«Μέτρα την ηλικία σου με τους φίλους, όχι με τα χρόνια. Μέτρα τη ζωή σου με τα χαμόγελα, όχι με τα δάκρυα». Η φράση του Τζον Λένον στριφογύριζε στο μυαλό της.
Λίγες στιγμές πριν κρατήσει τη σημαία του Ουζμπεκιστάν στην Τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο, η Οκσάνα Τσουσοβίτινα ενημερώθηκε ότι αντικαταστάθηκε… «Χωρίς εξηγήσεις», όπως τόνισε αρχικά.
Η Ολυμπιακή Επιτροπή της χώρας απάντησε πως ήταν θέμα αποφυγής κούρασης για την αθλήτρια. Εκείνη έφερε στο νου της την ατάκα του Λένον. Την πρώτη πρόταση την είχε τηρήσει και, ενίοτε, αντικαθιστούσε την καταμέτρηση με τις οκτώ Ολυμπιακές συμμετοχές της!
Τη δεύτερη την είχε ζήσει και με γέλια και με βουρκωμένα μάτια. Έτσι τα είχε φέρει η ζωή της. Η εξέλιξη με τη σημαία την ενόχλησε. Ωστόσο, αποφάσισε, στα 46 της, ότι δεν ήταν απαραίτητο να σπαταλήσει άλλα δάκρυα, στην αυλαία της. Λίγο νωρίτερα θα εισερχόταν στο Ολυμπιακό Στάδιο ένα κορίτσι που δεν έχασε τη δυνατότητα να κρατήσει τη σημαία της Συρίας. Η 12χρονη Χεντ Ζαζά βγήκε πρώτη από την εξαμελή αποστολή της χώρας της.
Η Τσουσοβίτινα, αθλήτρια της γυμναστικής, είναι η γηραιότερη αθλήτρια γυμναστικής στην ιστορία της διοργάνωσης (γηραιότερη αθλήτρια είναι η Μέρι Χάνα, 66 ετών, από την ομάδα ιππασίας της Αυστραλίας). Η Ζαζά, παίκτρια του πινγκ πονγκ, η νεαρότερη στο Τόκιο. Αμφότερες τράβηξαν πάνω τους βλέμματα με δέος και απορία.
Τα 34 χρόνια που τις χωρίζουν μοιάζουν χαώδη. Μονάχα που τα κίνητρά τους, οι φιλοδοξίες και η «δίψα» τους είναι κοινά. Πηγάζουν από μέσα τους και ακόμη και για την Τσουσοβίτινα είναι ένα διπλό παιδικό όνειρο.
Η Χεντ Ζαζά στο Τόκιο / Photo by: Hend Zaza – Instagram.
Η Οκσάνα Τσουσοβίτινα γεννήθηκε στις 19 Ιουνίου 1975 και αρχίζοντας τη γυμναστική στην πρώην Σοβιετική Ένωση, αναδείχθηκε άμεσα στην ελίτ του αθλήματος.
Το 1991 κατέκτησε δύο χρυσά στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα της Ιντιανάπολις.
Η παρθενική συμμετοχή της σε Ολυμπιακούς Αγώνες, πάντως, το 1992 στη Βαρκελώνη, έγινε με τη σημαία της Ενοποιημένης Ομάδας (Unified Team) για τις χώρες -πλην της Βαλτικής- της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ.. Ήταν 17 ετών και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο!
Το 2016 στο Ρίο έγινε η γυμνάστρια με τις (επτά) περισσότερες Ολυμπιακές συμμετοχές και στο Τόκιο ισοφάρισε το ρεκόρ παρουσιών αθλήτριας στην κορυφαία αθλητική διοργάνωση, που κατέχει και η Γερμανο-ιταλίδα Ζοζέφα Ιντέμ-Γκουερίνι, από το κανόε-καγιάκ.
Η γυμναστική έχει συνήθως σύντομη «ημερομηνία λήξης» για τους αθλητές της. Η Τσουσοβίτινα σκέφτηκε αρχικά να αποχωρήσει από την ενεργό δράση σε ηλικία 27 ετών, το 2002.
Τρία χρόνια νωρίτερα, στις 18/11/1999, απέκτησε παιδί με τον Ουζμπέκο Ολυμπιονίκη της πάλης, Μπαχόντιρ Κουρμπάνοφ, τον οποίο -ως Μουσουλμάνο- η ορθόδοξη οικογένεια της Οκσάνα δεν αποδέχθηκε αρχικά.
Η ίδια δεν νοιαζόταν για όλα αυτά και δική της «θρησκεία» ήταν η γυμναστική. Δεν έψαξε συμπόνοια στην εκκλησία ούτε στη δυσκολότερη κατάσταση της ζωής της. Θα στηριζόταν και πάλι στα δικά της πόδια.
Ο γιος της, Αλισέρ, ήταν τριών ετών όταν διαγνώστηκε με επιθετική λεμφοκυτταρική λευχαιμία…
Κουρμπάνοφ και Τσουσοβίτινα έχασαν αρχικά τη γη κάτω από τα πόδια τους. Δεν είχαν ασφαλιστική κάλυψη για ιατρική περίθαλψη και στράφηκαν άμεσα στο εξωτερικό.
Οι προπονητές σε έναν σύλλογο της Κολωνίας, Πίτερ και Σάνα Μπρέγκεμαν, τους πρότειναν να εισαχθεί ο Αλισέρ στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο της γερμανικής πόλης, για μία πειραματική θεραπεία.
Το ζευγάρι θα εντασσόταν στις ομάδες πάλης και γυμναστικής αντίστοιχα και θα διέμεναν δίχως κόστος στη εστία του πανεπιστήμιου. Την ίδια στιγμή, η γερμανική ομοσπονδία γυμναστικής είχε αρχίσει έρανο ώστε να συγκεντρωθούν επιπλέον χρήματα για τη θεραπεία του γιου τους.
Αν και τότε η Τσουσοβίτινα εκπροσωπούσε το Ουζμπεκιστάν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, έπειτα από τρία χρόνια υπέβαλε αίτηση απόκτησης της γερμανικής υπηκοότητας και το 2006 την έλαβε. Την ίδια χρονιά κατέκτησε με τα χρώματα της Γερμανίας το χάλκινο μετάλλιο στο Παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Ήταν ήδη ρέκορντγουμαν στη διοργάνωση, με δέκα συμμετοχές και όταν τη ρώτησαν μέχρι πότε θα αγωνίζεται, αποκρίθηκε πως «θα το κάνω όσο χρειάζεται για να ζήσει ο γιος μου». Οι αγώνες της εξασφάλιζαν χρήματα για τις συνεχείς εγχειρίσεις. Η βοήθεια των ομοσπονδιών είχε ανέλθει στις 120.000 ευρώ και το 2008 ο Αλισέρ «νίκησε» τη λευχαιμία! Αυτό ήταν το σημαντικότερο «μετάλλιό» της.
Η απόφαση να σταματήσει, όμως, γινόταν ολοένα και πιο δύσκολη, φτάνοντας στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου και του Ρίο, το 2012 και 2016 αντίστοιχα, όπου πάντως δεν επανέλαβε ούτε το χρυσό του 1992 ούτε το ασημένιο στο Πεκίνο.
Η Οκσάνα Τσουσοβίτινα ανάμεσα στον γιο και τον σύζυγό της / Photo by: Oksana Chusovitina – Instagram.
Με την ολοκλήρωση της προσπάθειάς της στο άλμα, στο Τόκιο, με την 14η θέση, έδωσε τέλος στη σπουδαία και τριών δεκαετιών καριέρα της.
Παραδέχθηκε πως «υπήρχαν μέρες που αισθανόμουν χάλια από την προπόνηση… Στο τέλος της ημέρας, ωστόσο, ήμουν χαρούμενη και αυτός ήταν ο λόγος που δεν έπαιρνα την απόφαση να αποσυρθώ».
Εξήγησε ότι «πλέον, το κορμί μου αλλά και το μυαλό μού έδειξαν για πρώτη φορά ότι δεν έχω άλλες δυνάμεις» και αρνείται τον χαρακτηρισμό «πρότυπο». Συμπληρώνοντας πως «μου είναι αρκετό να έχω εμπνεύσει ακόμη και ένα κορίτσι να ασχοληθεί με τη γυμναστική. Αυτό που ξέρω ότι πέτυχα είναι πως κατάφερα να πείσω πολλές αθλήτριες ότι εκτός από γυμνάστριες μπορούν να είναι γυναίκες, σύζυγοι και μητέρες».
Μετά τον αγώνα της η Εθνική των Η.Π.Α. «πρόλαβε» να βγάλει μαζί της μία αναμνηστική φωτογραφία. Οι νεαρές σταρ, ανάμεσά τους και η Σιμόν Μπάιλς, την κοίταξαν για άλλη μία φορά με δέος.
Η ίδια η Οκσάνα Τσουσοβίτινα απλώς πρόσθεσε ότι «σημασία έχει να μάθουμε ότι δεν μπορεί κανένας να μας πει τι δεν μπορούμε να δοκιμάσουμε και να πετύχουμε».
Η Χεντ Ζαζά το έμαθε αυτό από πολύ μικρή. Η παίκτρια του πινγκ πονγκ από τη Συρία γεννήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2009 στην πόλη Χάμα των 850.000 κατοίκων και ήταν το μικρότερο από τα επτά παιδιά της οικογένειας.
Ο πατέρας της ήταν ποδοσφαιριστής και η μητέρα της προπονήτρια γυμναστικής. Η Χεντ άρχισε να ασχολείται με το πινγκ πονγκ σε ηλικία πέντε ετών.
Το 2018, κι ενώ η Συρία ήταν και πάλι εν μέσω πολέμου, η εννέα ετών Ζαζά αναδείχθηκε πρωταθλήτρια σε πρωτάθλημα για παίκτριες 12 ετών.
Τα όνειρά της άρχισαν να μεγαλώνουν γρηγορότερα από την ίδια. Ο προπονητής που την ανέδειξε, ο Αντχάν Τζουμαάν, θέλησε να την κρατήσει προσγειωμένη, όμως εκείνος ήταν που είχε διαπιστώσει το αστείρευτο ταλέντο της και τον χαρακτήρα και τη νοοτροπία της.
Ήξερε από την πρώτη στιγμή πως η μικρή θα φτάσει νωρίς-νωρίς σε Ολυμπιακούς Αγώνες, παρά το γεγονός ότι η προετοιμασία της μόνο αρμονική δεν ήταν.
Η Ζαζά υποχρεωνόταν να προπονείται σε παλιά και σχεδόν κατεστραμμένα τραπέζια αντισφαίρισης, σε γυμναστήρια με τσιμεντένιο πάτωμα. Το «σκηνικό» γινόταν πιο τρομακτικό κάθε φορά που ο Τζουμαάν κλείδωνε τον χώρο όταν έξω από την πόρτα υπήρχε ανταλλαγή πυρών…
Τίποτα, όμως, δεν περιόριζε τις φιλοδοξίες της. Ακόμη και η δύσκολη εξασφάλιση βίζα για αγώνες στο εξωτερικό την πείσμωνε.
Στο Τόκιο η Ζαζά έγινε σε ηλικία 12 ετών και 205 ημερών η νεαρότερη αθλήτρια σε Ολυμπιακούς Αγώνες μετά το 1968 και την Μπεατρίτσε Χούστιου, αθλήτρια του πατινάζ στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς.
«Κατέρριψε» το ρεκόρ της κολυμβήτριας Γκορίκα Σινγκ από το Νεπάλ, η οποία αγωνίστηκε στο Ρίο και σε ηλικία 13 ετών και 255 ημερών είχε «κλέψει» την επίδοση της Νάντια Κομανέτσι από το 1976.
Εξασφάλισε την παρουσία της από το Προ-Ολυμπιακό του 2020 στην Ιορδανία, όπου στα 11 της νίκησε την 42χρονη Μαριάνα Σακαχιάν από τον Λίβανο! Στην Ιαπωνία αποκλείστηκε από τον πρώτο γύρο, χάνοντας με 4-0 από την 39χρονη Κινεζο-Αυστριακή Λιου Ζια, η οποία αγωνίστηκε στους έκτους Ολυμπιακούς της καριέρας της.
Πριν από τον αγώνα, η Ζια, μητέρα μίας δεκάχρονης κόρης, ρώτησε το κορίτσι της αν γνωρίζει πως θα αγωνιστεί με μία αντίπαλο μόλις δύο χρόνια μεγαλύτερή της…
Η μικρή αποκρίθηκε με παιδική αφέλεια πως «τότε πρέπει να φροντίσεις να μην χάσεις!». Η Ζια κέρδισε, όμως και η Χεντ Ζάζα δεν ήταν στα αλήθεια ηττημένη.
Η 12 ετών Χεντ Ζάζα, η οποία συνεχίζει κανονικά το σχολείο με φιλοδοξία να σπουδάσει φαρμακοποιός ή δικηγόρος, μεγάλωσε σε συνθήκες που την έκαναν να ωριμάσει πρόωρα.
Ο πόλεμος, οι ακατάλληλες εγκαταστάσεις δεν της στέρησαν τα όνειρα και εκτός από την επαγγελματική αποκατάστασή της, επιθυμεί «μία μέρα να γίνω και παγκόσμια πρωταθλήτρια και Ολυμπιονίκης!».
Επισήμανε πως «έπρεπε να αγωνιστώ στο Τόκιο για να περάσω το μήνυμα πως αξίζει να παλεύουμε για τα όνειρά μας και να προσπαθούμε σκληρά, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες».
Αυτός ήταν, ασυνείδητα ενδεχομένως, και ο στόχος και της Οκσάνα Τσουσοβίτινα. Εκτός από την ατάκα του Τζον Λένον για την ηλικία και τη ζωή, η 46χρονη από το Ουζμπεκιστάν χαμογελά και στη διαπίστωση ενός άλλου μουσικού…
«Οι ρυτίδες έρχονται μόνο σε εκείνα τα πρόσωπα που έχουν χαμογελάσει», πιστεύει ο Τζίμι Μπάφετ.
Η Οκσάνα Τσουσοβίτινα έχει χαμογελάσει και έχει κλάψει. Αλλά δεν έχει μετανιώσει.
Διότι όπως επιμένει, «πρέπει πάντα να προσπαθείς. Αν αποτύχεις, τουλάχιστον θα ξέρεις πως το δοκίμασες. Αν δεν προσπαθήσεις, θα το μετανιώσεις για πάντα».
Photo by: Oksana Chusovitina / Instagram.
CHECK IT OUT:
Νίκος Ηλιόπουλος: Μουντζούρα και αίμα / Ειρήνη Αϊνδιλή: Τρεις ζωές / Για την Άννα
Δημήτρης Ράφτης: Επόμενος Σταθμός, Τόκιο / Η ιεροτελεστία του «Μίδα» για το λεπτό της κρίσης
Νάντια Κομανέτσι: το τέλειο 1.00 / Η «Athlete A», Μάγκι Νίκολς, ήθελε μόνο σεβασμό και αλήθεια
Καλλίνικος Κρεάνγκα: «Το κυνήγι της επιτυχίας»
ΟΛΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΑ ΣΠΟΡ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:👇
