Τα παιδιά μάς δείχνουν τον δρόμο

Σε μικρές ηλικίες, όπως κάτω των 15 και κάτω των 17 ετών, τα παιδιά έχουν ήδη δείξει τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά και εκείνα της προσωπικότητάς τους, προφανώς όμως συνεχίζουν να εξελίσσονται, να βελτιώνονται και να πλάθονται.

Αν μάλιστα βρίσκονται σε κάποια ΠΑΕ και ήδη έχουν φύγει από το οικογενειακό περιβάλλον, από το μέρος όπου μένουν, πολύ δε περισσότερο εάν είναι από επαρχία και έχουν μεταβεί στην Αθήνα, τότε χρειάζεται πολύ σωστή προσέγγιση.

Αφενός διότι αφήνουν τις οικογένειές τους, τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Αφετέρου γιατί, πηγαίνοντας κανείς σε μια μεγάλη ομάδα, εκτός από την πίεση του πρωταθλητισμού που υπάρχει, πρέπει να συνδυαστούν το κομμάτι του σχολείου, αυτό της προσωπικής ζωής και το μέρος της αγωνιστικής τους εξέλιξης.

Εκτός από το να είναι οι παίκτες σωστοί στο σχολείο τους και να το συνδυάζουν σωστά παράλληλα με το ποδόσφαιρο, πρέπει να ασχολούνται και με άλλες δραστηριότητες για τις οποίες κάθε ομάδα οφείλει να μεριμνήσει.

Όπως για παράδειγμα πολιτιστικές εκδηλώσεις, θέματα παιδείας, να επισκεφθούν ένα μουσείο, έναν χώρο πολιτισμού, έναν ζωολογικό κήπο, να πάνε στην Ακρόπολη, πράγματα δηλαδή που χρειάζονται τα παιδιά ειδικά από 15 έως 17 ετών (όταν ήμουν στον Ολυμπιακό, προσπαθούσαμε να τα προσφέρουμε αυτά κάποια Σαββατοκύριακα).

Ειδικά στις ΠΑΕ που στόχος είναι ο πρωταθλητισμός, άσχετα αν τα παιδιά είναι στις πρώτες ομάδες, κάτι τέτοια μεταφέρονται και στα πιο μικρά τμήματα, άρα αυτό πρέπει να το προσεγγίσουμε σωστά, γιατί αναφερόμαστε σε μια τρυφερή ηλικία.

Επίσης, πρέπει να προσέξουμε να μην υπάρχει ο μεγάλος φόρτος, η πίεση της εξέλιξής τους αλλά και αυτή του αποτελέσματος, να μην χάσουν την παιδικότητα αυτής της ηλικίας και όλα αυτά που πρέπει να κάνουν ως παιδιά, ως έφηβοι.

Στα τμήματα του Άρη και του Ολυμπιακού όπου εργάστηκα αλλά και με την Εθνική διαπιστώνω ότι πολλές φορές οι ποδοσφαιριστές βλέπουν πιο συχνά τον προπονητή τους από τον πατέρα τους, από τους γονείς τους, ειδικά αν τα παιδιά είναι μακριά από τα σπίτια τους.

Άρα, εκτός από προπονητής είσαι και παιδαγωγός, ειδικά στις ηλικίες 15-17, πρέπει να είσαι κοντά τους σχετικά με το πώς θα αποδώσουν στο σχολείο, αν είναι καλά, αν θα φάνε σωστά, αν έχουν ψυχολογικά προβλήματα, αν έχουν προβλήματα με το σπίτι.

Προσπαθείς να είσαι κοντά τους όχι μόνο δηλαδή προπονητικά-αγωνιστικά αλλά και όσον αφορά στην καθημερινότητά τους, αν είναι όλα καλά στη ζωή τους κτλ.

Πολλές φορές οι συμβουλές που θα δώσει ο εκάστοτε προπονητής είναι σημαντικές λοιπόν όχι μόνο σε αγωνιστικά θέματα αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους.

Γιατί πάνω απ’ όλα είναι παιδιά και μάλιστα σε μια περίοδο της ζωής τους πολύ τρυφερή, πολύ ιδιαίτερη, κατά την οποία όντως είναι απαραίτητο να προχωρήσουν παράλληλα το ποδόσφαιρο και όλα όσα πρέπει να κάνουν για την ηλικία τους.

Είναι μια φάση που είναι όλα “στα κόκκινα”, στα 17 τους τα παιδιά τα θέλουν όλα πολύ γρήγορα και αναζητούν να αναρριχηθούν άμεσα στο υψηλό επίπεδο, ενώ -απολύτως φυσιολογικά- δεν έχουν την απαιτούμενη ωριμότητα και την συγκέντρωση.

Από τη μία, αυτήν την ένταση εμείς τη θέλουμε, ώστε να ανεβάζουμε ρυθμούς. Από την άλλη, αυτό πρέπει εμείς να το προσεγγίσουμε σωστά, ώστε να αναδείξουμε με τον καλύτερο τρόπο την αγωνιστική νοοτροπία και την εξέλιξη και μέσα από την ομαδική λειτουργία.

Βέβαια, πολλά παιδιά χάνονται μετά τα 17, γιατί έως αυτήν την ηλικία η Ελλάδα δείχνει και πόσο ταλαντούχους παίκτες έχει και την ποιότητά τους, στις ομάδες που βρίσκονται αλλά και τις Εθνικές. Μετά, στα 18, 19, 20, όταν γίνονται αναγνωρίσιμοι σε μια μεγάλη ομάδα με ένα μεγάλο συμβόλαιο, όταν αρχίζουν να γράφονται στα ΜΜΕ ρεπορτάζ και σχόλια για «καινούργια ταλέντα», τότε χρειάζεται σωστή αντιμετώπιση από όλους στην ομάδα.

Μπορεί η ομάδα να ανεβάζει πολύ τα στάνταρντς, γιατί τώρα ζούμε σε άλλες εποχές και η ομάδα θέλει να έχει όφελος από την αξία του παίκτη, αλλά εκεί χρειάζεται η σωστή διαχείριση από τον προπονητή, το σταφ, το οικογενειακό περιβάλλον, τους μάνατζερ.

Ξέρουμε ότι και πριν από τα 15 τους χρόνια προσεγγίζουν μάνατζερ τα παιδιά και γίνονται συμβόλαια. Εκεί χρειάζεται πολύ σωστή προσέγγιση από το περιβάλλον του ταλέντου, ώστε να δουλεύουν ακόμα περισσότερο, να κλείσουν τα αφτιά τους, να μην παρασύρονται, γιατί… είμαστε και ένας λαός μεσογειακός, του ύψους και του βάθους, ενώ εδώ χρειάζεται μέτρο.

Όλοι θέλουμε την αναγνωρισιμότητα του παίκτη, αλλά πρέπει να προστατευτεί το κάθε παιδί, για να φτάσει εκεί όπου πρέπει.

Ειδάλλως πολλά ταλέντα χάνονται^. εμπειρικά μπορώ να πω πως είναι μεγάλο το ποσοστό των παιδιών που χάνουν τον δρόμο τους και δε φτάνουν -παρά το ταλέντο τους- να παίξουν Super League.

Επίσης, έχουν πλέον δημιουργηθεί οι Β’ ομάδες. Όταν πριν από 10 χρόνια ήμουν στον Άρη, έλεγα ότι πρέπει να δημιουργηθούν τέτοιες, γιατί ψαχνόμουν σχετικά με την “αφαίμαξη” από την Κ19 στην Α’ ομάδα, ένα θέμα πολύ δύσκολο.

Τα μεγάλα κλαμπ πηγαίνουν για πρωταθλητισμό συν το γεγονός ότι θέλουν παίκτες μεγάλης αξίας, άρα είναι δύσκολο για ένα παιδί που είναι στην Κ19 να μπορέσει να παίξει στην Α’ ομάδα, οπότε υπάρχει το μεταβατικό στάδιο. Είναι πολλά τα παραδείγματα παιδιών που έκαναν το “αγροτικό” τους και μετά βρέθηκαν στην Α’ ομάδα, να πάρουν συμμετοχές αλλά και να γίνουν μεταγραφή, όπως ο Τσιμίκας, ο Βρουσάι κ.ά.

Οι Β’ ομάδες βοηθούν πια σε αυτό το κομμάτι, οι παίκτες Κ19 δηλαδή να μπορούν να παίξουν στη Super League 2, να τους αξιολογήσει η ομάδα και, από τη στιγμή που θα ανταποκριθούν, να προβιβαστούν στην Α’.

Προσωπικά, τους συμβουλεύω πάντα να μην επαναπαύονται, ότι πρέπει να παίξουν στην Α’ ομάδα, να βρίσκονται τουλάχιστον στη Super League 2, ένα επαγγελματικό Πρωτάθλημα με μεγάλο βαθμό δυσκολίας, γιατί το να αγωνίζονται στην Κ19 δεν τους βοηθάει στην εξέλιξή τους.

Αυτό θα κάνει μόνο καλό και στους ίδιους και στην ομάδα, καθώς σε επίπεδο προπονητικής προσαρμογής και παραστάσεων τα παιδιά αυτά θα είναι πιο έτοιμα από εκείνα της Κ19.

Στις Εθνικές ομάδες είναι δύσκολο να αναπτυχθούν σχέσεις ανθρώπινες, γιατί δεν υπάρχει η καθημερινή επαφή, ώστε να μπορούμε να περάσουμε πράγματα αγωνιστικά και εξωαγωνιστικά.

Το καλό είναι ότι τα χρόνια που βρίσκομαι εγώ στην Εθνική υπάρχει ένας κορμός, μια δεξαμενή παικτών που δουλεύουν από τις πιο μικρές ηλικίες, Κ15, Κ17, και μετά, όταν θα έρθουν στην Κ19, έχει ήδη περάσει μια φιλοσοφία προπονητική και εκπαιδευτική σχετικά με το πώς πρέπει να είναι οι παίκτες^. θέλουμε δηλαδή σεβασμό, ψυχή και πάθος σε όλα τα παιχνίδια, ομαδικό πνεύμα, πράγματα που τα περνάμε από τις μικρές ηλικίες αλλά και από το αναπτυξιακό πρόγραμμα που γίνεται υπό την αιγίδα της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, το οποίο διευθύνει ο κύριος Κώστας Κωνσταντινίδης.

Κάθε Δευτέρα όλοι οι προπονητές των Εθνικών ομάδων, ο κύριος Αλεξιάδης ο κύριος Χατζόπουλος και εγώ, κάνουμε μια προπονητική μονάδα σε κάθε Μεικτή, σε κάθε Ένωση, σε ΕΠΣ Αθηνών, σε ΕΠΣ Πάτρας, σε ΕΠΣ Κρήτης κτλ, περνάμε εκεί κάποια προπονητικά κομμάτια, αλλά το σημαντικότερο είναι να γίνουμε οικογένεια, να δεθούμε ως ομάδα.

Ειδικά η σεζόν 2022-2023 ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη για την Κ19 στα φιλικά, τις προκριματικές φάσεις και μια μίνι προετοιμασία που έγινε το καλοκαίρι του 2022, καθώς μπορέσαμε να περάσουμε αυτά που θέλουμε, χωρίς μάλιστα να έχουμε πολύ χρόνο.

Βοηθάνε φυσικά και τα αποτελέσματα και το γεγονός ότι κάποια παιδιά (περίπου το 80%, για να μην πω περισσότερο) έχουν ήδη περάσει από τα τμήματα Κ15 και Κ17.

Μέσα από την Εθνική πολλά παιδιά δείχνουν την ποιότητά τους και ότι οι ομάδες τους μπορούν να τους εμπιστευτούν.

Λέω πολλές φορές στα παιδιά «η ομάδα σάς δίνει την ταυτότητα και η Εθνική σάς δίνει το διαβατήριο», υπάρχουν πολλά παραδείγματα παικτών που μέσα από τις Εθνικές ομάδες πήραν μεταγραφή σε μεγάλες ομάδες και Πρωταθλήματα του εξωτερικού, όπως εκείνο της Γερμανίας.

Για παράδειγμα, ο Αργύρης Καμπετσής, τον οποίον είχα στον Ολυμπιακό, δεν έφτασε στην Α’ ομάδα και έφυγε για την Ντόρτμουντ στην Κ-19, είχε την ανάλογη πορεία και αυτήν την στιγμή είναι στον Παναθηναϊκό, άσχετα με το αν παίζει ή όχι. Και είναι πολλά τα παιδιά, όπως ο Αργύρης, που βρήκαν μέσω των Εθνικών διέξοδο αγωνιστική και έφτασαν σε υψηλό επίπεδο.

Και όλες οι μεγάλες ομάδες, πριν προσεγγίσουν κάποιον παίκτη και τον παρακολουθήσουν, το πρώτο για το οποίο ενδιαφέρονται είναι αν ο παίκτης είναι διεθνής.

Τα παιδιά συζητούν μαζί μου το γεγονός ότι πολλές φορές δεν αγωνίζονται στην πρώτη ομάδα τους, όχι όμως προσπαθώντας να βρουν παρηγοριά.

Λέμε ότι πρώτα πρέπει να πιέσουν τον εαυτό τους και ότι, από την στιγμή που αγωνίζονται στην Εθνική, πρέπει να έχουν δώσει κάποια δείγματα γραφής όσον αφορά στην ποιότητά τους.

Άρα πρέπει να ανεβάσουν ρυθμούς, να δουλέψουν περισσότερο, να προσεγγίσουν καλύτερα την καθημερινή ενασχόλησή τους με την ομάδα, ώστε να πάρουν τις ευκαιρίες που αναλογούν στο  ταλέντο τους.

Με πολλά παιδιά που έχουμε δουλέψει μαζί στο παρελθόν, είτε παίζουν σε υψηλό επίπεδο είτε όχι, ακόμα και ερασιτεχνικά, προσπαθώ να έχω μια επαφή και χαίρομαι με όσα παίζουν σε τοπ επίπεδο ή σε Εθνικές ομάδες.

Σε μια κλήση Εθνικών, για παράδειγμα, ήταν οκτώ-εννιά παίκτες που είχαμε δουλέψει μαζί και αυτό δίνει μεγάλη χαρά και ηθική ικανοποίηση σε εμάς τους προπονητές, ότι δηλαδή κάτι σωστό κάναμε!

Η στενοχώρια έρχεται, όταν κάποια παιδιά που τα πιστεύαμε σε ηλικία 15-17 ετών δεν έφτασαν ποτέ στο υψηλό επίπεδο. Εκεί αναρωτιόμαστε πολλές φορές γιατί και προσπαθούμε να βρούμε τα αίτια.

Πάντως, στις μικρές ηλικίες μαθαίνουμε στα παιδιά να σέβονται και να αγαπούν αυτό που κάνουν, γιατί όλα ξεκινούν από την αγάπη και την ευχαρίστηση για το ποδόσφαιρο. Αργότερα, εάν εξελιχθεί και στο επάγγελμά τους, αυτό είναι το ιδανικό, το τέλειο.

Όπως η Ελλάδα έχει δώσει τα φώτα της και τον πολιτισμό σε όλον τον κόσμο, έτσι είναι σημαντικό κι εμείς ως Έλληνες να δείχνουμε τον σεβασμό και την παιδεία σε οποιαδήποτε φάση της ζωής μας.

Μέσα από αυτή τη διαδικασία γινόμαστε και εμείς μικρά παιδιά, προσπαθούμε να εξελισσόμαστε μαζί τους, να προχωράμε για το καλύτερο μέσα από την ομάδα και την ομαδική λειτουργία, να γινόμαστε καλύτεροι, να ενημερωνόμαστε, να μαθαίνουμε πώς δουλεύει η κάθε ομάδα, να υπάρχει μια αλληλοεπίδραση προπονητική, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται και σε εμάς τους ίδιους κίνητρα, στόχοι, εγρήγορση, δύναμη.

Στο ηλικιακό τμήμα Κ19 δεν δίνω συμβουλές του τύπου «μην ξενυχτάτε, να προσέχετε τη διατροφή σας, να προσέχετε τη ζωή σας» κτλ, αυτά προσπαθούμε να τα περάσουμε σε πιο μικρές ηλικίες, οπότε να προσαρμοστούν από μικρά, σ’ αυτήν την ηλικία όλα τα παιδιά είναι ήδη επαγγελματίες, όλα έχουν συμβόλαια, άρα πρώτα πρέπει να σέβονται τον εαυτό τους και αυτό που κάνουν.

Βέβαια, σε περίπτωση που δούμε ότι πρέπει οπωσδήποτε να παρέμβουμε ή να επισημάνουμε κάτι, θα το κάνουμε, αν και πάντα πρέπει να γίνονται τέτοιες υπενθυμίσεις, τέτοιες αναφορές, καθώς αυτά είναι τα βασικά.

Οι παίκτες της Εθνικής διακρίνονται για τον χαρακτήρα, το ήθος, την αγωγή, τις αξίες τους. Αυτό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, εκτός από την ποιότητα και το ταλέντο, γιατί εκπροσωπούμε τη χώρα μας, εκπροσωπούμε την Ελλάδα!

Τα παιδιά χαίρονται πολύ που αγωνίζονται στην Εθνική, το δείχνουν και με την αγωνιστικότητά τους και πολλές φορές με τα αποτελέσματα, τα οποία άλλες φορές μπορεί να έρχονται κι άλλες όχι.

Στον πρωταθλητισμό πρέπει πάντα να υπάρχουν στόχοι^. ξεκινήσαμε βήμα-βήμα στην πρώτη φάση για την πρόκριση στα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Νέων, τα παιδιά τερμάτισαν στην πρώτη θέση, το ίδιο έγινε και στη δεύτερη φάση, άρα τα παιδιά μάς δείχνουν τον δρόμο.

Και, ειδικά όταν ένα γκρουπ είναι δυνατό και βλέπεις ότι υπάρχει υγεία και οικογενειακό κλίμα, δημιουργούνται φιλοδοξίες.

Αυτό το ταξίδι θέλουμε να είναι πολύ μακρινό. Οι δύο στόχοι επιτεύχθηκαν και τον έναν μεγάλο, την πρόκριση στα τελικά του Euro 23, κάτι που είχαμε χρόνια ως Εθνική ομάδα να γευτούμε, αυτό το ηλικιακό γκρουπ τον κατάφερε.

Φυσικά, δεν επαναπαυόμαστε εδώ, ο στόχος είναι τα παιδιά μας να δείξουν και στους «8» της Ευρώπης ότι όντως η Ελλάδα έχει ταλέντο και ποιότητα. Παιχνίδι με το παιχνίδι, αυτό το ωραίο ταξίδι μπορεί να φτάσει μέχρι τέλους.

Έχω αναρωτηθεί και εγώ κατά τη διάρκεια της καριέρας μου ποια είναι μεγαλύτερη πρόκληση, να έχει κανείς την ευθύνη ομάδων Κ17, Κ19, Εθνικής Νέων κτλ ή την ευθύνη μιας ομάδας ΠΑΕ.

Έχω αναρωτηθεί αν πρέπει κάποια στιγμή να αφήσω το κομμάτι το αναπτυξιακό και της εξέλιξης των παιδιών και να βρεθώ σε μεγάλη ομάδα με επαγγελματίες.

Για ένα διάστημα βρέθηκα στην Α’ ομάδα του Άρη και στην Κέρκυρα, αλλά η καθημερινότητα, η τριβή με αυτά τα παιδιά, η δουλειά που έχω κάνει σε Άρη και Ολυμπιακό, έχοντας καλές φουρνιές παικτών, μου έδωσαν τη χαρά να βρεθώ στην Εθνική ομάδα, κάτι που αποτελεί τη μεγαλύτερη τιμή για κάθε προπονητή.

Όλο αυτό, παρόλο που είμαι χρόνια στον χώρο μου, φαίνεται ότι περνάει πολύ γρήγορα.

Αυτή τη στιγμή θέλω να ζήσω την εμπειρία της Εθνικής και ίσως αργότερα θελήσω να δω αν θα τα καταφέρω στην πρόκληση της επαγγελματικής ομάδας.

Μέχρι στιγμής πιο υπερήφανος είμαι για το γεγονός ότι, όταν με βλέπουν τα παιδιά που έχουμε δουλέψει μαζί, με χαιρετούν ένθερμα και μου μιλούν με εκτίμηση.

Αυτό μου δίνει δύναμη και όρεξη για να συνεχίσω τη δουλειά μου, προσφέροντας τα καλύτερα που μπορώ σε όλους τους παίκτες μου.

Ο Τάσος Θέος είναι προπονητής ποδοσφαίρου.

Επιμέλεια κειμένου: Ζέτα Θεοδωρακοπούλου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Κώστας Τσάνας: Για εμάς, είναι η ζωή μας

Αλέξανδρος Κατηκαρίδης: Οι πράξεις μας μένουν πίσω

Γιώργος Σίμος: Σκορ, αποτέλεσμα, επίδοση, απόδοση

Σωτήρης Συλαϊδόπουλος: Όλος ο κόσμος στον αντίχειρά σου αλλά η μπάλα στα πόδια σου

Νίκος Κεραμέας: Γονείς, μη βιάζεστε / Γιάννης Σιούτης: Ο πρώτος μου κόουτς

Νικόλας Δεληγιάννης: Η σημασία του Μέντορα