτα από ταξίδι 26 ωρών… Ενώ και το 2015 οι Ιντιάνα Φίβερ αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα.

Η σταρ της λίγκας, Μπρίτνεϊ Γκράινερ, ύψους 2,04μ., υποχρεώθηκε να μετακινηθεί με ένα μικρό λεωφορείο για να φτάσει στο All Star Game του Λας Βέγκας, το 2019.

Στη νέα συμφωνία δεν προβλέφθηκαν πτήσεις τσάρτερ, ωστόσο οι παίκτριες έλαβαν εγγυήσεις ότι θα αποφύγουν τις μετακινήσεις οδικώς και τα αεροπορικά ταξίδια θα αναβαθμιστούν, με πρώτη θέση αντί για την οικονομική.

Επιπλέον, κάθε παίκτρια θα μπορεί πλέον να διαμένει σε μονόκλινο δωμάτιο.

Το θέμα της «μετανάστευσης» στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια της διακοπής του WNBA -το οποίο διαρκεί από Μάιο ως Σεπτέμβριο και ουσιαστικά επιτρέπει τη συμμετοχή παικτριών στις λίγκες εκτός Η.Π.Α.- αποτελούσε για πολλές σεζόν διαμάχη μεταξύ ομάδων και αθλητριών…

Οι οργανισμοί «έδεναν» μεν με συμβόλαια τις παίκτριες, όμως το μεσοδιάστημα φθινοπώρου και Μαΐου και, κυρίως, τα χαμηλά συμβόλαια, ανάγκαζαν ακόμη και τις μεγάλες σταρ να ψάξουν συμφωνίες στη Ρωσία και την Τουρκία.

Ο φόβος των τραυματισμών και οι πιέσεις των παικτριών οδήγησαν σε συμφωνία και σε αυτό το ζήτημα.

Με «πολιορκητικό κριό» τον τραυματισμό της Μπριάνα Στιούαρτ στον τελικό της Ευρωλίγκα το 2019, η Ένωση Παικτριών πέτυχε μεγαλύτερο μερίδιο του ποσού του σάλαρι-καπ για την offseason.

Η Στιούαρτ, MVP του 2018 και πρωταθλήτρια με τις Στορμ την ίδια χρονιά, υπέγραψε στη ρωσική Ντινάμο Κουρσκ και στον (χαμένο) «εμφύλιο» τελικό με την Εκατέρινμπουργκ υπέστη ρήξη αχίλλειου τένοντα, χάνοντας όλη τη σεζόν με το Σιάτλ…

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2019, 36 από τις 144 παίκτριες στα ρόστερ τραυματίστηκαν και έμειναν τουλάχιστον δύο εβδομάδες εκτός αγώνων. Και οι 36 είχαν παίξει το χειμώνα σε λίγκα εκτός Η.Π.Α..

Οι ομάδες μπορούν πια αποτρέψουν τη φυγή των μεγάλων σταρ για την Ευρώπη, με ένα ειδικό ποσό 1,6 εκατομμυρίου δολαρίων για όσο δεν διεξάγονται αγώνες.

Το ποσό για μία και μόνο παίκτρια μπορεί και να φτάσει στις 250.000, πέντε φορές ανώτερο από τις 50.000 δολάρια που προέβλεπε η τρέχουσα σύμβαση εργασίας.

Παράλληλα, το WNBA θα δελεάσει τις αθλήτριες με νέα τουρνουά κατά τη διάρκεια της κανονικής περιόδου.

Οι δύο ομάδες με το καλύτερο ρεκόρ στα Cup Games θα παίζουν για τον τίτλο Commissioner Cup και ένα έπαθλο 750.000 δολαρίων που θα μοιράζεται στις παίκτριες!

Η νέα σύμβαση, πάντως, αφήνει κάποιες απορίες…

Η ιστοσελίδα της εφημερίδας «USA Today» ανέφερε ότι «ακόμη και σήμερα δεν γνωρίζουμε ακριβώς από πού προέρχονται πολλά έσοδα του WNBA».

Κυρίως, μετά την παραδοχή της λίγκας από το 2018 πως «η χασούρα ήταν μεγαλύτερη των δέκα εκατομμυρίων δολαρίων»…

Η «USA Today» επισήμανε ότι «υπάρχουν ακόμη κενά», αλλά δεν έκρυψε πως «τουλάχιστον επιτεύχθηκε μία συμφωνία που αναγνωρίζει την αξία των αθλητριών».

Η κομισάριος του WNBA, Κάθι Ένγκελμπερτ, τόνισε ότι «προσεγγίσαμε τις διαπραγματεύσεις με γνώμονα το κοινό καλό, αλλά πρώτο θέμα στην ατζέντα την πλευρά των αθλητριών».

Το σύνθημα «Equal Play, Equal Pay», με σκοπό την ισορροπία των μισθών μεταξύ ανδρών και γυναικών έμοιαζε πιο εφικτό στο ποδόσφαιρο, σε Αμερική με λίγες ευρωπαϊκές χώρες. Όμως στο μπάσκετμπολ δεν είναι ακόμη εύκολο να αγγίξει τα επίπεδα του «χρυσού» ΝΒΑ.

Το WNBA, πάντως, αναζητά ήδη τρόπους να ανεβάσει την εμπορικότητα των παικτριών, με νέες χορηγικές συμφωνίες για εκείνες, αλλά και προγράμματα στα οποία θα συμβουλεύει τις αθλήτριες σε θέματα επενδύσεων.

Η πρόεδρος της Ένωσης Παικτριών του WNBA, Νέκα Ογκβουμίκε, συμπέρανε ότι «η σύμβαση εργασίας είναι μία νίκη και για τις δύο πλευρές. Είναι μία σπουδαία εποχή για τη λίγκα μας».

Τη συμφωνία «ενέκριναν» και οι Κόμπι Μπράιαντ και ΛεΜπρον Τζέιμς.

Η Ογκμουβίκε συμπλήρωσε ότι «κάναμε ένα ακόμη βήμα ώστε να πετύχουμε την ισότητα και τον σεβασμό που μας αξίζει, όμως ακόμη δεν το έχουμε καταφέρει ολοκληρωτικά».

To WNBA ανακοίνωσε στις 14 Ιανουαρίου 2020 τη συνεργασία με την πλατφόρμα Changemakers και αρχικές συμφωνίες με τις εταιρίες Deloitte, AT&T και Nike.

«Επιθυμούμε να κλείσουμε την “ψαλίδα” του μόλις 1% ποσοστού χορηγιών που καταλήγουν παγκοσμίως στα σπορ γυναικών», δήλωσε η κομισάριος Ένγκελμπερτ, εξηγώντας πως η Changemakers θα παρέχει και οικονομική ενίσχυση και συμβουλευτική υπηρεσία σε θέματα μάρκετινγκ.

Ξεκαθαρίζοντας, επίσης, ότι θα δοθεί βαρύτητα και στο θέμα των διακρίσεων, τόσο της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας όσο και στην αποφυγή φυλετικών στερεοτύπων.

Η δημοσιογράφος της ιστοσελίδας «The Αthletic», Τάμριν Σπρούιλ, παρατήρησε πως «ενώ το 88% των παικτριών είναι μαύρου ή άλλου χρώματος, ακόμη δεν υπάρχει μαύρη γυναίκα χεντ κόουτς στο WNBA».

Η νέα σύμβαση εργασίας θα περιλαμβάνει και το πρόγραμμα «Diversity In Coaching», το οποίο θα είναι σειρά σεμιναρίων προπονητικής για παίκτριες κατά τη διάρκεια της offseason.

Το πρόγραμμα θα περιλαμβάνει και εργασιακές ευκαιρίες για τους μήνες που δεν θα διεξάγεται πρωτάθλημα, με λίγκες ή ομάδες που συνεργάζονται με τους οργανισμούς του WNBA.

Σκοπός είναι να αποφευχθεί το φαινόμενο που παρατηρήθηκε με την Κρίστι Τόλιβερ, γκαρντ των πρωταθλητών Ουάσινγκτον Μίστικς.

Η Τόλιβερ προσελήφθη στο προπονητικό τιμ των Ουάσινγκτον Ουίζαρντς του ΝΒΑ σαν ασίσταντ κόουτς. Ωστόσο, ο μισθός της έπεσε από το όριο των 50.000 δολαρίων για εργασία εκτός αγώνων, μόλις στις 10.000. Καθώς και οι δύο ομάδες έχουν κοινό ιδιοκτήτη τον ελληνικής καταγωγής επιχειρηματία, Τεντ Λεόνσις και τα συμβόλαιά της… «συμψηφίστηκαν», άτυπα, βάσει περιοριστικών όρων της τρέχουσας σύμβασης.

Η Τάμριν Σπρούιλ θεωρεί «ένα βήμα εμπρός το -πάντως, ακαθόριστου ακόμη επιτυχίας- πρόγραμμα “Diversity In Coaching”», απορώντας αν «θα υπάρχουν αρκετές θέσεις εργασίας για τις 144 παίκτριες του WNBA;».

Το πρώτο βήμα, πάντως, έγινε.

Η νέα σύμβαση εργασίας εξασφαλίζει πεδία ισότητας, σεβασμού και αναγνώρισης, για μία λίγκα που ξεκίνησε δειλά-δειλά πριν από 24 χρόνια, αλλά, είναι αλήθεια, ποτέ δεν έφτασε συνολικά στο επίπεδο που προβλεπόταν.

Από το WNBA «ξεπήδησαν» σπουδαίες παίκτριες, ενίοτε μεγέθους παικτών ΝΒΑ.

Άλλωστε, όπως έγραψε και στο AthleteStories η Εβίνα Μάλτση, «έχουμε κάνει τις ίδιες θυσίες (σ.σ.: με τους άνδρες) και συχνά μπορεί να προσφέρουμε το ίδιο θέαμα».